No. 40.
WOENSDAG 20 MEI 1896.
Buitenlandsch Nieuws.
Een noodzakelijk vervolg.(*)
Zes en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
van
1
bij uitstek bevallen,
strophen of tijden
men worden, ze
Zie Friso van 13 dezer.
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 86 cent.
Prys der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7^ cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
verrezen.
Wij antwoorden hem: een ramp is een ramp
en elk fatsoenlijk mensch mag zich niet in het
-J van een ander verheugen. Bovendien de van daan, weet je.
volksbanken hebben een beteren basis dan
zulke schokken van J
menig bezitter goed zou doen met een weinig
ondernemingen, die weer meer rente moeten
geven (dan hij betaalt) en van
winst moet hij leven. Net-eender dus als een
koopman, die reeds met maat en gewicht onder
controle staat, en die dan nog bovendien met
eigen geld handelt of dit tegen deugdelijk
schuldbewijs heeft weten te verkrijgen.
Stuit nu de meer algemeene werking der
Nederl. Bank, of liever de uitbreiding barer
filialen op groote bezwaren, en zijn er werkelijk
nog kassiers noodig, dan stelle men deze aan
als vaste ambtenaren met voldoende salaris,
mits aan controle onderworpen. Voor het
notaris-ambt zou zulk eene regeling ons mede
De zoogenaamde cata-
van paniek moeten voorko-
moeten niet kunnen plaats
UITGEVERs
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM.
van enthousiasme
Gewoon en dood
Nu.
hebben, of wel- dan voor het geheele land.
Met elkander draagt de last gemakkelijker.
Een ander bezwaar was van dezen aard
«Goede vriend, de menschen willen niet weten,
wat ze bezitten. Ze zijn bang voor alle rijks-
ambtenaren en geven hun vermogen dan maar
liever in het stille, vooral daar, waar nog al
behoorlijke rente wordt betaald.”
Voorzeker, de menschen willen niet weten,
wat ze bezitten, maar wat nog meer zeker is,
is ditze willen ook niet verliezen, wat ze
bezitten. En juist als ze gaan beleggen bij
personen, die nog al «behoorlijke rente” be
talen, zijn ze op weg naar dat verlies. Zoo
straks reeds toonden we aan, dat de kassier
van zijne overwinst moet leven. Als hij nu
zelve reeds eene hooge rente moet betalen,
dat moet hij voor zijn bestaan een nog hooger
maken en derhalve het hem toevertrouwde uit
zetten aan «wrakke” klanten of ondernemin
gen. Men gevoelt hoe licht het kaartenhuis
ineen kan storten. En valt daar eens een
slag, de ondernemer wil als eerlijk man toch
zijne verplichtingen nakomen en waagt op goed
geluk een tweede, een derde proef met even
slecht of nog slechter gevolg tot de bom
eindelijk ont ploft. Jammer dan, voor de
onmiddelijk daarbij betrokkenen.
Een derde had eene opmerking. Blijkbaar
was hij niet ontstemd, integendeel zijn schrijven
verried een zeker soort van Schadenfreude, als
de Duitscher zegt en welk woord ten onzent
zoo ongeveer door leedvermaak wordt vertaald.
Ja, men moet zijn kapitaal maar aan groote
heeren toevertrouwen en een vlijtig werkman
geen duit willen leen en’t Is wel eens goed,
dat het zóó (verkeerd) gaat!, enz. enz. De
man bedoelde verder, dat deze catastrophen
als agent aanleiding konden geven tot meerdere deelname
lert jaren van kapitalisten in zoogenaamde Volksbanken,
werkzaam is. Beleggingen bij haar of hare als b- v- van we8e het Nut hier en daar zijn
filialen (hulpinstellingen) zijn dus met volkomen
punt van ^eec^
- op-
Van
daar dan ook de meening bij velen, dat er
kassiers noodig zijn, en -
dat dan »de” notaris
treedt.
Wat is eigenlijk een 1
hoofdzakelijk met andermans geld.
zijne spaarduiten hem toevertrouwen en
dan eene zekere rente.
heeren in Den Haag kunnen dus onderling
zakelijk overleggen, wat hun te doen staat, en
wat het meest in het belang is van het ge
meenschappelijk Vaderland. De algemeene
beraadslagingen hebben reeds een paar kamer-
dagen in beslag genomen. Veel positiefs is
nog niet gebleken, overal zoo tamelijk eene
gereserveerde houding. En de Minister betoonde
zich evenmin toeschietelijk. In eens alle be
zwaren beantwoorden scheen zijn streven, maar
’t zal te bezien staan of hij er daar mee af
komt, want na hem traden al weder anderen
op en heden, (Dinsdag), is de heer De Savornin
Lohman het eerst aan ’t woord.
Over ’t geheel valt er omtrent het lot der
wet nog weinig te zeggen, al verwachten we
daarvoor eene meerderheid. De groepen en
fractiën blijven overigens nog geheel op zich
zelve staan, hier om blijkbaar meer te ver
krijgen, daar om te beperken. Aan amende
menten zal het dan ook wel niet ontbreken.
Enfin, als er dan nog maar uit den smeltkroes
der gedachtenwisseling een eenigzins bruikbare
wet geboren wordt, die een weinig nieuw
politiek leven kan scheppen, want met het
oude is ’t treurig gesteld, getuigen de jongste
verkiezingen te Amsterdam en te Leeuwarden.
Met zekere spanning werd, zoo meldden de
bladen, het optreden van Dr. Kuyper in de
Kamer tegemoet gezien. Men weet, dat hij
zich hoofdzakelijk liet kiezen om de kieswet
te behandelen. En zijn optreden heeft ons
niet voldaan. Van volks-souvereiniteit in den
grond afkeerig, wilde hij toch maar een groot
en uitgebreid kiesrecht, het huismans-kiesrecht
vooral. Nu dit niet te verkrijgen viel, zou hij
met zijne vrienden nog eens nader overwegen,
enz. Men weet hierbij dat Dr. Kuyper indertijd
sterk ijverde voor het ontwerp Tak.
Bij het vernemen dezer houding schoot ons
eene episode uit ons leven te binnen, die zich
ongeveer aldus toedroeg
Koopvrouw Zie ’ereis, mijn goeie man, wat
heb ik hier prachtig goed. Japansch en overal
KasteleinJa, dat is werkelijk mooi. Maar
het crediet. Dat overigens t zal wel duur zijn ook.
1 ---■*■ Koopvr.Ja, duur is ’t wel, maar zie je,
Voor eene kleinigheid kunt
ge ’t winnen.
Kast.: Loten, ga jij om loten loopen. Je
weet toch wel, dat we daar beiden tegen zijn,
dat past niet bij ons. Hoe komt ge er bij
Koopvr.Ja, je hebt volkomen gelijk. Ik
ben er ook een vijand van. Maar, zie je, ik
doe 't nu eenmaal voor een ander. En
moet je ook een lot H.
DUITSCHLAND. De Rijksdag heeft het
wetsontwerp rakende de suikerbelasting in zijn
geheel, na derde lezing, bij eindstemming aan
genomen met 144 tegen 124 stemmen, met
een amendement, waarbij de verhooging der
belasting op 20 Mark wordt gesteld, in plaats
van 21 Mark, zooals eerst besloten was. (Zij
was tot dusver 18 Mark en de Regeering had
Voorts is eene motie
aangenomenstrekkende tot internationale af
schaffing der uitvoerpremiën. Artikel 84, be
helzende dat met 31 Juli 1903 de bepalingen
betreffende de verhooging der belasting en der
premiën buiten werking treden, werd geschrapt.
De Duitsche Bondsraad heeft weer besloten
tot het opheffen van een aantal gemengde
entrepots voor granen. Het zijn die te Tilsit,
Thorn, Berlijn, Ruhrort, Duisburg, Elbing, Ro-
semheim, Leipzig, Freiburg, Bremen, Vegesack
en Hamburg.
Op hun reis naar Wezel, in Augustus, gaan
de Keizer en de keizerin van Duitschland ook
naar Ruhrort, om daar de onthulling bij te
wonen van een gedenkteeken voor keizer Wil
helm I. Waarschijnlijk zullen dan tevens de
haveninrichtingen en een mijn bezichtigd wor
den.
De tentoonstellingen nemen geen einde. Te
Neurenburg is Donderdag jl. eene Beiersche
Nijverheidstentoonstelling geopend door den
Prins Regent. Zij is op grootsche schaal inge
richt, en de geheele stad was in feestgewaad
en ’s avonds schitterend verlicht.
FRANKRIJK. Naar aanleiding van eene
bewering in de socialistische Petite République,
vdlgens welke de heer Méline vroeger eens het
Engelsche vrijhandelsstelsel had geprezen, ver
klaart het orgaan des ministers, de République
francaise, dat hij inderdaad, ware hij Engelsch-
man, dat stelsel zou voorstaan, als ongetwijfeld
voor Engeland, hetwelk veel graan invoert en,
dank zij zijn steenkool, veel goedkoope waren
uitvoert, het beste. Voor Frankrijk daarentegen
acht bij bescherming onmisbaar om den Fran-
schen werkman behoorlijk loon te waarborgen.
De commissie, in 1894 ingesteld tot over
weging van het oude plan om de golf van
Biscaye en de Middellandsche Zee door een
kanaal te verbinden, heeft verslag uitgebracht.
Zij acht het plan onuitvoerlijk door een parti
culiere maatschappij; daarentegen gelooft zij,
dat zoodanig kanaal niet genoeg voordeelen
van strategischen en commercieelen aard zoude
opleveren om een uitgave van twee en half
milliard door den Staat te rechtvaardigen.
ENGELAND. De Pall Mall Gazette geeft
in een artikel over den drankverkoop aan de
westkust van Afrika te verstaan, dat de En
gelsche Niger-Maatschappij de inboorlingen in
hare dienst betaalt met jenever en drank ten
geschenke geeft aan opperhoofden, zoodat het
blad de Maatschappij van huichelarij meent te
mogen beschuldigenwanneer zij verbod van
den alcoholhandel wenschelijk verklaart. Zijzelve
voert zooveel alcohol in, dat zij er soms ge
heele schepen mede bevracht. Voorts geeft
de Pall Mall een statistiek van den steeds toe
nemenden invoer van alcohol binnen het gebied
der genoemde Maatschappij.
In 1889 bodroeg de invoer van sterken
drank alleen 5918 p. st., in 1893 reeds 28,447
p. st. Alles te zamen beliep de invoer res
pectievelijk 139,465 en 159,987 p. st., zoodat
de alcoholhandel in het gebied der Niger-Maat
schappij meer dan alle andere schijnt te tieren.
Het OOSTENRIJKSCHE Huis van afgevaar
digden heeft gisteren de voorstellen der Regee
ring betreffende belastinghervorming aangeno
meneene zegepraal van het ministerie Badeni,
niet minder groot dan het tot stand komen
zijner kiesrechthervorming.
ITALIË. Dinsdag heeft de Italiaansche Kamer
gehandeld over eene motie van den heer Caval-
lotti, aandringende op openbaarmaking van de
uitkomsten des onderzoeks, door den minister
president Di Rudini bevolen naar de onregel
matigheden van administratieven aard, onder
het vorig Kabinet begaan. Tusschen genoem
den Afgevaardigde en den gewezen vice-minis-
banken te steunen
r nemen, wie zal dit durven tegenspreken. De
kassier Een speculant, waarborgen zijn niet minder dan bij vele kas- j
rmans geld. Men kan 8*ers en bovendien men helpt met-een
geniet zÜn evenmensch. Alleen nog dit: men begeere
Maar de kassier laat 8eene hoo8e renten.
dat geld niet beschimmelen. Hij steekt het in H.
deze zijne over De Kieswet in behandeling!
Deze mededeeling alleen meest in staat zijn
duizenden naar Den Haag te doen snellen en
hare behandeling van begin tot einde met de
meeste belangstelling te volgen.
En wat is er, van al die drukte
Niets, heelemaal niets
De tweede, herziene uitgave der Kieswet
komt in behandeling en
(geestdrift) geen sprake. Gewoon en dood 24 Mark voorgesteld.)
bedaard heeft het zaakje zijn verloop. Nu. ««noonnmon atroVVnnd
dat mag geen kwaad. De zoogenaamde stillen
in den lande, niet de minst belangstellenden,
weten, dat de pers over ’t algemeen te ver
trouwen is en dat ze morgen dood bedaard
kunnen lezen, wat heden wordt gesproken. De
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Vau verschillende zijden ontvingen we be
wijzen van instemming met ons hoofdartikel
van heden voor acht dagen «Eene catastrophe”.
Sommige bladen namen het geheel of in hoofd
zaak over. Dat ons dit genoegen doet, be
hoeven we niet te zeggen, vooral omdat daar
door de door ons bedoelde controle niet anders
dan bevorderd kan worden.
Evenwel er waren er ook, die, hoezeer in
stemmende met de hoofdgedachte, toch eenige
op- of aanmerkingen hadden en ’t is dezen ter
wille, dat we er nog even over spreken. Men
kan zijn geld beleggen in de Nederlandsche
Bank of hare filialen, uitmuntendmaar al
kennen bijna alle ingezetenen de bankbiljetten,
ze zijn daarom nog volstrekt niet op de hoogte
van de vierderlei-wijze van werking der Ne
derlandsche Bank zelve. Groot nog is het
aantal dergenen, die meenen, dat het bank
papier eigenlijk regeeringspapier is. Het on
derscheid tusschen bank en mwnt-biljet wordt
dan ook door nog geen veertig procent be
grepen en als daar sprake is van wettig be
taalmiddel zou menigeen stom van verbazing
staan, als zijn bankbiljet niet werd aangenomen.
Eene populaire beschrijving van de Ned. Bank
en van hare verrichtingen zou voorzeker groote
waarde hebben. Wij vestigen op deze behoefte
de aandacht van der zake kundigen en hopen
dat het Hoofdbestuur der Maatschappij «Tot
Nut van ’t Algemeen” binnen korten tijd een
zoodanig geschrift onder zijne volksbladen mag
opnemen. Wellicht trachten we zelve eerst
daags over deze Bank wel het een en ander
ten beste te geven. Voorloopig zij het genoeg
te verklaren, dat deze Bank alle vertrouwen
verdient, van daar dan ook, dat ze i
van de Nederlandsche Schatkist sedert j;
gerustheid aan te bevelen.
Maar niet overal bestaan zulke filialen
de Bank Het zou wellicht een
overweging kunnen uitmaken of er in dit
zicht geene uitbreiding mogelijk ware.
als deze ontbreken i kapitaal ook de hulp-, beleen- of voorschot- ik ga ’t verloten,
maar alszoodanig op- banken te steunen en in omvang te doen toe-
i
BLAD Klllll Uil ESI.IMl.
I
1
r
j
FRISO
i uniiniATii:
