u
re
BRONGAS.
I
Een spaak in ’t wiel
No. 21.
WOENSDAG 11 MAART 1896.
Zes en twintigste Jaargang.
Buitenlandsch Nieuws.
on-
zij
art
oor
len
aco
:en
sne
jen
ek,
len
cen
is
rer-
bij
len
ind
ene
•or-
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUWI
i
Jen
Ds.
Ds.
Ds.
«MS- ES Uil I II 11 III
IILIII llllill l’IIIESI. Uil.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
uur.
G.
H.
O
wezen
moe
ver-
Prins
geen «stamhouder” zien ge
il.
r»
ON.
ijer
lee-
sck-
eus
te
te
art.
leer
J.
sen-
<oe-
ler-
elle
d.
3er-
ou-
im;
oc-
uur
A.
df-
de.
A.
a.
Ds.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1
Advertentiën Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
eene dochter bevallen.
en in werking te
weer
eene
UITGEVER:
i UlO alle ujugviyac gevallen ivuiua ucu
het Vaderland kon eens in last komen.
ziet het meer, dat zeer vooruitstrevende lieden
toch ook behoudend kunnen zijn!
JTV __l
we betere gegevens hebben. Er bestaat eene
hoogere politiek, waarvan gewone kiezers geen
begrip hebben, eene politiek achter de scher- l
men, zich ontwikkelende in club-vergaderingen. 1
Maar wat ons aangaat we houden niet van j
die sjouwerij over en weer. Afgedaan werk
ware beter. Was het ontwerp op ’t personeel
goed, waarom dan niet tevens den dag van I
invoering bepaald? Zoo niet, waarom ’t dan
niet vierkant verworpen?
Hoe zal het nu weer komen met ’t ontwerp
tot uitbreiding van het kiesrecht? j re8Uitaten.
Vrij algemeen is het oordeel, dat de Re
geering door de aanneming van het amendement-
Vermeulen c.s. een belangrijk echec heeft ge
leden en dat er tegen den verderen gang van
zaken een spaak in het wiel is gestoken.
Het kan dus van belang zijn de stemlijsten
even na te gaan.
Tegen het geheele ontwerp stemden 23 libe
ralen, 8 katholieken en 8 antirevolutionairen.
Van de afgevaardigden voor Friesland vin
den we hieronder de heerenDe Kanter,
ging der liberale partij (wij begrepen er de
zoogenaamde radicalen maar onder) al evenmin
iets is, als van eene wegneming der geschillen
tusschen de katholieken en antirevolutionairen
ieder voor zich. De oude verdeeldheid van
vroeger blijft dus vrij wel bestaanen
2o. dat er zich toch eenige kentering heeft
voorgedaan, waar 1 liberaal, 6 katholieken en
3 antirevolutionairen aan ’t ontwerp personeel
hun 'zegel hechtten, niettegenstaande zij met
’t amendement-Vermeulen medegingen.
Wat nu?
Mogen we een raad geven?
Hij is dezede Regeering ga voort met de
ontwikkeling van haar werkplan en vrage on
middelijke afdoening der kieswet. Middelerwijl
kan zoo’n klein wetje in gereedheid worden
gebracht, waarop de dag der invoering van de
wet op ’t personeel ter bescheidener tijd wordt
vastgesteld. De Kamer kan immers wel vlug
werkenzij als wil. En dan nog hebben we aan
de Kamerleden de bede
Och, heeren, bespaart ons alsjeblieft, het
aanschouwen der steenen sjouwerij, maar maakt
afgedaan werk. Werkelijk het Vaderland
verlangt daarnaar. Mocht het zijn, dat we u
in uwe hoogere politiek niet voldoende be-
i we u de noodige
om uw doen en laten
De kiezers toch mogen
Behalve genoemde welachter de woning
bevindt er zich een dergelijke voor bet huis,
die slechts op exploitatie wachtom een paar
boerderijen, of een gedeelte van een dorp te
verlichten.
De goede naam van het Beemsterland wint
er zeker nog door, dat het deze bronnen’
(ook van inkomsten bevat
Overgenomen uit ’t Ned. Landb. Weekbl. van
22 Febr. ’96, omdat het brongas in Hollands
Noorderkwartier meer en meer algemeen begint
te worden en er ook in Friesland (te Akkrum)
is aangetroffen. Wie weet welke verlichting
brongas en acetyleenlicht, enz. ons nog
het einde der negentiende eeuw staat te
Bonman, Gerritsen, Heemskerk, Lieftinck en
Schaafsma, derhalve zes van de acht.
En vóór het amendement Vermeulen-Kolk
mann25 liberalen, 14 katholieken en 10
antirevolutionairen.
Van de afgevaardigden voor Friesland vin
den we hieronder de heerenHeemskerk,
Gerritsen, Bouman, Schaafsma, De Kanter en
Lieftinck, derhalve weder dezelfde zes.
De andere beide afgevaardigden voor Fries
land, de heeren Pyttersen en Houwing bleven
derhalve de Regeering getrouw.
Uit vorenstaande opgaven blijkt:
lo. dat er van eene zoogenaamde bereeni-
van
aan
wachten
DUITSCHLAND. De versterking der
Duitsche Marine, door de begrootings commissie
van den Rijksdag goedgekeurd, heeft den aan
bouw van negen kruiers der 2de en vier der
4de kl. ten doel, benevens uitbreiding der
torpedovloot. De minister van Buitenlandsche
Zaken zette in de commissie uiteen, hoe die
plannen niets bijzonders inhielden en in de
verte niet beoogden met Engeland gelijken
tred te houden. Engeland's oorlogsvloot zal
in de eerstvolgende jaren met 120 schepen
worden uitgebreidde Duitsche kruisers daaren
tegen waren in de laatste 10 jaren met vijf
verminderd. Nu de commissie hare goedkeuring
met alle stemmen, behalve de vijf radicale
en socialistische, heeft verleend, kan de Regee
ring het besluit van den Rijksdag kalm afwach
ten.
Gravin Herbert Bismarck, geboren gravin
Hayds, is van
Bismarck heeft tot dusver uit de huwelijken
zijner twee zoons
boren worden.
FRAMKRIJK. Met 28 tegen 5 stemmen
heeft de Begrootingscommissie der Kamer ten
aanzien van het ontwerp der Regeering tot
invoering van eene belasting op het inkomen
de volgende conclusiën aangenomen
pakte men het onafgedane werk de vorige
maand op nieuw aan, om het ten einde te
brengen. En werkelijk op Vrijdag, den 6den
Maart werd door de Tweede Kamer het wets
ontwerp tot herziening der personeele belasting
aangenomen met 56 tegen 39 stemmen.
Afgedaan dus.
Nog niet.
De geheele herziening der personeele be
lasting geeft voorloopig niets. Reeds in de
zitting van Dinsdag werd uitgemaakt, dat zoo
het ontwerp tot wet werd verheven, de nieuwe
regeling eerst op een nader bij de wet vast
te stellen tijdstip in werking zal kunnen tre
den.
’t Waren de heeren Vermeulen en Kolkman
die dit voorstelden en niettegenstaande de be
strijding der Regeering, werd het araendement-
Vermeulen c.s. aangenomen met 49 tegen 47
stemmen.
Alzoo de steenhoop weer van b naar a!
Afgedaan werk, ten deele. ’t Ontwerp ligt
er, ’t kan doorgaan naar de Eerste Kamer en
zelfs door de Koningin Regentes bekrachtigd
worden, derhalve tot wet worden verheven,
maar dan is en blijft het nog een doode wet
immers er is nog eene andere noodig,
welke al die stadiums moet doorloopen, om de
eerste in ’t leven te roepen
De steenhoop moet dan
b! Welk een werk en
»De commissie, elk belastingstelsel, op aan
gifte van het inkomen in zijn geheel, willekeurige
schatting en vexatoire onderzoekingen gegrond,
ter zijde stellende.
sNoodigt de Regeering uit om een nieuw
ontwerp tot hervorming van de directe belastin
gen in te dienen, waarmede op billijke wijze
de inkomsten in haar verschillenden vorm ge
troffen en de op den landbouw en den arbeid
drukkende lasten beter verdeeld kunnen wor
den.”
De middelen hebben in Februari opgebracht
9,225,400 fres. meer dan de raming en
25,157,600 fres. meer dan verleden jaar ge
durende dezelfde maand.
Volgens den Figaro is er alweer sprake van
een vervanging van den Franschen gezant te
Berlijn, Herbette, door Gambon, gouverneur
van Algiers.
ENGELAND. In bet Engelsche Lagerhuis
is men begonnen met de debatten over
de marine-begrooting, die ditmaal bijzonder
hoog is. De minister Balfour deelde mee,
dat met de reserve Engeland manschappen
genoeg had voor alle schepen in oorlogstijd.
De Tweede Kamer heeft de afgeloopen week
druk gearbeid, zoodat eene tamelijke bezending
door haar afgehandelde wetsontwerpen naar de
Eerste Kamer kan gaan, die weldra ook weder
bijeenkomt.
Alszoodanig, zou het Vaderland dan rustig
kunnen zijn. Toch is dit niet het geval.
Algemeen wordt gevoeld, dat er iets druk
kends, iets benepens is in den politieken atmos
feer.
Ziet, werken alleen is nog niet voldoende.
Als daar een arbeider een daghuur verdient
door van daag een steenhoop van a naar b te
versjouwen, morgen weder van b naar a en
overmorgen en zoovoort weer omgekeerd, dan
verveelt hem dit werk en niettegenstaande hij
er een broodje aan heeft, laat hij ten slotte de
steenen de steenen.
Een werkman wil ook vruchten van zijn ar
beid zien. We hebben ze meermalen gadege
slagen, die mannen, als ze wegen, bruggen of
gebouwen aanschouwden niet zonder een blik
van zelfvoldoeningdie zijn grond had in het
besef: ook ik heb daaraan een kluitje, een
houtje of een steentje toegevoegd, en ziet,
daar is, daar ligt of daar staat dat ding!
Zulk eene politieke zelfvoldoening nu is er
niet. Daar is sedert jaren herwaarts verklaard
eene afdoende regeling van het kiesrecht is
eene onafwijsbare eisch van onzen tijd. De
kiezers van het heden kwamen in grooten ge
tale ter stembus om de voorrechten, die zij
genoten, ook den misdeelden broederen deelach
tig te doen worden. Eene kieswet kamer kwam
samen en men mocht billijk verwachten, dat
het dingetje der herziening heel spoedig aan
kant zou zijn. Maar de heeren der politiek
hadden ’t er nu eenmaal op gezeteerst af
doende belasting-, daarna idem kieswet-rege-
ling.
Ook al weer goed, zeiden de kiezers (behou
dens natuurlijk sommige pruttelaars), als gij
heeren dan maar afmaakt. Nu, met de be
lasting ging het zoo ongeveerde patentbelas
ting verdween en enkele andere rechten wer
den afgeschaft of verminderd en daarentegen
eene vermogens- en eene bedrijfsbelasting
ingevoerd, samen uitmakende de zoo lang be
geerde inkomstenbelasting. Alleen de herziening
van het personeel, ofschoon reeds aangeboden,
bleef nog achterwege. Men zou eerst maar
even de kieswet herziening afdoen. En ziet
daar hebben we nu een ministerie op versleten.
Een ander trad op: geheel met hetzelfde doel.
Natuurlijk, dat dit eerst een geruimen tijd van
voorbereiding noodig had. Tijdverlies alzoo.
De steenhoop werd van a naar b geworpen.
Enfin, deden lieden van zaken hooren, als ’t
ding daar dan maar netjes en goed wordt op
gestapeld en ons in de eerste jaren geen
moeite kost, dan mag de zaak nog haar ver
loop hebben.
Een tweede kieswet verscheen tevens met
eene tweede editie van herziening der perso
neele belasting.
De Kamer schonk aan de laatste den voor
rang, ook dewijl het nieuwe kieswet-ontwerp
zich voor een groot gedeelte baseerde op dat
tot wijziging van het personeel. Uitstekend.
Men toog reeds ten vorigen jare aan den
arbeid, en als men toen, terwille der Staatsbe-
grooting, zoo ongeveer halverwege bleef steken,
doen treden,
van a naar
drukte
Zoo komen we nooit waar we
ten.
Toch meenen de heeren, dat ze een
standigen zet hebben gedaan, ’t Ontwerp op
de personeele belasting vond genade in de
oogen der meerderheid, maar ’t stond in
verband met de kieswetregeling En ziet, de
beslissing daaromtrent moet zuiver blijven.
Mocht deze eens ongunstig zijn, dan zou volgens
de bestaande kieswet de Volksvertegenwoordi- grijpen, met alle graagte staan
ging moeten worden samengesteld naar eene ruimte in dit blad toe
maatstaf der personeele belasting, die dan geen nader op te helderen,
kracht van wet meer had, enz. Hoe gelukkig daarvan ook wel iets weten,
toch, dat er in Den Haag representanten zijn,
die alle mogelijke gevallen vooruit berekenen, ---
XTo rl z-kTil o nrl ïz-rxn in loet* Iznmnn AluTl
Den 7 Januari 1896 benoemde de Naamlooze
Enfin, we schorten ons nader oordeel op tot Vennootschap »De Eendracht” eene commissie
(bestaande uit de heeren J. KoningH. Punt
en J. Zeeman) om een onderzoek in te stellen
naar de resultaten van het welgas gloeilicht.
In de vergadering van 10 Februari bracht deze
commissie verslag uit, waaraan het volgende
is ontleend
Genoemde heeren bezochten 7 Februari de
boerderij van den heer L. Visser, te Beemster,
waar sedert eenigen tijd het brongas voor ver
lichting en verwarming wordt gebezigd Zij
stonden werkelijk verbaasd over de verkregen
Niet minder dan 14 (veertien)
pitten branden daar dagelijks van een wel.
De heer Visser verlicht er mee vier kamers,
een keuken, een gang, een Zuidhollandschen
stal en de buitenzijde eener schuur. Verder
wordt het nog gebezigd tot het koken van alle
spijzenhet verwarmen der melk, enz.
Hoe groot de toevoer van gas daar ter
plaatse is, kan men nagaan, als men weet, dat
de 14 pitten gedurende een halve etmaal kun
nen branden zonder van beteekenis in licht
sterkte te verminderen.
