r
No. 20.
ZATERDAG 7 MAART 1896.
Nog iets over MERGEL.
Nieuwstijdingen
Zes en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
Dinsdag heeft president Faure te Cannes
H.
som-
1
UITGEVER-
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURG» EN ZOON. TE WORKUM
Blijkens bij het Departement van Marine
Hr. Ms. pantserschip
Evertsen, onder bevel van den kapitein ter zee
P. Heyning, den 3den dezer te Malta aange-
tegemoet te komenzich in hun Boerentaal
zou uitdrukken. Ook door de ambtenaren
wor
gesteld tot 2e luitenant en
maanden 65 jaar officier zijn geweest.
Den 6en April 1872 werd hij bevorderd tot
generaal majoor, den 3en September 1881, bij
zijn gouden-officiers jubileum tot luitenant gene
raal.
In de politieke wereld trad de generaal
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
jaren op non-activiteit, was, als lid der Tweede
Kamer, de eenige nog in leven zijnde militair,
die versierd was
deelneming aan
en wist, daar het reeds donker begon
te worden, ongemerkt bij een goederentrein te
Zij sprong, toen de trein zich in be-
De generaal werd 3 September 1831 aan
zou dus over eenige den nestor der staatslieden, Gladstone, op het
Raadhuis ontvangen. De president vroeg hem,
of de politieke werkeloosheid hem niet te zwaar
viel. Gladstone antwoordde, dat hij de aan
gelegenheden van Engeland altijd van zeer
nabij volgde,
zoek aan Gladstone.
Een gevaarlijke tocht. Een 18-jarig
meisje in Auvergne leefde bij haar oom in
Parijs. Toen deze echter ziek werd, wilde zij,
om hem niet tot last te wezen, naar haar dorp
terugkeeren en besloot, wijl zij in het geheel
geen geld had, den 540 KM. verren weg te
Later bracht Bourgeois een be- voet af te leggen. Maar onderweg veranderde
zij van plan, sloop naar het station van Lamotbe
Maandag vertrekt Gladstone naar Londen Beuvron,
te wor<
komen.
weging zette, op den buffer van den laatsten
waggon. Het schijnt bijna een wonder, dat
de stoutmoedige reizigster den gevaarlijken tocht
zonder ongeval gedaan heeft naar het naaste
station. Daar bemerkte men haar echter, half
bevroren Zij werd door den stationschef eerst
in huis genomen en toen naar Montlugon ge
voerd, waar zij bloedverwanten heeft.
Groot en klein. Professor Max Müller
te Oxford heeft de aandacht gevestigd op het
grootste boek ter wereld, het wonderbaarlijke
sKutho Daw.” Dit boek bestaat uit 729 deelen
in den vorm
inschriften en
tempel van
Overstroomingen. Hit Mesopotamië
komen belichten over uitgestrekte overstroomin-
gen. De Tigris is buiten zijn oevers getreden,
en veel menschen en vee moeten verdronken
zijn; o. a. werd een rondtrekkende troep van
600 Arabieren door het water medegesleept.
gekleurd. Komen daar nog koperertsen bij,
dan ontstaat het K o p e r 1 e i
het graafschap Mansfeld de grondstof voor een
belangrijken koper- en zilverbergbouw en i
werken levert. Het kalkmergel vervalt ge
makkelijk, en wordt daarom veel gebruikt om
een kouden, leemachtigen bouwgrond te ver daar
beteren. vertrekken,
ter sterkte
benevens 2 onderofficieren.
Voor het bevel over dat transport is aange
wezen de zich met verlof h t. 1. bevindende
kapitein der inf. van het Indische leger H. K.
Reimers (met verlof te Koevorden), terwijl als
medegeleiders daarbij worden ingedeeld de voor
dat leger bestemde 2e luitenants W. Haakman
(te Bergen-op-Zoom) en A. B. W. Schoeffer
(te Deventer).
Van verschillende zijden ontvingen we be
wijzen, dat ons artikel Mergel, geplaatst in no.
17, zeer de aandacht heeft getrokken, ’t Is
daarom, dat we als meer wetenschappelijk toe-
het daar geschrevene geven, wat
uitgave van Kruseman, weiüig °P den voorgrond als oudste in jaren
was hij sinds lang aangewezen de eerste zittin
gen van het nieuwe parlementaire jaar te
openen, bij welke gelegenheid bij steeds een
kleine, van warme liefde voor vaderland en
vorstenhuis tintelende redevoering hield, evenals
bij het overdragen van den hamer aan den
definitieven voorzitter.
In De Gemeentestem komt onder de va
cante plaatsen voor de betrekking van burge
meester van de Limburgsche gemeente Nunhem,
waaraan een jaarwedde van f 100 verbonden
is. De gemeente telt 261 zielen, waaronder
6 kiezers voor den gemeenteraad.
Met zekerheid kan het L. D. mededeelen
dat een eventueele benoeming naar Amsterdam
door prof. Treub zal worden aangenomen.
Het doel van het Taalfonds. De hoofd
redacteur van het Haagsche Dagblad had een
kort onderhoud met dr. Leyds, staats secretaris
van de Zuid Afrikaansche Republiek. Recht
duidelijk werd hem daarbij het nut van het
Taalfonds. De heer Leyds deelde mededat
de Boeren, hoewel zij zich onderling uiten in
hun Boeren- of Laag-Nederlandschzeer ge
hecht zijn aan het Hoog-Nederlandsch, gelijk
Vrijdag, plaats hebben.
Generaal van der Schrieck. f
Men meldt uit Den Haag, dat de luitenant-
generaal P. G. J. van der Schriek, gister in
den ouderdom van 84 jaar is overleden.
De heer Van der Schrieck, reeds ettelijke
zonder zich te Parijs op te houden.
De Spaansche Regeering zal nog meer
kracht zetten achter de expeditie op Cuba.
Zij heeft het aanbod van de Compagnie trans-
atlantique, die al haar stoomschepen en kolen
stapelplaatsen te barer beschikking stelde, aan
genomen. Acht stoomschepen zullen dadelijk
bewapend worden en onder het bevel van een
marine-officier komen te staan.
De rector der universiteit te Madrid heeft
vijftig van de studenten, die opnieuw een be-
tooging wilden houden, gevangen laten nemen.
De Senaat te Washington heeft de resolutie
van het Huis van Afgevaardigden in zake Cuba
naar de commissie voor de buitenlandsche be
trekkingen verzonden.
Omtrent het ontdekken der Noordpool
wordt nog het volgende uit St. Petersburg
gemeldeen telegram uit Yakutsk meldt, dat
de gouverneur daar op een der betreffende
door een estafette overgebrachte vraag uit
Yakutsk, ten antwoord heeft gekregen
Peter Iwanowitch Kuchnareff, die op Ustyansk
handel drijft, deelde 10 November schriftelijk
aan den koopman Kuchnareff te Yakutsk het
volgende mede
Wij vernemen, dat de reiziger dr. Nansen
de Noordpool en een onbekend land heeft ont
dekt en terugkeert. De Noordpool-zee zal
eveneens onderzocht worden.
Berichten, welke tot bevestiging van dit be
richt van Kuchnareff zouden kunnen dienen,
heeft overigens niemand in Yakutsk ontvangen.
Om de waarheid van dit bericht te onder
zoeken en desnoods der expeditie hulp te
kunnen verleenen, heeft de gouverneur van
Yakutsk den heer Verhoyansk, lid van het
j districtsbestuur, gelast zich naar Ustyansk te
begeven.
Andrée moet aan een medewerker van de
Nya Pressen hebben verklaard, dat hij er niet
aan denkt, zijn plan van een luchtvaart naar
de Pool op te geven, al zou ook Mansen’s
expeditie geslaagd zijn. De poolstreken, zegt
hij, bevatten nog zooveel onbekends, dat ik mij
niet zou behoeven te schamen, de Pool te
passeeren, en aan anderen het genoegen gunnen
kan, de Pool zelf te bereiken.
Het is schier onmogelijk, zegt het Hbld
van Antu.’., zich een denkbeeld te vormen van
de groote hoeveelheid boter, die Holland in
België invoert. Aan het grenskantoor Achel
werd van 20 Augustus tot 31 December aan
inkomende rechten op boter en margarine, door
Holland ingevoerd, het eerbiedwaardig
metje van 130,000 francs betaald.
En bij den dag wordt er nog meer inge
voerd.
voegsel tot 1
we vinden in Dr. T. C. Winkler: De Schatten
van den Aardbodem,
Haarlem.
Mergel behoort tot die groote hoofdafdeeling
in het Delfstoffenrijk, welke men gewoonlijk
met den naam van steenen bestempelt.
Daarbij zoeke men de onderafdeeling: kalk
steen, een van de kostelijkste, hoewel niet
kostbaarste gesteenten, waarvan de menschelijke
industrie gebruik maakt.
Zoo zal men vinden, dat o. a. het prachtige
marmer, het krijt, ’t albast en de lithografische
kalk allen familie zijn van het leembevattend
kalkgesteente, ’t welk men mergel noemt.
Dr. Winkler nu zegt er van:
xMergel is een onzuiver kalkgesteente of
liever eene innige verbinding van koolzure
kalk en 20 tot 60 ten honderd leem. De
mergelsoorten zijn weeker dan kalksteen, heb
ben eene aardachtige breuk, rieken naar leem
als er op geademd wordt, en worden somtijds
met water plastisch. IJzeroxyde en ijzeroxyde-
hydraat geven er kleuren aan, en veelal zijn
ze ook met kwartszand gemengdwaardoor zij
eene ruwe oppervlakte verkrijgen. Gewoonlijk
zijn zij schilferig, en vervallen somtijds door
verweering in kleine dobbelsteenen. Naar de
verschillende bijvoegselen onderscheidt
kalkmergel, leemmergel, zandmergel; naar de
structuur, mergelsteen, mergellei, melgelaarde
en mergeltuf. De m<
met aardpik bezwangerd, en daardoor donker den aangesproken. En daar nu de verspreiding
j van Nederlandsche boeken niet uit de Trans-
hetwelk in vaalsche staatskas kan bestreden worden, heeft
het Taalfonds, waaruit zulke uitgaven kunnen
smelt- worden geput, groote waarde.
Den 28en Maart e.k. zal van Harderwijk
naar Rotterdam worden overgebracbt, om van
per stoomschip Smeroe naar Batavia te
een detachement suppletietroepen,
van 35 korporaals en manschappen,
en
De eindstemming over het ontwerp zal heden, ontvangen bericht ia Hr. Ms. fregat Johan
Willem Friso, onder bevel van den kapitein
ter zee J. C. Commijs, op 2 dezer, van Oleh-Leh
(Atjeh) vertrokken tot het aanvaarden van de
terugreis naar Nederland via Kaap de Goede
Hoop.
Het geheimschrift is verboden in het
verkeer met Massowah. Voor alle plaatsen in
Nicaragua aan gene zijde van San Juan del
met het Metalen Kruis, wegens Sur, kunnen telegrammen alleen worden aan-
den Tiendaagschen Veldtocht, genomen op risico van de afzenders.
van wit marmeren platen vol
over elke plaat heen is een
baksteen gebouwd. Bij de oude
priesterstad Mandalay, in Burma, is deze tempel
stad van meer dan 700 pagoden gevonden.
Het bevat de godsdienstige wetten der Boed
dhisten en is grooter dan de bijbel en de koran
samen. Het oude testament bevat 59,493
woorden en 2,278,000 letters, maar detripikata,
zoo wordt het reuzenboek genoemdheeft
275,250 verzen en 8,808,000 lettergrepen!
Dit reusachtige boek is in Pali geschreven.
Het is geen oud werk, want het heeft zijn
ontstaan te danken aan het boeddhistische
godsdienstig gevoel van deze eeuw. Het werd
in 1857 tot stand gebracht, onder de heer
schappij van Mindomin, een der laatste koningen
van Burma. Aangezien de invloed van het
tropische klimaat reeds nadeelig op het ge
beitelde schrift heeft gewerkt, heeft een Engelsch
ambtenaar, de heer Ferrars, voorgesteld om
deze 729 platen te fotografeeren en aan de
Regeering verzocht om daar zoo noodig werk
van te maken.
Als grappig contrast met dit ontzaglijke boek
vinden we een ander genoemd, dat voor het
kleinste ter wereld doorgaat. Dit is een
«Konversationslexikon” te Berlijn verschenen
en geschreven door Daniël Sanders. Het ge-
heele boekje is slechts 6 kubieke centimeters
groot en bevat 175,000 woorden. Het boekje
moet gelezen worden met een microscoop, dat
er opzettelijk voor gemaakt is.
Wat beteekenen toch in een almanak de
woorden ZondagsletterZonnecirkel, Epacta,
Guldensgetalenz.? ’t Is iets dat men allicht
eens geweten heeft, maar dat gemakkelijk door
’t hoofd gaat. De Bred. Crt. geeft daarom de
volgende uitlegging
Zondagsletter is een der eerste zeven letters
van het alphabeten wel die, welke aanwijst
op welken dag der week de eerste Zondag van
het jaar invalt. Dit jaar viel de eerste Zondag
op 5 Januari, de Zondagsletter is dus nu de
5e letter van het alphabetE. Schrikkeljaren
hebben twee Zondagsletterséén vóór 24 Fe
bruari en één daarna.
Zonne-cyclus of Zonne-cirkel is een tijdruimte
van 28 jaren, na verloop waarvan de datums
weder op dezelfde dagen vallen. Als men bij
een gegeven jaartal het getal 9 telt en de som
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentièn Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
men zij geen predikant zouden dulden, die. om hun
fflffcmnet te komen -/ioh in bun Rnnronfaal
uitdrukken.
ergelleien zijn somtijds wenschen zij in het Hoog Nederlandsch te
De Tweede Kamer beeft bij de behan
deling van art. 80 der wet op de Personeele
Belasting met 49 tegen 47 stemmen aangenomen
het amendement KolkmanVermeulen, luiden
de: »Deze wet treedt in werking op een door
de wet nader te bepalen dag.” Het regeerings-
voorstel luidde; »Deze wet treedt in werking
op den dag barer afkondiging Van de Erie- 0Dtva bericbt ia
sche afgevaardigden stemden de heeren Gerrit- - -
sen, Bouman, Lieftinck, Heemskerk, Schaafsma i
en De Kanter voor, de heeren Pyttersen
Houwink tegen het amendement.
komen.
Blijkens bij het Departement van Marine
IIMS- El IIIH.il 11 Uil
mill llllill I 'IIIKLIlh.
n iii - jl»aljixcuö uil uct ucuai lüujüiil vcuj ujiaiiuu
