Uit de Oudheid. (1)
WOENSDAG 25 MAART 1896.
No. 25.
Binnenlandsche Berichten.
Zes en twintigste Jaargang.
11
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
l
te
et
hij
sr
o-
ir
d.
sr
J
mi lib n wi i i:i i:\i ii
iiliii mini tui Esi. nu.
3Op-
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
W.
JIJ L - O
1287 is I Hollandsche juk weder onttrokken, en gebouwde
ai
1
1
UITGEVER:
'oor-
etn.-
lart.
leer
J 1st.
ir te
’ols-
orn-
jaar zal het 100 jaar zijn geleden, dat dr. Edw.
een loozen kwant) dien- Jenner te Berkeley in Engeland zijn 8-jarigen
zoon i
vaccinatie.
later alge-
en
24
rga-
het
den
lar-
op
tot
den
eeuw
II.
3
3D
1 uur
A.
sns-
ers-
d.
1 K.
9 te
3r-
3r
j-
38
3-
n
e
n
voor de militie van 1895.
Den 14den Mei van dit
zeer groote me-
hoog dat er
hoog stond,
voor
het slot
trouw zweeren, op St. koopers party weder zeer de overhand te nemen,
gesloten, terwijl de Maatschappij voor f 1.500.000
2^ pet. obligaties uitgaf
De winst- en verliesrekening wiist een hatiy brachten den benoemde eene serenadeterwijl
den kapt, t/z W. J. P.
namiddag
en
van
C.
mand
saldo van f 84 246.66| aan, waarvan wordt
uitgekeerd f 24 op de aandeelen A. (van f 200)
en f 56 per aandeel B. (van f 1000.)
eene deputatie uit de Werklieden-Vereeniging,
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7^ cent. By abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
Den 17 December, zyn omtrent mid- j en
groote stormwind meest alle landers zouden aangevallen worden, hebben
Den 10 Maart, is in de mid
gewapend zeeridder gevangen, die I
Jenner te Berkeley in Engeland zijn 8-jarigen
met koepokstof inentte: Het was de eerste
Zoo iets is zeker in onzen tijd, waarin men
wel de ver-
Fran. Ct.
Bij Koninklijk Besluit, no. 30,
van 23 Maart is, met ingang
26 Maart, de heer C. Tjebbes benoemd
tot notaris ter standplaats gemeente Workum.
Pas was dit Maandagavond aan de geabonneerden
op «Friso” in de stad per bulletin medegedeeld
of de leden van het fanfare corps «Concordia”
was en in Engeland opgetrokken wierd,
de Graaf van Henegouwen was als Voogd
ondertusschen bestierder van Holland.
Door aanbitzen van de doemalige Bisschop
van Utrecht, (4) hebben de Friezen zig het
- De Rotterdamsche rechtbank behandelde
de zaak van den spuitgast, die om zijn aandeel
in de f 75 premie te verdienenzelf maar
brand was gaan stichten. Het geval liep goed
af, daar een pakhuisknecht het vuur spoedig
bluschte. Maar de spuitgast hoorde 8 jaar
gevangenisstraf tegen zich eischen.
Helpt elkander. Eenige weken geleden
stierf een achtenswaardig, ijverig werkman, vader
gezin te Tzum, na een langdurig lijden.
even als de oudste inwo-
zoon, werd besloten dat deze de zaak
de weduwe en een paar onverzorgde kin
deren zou voortzetten.
Toen de vader werd uitgedragen lag die zoon
aan eene ernstige ziekte, waaraan hij nog
I lijdende is, hoewel herstellende. Geheel belan-
I geloos en op eigen aanbod neemt nu een ver
versknecht uit het dorp, met goedkeuring van
zijn meester, de loopende karweitjes waar in
het belang van het gezin.
r- - - -
jfjuu itsiö iö kükci iu uiiimju L£j'J
elkaar soms zoo bijt en verteert
melding waard.
WORKUM.
Staats-Courant
van
daarvan het eenige jaren stil geweest hadde,
wmrdende meest onder de ryke huislieden alle
branden bedreven,
en Schieringers I
malkander ontmoeteden, is straks de zwakste
party door de sterkste aangevallen, overrom
en zonder eenige ontferming doodgesla- i
en een Vorst zyns
Ryks (die des Konings Zuster ter Vrouw hadde)
Stadhouder gesteld, maar is
ook zelfs na haar toegetrokken, en tot Gronin
gen gekomen zynde, hebben de Friezen hem
tot Protector gehuldigd en eed gesworen, waarna
de Koning haar de Deensche wetten en statu
ten heeft gegeven, om na dezelve te leven,
met eenen haar ook opleggende eene jaarlyk-
sche tribuit en schattinge, waaro ver de Friezen
zeer verslagen wierden en wenschten dat ze
hem tot haar beschermheer niet aangezogt
hadden.
Als
(Aanteekeningen betreffende Friesland.)
Anno 1275. Bouwden de huislieden op ’t
Nieuwland by Bolsward een kerk; en
er ook een kerk tot Tirns gesticht. kastelen in West Friesland weder omgeworpen,
1287. Den 17 December, zyn omtrent mid- en om dat ze zagen dat ze weder van de Hol-
dernacht, door een groote stormwind meest alle 'anders zouden aangevallen worden, hebben ze
zeedyken doorgebroken, waar door een ontallyke de Deenze Koning tot haar Protector verzocht,
menigte van menschen en beesten verdronken, die haar verzoek toegestaan hebbende, heeft
heele dorpen, kerken en torens, die naast by 'iaar de opperste Rechter
de eerste overval stonden, zyn omvergeworpen Ryks (die des Konings Zust(
en weggedreven, te Lidlum in het klooster n'et alleen voor Stadhoud
verdronken 40 perzonen, te Westwert tusschen
Jorwerd en Beers, in een Nonneklooster ver
dronken 30 menschen, zoo geestelyke als we-
reldlyke tot Foswert, Bethlehem en in andere
dorpen en kloosters ook een
nigte zoo dat het water was zoo
tot Jorwerd, alwaar de kerk zeer
nauwelijks een endvogel tot de kerkdeur konde
inzwemmen, al was zy op het wydste open,
alzoo dat men niet minder als eene algehele
overstrooming vreesde.
In dezen grooten nood en Watervloed, oor
deelde Graaf kloris (2) van Holland tyd te zyn
de Friezen te water te overvallen en zyn vader
Willems dood te wreken rustende ten dien
einde veel schepen toe en liet Dirk (of Theo-
doricus) van Brederode met een groote magt
van Krygsvolk in Friesland zeilen, die dan in
West-Friesland den meesten adel uit alle dor
pen weghaalde en na Holland voerde onder
hand als bet land weer droog geworden was,
vergaderde de Graaf andermaal een groot leger
en trok daarmede in West Friesland, en na
dat by de Friezen door eenige veldslagen over
wonnen hadde, moesten ze hem eindelyk
Landsheer aannemen en 1288 op
Toorneburg hulde en I
Agniete avond.
De Graaf bestormde de stad Verona (of
nu de Koning weder na zyn ryk ver
trokken was, en zyn gestelde Stadhouder wat
al te streng regeeren wilde, hebben de Friezen
hem om het leven gebracht, en zyne huisvrouw
weder na haar broeder gezonden, dewelke over
de daad der Friezen grootelyks vertoornd, was
voornemens zulks te wreken, doch zyne vor
sten en ministers hebben hem dat afgeraden,
zoo dat zy van de Deenen haar weder vry
gemaakt hebben, zyn de Hollanders weder op
gestaan en hebben de West Friezen zoo lange
met oorlog geplaagd, dat ze de Graaf van
Holland voor haar heer hebben aangenomen,
invoegen West-Friesland zedert 1299 onder de
Graven van Holland gebleven is.
Anno 1304. Kwam de Schieringers en Vet-
peld,
gen.
Anno 1305.
delzee een
zeer schoon van leden wasen wierd in het
land tot verwondering omgevoerd, doch is den
derden dag te Dokkum gestorven. In het boek
van Groenland staan exempels van zee mannen
pag. 48. (5)
1305. Is er tusschen die van Warns en
Scharl, (zynde eenige de Vetkopers en de an
dere de Schieringers party toegedaaneen groot
verschil ontstaan zoo dat ze met malkander
tot een gevegt zyn gekomen in het welke
wederzyds 150 (6) zyn gesneuveld; hierop kwa
men beide partyen, zoo wel van de Vetkopers
als Schieringers zyde, met malkander overeen,
dat ieder party een strydbaar couragieus en
kloek man zou uitkiezen, die beide, ter plaatze
daar het geroep in de lucht was gehoord, op
den 21 Mei, (verzelt ieder van zijne aanhange
ren doch ongewapend) zouden met malkander
vechten, onder belofte, dat wiens campioen te
kort schoot of verslagen wierd dezelve party
zoude met de andere zich vereenigen en vrede
maken zich verbinden nooit eenige twist of
moeite meer aan te vangen als nu dit duel
Commissarissen der Kon. Deventer Tapijt-
fabriek stellen voor, over 1895 uit te keeren
een dividend van f 84 per aandeel. In het
vorige jaar was dit 52.
De politie te Amsterdam toont zich zeer
ijverig in het opvolgen van de aanschrijving
betreffende het tegengaan van de baldadigheid
der straatjeugd. Het politie-rapport bevat een
lange lijst van gevallen, waarin agenten han
delend optraden, en straatbengels verjoegen of
naar het bureau brachten.
In een dezer gevallen bracht de politie een
vechtersbaas naar de ouderlijke woning.
Op het J. D. Meijerplein daarentegen heeft
het publiek zich tegen het oppakken van een
jongen verzet. De politie moest den knaap
loslaten, maar bracht een 36-jarig man, die
aan het verzet deelnam, naar het bureau.
Heel goed.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen berichten zijn Hr. Ms. pantserschepen
Evertsen en Piet Hein, behoorende tot de divisie
voor buitenlandschen dienst, onder bevel van
van Waning, in den
van 19 dezer te Algiers aangekomen,
is Hr. Ms. korvet Alkmaar, onder bevel
den kapitein-luitenant ter zee A. W. F.
van Woerden, in den voormiddag van 20
dezer van Gibraltar vertrokken, ter voortzetting
van de terugreis naar Nederland.
De St. Ct. bevat een verslag van den
minister van binnenlandsche zaken nopens den
afloop der lichting
Een jubileum.
of tweegevegt zyn voortgang hadde is de
Schieringer door de Vetkoper verslagen en
dood gebleven, roepende, doe het gevegt hem
te zwaar en scherp aankwam dat zyne aan-
hangeren hem zouden bystaan en helpen; hier
op hebben beide partyen malkanderen de han
den gegeven en als vrienden gescheiden als
hebbende nu klaarlyk de vervullinge gezien
van het gene ’s jaars te voren in de lucht
gehoord en gezien was.” (7)
(2) Den bekenden Floris V. In den loop
van zijn verhaal teekent de Kroniek-schrijver
hem geheel anders dan »der Kerlen God”,
d. i den vriend des volks
(3) Thans Eenigenburg.
(4) Ongetwijfeld bisschop Willem.
(5) Van zeemeerminnen hebben we meer
gehoord, van zeeridders evenwel minder. Ge
zien hebben we echter geen van alle, ’t Mag
evenwel niet verwonderen, dat de stakker, zoo
hij werkelijk tot de zee behoorde, na drie dagen
spartelens op het droge bezweek. Opmerke
lijk is ’t echter, dat dit te Dokkum gebeurde.
(6) Als er nu nog eens 150 man van
Scharl sneuvelden, hoevelen zouden er dan nog
te vinden zijn
(7) Voorzeker eene manier die aanbeveling
verdient om ernstige geschillen uit de wereld
te helpen. Ais tegenwoordig de ruziemakende
ministers het op de aangebaalde wijze moesten
uitvechten, zou het ongetwijfeld niet zoo spoe
dig tot oorlog komen. Intusscben er is eene
nog betere oplossing: die van de beslissing van
een internationaal scheidsgerecht.
Wat de onderwerping der Schieringers aan
gaat en de verschijning in de lucht (product
der verbeelding van
aangaande wijzen we op het geloof aan de
zoogenaamde Gods oordeelen, die toen ter tijde
en ook zelfs nog een paar eeuwen 1
meen geloof vonden. «De onschuld werd door
God bewaard,” aldus de regel. Werd nu ie-
van kwaad beticht, hij moest zijn linker
hand b. v. in kokend water steken of op een
kolen vuurs leggen bleef ze ongedeerd dan
bleek de bescherming Gods en was de aange
klaagde onschuldig. De pijnbank berustte op
Zij werd hier te land eerst J
van een
Van beroep verver,
nende
voor
Vroengeest) en na dat hy ze veroverd en ge- geweld met moorden en br
plundert hadden, liet hy ze verbranden en tot want als eenige Vetkoopers
de grond toe uitroeijen, omdat het een Fron-
tier-stad van West Friesland was.
Hij liet daar in die contreije ook 4 sterke
kasteden bouwen als Nienburg, daar de geruï
neerde stad gestaan hadde, Middenburg, en een
derde tot Medenblik, het vierde werd Ennin-
genburg (3) genaamd, hetwelk daarna tot een
dorp is aangewassen leggende by de Zype,
derdehalf uur van de stad Alkmaar, de 3
andere zyn niet meer in wezen.
Anno 1292. Trok graaf Floris voors. weder
met veel Krygsvolk na Friesland, om de ove
rige landen van Friesland (als Oostergo, Wes-
tergo en de Wouden) ook onder zyn heerschappy
te brengen, zoo als hy met West-Friesland
gedaan hadde, en de stad Stavoren belegerd
hebbende 3 weken lang, hebben de burgers
(om dat dezelve niet wel voorzien was) zich
aan hem moeten overgeven, behoudens lyf en
goed en dit waren de vrugten van de inland-
sche twisten en oneenigheden alhoewel deze
onrustige heerszuchtige niet lange bezitter van
zyne landen was want hy stierf kort daarna
in de fleur van zyn leven, teweten 1296, oud
41 jaren hy liet een zoon na, die doen nog
(1) Zie no. 23. Evenwel maken we de op
merking dat de door ons bedoelde Almanak
niet van 1804 is, maar van 1834.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Aclvertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
hetzelfde beginsel
afgeschaft op het late einde der vorige
door de Kamer der Representanten.
De gezondheidstoestand van den heer
Fransen van de Putte is in de laatste dagen
ietwat vooruitgaande.
Sedert ruim 10 dagen is het ziektebulletin
van de deur genomen
Op 16 Maart 1896 kwam ’s middags te
1 uur bet 1000e zeeschip sedert den aanvang
van dit jaar den N. Waterweg binnen. Op 17
Maart 1895, op hetzelfde uur, arriveerde het
800e schip. Alzoo een vooruitgang in 2-)
maand van 200 schepen.
In 1894 op hetzelfde tijdstip (16 Maart) was
het aantal 851.
Uit het verslag van de Maatschappij voor
Gemeente crediet blijkt dat in 1895 44 leenin-
gen tot een bedrag van f 1.621.725 werden
De winst- en verliesrekening wijst een batig
I met lampions zich bij het huldebetoon had
aangesloten.
