Nieuwstijdingen.
ZATERDAG 19 JANUARI 1895.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
goeden
het Waterschap
plunderen
Mijne be- Jnuari de begroqting
naar
-
UITGEVER;
Y. KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Uit Oost-Indië.
(Particuliere Correspondentie.)
der arbeiders niets gevoelt.
ik nog op veel meer
en
zoo goed als elders.
j»De ondoelmatige, tot absurditeit gedrevene
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
ginsel van
vooral in .r
onmisbaar. klaagt
Het is klaar, dat, gesteld er zijn nog ge-
derland laat mij in den steek je men lave armenzorg is
les mains en heb de eer u te groeten.
Een president is ook een mensch en on
duldbaar was het de geniepigheid van vele
radicalen en de vuile scheldwoorden der socia
listen, dag aan dag te moeten ervaren en aan-
hooren zonder eenige macht daartegen iets te
kunnen doen.
geluk komt, laat ik ieder zelf raden.
Zonder nu
moet ik nog van
maken, die eiken baar wacht bij zijne aankomst
op Batavia. Zoodra ge van boord zijt gestapt
denkt ge de prachtige Indische natuur in al
haar weelde te kunnen aanschouwen, maar mis
hoor! Op zijn best ziet ge langs het strand
eenige kokospalmen. Ge stapt in den trein
van Priok naar Batavia en spoort door einde-
looze sawa’s en langs klappertuinendie u
eenig denkbeeld geven van den tropischen plan
tengroei ge komt op Batavia en merkt van
de Indische natuur zoo goed als niets.
ziet ge enkele klappers (kokospalmen) en an-
de scheiding der Staatsmachten I
eene democratische republiek zoo
President Casimir Periér.
De President der Fransche Republiek is af
getreden.
Deze daad wordt verschillend beoordeeld, het
komt ons echter voor dat een eerlijk en fat
soenlijk man onmogelijk aan het hoofd der
regeering kan staan als hij niet tevens de
macht bezit de bende kwaadwilligenzoowel
uit het radicale als socialistisch kamp, voor
goed af te straffen.
Hen, die meenen dat hij, ondanks alle ver
dachtmaking en laster waaraan hij eiken dag
bloot stond van den kant der schreeuwers
van professieniet had moeten wijken, zoude
de heer Casimir Periér voldoende antwoord
hartelust rondslaan als kunnen geven.
Gij hebt goed praten, zou de heer Casimir
Periér kunnen antwoordenmaar wat kan een
weerloos President der Republiek doen Ziehier
een ministerie, zoo bekwaam en republikeinsch-
gezind als gij maar wenschen kunt, dat re^ee-
ren kan en regeeren wilzoo de meerderheid
in de Kamer het maar verkiest te steunen.
En wat geschiedt? Terwijl daarbuiten de Pa
rijzenaars een liedjes-verkooper en gewezen be
hanger tot Volksvertegenwoordiger kiezen om
geen enkele denkbare reden dan alleen omdat
de man gevangen zit wegens een schandelijk
beleedigend artikel tegen den hoogsten waar-
digheidsbekleeder des lands kiest en herkiest
een i
die tegenover mij candidaat is geweest voor
het Presidentschap; treedt een mijner minis
ters, door persoonlijke gevoeligheid gedreven,
af; en stelt de Kamer, na maanden achtereen
aan nuttelooze interpellatiën haar tijd te heb-
Weststellingwerf worden nog al -
i laten. Op vele plaatsen vindt
gezinnen doodgevroren. Voedingsmiddelen zijn
niet meer te krijgen. De Chineesche deserteurs,
welke in de bergen en in de bosschen waren
gevlucht, zijn roovers geworden en
alles wat binnen hun bereik ligt.
Het lid der Tweede Kamer, de heer J,
F. W. Conrad, heeft de vroeger aangekondigde
reis naar het Suez-kanaal aanvaard.
Bevorderd tot doctor in de geneeskunde
te Freiburg de heer Y. A. van Popta, geb. te
IJlst, met een proefschriftEtwas über Hirn-
druck.
De vraag welke indruk de circulaire
van de Liberale Unie in het radicale kamp
heeft gemaakt, is natuurlijk moeielijk te beant
woorden, daar men moet wachten tot af en
toe een leider zich hier of daar eens uit.
Totdusver vonden wij alleen een opmerking
van mr. Z. v. d. Bergh, die te Dordrecht op
een vergadering de circulaire ter loops aanroer
de, en verklaarde te zijn getroffen dat over
de quaestie der werk-verschaffing geen woord
vermeldt wordt. Het komt hem voor, dat
het geen bewijs is voor de democratische ge
zindheid der Unie, indien zij van den jammer
lijken invloed der werkeloosheid op het bestaan
(Amst. Ct.)
De tweede Kamer, die Woensdag 23 dezer
volgende dagen bijeenkomt, zal dan de wets
ontwerpen voor Weststellingwerf en Opsterland
behandelen.
De Telegraaf ontving uit Ned.-Indie het
concubinaat zoo
schouwen, dan ten minste voor een noodzake
lijk kwaad houden en evenals de inlanders,
zoodra ze een behoorlijk traktement verdienen,
doen vele Europeanen ijverig aan de polyga
mie mee, ’s avonds wemelt het in Batavia’s
straten
dos laten rondrijden, totdat de een of andere den
voor het loopende jaar »Als armvoogden, die goed bekend zijn met
den toestand en wèl- of ni?t wèlstand der in
betrekkelijk gezetenen (armen), oordeelen, dat er geen aan-
XII.
Maar er komt meer bij. Voor iemand, die
jaren aan zee gewoond heeft, waar men steeds
volop genieten kan van een heerlijk vergezicht,
wordt het op den duur benauwd in Batavia’s
straten. Vanaf de oude stad langs het Mo
lenvliet naar Noordwijk bevindt ge u over
eene lengte van drie kwartier tusschen chinee
sche werkplaatsen en Europeesche huizen met
paaltjes er voor ter rechterzijde en de Tji Li-
wong met haar bruin, vuil water, geheel tus
schen steenen kaden bekneld links van u en
ge krijgt een onprettig gevoel, eerstens door
dat gij de rivier zoo in boeien ziet geslagen,
dat hij niets meer gelijkt op een onzer Hol-
landsche breede stroomen ten tweede doordat
de breede stoffige weg, zonder trottoir ter zijde
drie kwartier lang rechtuit loopt en ge alzoo
uwe blikken slechts in ééne richting kunt laten
weiden; ten derde door het zien van het vuile
water, waarin kleine en groote Maleiers van
beiderlei kunne naar 12_.
wilden ze hun lichaam met eene laag bruin
slik bedekken, en als ge daarbij weet, dat de
inlanders de kali (rivier) voor beste kamer ge
bruiken krijgt ge zelfs een gevoel van walging,
als ge ziet hoe ze in dat vieze water niet al
leen hun lichaam en kleeren, maar zelfs hunne
rijst afwassen, 's Lands wijs, 's lands eer. De
kali is een noodzakelijk levenselement voor den
inlander. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds
laat is de inlander te water; heeft hij een he
vige koorts, zoodat hij volgens onze begrippen
onder de dekens moet blijven, hij gaat te water
en sterft tengevolge van het bad; voordat men
op Batavia artesisch water had, was het kali- _.o
water zijn drank. Langzamerhand leert ge de Kamer
vrede vinden met deze toestanden en verwon
dert er u zelfs niet meer over, dat overal aan
den publieken weg gebaad wordt. Om in
Indië zich geheel thuis te gevoelen moet men
van vele Hollandsche ideeën afstand doen en
wanneer
wachten u nieuwe teleurstellingen.
Zoodra keizer Wilhelm van Duitschland
bericht ontving, dat Casimir Périer zijn ont-
slag had genomen als president der Fransche>nze
republiek, ging hij Woensdagmorgen om hachap.
tien alleen naar het Fransche gezantschap rst ten
Berlijn en had een lange bijeenkomst met dier de
heer Herbette. alles
Frankrijk zal zich niet verzetten teg
de naasting van den Congostaat door Belgi<
alleen verlangt het instandhouding van ziM1
recht van aankoop voor het geval, dat Belg
grondgebied in den Congostaat mocht verkc
pen. -eeds
Er is weer vertraging gekomen in de
vredes-onderhandelingen tusschen China en Ja
pan. Na oneindig getalm zijn de Chineesche
afgezanten van Peking vertrokken naar Shan
ghai. Daar echter ontvingen zij weer uit de
hoofdstad een telegramdat hun beval voor*
loopig te blijven. Denkelijk meent China:
«Tijd gewonnen, veel gewonnen!” In elk ge
val schijnt het hun met de vredes-onderhande-
lingen geen ernst.
Li-Hung Chang is van al zijn waardigheden
ontheven, behalve van die als gouverneur zijner
provincie. Toch oefent hij nog grooten invloed
uit op vele ambtenaren.
Chineezen uit Mandsjoerije vertellen vreese-
lijke dingen omtrent den toestand, welke daar
heerscht. De volkrijke streek is geheel uitge
storven. Geen huis is onbeschadigd gebleven
en overal is alles verbrand, geplunderd en ver
laten. Op vele plaatsen vindt men geheele
Nieuwe President van Frankrijk
Donderdag heeft het congres te Versailles
bij 2e stemming tot President der Republiek
gekozen den beer Felix Eau re, laatstelijk
minister van marine met 430 van de 801
uitgebrachte stemmen.
Henri Brisson verkreeg 361 stemmen. Ter
wijl de rechterzijde applaudisseerde maakte de
uiterste linkerzijde het gewone geweldig rumoer.
De heer Faure heeft de post aanvaard.
Deze verkiezing heeft algemeen een
indruk gemaakt.
Bij kon. besluit is benoemd tot Raads
heer in ’t gerechtshof te Leeuwarden mr. A.
C. C. Folkertsma, thans rechter in de arr -
rechtbank te Groningen.
Door ingelanden van
»De Tjongervallei (Zuidzijde)” is tot secretaris
ontvanger benoemd de heer J. R. Zijlstra, te
Makkinga, en in diens plaats tot lid van het
bestuur de heer J. F. Slot.
Over de armenzorg in Friesland wordt
tegenwoordig veel geschreven, vooral over Op
sterland en
eens harde noten gekraakt.
Zeer stellig laat zich ook in de Prov: Gron.
j Ct. de heer W. S., inwoner van Weststelling-
1 werf, uit. Hij schrijft «Als inwoner der ge-
radicaal opposant tot voorzitter, meente W eststellingwerf meen ik competent
te kunnen oordeelen.
«Het is door het allerschandelijkste heen,
zooals hier met de armenbedeeling wordt om
gesprongen. Mij zijn desbetreffende dingen be
kend gewordendie niet te verontschuldigen
ge hierover met oudgasten spreekt ben zoek gemaaktzoodat in het midden van zÜn-
i nimium Mijne be- J Duari de begroqting voor het loopende jaar
grippen omtrent zedelijkheid zijn reeds door nog op afdoening wacht, het ministerie in het -
vele oudgasten kinderlijk bevonden die het ongelijk over eene quaestie van I
ze het al als een kwaad be- ondergeschikten aard, tegelijkertijd eene be spraak i
denkelijke inbreuk makende op het groote be- gelachen.
den
«Ongelukkig zijn de armvoogden gesa-
Een groote fout. Zij moe-
i of hun ambt (d. i.
bezoldiging verliezen.
«Wanneer ik niet vreesde te veel van uwe
ruimte te vragen, zou
misstanden kunnen wijzen.
«Alleen dit: ik begrijp maar niet, waarom
goed alle kans op gezegde populariteit verspelen Friesland de éenige provincie van Nederland
- - - - 'is waar de armen-wet een volstrekt doode
«Die wet is er of is er niet. Is zij er I
en
dere u onbekende boomen, maar 't is geen
naturat is alles door den mensch stijf en
kunstmatig aangelegd. Eerst als ge naar Mees-
ter-Cornelis wandelt, of liever tramt, want ’t is
een wandeling van een uur, ziet ge alles meer
een Indisch karakter aannemen
De Telegraaf ontving uit Ned.-Indie het
volgende telegram
Het rapport van den naar Lombok gezonden
regeerings-commissaris Scherer adviseert tot in
voering van rechtstreeksch bestuur op Lom
bok verbanning van den Radjah naar Pa-
Brieven en Bei-ioiiceffi, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
spraak bestaat op onderstand, worden zij uit-
De afgewezen pseudo-arme gaat
«Paake” (zoo noemt men hier den goe
maar zwakken burgemeester), jammert en
en grient en huilt, en »Paake”, die
de lui niet kent, omdat hij vér af woont, laat
van prostitué’s, die zich in een dos-a- schikte mannen voor, onder deze omstandighe- z*c^ vermurwen, geeft een briefje af voor den
..jn rondrijden, totdat de een of andere den een nieuw Kabinet, overeenkomstig de armvoogd met last (sic om te bedeelen. En
hotelbediende haar rendez-vous geeft in kamer door mij voorgestane beginselen gevormd, niet triumfeerend komt de arme bij den armvoogd
No. zooveel. Wat er zoo van het echtelijk leven kan en dat een radicaal Kabinet in de om zÖö bedeeling te eischen
minderheid zoude zijn, aangezien de vlottende j -
bepaald pessimist te willen zijn hoop der min of meer gematigden in de Kamer larieerde personen,
eene teleurstelling gewag de kleine schare radicalen en socialisten verre ^en ^us gehoorzamen
overtreft. Logisch zou derhalve een Kamer
ontbinding moeten volgen. Maar het kan u
niet onbekend zijn, in welk een kwaden reuk
zoodanige maatregel staathoe ik, die mijne
populariteit nog winnen moet, daarmede voor-
zou en trouwens zeer weinig uitzicht zou hebben, j
eene werkelijk bruikbare Regeeringsmeerderheid I
de tegenwoordige onbruikbare terug
Ik heb waarlijk getoond al mijne da° moet zij in Friesland worden nagekomen
Wel krachten en mijne rust voor het vaderland veil geëerbiedigd,
in plaats van
te krijgen.
te hebben; niet ik laat het vaderland, het va*
Vijf en twintigste Jaargang.
Ill,III mil FIIIESLI Ml.
r
JIMS- It till HI I I 'd II
J DE EERSTE EN GROOTSTE OORZAAK
van Friesland’s ellende.
i v i v i ei a v a naa r "P
LETTER IS.
A--A-
