HET BEJAARDENHUIS IN
BOLSWARD
VISIE VAN EEN
GEWONE BURGER
PROVINCIE
IN ZORGEN
Gahe SHroar
G.DE jonc
SHOW
.w x
/f
llll
Foto van de week
Geslaagd
s
••••••••••••••••••••a
•••••••••••••••••••••«••••••••••••••••••••a
Tel. 2044 - na 18 uur 2660 of
2335 (05157)
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST-FRIESLAND
AUTOMOBIELBEDRIJF
ina 14
114e JAAKVANü Nö. 70
V 1U(J JL/M. XJT
Bolswanls Nieuwsblad
Advertentieprijs 30
Ingez. mededelingen
dubbel tarief
Contractprijs op
aanvraag
I'M
Is dat in Bolsward mogelijk?
Wat zjjn dan wel „bejaarden”
Gratis wonen
Levensavond
Vetzak-broekzak
Mogelijkheden
Niet reëel
Bejaardenzorg
van
zo lang
Hwat hat
us hjoed to sizzen
STREEK.BLADRECLAME
HEEFT ALTIJD SUCCES
•KM
kan
Aan de M.E.A.O. te Leeuwarden geslaagd
in de Secretariële richting Ahneke Boer-
sma te Bolsward.
maar enkele genoemde argumenten heb
ben mij niet overtuigd.
It reid bücht altyd nei de wyn en dochs
brekt it net.
SNEKERSTRAAT 9a BOLSWARD
TEL.05157-2894
A. A. Hettema
Marktplein
of
die
voor
CEN
JJK
Verschijnt
WOENSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres
Marktstraat 13 - Postbus 5
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel
heid met zich mee. Verlatenheid en een
zaamheidsgevoel zijn dan ook belang
rijke factoren op de levensavond.
Bij de planning van de plaats voor de
bouw van een zo goed mogelijke en zo
aangenaam mogelijke huisvesting van de
ze belangrijke bevolkingsgroep moeten
wij bedacht zijn, om hen ook niet nog
extra te gaan isoleren.. Isoleren van de
omgeving waarin ze hun actieve jaren
hebben doorgebracht, isoleren van de
gemeenschap waarmee zij zich sterk emo
tioneel betrokken blijven gevoelen.
Daarbij speelt de afstand tot het hart
van die gemeenschap bij het vorderen
der jaren een steeds sterkere rol.
Vandaar dat het zeker de meeste aan
dacht verdient om een plaats te kiezen
die wat dat betreft de minste weerstand
oproept. Indien enigszins mogelijk dus
midden in die gemeenschap.
Het tij keert, ook in Friesland. Maar zo
als de Commissaris der Koningin hier
bjj slecht weer onversaagd het roer van
het statenjacht hanteert, mag van hem
ook een vaste koers worden verwacht,
nu er economisch gezien storm op til is.
zadiging van de woningmarkt, sterk af,
terwijl ook de industrie een daling van
het aantal arbeidsplaatsen te zien gaf.
Voor zover thans kan worden
beoordeeld werden deze dalingen niet
voldoende gecompenseerd door een stij
ging der werkgelegenheid in de dien
stensector.
Dat behoeft direct nog geen verwijdering
uit de belangstelling te betekenen maar
brengt dikwijls een gevoel van verlaten-
Abonnementsprijs f 9,90 p. kwart.
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Zo werd genoemd het feit, dat thans de
woningen van het St. Antonie-gasthuis
geen huur opbrengen en in een gezamen
lijke nieuwe opzet dus een extra exploi-
tatie-last zouden vergen. In hoeverre er
bij de huidige exploitatie van bejaarden
huizen sprake zou zijn van een financieel
verantwoord beleid laat ik graag voor
wat het waard is. Practisch' niemand
van de huidige bewoners van bejaar
denhuizen is immers in staat om op fi
nancieel verantwoorde wijze zijn kosten
op te brengen. De eis dat ook in de toe
komst, op grond van de statuten van het
Antonie-gasthuis een aantal Bolswarders
gratis oudedaghuisvesting zou kunnen
krijgen, is immers een sociale claim.
Onze huidige regering die sociale aspec
ten van de gemeenschap in haar program
beslist niet op de achtergrond wil schui
ven, zou die claim beslist kunnen hono
reren. Bovendien zou het slechts een
kwestie van vestzak-broekzak verhou
ding zijn. Nu immers moet ook door de
bijstandwet in heel veel gevallen voor
het overgrote deel worden bij gespron
gen. De Bijstandswet legt in haar huidige
constellatie aan de plaatselijke gemeen
schap belangrijke lasten op. Door over
neming van de bovengenoemde sociale -
claim door Volkshuisvesting zou een be
langrijk deel als steeds weerkerende last
op de gemeentebegroting verdwijnen. Bo
vendien zullen de steeds modernere ei
sen die aan de huisvesting worden ge
steld het Sint Antony-gasthuis over niet
al te lange tijd toch dwingen om de
thans bestaande huisjes op zijn minst
aan te passen. Bij de steeds verder gaan
de inflatie zou dat op de duur beslist ’n
sterke verhoging van kosten meebrengen
en bovendien zou in het kader van de
werkvoorziening in de bouw een belang
rijke en practische bijdrage kunnen wor
den geleverd.
Over het algemeen zijn het mensen, die
na een actieve deelname aan het dage
lijks wel en wee van de gemeenschap,
door hun leeftijd en door het overnemen
van hun taak door jongeren van het
eerste plan zijn verdwenen.
Daarnaast hebben zij in veel gevallen
jarenlang de zorg gehad voor hun zaak
- en gezin, hun werk en hun taak.
Zij hebben in veel gevallen moeten er
varen dat hun gezin is teruggedraaid tot
het tweetal waarmee ze zijn begonnen
en helaas zelfs dikwijls zijn ze alleen
overgebleven. Niet dat er geen band
meer met hun kinderen zou zijn blijven
bestaan, maar die kinderen hebben hun
zorg niet meer zo nodig en zij door op
richting van een eigen- gezin losser van
hen komen te staan.
De afbraak l(jkt begonnen, in dit geval van het Convent aan de Grote Kampen.
Maar dan is het wel een misleidende foto. De stenen op de voorgrond liggen ge
woon op de t(jdeljjkc opslagplaats en zijn niet van het Convent afkomstig. Wel zjjn
er op de spanten weinig dakpannen gelaten, maar hier heeft de lieve jeugd van
Bolsward ongevraagd een handje geholpen. De echte afbraak van het Convent
moet nog beginnen. Dit is nog maar ..kinderspel Rechts op de achtergrond hi t
danken. De fötograar is even door zijn
knieën gegaan en ziet de leuning nu zo
als een kind dat doet. Links de zijkant
van het antieke huisje van steenhouwer
Cuperus, waarachter een paar bungalows,
ideale bejaarden woningen, zoals Bols
ward er veel meer moest tellen. Rechts
op de achtergrond het „oude” Convent-
dat op nominatie staat om te worden af
gebroken. Nog onlangs vroeg men of er
de peuterspeelplaats nog in mocht wor
den gevestigd, maar deze heeft inmiddels
elders onderdak gevonden, nl. aan de
Kleine Dij lakker. Geheel rechts de mo
derne gevel van de brandweerkazerne.
De auto’s op de walkant staan er niet tot
ieders plezier. De passage wordt er wat
nauw en vooral als er brand zou komen,
zou dit wel eens tot opstoppingen en dus
tot vertraging kunnen leiden. Niet altijd
spiegelt het water zich zo rustig. Soms
zwemmen er eenden, die het nu zo roer
loze oppervlak doen kabbelen. Soms
raakt er iemand te water. Nog onlangs
was dat de jeugdige en overmoedige 7-
jarige Bertus de Boer, die weer uit het
toch wel diepe grachtje werd opgevist
door de bejaarde heer Akkerhof, die in
een van de zo pas genoemde bungalows
woont. En alle hulde verdient! „De rem
wou niet meer”, zei Bertus laconiek. Een
kruis door het grachtje, het gaan dem
pen? Nee, zolang er zo’n moedige Akker
hof woont, toch maar niet, dan zou er
wat karakteristieks verloren gaan.
Wat de realisatie van Hylkenstein
treft zei de gedeputeerde: „Maar
hierbij ongetwijfeld zullen voordoen
zullen in overleg met de betrokkenen
moeten worden opgelost. Of er in deze
situatie over verloop van tijd voor
nieuwbouw van Hylkenstein nog sprake
zal zijn is de vraag.
Desgevraagd deelde gedeputeerde Van
Krevelen op een gehouden persconferen
tie mee dat ten aanzien van de vervan
ging te Bolsward weliswaar gunstig is
geadviseerd, maar dan wel wat betreft
een geringer aantal bedden, dan die van
het totaal van de afgekeurde rusthuizen.
Sedert 1 Augustus 1975 zijn de bejaar
denoorden in zeker opzicht reeds aan
preventief toezicht onderworpen. De uit
voeringsregelingen inzake het opname-
beleid en de planning zullen naar ver
wachting binnen afzienbare tijd worden
vastgesteld. Vooruitlopend op een pro
vinciale planning heeft een werkgroep
een aantal gegevens verzameld over de
bejaarden, bejaardenoorden en bejaar
denhuisvesting in Friesland. Aan de
hand hiervan hebben Ged. Staten aan de
minister van cultuur, recreatie en maat
schappelijk werk advies uitgebracht over
de plannen tot het bouwen
verbouwen van bejaardenoorden,
aan hun college zijn voorgelegd.
De onlangs verschenen Nota Bejaarden
beleid 1975 stelt o.m., dat algemene
voorzieningen voor ouderen de voorkeur
verdienen boven specifieke voorzie
ningen en dat bejaarden in de gelegen
heid moeten worden gesteld
mogelijk zelfstandig te blijven.
In dit beleid past geen verdere uitbrei
ding van het aantal plaatsen in bejaar
dentehuizen. In gebieden, waar het bed
denaantal in deze tehuizen reeds boven
het landelijk^ richtgetal ligt, zoals in
Friesland (met name in de Zuidwest
hoek, Red.), zal volgens het provinciale
bestuur een vermindering van de capa
citeit tot stand dienen te komen door
primair de voorzieningen, die niet aan
de huidige eisen voldoen geleidelijk bui-
5 omr luiuuuu ivto
be-
dan
moeten ze het Bolsward wel spoedig eens
worden”.
Wie zichzelf spiegelt, spiegelt zich zacht.
Zo de bomen op de Kleine Kampen, die
als eens een narcis hun evenbeeld in het
water, in dit geval dat van het pittores
ke grachtje, zien oplichten. Een wat
merkwaardige foto, want iemand die
niet beter wist zou kunnen denken, dat
er een enorm kruis over is geklad, zo in
de trant van „weg er mee”. Even een
nadere beschouwing leert al spoedig an
ders. Het kruis is niet anders dan een
ornament in de brugleuning, want wij
staan hier op de Stormpost, zoals trou
wens ook met levensgrote letters is aan
gegeven. Een post was voorheen niet an
ders dan een houten balk, die van wal
tot wal werd gelegd. Denk maar aan de
benaming „deurpost”, waar we dit woord
nog terugvinden. Ook voor de grote
schuurdeuren placht men voorheen en
nog wel een „post” te leggen, een dwars
balk. De deur op het bordes van het
stadhuis naar de Vierschaar wordt ook
nog met een „post” gesloten. Die posten
(Bolsward telde er veel met zijn talrijke
grachtjes) werden later complete houten
bruggetjes, maar de naam bleef. De
Stormppst verbond en verbindt de Gro
te Kampen-Snëekerpoort met de Broere-
straat. Het kan er nog steeds flink waai
en. „Twirje” zegt men op zijn Fries. Wel
licht heeft de post daaraan zijn naam te
•••••••••••••••••••••«••••••••••••••••••••a
Het motief dat de bouw daardoor langer
zou moeten worden uitgesteld en mis
schien de benodigde medewerking van
Volkshuisvesting zou worden verspeeld
lijkt mij niet reëel.
De mogelijkheid voor planning zou bij
actieve inzet beslist niet zo veel tijd in
beslas behoeven te nemen.
Bovendien verdenk ik er Volkshuisves
ting niet van dat zij niet zou openstaan
voor argumenten en bezinning op plan
nen die er alleen maar toe kunnen bij
dragen om de te voteren gelden op de
meest doelmatige wijze te besteden.
Ik hoop dat deze suggesties er toe mogen
bijdragen om in eendrachtige samenwer
king met elkaar te komen tot de meest
ddeale oplossing.
De Provinciale begroting die dinsdag is
vrijgegeven sluit met een nadelig saldo
van f 1.141.107,op een „omzet” van
f 49.126.191,Voor het eerst na de oorlog
zit de provincie dus in de „rode” cijfers.
Dit zou zijn ware het niet, dat men vo
rige jaren iets had overgehouden en nu
het tekort uit de saldi-reserves kon dek
ken. Per slot is door deze ingreep het
dreigend rood verbleekt.
Zoals bekend bestaan de middelen
het provinciefonds uit een aandeel in de
opbrengst van een aantal rijksbelas-
tingen. In 1975 is dit gebracht van 0,851
op 0,915 pet. Dit resulteerde in een
hogere storting van rond f 35 mln. Daar
van was een bedrag van naar schatting
f 6 mln. bestemd ter compensatie van
enkele belastingmaatregelen. Maar
«oor de economische teruggang moesten
de ramingen van de belastingopbreng
sten in belangrijke mate worden herzien,
waardoor de hogere uitkering weer voor
een groot deel te niet ging.
Per saldo was de „speelruimte” voor de
provincie maar f 1,1 miljoen. Van een
uitbreiding der werkgelegenheid is de
laatste tijd geen sprake meer. Integen-
deel, in 1974 nam de werkgelegenheid in
Bovendien zou men dan voor Bolsward
misschien de architectenkosten belang
rijk kunnen drukken omdat veel voorbe
reidend werk zou worden uitgespaard
bij gebruikmaking van dat plan.
Daarbij zou dan mogelijk ook nog aan
sluitend gebruik kunnen worden ge
maakt van de gebouwen van huize Mar-
tinus en de uitbouw Klein Gasthuis voor
dienstencentra en gezins-bejaardenwo-
ninkjes. Ik ben beslist geen deskundige
om te kunnen beoordelen of er niet an
dere doorslaggevende motieven gevon
den zouden kunnen worden die een even
tuele realisering daar in de weg staan
Uit de overgrote belangstelling bjj de laatste raadsvergadering is wel gebleken dat
heel veel Bolswarders met meer of minder interesse de plannen voor de eventuele
bouw en de plaats waar gebouwd zal worden volgen. Nu alles betrekkeiijk weer
op losse schroeven is komen te staan is het misschien dienstig om ons nader te
bezinnen op het hoe en waarom. Mogeljjk kan een bjjdrage tot de discussie van
invloed zjjn op de toekomstige besluitvorming. Belangrijk ijjkt het mij om ons
te bezinnen voor wie we eigenlijk gaan bouwen. Geen punt zult u zeggen: we
bouwen voor de huidige en toekomstige bejaarden.
Er is gedacht aan het binnenkort vrijko
mende terrein tussen Laag Bolwerk en
Nieuwmarkt. De opzet is om accommo
datie te verkrijgen voor maximaal 120
bedden. Wat de aard van het genoemde
terrein betreft voldoet het zeker aan de
eisen. Het is immers reeds een terrein
voor bijzondere bebouwing. Wat de
grondprijs betreft ligt het beslist niet on
gunstig. Na amovering van de huidige
R.K. Basisschool, de oude RK Ulo en met
medewerking van het RK kerkbestuur
het St. Antonie-gasthuis, instanties waar
van we moeten aannemen dat ze dit so
ciale doel zullen willen dienen, beschikt
men tegen minimale grondkosten over
een bouwrijp terrein van een grootte die
m.i. beslist toereikend is.
Wanneer men ziet dat door het architec
tenbureau v. d. Zee-Alting en Beyert
(het bureau dat door „Hylkestein” is
aangezocht om de plannen te ontwer
pen) in Franeker op een beslist kleiner
terrein een aan de nieuwste eisen vol
doende en door de bewoners als ideaal
ervaren gebouw is gezet, moet dit be
vestigd worden.
ct. per mm.
STORMPOST
jf
■sv
