i I II WOENSDAG 6 FEBRUARI 1895. No. 11. i Radicaal. Radicalisme in de Natuur. Buitenlandsch Nieuws. Vijf en twintigste Jaargang. Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. H. ij slechts, zonder in ’t minst te beschul- water. hadden, daar I Vrijdag heeft de heer Bardoux in den UITGEVER: Y. KUIPERS, firma h brandenburgh en zoon, te workum waag waar waagt, staan. ons moeten tevreden stel- Zou er, zoo vragen wij, met behulp van honderdtal handen geene verbetering zijn voor den afvoer naar Workum, voor ’t geheel gedwaald. Het liberale vaandel zij en blijve het algemeene volksvaandel. Door eendracht sterk en met moed vooruit I 1 overlast van naar Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent. Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever wapperen over de oceanen, die tot de havens van volksgeluk en volkswelvaart leiden. Aan het radicalisme ontzeggen we alle kracht tot opbouwing. Evenzeer aan het clericalisme. Tegen beider bestaan hebben we op zich zelve niets. Integendeel, we beschouwen beide rich tingen, hoe wonderspreukig dit ook klinke, als medewerkers ten goede. We stellen ons voor dat de liberale partij (op haar zelve reeds vooruitstrevende) door de enkele radicalen nog wat meer naar links, door de clericalen even wel naar rechts wordt getrokken en zoo tus schen die beide machten in steeds het goede vaarwater behoudtdat geen stranden toelaat. Intusschen zou het meer zeemanschap verraden, wanneer noch van den eenen noch van den anderen kant werd geduwd of gedwarsboomd, waar men eenstemmig als kloeke maats op het eigen fregat oversprong met het aloude devies: »In eendracht macht 1” Laat ons het niet vergeten, het zijn hoofd zakelijk de liberalen geweestdie onder bet conservatief kabinet Heemskerk ons de nieuwe Grondwet hebben geschonken, het waren even zeer de liberalen, die de belastingen hervorm den, de accijnsen verminderden en de vermo gens- en bedrijfsbelastingen in voerden om daar mede te voldoen aan den sedert jaren ingeetel- den eisch tot invoering eener inkomsten-belas- ting. Zonder eenige zelfverheffing mag het worden getuigd, dat de liberalen kunnen wijzen op vruchten van hunnen arbeid. Van deze omstandigheid dient nota genomen te worden. Laat een ander dan handelend of doortastend heeten aan namen heeft men niet veel, doen is een ding Het waren liberalen, die eene ruime uitbrei ding der kiesbevoegdheid in hun vaandel schre ven en al is het waar dat door een jam- 11 u, zijn de durvers bazen van ander allooi, overmoed werpen ze i_.__ van al, wat vroeger ook door hen, als clericaal daartoe in t water viel, het zjjn gedoopt werd en maken met die albn gemee- ne zaak, om onder het motto van moreele po litiek eene evenredige vertegenwoordiging der verschillende partijen te begeeren. En ziet, ze werkt n in dien geest, de heterogene be- standdeelen oefenen eene kracht der massa zonder een ander beginsel dan den liberaal te verpletterenJa, sloopen, vernielen, een prettig werk Hoe menig kwajongen, die zijne held haftigheid toonde met uit moedwil een paar ruiten in te gooien Maar met al dat sloopingswerk vorderen we niemendal integendeel gaan we achteruit. En of men ’t eene schande wil noemen, nog liberaal te willen zijn, en of men een liberaal u uit vrees conservatief wil noemen, ’t is ons om enk6!® :t even, ’t Komt ons voor dat er moed toe behoort het oude en steeds verjongde vaandel hoog en fier omhoog te houden, hoe ook de stormen of ter linker- of ter rechterzijde dit aan flarden dreigen te scheuren. Geen Neder land kan kerkelijk zijn, geen Nederland radi caal, dit woord genomen als collectief begrip voor niet anders dan in liberalen zin geregeerd wor den wij schreven deze onze vaste overtuiging herhaalde m >len en wij herhalen haar op nieuw. En in plaats van ons te schamen, in plaats van het medelijdend schouderophalen in eeniger mate te aanvaarden, stellen we er eene eer in van trouw te blijven aan het oude, beproefde vaandel, dat zonder eenig conservatisme, zijne kleuren telkens met vernieuwden glans laat Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur. Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur. rustigen tred. H. DUITSCHLAND. De Duitsche bladen hou den gedurende de laatste weken een bijzonder scherp oog op den loop van zaken in Zuid- Afrika; eensdeels in verband met de pogingen van den heer Rhodes om de macht en het gezag zijner sgecharterde” Maatschappij aldaar uit te breiden; ten anderen in verband met de mogelijkheid dat Engeland zich mengen zou in de gebeurtenissen aan de Delagoabaai, het geen naar het schijnt door Duitschland niet zonder protest zou worden toegelaten. Neemt men bij dat alles in aanmerking, dat President Kruger zich te Pretoria ter gelegenheid van Keizer Wilhelms verjaardag heeft uitgelaten over een nauwere aansluiting tusschen het Duitschê Rijk en de Zuid-Afri- kaansche Republiek, dan moest het wel de aandacht trekken, dat Keizer Wilhelm eergiste ren jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland met bijzondere onderscheiding bejegende. Dat s op een bal ten Hove van Berlijn, waar de beer Beelaerts als gezant van de Transvaal tegenwoordig was. De Keizer heeft den stoot gegeven tot de bij de ^wetenschap van de VQrming van een Berlijnsch comitié ter inzame- i voor de nagelaten betrekkingen hen die op de Elbe verongelukt zijn. Z. M. heeft, evenals de Keizerin, eene aanzienlijke som uit eigen middelen ter beschikking van dat comité gesteld. In de hoogste kringen der Marine is men zeer ontstemd over het gedrag van den kapi tein der Engelsche stoomboot Crathie. FRANKRIJK. Met -216 tegen 7 stemmen heeft de Senaat het door de Kamer aangeno men ontwerp tot het verleenen van amnestie goedgekeurd. mag het bepaald een punt van Vrijdag heeft de heer Bardoux in den onderzoek waard zijn hoe het komt, dat die sluizen hier met zulke gunstige gelegenheden zoo weinig afstroomen. Er zullen ergens ijs- verstoppingen zitten, goed en wel, maar dan zijn er toch handen genoeg beschikbaar, om die op te ruimen. Afstroomen, goed en wel, maar moet dit gebeuren, dan ook niet ten halve, maar volkomen geheel. Dat is ook ra dicaal. Wij hebben in onzen Zuidwesthoek ook een opzichter wonen van den provincialen waterstaat. Deze zal er natuurlijk wel meer van weten dan wij. Op zijn advies stellen we dan ook hoogen prijs. Vooral omdat wij, lee- ken, oordeelen dat het beter kan nu we toch met onbruikbaar ijs len. een aan te brengen Hindeloopen, Molkwerum of Stavoren? Wij vragen f digen. Wij vragen in ’t algemeen belang. Over ’t radicalisme in de natuur zou nog veel te zeggen vallen. Genoeg is ’t ons ech ter voor heden te weten, dat de strenge winter ’t ook al niet zal volhouden tegen de aanbre kende lente en deze weder door den zomer Wisseling is ’t al, wisseling in de natuur, wisseling in de denk beelden der menscben, kinderen der natuur. De provincie En alles gaat maar immer door, onverschillig we er zijn of niet zijn. De natuur houdt, i er thans we derom liberalen, die dienzelfden weg willen bewandelen en wier ontwerpen alom in den lande met belangstelling worden tegemoet gezien. En in afwachting daarvan spoort thans reeds de Liberale Unie de bij haar aangesloten ver eenigingen ten zeerste aan om in eigen kring wel te willen overwegen hoe, na de aanneming der aanstaande kieswetvoorstellen, wederom alle vooruitstrevende elementen te vereenigen zijn, om te komen tot afdoening van zoovele mis standen als op sociaal, dat is op maatschappe- j lijk gebied bestaan. Zeg nu nog, dat de libe raal conservatief is, en ge spreekt op zijn minst eene onwaarheid. Er mag er hier of daar een j van dat gehalte onder schuilen, maar deze zitten onder alle andere partijen evenzeer. Och, er zijn ook figuranten voor een tooneel noodig. Maar naar onze bescheiden meening zitten die niet het minst onder de anti-libera- len, figuranten niet alleen, maar zoogenaamde Sequah-blazers in cluis. De mode geeft fatsoen en snit, In ’t werklijk willen schuilt de pit. Wij sluiten dit ons artikel niet, zonder er ten slotte op gewezen te hebben, hoe een der ten opzichte van de ijsbanen, radicaal voor de hoofdmannen van de radicalen, de heer Treub, afstrooming niet. Met ’t voorjaar en na de die ’t vroeger eene eere vond naast mannen groote sneeuwmassa, die gevallen is, zal er bij als Van Houten en Goeman Borgesius te staan, ’t ontdooien werk genoeg zijn met geregelden thans spreekt in verzoenenden geest en van afvoer. Maar en ook hier is een maar. er toch ijs stuk moet worden gemaakt en En daar is dan de winter van achttien- honderd-vier-en-negentig op vijf-en-negentig. Vertoont hij eenig vast karakter, weet hij, wat hij wil 1 Is hij doortastend Ja, in den beginne toonde hij karakter Een open winter. Daarna een sneeuw- een water hoek Maar eindelijkhet zou wezen. Fel blies het uit ’t Noord-Oosten, het vroor dat het kraakte, doch ook het Zuiden deed, wonder boven wonder, mede en bracht het wel tot eene koude van twintig graden. Daar kwam ijs, de couranten plubliceerden tal van wed strijden, de scheepvaart moest het opgeven, de Zuiderzee vertoonde ijs en de veerbooten tus schen Stavoren en Enkhuizen namen vacantie. ’t Was winter en het scheen meenens in ’t laatst van Januari. Maar en alweer een maar, de natuur is ook niet radicaal. Zoo vriest het en daarna dooit het weer. Zoo is de lucht helder en daarna zwaar bewolkt en - - - sneeuwt het weder om raak, zoodat al wat ijs enz- za' vervangen worden, heet zijne glad- en zwartheid moet verbergen onder blanke stroefheid. Grillig is de natuur En daar komen de sluizen! L_ r zucht onder een overlast van water. Hoe u hunkert men, den wind naar 't Oosten te zien bij uitwassen links of rechts, steeds altijd haren draaien 1 Maar, als ’t gebeurt en de sluizen trekken, dan vriest het meteen en, hoe jammer van het kostelijke ijs, dat het maar zoo moed willig wordt vernield, die leelijke sluizen Radicaal is het niet, om van beide te doen afstroomen en vriezen. Een van beide en dat goed, dat zou er mee doorgaan. Derhalve vriest het niet, zet dan de sluizen open, vriest het wel, doe ze dan dicht. Oppervlakkig prachtig geredeneerd, maar wij, bewoners van het Westen en Zuid-Westen der provincie weten beter. Wij weten, dat die zaken niet van el kander te scheiden zijn. En als gij, bewoners van het Centrum der provincie, die nog voor eenige dagen klaagdet over den overlast des waterswaarvan wij geen bepaalden hinder zoo lustig heen zwiert over uwe betrouwde ijsbanen, dan mogen wij, U ter wille, een kikkertsloot opzoeken om ons te ver maken, want onze vaarten liggen open of zijn vol gaten of zakten in en vloeiden weder vol water om eene nieuwe vervriezingskuur te on dergaan, wat tamelijk wel met het vormen eener ijspap gelijk staatvan een ijsbaan is geschiedde bij ons geen sprake. Bedenkt het wel, dat wij van onzen kant, ofschoon in het bezit der sluizen, menig leelijk woordje aan dat bezit laten gelden en last voor ons zal ’t U verder een lust moeten jjng van geuen wezen, het uwe tot het onderhoud van die I van hen jje op sluizen te mogen bijdragen. Radicaal zou het wezen, die sluizen, zoodra het wintert, onmiddellijk te sluiten. Radicaal Radicaal beteekent volgens de jongste lezin gen doortastend, wakker optredend, handelend. Geen slechte beteekenis voorwaar, als het altijd maar zaken van goeden aard betreft. Maar er is meer dat blinktdan goud alleen en aan mooie woorden heeft men op zich zelf niet veel. Zoo werd nog dezer dagen in de Tweede Kamer een anti-revolutionair tamelijk wel gelijk gesteld met een ultra revolutionair, een onderscheid dat tastbaar is als dat tusschen ruw en glad 1 ’t komt er derhalve voor ieder denkend wezen maar op aan, om niet uitsluitend op den klank af te gian. Radicaal luidt prachtig en 't is daarentegen bijna eene schande nog liberaal te willen heeten. Met een meewarend schouder ophalen vraagt de vroegere vriend naar den toestand van een collega met de woorden »En is hij nog altijd liberaal Met opzet plaatsen we zoowel dit uitroep- als het vraag- teeken immers in den toon der vraag ligt zooveel verwondering over zooveel onnoozelheid en zooveel achterblijvendheid (men ver gunne ons dit woord) opgesloten, dat de plaatsing dier beide leesteekens ten volle is gerechtvaardigd. Hoe bekrompen toch nog li beraal te wezen en zich niet te wagen op het veld der radicalensocialen volkspartijders nihilisten, anarchisten enz 1 Een hellend vlak, niet waar Och, neen, er geen enkele schrede, ge weet niet, ge ten slotte zult belanden. Blijf libe raal, dat wil nu zeggen behoudend, conserva tief Ziet u, zoo wordt het voorgesteld ge blijft uit vrees liberaalGeen wonder, dat men met kleinmoedige, den spot drijft. Neen, dan In zich zelfs in de armen j eerlijk verschil van inzicht eene eerste poging de uiterste linkerzijde. Nederland kan afstrooming niet. Met ’t voorjaar en na de groote sneeuwmassa, die gevallen is, zal er bij 1 ’t nntdnnipn wprlr o-pnnno’ t/iin mpf. lyprpcrpldp.n afvoer. Maar en hereeniging der vooruitstrevende elementen ge- i Nu Daar had nooit scheiding moeten be- wij, bewoners van den Zuidwesthoek, daar niets Maar beter ten halve gekeerd, dan aan hebben, FRI f MEI» l\ IIIIEIITEVUE- IILID Wil IIIIESLl\!l. 1 I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1895 | | pagina 1