No. 16.
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1896.
Meuwstijdingen.
Zes en twintigste Jaargang.
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
In ’t 'Voorliijg-nan.
MMS- lil Uil lil II lil
mui iiiüii ruisum
i te
ind.
jr
t
in
elk speciaal geval zoude kunnen geschie-
stierven 6
politie te
Amsterdam, waarin een rechtsgeleerde zal spre- wijze aan het zakken zijn.
UITGEVER-
e
i
5
5
Gedurende de maand
provincie overleden 443
B
r
tje
‘je
an
rd
U-
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
je
Ie
>n
a
te
der
sen-
de
>ofd
en
>ko-
ien-
dde
□ari.
izen.
uur
A.
v
r,
n
e
9 te
nott-
^sis,
luwe
loria
ude
icht;
e te
,eer-
Met volle instemming geven wij hieronder
een artikeltje uit de Amsterdamsche Courant
van heden, Vrijdag.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
kan plaats hebben, levert in de praktijk on
dat hij nog geen
i van generaal Kruger
diens komst in Engeland.
Een onaangename ontdekking. In Chica-
i men tot de onaangename ontdekking
s
ske
id.
»g.
Ida
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
De officier-machinist le kl. A. Jongkees,
geplaatst bij ’s rijkswerf te Amsterdam, is naar
Essen vertrokken, tot keuring van door de
firma Krupp te leveren materiaal voor de ma
chines van de in aanbouw zijnde pantserdek-
schepen Holland, Friesland en Zeeland.
-- Een bedriegelijke bedelaar. Als een
staaltje van echte bedelaarstaktiek meldt men
dat de politie te Sliedrecht een bedelaar arres
teerde, die met succes huis aan buis het me
delijden inriep, door het vertoon van slechts
één arm. Aan zijn jas ontbrak dan ook feite
lijk de linkermouw, terwijl het armsgat behoor-
De oorzaak hiervan moet voornamelijk worden
gezocht in het buitengewoon gewicht van die
huizen, veel te zwaar voor den kleiachtigen
bodem. Het gebouw van de Kamer van Koop
handel is in de laatste zes jaren op enkele
plaatsen 16 duim, op andere 8| duim gezonken,
waardoor in de muren gevaarlijke scheuren zijn
ontstaan.
De N. R. Crt. meldt het volgende besluit
van den Hoogen Raad
»De Hooge Raad heefteen drietal personen,
die door den kantonrechter te Zwolle tot geld
boete waren veroordeeld, wegens het op verboden
tijd zich bevinden in een koffiehuis, te dier
zake van alle rechtsvervolging ont lagen, op
grond dat in de toegepaste bepaling der ge
meentelijke verordening, aan den burgemeester
de bevoegdheid wordt gegeven om eene wijzi
ging in den sluitingstijd voor koffiehuizen te
brengen, een bevoegdheid welke alleen aan den
Raad toekomt, zoodat de hier bedoelde bepaling
verbindende kracht mist.”
Zelden is zeker een beslissing genomen van
zóó vèr strekkende gevolgen. In Friesland
toch en waarschijnlijk overal komt in
elke verordening, regelende het uur van sluiting
van koffiehuizen, enz., die nu door den Hoogen
Raad veroordeelde delegatie van macht op den
burgemeester of op burgemeester en wet
houders voor. Met één slag zijn al die
verordeningen vervallen, en kan ieder, zonder
vrees voor eene bekeuring, rustig na het slui
tingsuur in een koffiehuis blijven zitten.
Het gevolg zal wel moeten zijn algeheele
afschaffing der bestaande verordeningen, want
1 eene bepaling omtrent het sluitingsuur, die niet
provincie zulten in Maart vergaderingen werden belegd, waarin de whisky
uici wciu vciuvi ïtüiugh ui gcwcicil i
aangekocht, die inderdaad ook aankwamen, een i ^an bij ^er verordening door den Raad
comité werd ingesteld, in een woord, een vol 1 -
maakt complot tegen den Transvaalschen Staat overkomelijke bezwaren op.
werd gesmeed. Daarna werd Cecil Rhodes in J -
de zaak betrokken. Deze werd geheel meege- publieke vermakelijkheid, of vergadering
sleept door wat men hem voorspiegelde: hij za'
zou president worden van geheel Zuid Afrika.
van Kaap L’Agulhas tot de Zambesi, van één uur - - -
groote onafhankelijke republiek, onafhankelijk eener bekeuring, want verandering van t slui-
ook van Engeland. Weldra was een overeen- tingsuur, gesteld al dat het door den Raad
komst geleekend, waarbij Rhodes beloofde, zoodra j
de zaken tot een crisis kwamen, zoodat daad
werkelijke tusschenkomst noodig zou zijn, een
gewapende macht uit Charterland in de Trans i
vaal te doen trekken-, terwijl aan den anderen
kant het Comité zich zelf verbond om samen te
ten einde Rhodes zijn verkiezing als
bevel van Rhodes gereed, maar de
van de
en
Door een der sprekers, die in de laatste
dagen dr. Leyds hier ter stede hebben gehul
digd, werd ei op gewezen dat wij, Nederlanders,
de Zuid-Afrikaansche Republiek dankbaar
mochten zijn voor het voorbeeld, dat, dat land
ons in velerlei opzicht gaf. Dat schijnt ons
een juist woord. Wij kunnen veel leeren van
de Transvalere gelijk ook prof. Spruyt
Dinsdagavond zei eenvoud en deemoedig
heid, weinig-praten en veel doen, en nog
wel wat meer!
Hadden die redenaars niet tot op zekere
hoogte de bescheidenheid van den Staats ■secre
taris te ontzien, zij hadden met het volste recht
hem zelf tot een voorbeeld kunnen stelten.
Men ziet het den jongen man dr. Leyds
is 37 jaar aan, dat een groote wilskracht,
een buitengewone energie hem drijft. Uit zijn
oogen, die een zachte uitdrukking hebben,
spreekt toch ook een beslistheid van overtuiging,
een vastberadenheid en een volharding, die
geen bezwaren te groot acht.
Deze jonge man heeft eerst hier in Amster
dam een cursus bezocht, is daarna op de
kweekschool te Haarlem geweest en legde op
zijn 49de jaar zijn onderwijzers-examen af.
Daarna heeft hij de energie gehad om, terwijl
bij overdag acht uur met lessen bezet was, des
avonds de omvangrijke rechtsstudie zoo grondig
te beoefenen dat de eenvoudige onderwijzer
meester in de rechten werd! En toen twaalf
jaren geleden Paul Kruger vroeg naar een
bekwaam en betrouwbaar jurist, werd hem de
jonge Leyds aangewezen, die toen op het punt
stond van te promoveeren
Ziet, zoo’n man is ons alten een voorbeeld,
een goed en groot voorbeeld van wat wilskracht
vermag! Hij heeft niet gefilosofeerd over den
acht-urigen arbeidsdaghij heeft zich niet in
bespiegelingen verdiept over onderwijzers-bezol-
digingen. Hij heeft meer en beter gedaan dan
dat alles. Hij heeft gewerkt en reeds daardoor
getoond een man te zijn voor de Transvalere,
die weinig praten en veel doen hij heeft al
zijn tijd en al zijn gaven op woeker gezet en
hij heeft getoond dat in onze kapitalistisch ge
scholden maatschappij er plaats is voor wien
ook, die werkkracht aan wilskracht paart
Zijn loopbaan toont hoe een Amsterdamsch
onderwijzer door energie Staatssecretaris der
Zuid-Afrikaansche Republiek kan worden, niet
in den verleden tijd van de Ruyter en andere
oud-hollandsche self-made men,” maar in
onze »fin de siècle.”
Gij zegt mij dat niet in ieder een staatssec
retaris steekt.
Ik stem u dat graag toe, Leyds’ energie
was buitengewoon, boven het normale. Maar
hij deed wat hij kon. En niet dat hij meer
kon dan anderen is voor anderen beschamend
maar wel dat wij die vanderen” minder
doen dan wij kunnen. Van elk zal naar
het oude spreekwoord niet meer gevraagd
worden dan hij geven kan. Maar dat skunnen”
bepaalt ook de mute van ons »moeten.” Voor
ons, voor u en voor mij.
Eén Franschman heeft het zoo treffend ge
zegd
Wij kunnen niet allen het genie bezitten,
j voor
den, zonder wijziging der verordering met al
den administratieven omslag van dien des
zeer zeker neen zou niet uitvoerbaar zijn
omdat de gemeenteraad niet steeds vergaderd
is. Zelfs waar dit in een enkel geval al ge
daan zou kunnen worden, zou in den regel het
reglement van orde een dadelijke behandeling
van een dergelijk verzoek in den weg staan,
zoodat de beslissing veel te laat zoude komen.
Tot welke verwarring en komische voorvallen
de verdere handhaving van een verordering op
het sluiten der koffiehuizen enz. dus in het
i vervolg zal kunnen leiden, laat zich denken.
i afgeloopen.
Alle mogendheden, seint Reuter uit Kon-
Elke tooneelvoorstelling, elk concert, ja elke
zelfs
zal in de grootere plaatsen in Friesland, te
ure en in de plattelandsgemeenten te tien
’s avonds moeten zijn afgeloopen, op straffe
bekeuring, want verandering van
maar er is niemand, hij moge rijk of arm,
sterk of zwak zijn, die niet de vonk daarvan
in zijn binnenste heeft, en bet staat alleen aan
hem, dat die vonk een heldere vlam worde!
De St. Ctno. 41, bevat o. a. de goed
gekeurde statuten der coöperatieve vereenigin-
genCoöperatieve Zuivelfabriek »de Hoop,” te
Zeijen, gemeente Vries; Coöperatieve Room
boterfabriek side,” in diezelfde gemeente en
Coöperatieve Stoomzuivelfabriek sOosterwolde
en Omstreken,” te Oosterwolde.
Door de Regeering is aan de Tweede
Kamer toegezonden een ontwerp van wet,
houdende wijzigingen in de reeds bij herhaling
gewijzigde onderwijswet, thans ter zake de
vrije- en ordeoefeningen der gymnastiek, ’t
onderwijs in de tuinbouwkunde en de gelijk
stelling van sommige acten van bekwaamheid,
in Nederl. Indië verkregen, met Nederlandsche
acten. Wijl de voorgestelde wijzigingen èn van
noodzakelijken aard èn van geringe beteekeins
zijn, achten we dat de voorgestelde wijzigingen
wel vlug van stapel zulten loopen. Waar blijft
echter het reeds lang beloofde wetsontwerp op
de leerplicht?
Tot lid der Eerste Kamer (vacature Prins)
is door de Staten van Noord-Holland bij her
stemming gekozen met 31 van de 59 stemmen
de heer Mr. M. C. van Hall, tegen 28 stemmen
op den heer D. Laan, industrieel, te Wormer-
veer.
i De Staten
eene I
te beraadslagen
stormschaden aan
leenen van subsidie daartoe.
- De centrale commissie voor de statistiek
heeft besloten tot het opmaken en uitgeven
van een overzicht der sterfte in de voornaamste
beroepen, gesplitst naar de doodsoorzaken, het
geen een bijdrage zal kunnen leveren tot de
kennis der voor de gezondheid ongunstige
invloeden, waaraan de beoefenaars van ver
schillende beroepen zijn blootgesteld. De ge
gevens hiervoor zijn door den Minister van
Binnenlandsche Zaken ter beschikking der
commissie gesteld.
Sterftestatistiek. Gedurende de maand
Januari zijn in onze provincie overleden 443
personen, zijnde, over een geheel jaar gerekend, j
15.7 per ÏOOO inwoners. Er stierven beneden eersten President van Zuid-Afrika te verzekeren.
1 jaar 62, van 15 jaar 31, van 5— 14 jaar
14, van 14 20 jaar 11, van 20—50 jaar j
74, van 1 a
126, boven 80 jaar 35.
In 23 i
ken over de rechten en plichten van den poli
tieman. Een motie werd aangenomen om bet
hoofdbestuur te verzoeken bij den minister van
justitie aan te dringen op intrekking van het
verbod voor rijks- en onbezoldigde rijksveldwach-
ters om de medalje van den Bond te dragen.
- De Minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat voor artsen, Neder
lander zijnde, die den leeftijd van 30 jaren
niet hebben overschreden de gelegenheid be
staat Om als officier van gezondheid der 2e
klasse bij de zeemacht te worden aangenomen,
onder verplichting het Rijk minstens gedurende
acht achtereenvolgende jiren te dienen en onder
genot eener premie van f 5600, uit te betalen
Rhodes mengde Jameson in de zaak deze,
een echt soldaat, wilde niets liever dan een
50-65 jaar 57^ van 65-80 jaar vrijbuiters-expeditie in de Transvaal. Hij hield
Zich Op L*ZX VT Zxl "D L ZX zl ZXZX ZMZXMZXXX zl xwx ZX ZX M zJ ZX
gevallen werd de doodsoorzaak als Transvaalsche Regeering kreeg lucht
onbekend opgegeven aan besmettelijke ziekten zaa^> Jameson ontving een verkeerd bericht
personen, 14 vonden een geweld- WÖ we^eu> hoe de zaak verder is r
dadigen dood (verdrinken enz.), terwijl kanker I t>.
29, keel- en longtering 47 en andere acute en stantinopel, hebben baar toestemming gegeven
chronische ziekten der ademhalingsorganen 144 tot de erkenning van Vorst Ferdinand.
offers eischten.
Bij Kon. besl. van 18 Februari is benoemd minster Gazette, verklaard,
tot ridder in de orde van I
Voormolen, hoofd-commissaris van politie te
Rotterdam.
Woensdag vergaderde de afdeeling Noord- I go is
Holland van den Nederlandschen Politiebond, gekomen, dat verschillende van 20 tot 25 ver-
Besloten werd een vergadering te beleggen te diepingen hooge reuzengebouwen op bedenkelijke
bij de indiensttreding.
Nadere bijzonderheden St.-Ct. no. 43.
De Volksstem van 25 Januari, bevat in
bet Nederlandsch vertaald, het stuk dat te
Johannesburg in het Engelsch werd uitgegeven
en waarin de geschiedenis van het verraad daar
in den breede wordt verteld.
Daaruit blijkt dat reeds in Maart, April en
Mei 1895 de agigatie der Uitlanders is begon
nen. Er werden toen een aantal moorden ge
pleegd aan den Rand, moorden waarvan de
Transvaalsche Regeering de daders maar niet
aan bet licht kon ontdekken. Van deze om
standigheid maakten de aanstokers der Uitlan
ders gebruik, vooral Lionel Philips, F. H.
Hamilton en J. W. Leonard. Verschillende
andere personen werden mee in het complot
betrokken, in dagbladen als De Star werden
opruiende stukken geschreven, groote volks-
onzer
buitengewone vergadering houden, teneinde njet werd gespaard; verder werden er geweren
1 over de her8telling van sommige
onze zeeweringen en het ver-
Chamberlain heeft thans, volgens de West-
Oranje Nassau W. bericht heeft ontvangen
r:3 van politie te over d:-r'-~
