No. 47.
ZATERDAG 13 JUNI 1896.
Nieuwstijdingen
^Zes en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
uur.
nemen.
die bij de ontploffing licht gewond werd.
manifest geprotesteerd tegen dit optreden der
UITGEVER.
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUIÏI
Lamkrak
het gebergte
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
de bouw zoo
nu toe, zal het werk zeker niet over den
zeven lijkwagens waren bedekt met prachtige
kransen; de bisschop de geheele geestelijkheid
en al de civiele en militaire autoriteiten volg
den de lijken naar het kerkhof. Een diepen
indruk maakte de droeve plechtigheid; eenige
vrouwen vielen zelfs in zwijm.
Ten bate der nabestaanden is er een inschrij
ving geopend.
Dr. Roux is met 54 van de 73 stemmen
gekozen tot opvolger van Pasteur als lid van
de Académie de medicine te Parijs.
een concert gaf.
Het Berlijnsche Philharmonisch-orkest
gaf Woensdagavond weer een concert te Sche-
veningen. Het gaf daar den 31en Mei de
eerste uitvoering, den 2en Juni repeteerde ’t
kantonrechter kan gedaan worden, terwijl de
stemming nooit vóór 10 Juni kan volgen.
Besloten is dat 40 kiezers gerechtigd zijn
candidaten te stellenterwijl vervallen is de
candidaat-stelling door besturen van kiesver-
eenigingen.
De beraadslaging is Donderdag gevorderd
tot art. 55, bepalende dat de stemming van
8 5 uur duurt, op welk artikel verschillende
amendementen zijn ingediend.
De Minister handhaaft het artikel, maar
aanvaardt de wijziging om te lezen van 9 —5
uur, welke wijziging door de commissie van
rapporteurs werd ondersteund.
De andere wijzigingen worden door de com
missie verworpen.
De heer De Beaufort (Wijk) wijzigt het
amendement Bastert in den door den Minister
aanvaarden zin, terwijl de heer Smeenge wil
lezen van 8 uur voor- tot 9 uur namiddag.
Ten slotte worden alle amendementen ver
worpen en het artikel zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1
Advertentiën Dinsdag en Vrydag morgens vóór 12 uur.
den in eenig verband met hen te staan.
De begrafenis der slachtoffers heeft plaats
gehad onder deelneming van de geheele stad;
alle winkels waren gesloten, de balkons der te
huizen, waarlangs de stoet trok met rouwflo rs
behangen. Voor in den stoet ging een miii- j
taire kapel, die een I
Thans is verschenen de le Afl. van het
Friesch Woordenboek, benevens lijst van Friesche
eigennamen.
De eerste grondslagen van dit werk zijn
gelegd door dr. Joost Hiddes Halbertsma, met
zijn broeder dr. Eeltje, de schrijver van De
Lapekoer, De Twigen, enz.
Tijdens zijn langdurig leven heeft hij een
schat van Friesche woorden, zegswijzen, enz.,
uit den mond van het volk opgeteekend, of
uit Friesche schrijvers bijeengebracht en ver
zameld in twee lijsten, welke hij met zijne
rijke boekerij, handschriften, oudheden enz. aan
de provincie Friesland heeft vermaakt, met
den wensch, dat zijne verzameling vanwege de
provincie zou worden uitgegeven, al ware het
ook bij wijze van Glossarium.
Ofschoon de Staten van Friesland in 1896
besloten aan dien wensch te voldoen, ondervond
de uitvoering vertraging zoo om de bewerking
als de kosten.
Aan Ged. Staten werd opgedragen de be
werking te bevorderen van een Glossarium met
opname van alle woorden, ook door andere
beoefenaars van de Friesche taal opgeteekend.
Onder toezicht der heeren J. van Loon, lid
van Ged. Staten, en mr. Ph. van Blom, lid
van den Hoogen Raad, hebben de heeren
Waling Dijkstra, te Holwerd, en dr. F. Buiten
rust Hettema, te Zwolle, het Woordenboek
DE ATJEH-OORLOG.
Het Ilbld. vernam uit Batavia .-
»De troepen zijn teruggekeerd,
is verbrand. De bevolking is naar
gevlucht. Ons geheele verlies aan gesneuvelden
en gewonden bedraagt twintig minderen.”
Men meldt uit Den Haag, dat in een
gisteravond gehouden vergadering van de voor
uitstrevende liberale Kamerleden (fractie-Bor-
gesius) is besloten de club te ontbinden.
Vooral in verband met het gister vermelde
aftreden van de heeren Kerdijk en Goeman
Borgesius, als redacteurs van De Nederlander,
en andere verschijnselen, zal deze mededeeling
niet nalaten belangstelling te wekken.
Het lid van de Tweede Kamer voor
Maastricht, de heer De Ras, die wegens fa-
milie-omstandigheden geruimen tijd afwezig is
geweest, woont de vergaderingen wederom bij,
insgelijks de heer Bahlmann.
na een dag van een meestal suf
mat debatwij zijn heel weinig
door al die eindelooze redekave
lingen, die soms heusch wat kregen van een
welbespraakt, veelwoordig obstructionisme, dat
probeert de wet dood te praten
Als dat het plan isarme journalis
ten
De jongere manschappen van het korps
mariniers, die nog niet aan boord gediend heb
ben en achterlijk zijn in het lezen, schrijven
en rekenen, zullen, wanneer zij zich gedurende
hun verblijf bij de afdeelingen aan den wal
daarin niet voldoende hebben kunnen bekwamen,
in den regel op 16 October inschepen aan
boord van het wachtschip te Hellevoetsluis,
Een standbeeld voor baron Ilirsch, In
New-Yorksche bladen wordt er op aangedron-
gen, zoowel door Christenen als Joden, om een
standbeeld op te richten voor baron Hirsch,
«den grooten philantroop.
Duitsche fiscaliteit. Een burger te Darm
stadt, die eigenaar van een rashond is en eenige
jongen van dat fraaie dier verkocht had, werd
deswege door de belasting-autoriteiten aange
sproken en vermaand zich als «dierenhandelaar”
te laten inschrijven.
«Wij moeten echter doen opmerken,” zegt
het Duitsche blad, waaraan wij dit bericht
ontleenen, »dat wie een bloempot bezit, zich
nog niet als eigenaar van bouwgrond behoeft
aan te geven. Het bezit van een kanarie
vogel brengt nog niet de verplichting mee,
zich op te geven als beheerder van een dieren
tuin.
Een glazen kom met een goudvisch kan niet
beschouwd worden als een vijver, waarvan men
het vischrecht kan verpachten, en wie een sigaar
opsteekt kan niet gedwongen worden zich aan
te geven als eigenaar van een branderij met
stoomvermogen.”
Krausse. De bekende lithograaf Krausse,
die ten slotte zijn kunst aanwendde tot het ver
vaardigen van valscbe bankbiljetten en daardoor
maar al te bekend werd, is naar gemeld wordt
in de gevangenis te Leeuwarden overleden.
Op de jongste audiëntie bij H. M. de Re
gentes, was de vrouw van den veroordeelde
aanwezig om op grond van ziekte gratie voor
haar man te vragen.
bewerkt, en de heer Johan Winkler, te Haarlem,
de Woordenlijst.
Door belangrijke financieele bijdragen hebben
de Staten van Friesland deze uitgaaf mogelijk
gemaakt.
In de zaak voor de Rechtbank te
Leeuwarden aanhangig ingevolge verwijzing door
den kantonrechter te Sneek, ten einde naar
aanleiding van eene aanspraak van het kerk
bestuur der Israëlitische gemeente te Sneek
tegen een der gemeenteleden tot betaling van
kerkdijken aanslag een onderzoek in te stellen
naar beweerde vervalsching van eene zinsnede
in het notulenboek van het kerkbestuur is
heden ter terechtzitting van de Rechtbank,
nadat van weerszijden getuigen verhooren ge
houden, gepleit geworden voor het aangesproken
gemeentelid door mr. T. van Hettinga Tromp
te Leeuwarden, en voor het kerkbestuur door
mr. T. K. Dorama te Sneek.
De conclusie van den heer Officier van
Justitie in deze zaak is bepaald op 25 Juni a.s.
Den 30en Juni a.s. zal het 40 jaar zijn
geleden, dat de luit.-generaal J. W. Bergan-
sius, inspecteur van het wapen der artillerie en
oud-minister van oorlog, bij dat wapen tot offi
cier werd benoemd.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ont
vangers der directe belastingen en accijnzen
te Voorburg c. a., L. E. Hermsen, hoofdcom
mies te Zwolle te Zierikzee c. a., C. G. Ban
nier, te Sliedrecht c. a., te Kampen c. a., M.
J. Romer, ontvanger derzelfde middelen te
Tiel te Joure c. a., E. Overbosch, te Terborg
c. a. te Axel c. a., W. P. 0. van Heuven,
te Waardenburg c. a. te Overschie c. a., F.
E. Vreede, ontvanger der zelfde middelen te
Vianen c. a.te Uithuizen c. a., A. Volkmaars,
ontvanger derzelfde middelen te St. Anna Paro
chie c. a.
Zijn Kamer-overzicht van j. 1 Dinsdag
besluit de correspondent van de Amsterdamsche
Courant met de volgende woorden.
Het was over vieren en wij gingen naar huis.
Wij gingen
en dof en
opgeschoten
Kieswet. Woensdag werd het kiesrecht-
debat in de Tweede Kamer voortgezet. Het
aangehouden nieuw art. 19bis, voorgesteld door
den heer Heldt en strekkende om onder
strafbedreiging de werkgevers te verplichten,
desgevraagd door den burgemeester, opgaven
te doen omtrent de loonkiezers, bij hen in
dienst, werd door de commissie van rapporteurs
bestreden als een ongemotiveerde last op de
werkgeversdoor den Minister als omkeering
van het stelsel der wet, die verlangt, dat hij,
die het kiesrecht verlangt, er zelf voor moet
zorgen. Het artikel werd verworpen met 71
tegen 5 stemmen. Daarna werd het debat
hervat over de termijn-bepalingen van reclame-
recht, beslissing van den rechter enz. en wel
volgens het gewijzigd voorstel der Regeering,
waardoor uiterlijk 6 Juni uitspraak door den
De rijwielbelasting, sedert eenigen tijd
reeds in de maakis thans, naar wij in de
Amst. Ct. lezen, belichaamd is een ontwerp,
dat het departement heeft verlaten, maar nog
niet bij de Staten-Generaal is ingekomen. Het
blad is niettemin bij machte zijn lezers den
voornaamsten hoofdtrek der regeling weer te
geven.
«Zijn wij wel ingelicht,” aldus schrijft de
Amst. Ct., »dan zal de nieuwe wet niet zoo
zeer een rijwielbelasting als wel een wielrijders-
belasting zijn. Het voornemen toch schijnt te
bestaan bij de wet vast te stellen dat iedereen,
die op den publieken weg bevonden wordt een
«fiets” te berijden, een kaart bij zich moet
hebben, die hij voor zeker bedrag (waarschijn
lijk f 3) van den ontvanger (of een ambtenaar)
gekocht heeft.
De Herv. Kerk op Marken welke pas
50 jaar bestaat, is zoo bouwvallig, dat een
nieuw gebouw noodig is.
Men zal echter voor dit werk geldelijken
steun van elders noodig hebben.
De heer K. Gorter, student in de phar- 1
macie te Groningen, heeft zich bekend gemaakt
als de schrijver van het prijsantwoord, verleden
jaar door het Prov. Utr. Genootschap bekroond.
- De bouw van het nieuwe postkantoor te
Amsterdam gaat flink vooruit. De geheele
hardsteenen onderpui is al gereed, terwijl men
druk bezig is, met het stellen der kolossale
ramen en het metselen van de dammen daar-
tusschen, die gedeeltelijk van zandsteen gedeel
telijk van baksteen worden.
De inrijpoort voor de postwagens en de laad-
en losruimte onder den grooten hoektoren, ge
heel opgetrokken van hardsteen, zandsteen en
gele baksteen, belooft zeer mooi te zullen wor
den nu reeds, nu er toch nog maar zoo weinig
van te zien is, kan men zich al eenigszins een
denkbeeld vormen van wat het worden moet.
Als de bouw zoo snel blijft voortgaan als
tot
tijd worden opgeleverd.
Men zegt dat Li-Hung-Chang, de te Mos
kou vertoevende Chineesche Onderkoning, voor
nemens is ook Den Haag te bezoeken.
Merkwaardige redding. Door het uit
schieten van zijn vaarboom viel te Rotterdam
een schipper in de Scbie. Zijn twee honden,
die op de schuit lagen, sprongen te water,
grepen hun baas en zwommen met hem naar
de schuitdie inmiddels voortgedreven was.
Toen de man aan boord geklommen was, redde
hij op zijn beurt zijn redders. teneinde daar aan het op dien bodem gegeven
De ontploffing te Barcelona. Een hon- wordende schoolonderwijs deel te
derdtal anarchisten zijn reeds gearresteerd te
Barcelonamaar de rechte schuldige schijnt
men nog niet te hebben gevonden. De zwaar
ste verdenking rust op een mulat, Luis Lefaut,
- - i eerste uiivuenug, ucu uum u
ta ti j d T i. uk te Berlijn; het vertrok ’s avonds 64 uur met
De werklieden te Barcelona hebben in een c
een extra-trein uit Berlijn en kwam Donderdag,
anarchisten; zij wilden geenszins gerekend wor- te balfdrie te Meskou aan, waar het dien dag
Zaterdagavond 6 Juni
i 5.46 vertrok het
orkest weer uit Moskou, was 8 Juni’s middags
uur in Berlijn, bleef daar een dag,
vertrok 9 Juni ’s morgens 7.47 uit Berlijn
en gaf Woensdagavond weer concert te Sche-
treurmarsch speelde; de ven*Dgen-
min loon mibi.nn
s.
FRISO
kk n iiiiimniii
