I
ft
I
Sdioolwaïnlelinffen, Schoolreisjes.
1
I
4]
WOENSDAG 17 JUNI 1896.
No. 48.
4
Officiéél gedeelte.
Buitenlandsch Nieuws.
Zes en twintigste Jaargang.
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
I
IILIII MH FIIIBI.HII.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Burgemeester en Wethouders
mitief kohier
A
i
maar
Het
UITGEVERS
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Rij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
een
aanleiding wigheden als schoolwandelingen en schoolreisjes.
Zij zijn niet de minsten.
FRISO
wins- n tin nm:\in
bevatten.
Doch
voor. De wereld schijnt met
beslissing maar niet in orde
Men ziet nu niet alleen in de school,
Maar afgedaan,
teekend en openbaar
bouwt lokalen, die inderdaad kinderen kunnen
Eene groote schrede vooruit.
thans doet zich eene andere zaak
eene enkele
van
verzoek want
Juli met een 20-
werd de
betreffende ruiling van grond met R. de Boer te De onderwijzers gevoelen, dat hun grootere
verplichtingen zijn opgelegd dan eenvoudig een
zeker soort van africhting. Zij moeten ont
wikkelen. Dat is maar de groote zaak, ont
wikkelen en vormen hart en verstand en wil.
En deze gewichtige arbeid moet niet uitsluitend
binnen de muren geschieden, maar ook als
’t noodig is, daar buiten. De school moet
opleiden voor het leven, het practische leven.
Meer dan zeventig, tachtig procent der leer
lingen geniet geen ander onderwijs dan het
eenvoudige schoolonderwijs en daarom moet dit
goed en zoo degelijk mogelijk zijn. Het is
eene groote zonde tegenover onze kinderen
gepleegd, dat de ellendige schoolstrijd de aan
dacht van alle verbetering heeft afgeleid en
nu nog zooveel bekrompenheid moet doen
overwinnen.
Elke schoolwandeling moet natuurlijk
i en
tal van onderwerpen nader te be-
Goddank, dat die schoolquaestie aan kant
is en we allen eens goed voor onze en ander- gen gereej zjjn
mans kinderen kunnen zijn, ook ter zake school
reisjes. Want ze zijn van dubbel en driedubbel
nut.
Duur?
Ja, dat spreekt, er is geld voor noodig.
Maar ’t valt toe. Laat de kinderen sparen,
2 a 3 cent per week, slechts een j
is voldoende (j-.) Zij, de trouwen, verdienen
de premie. De Hollandsche Ijzeren Spoorweg- noemde wet liep voornamelijk
Maatschappij stelt voor het vervoer gunstige der beperking
conditiën. Voor een kind beneden de vijftien
jaar slechts voor heen en terug de helft
eene enkele reis. Op ons
we denken in ’t begin van
tal leerlingen herwaarts te gaan,
uitzondering toegestaan, dat de biljetten twee
dagen geldig zouden zijn. Ook Artis stond
ons toe entree voor half geld25 cent voor den
Tuin en 10 ct. voor het Aquarium, Geleiders
evenwel moeten het volle bedrag betalen. Wij
twijlen niet of overal in ons gewest zal men
deze gunstige voor waarden kunnen bedingen.
En daarom is het dan ook, dat wij er, in het
belang der zaak, de algemeene aandacht op
vestigen. De zaak van het onderwijs moet
vooruit, steeds vooruit.
Nog iets voor schoolreisjes naar Amsterdam
uit Friesland is overnachten noodwendig.
Daartoe geven de volkskoffiehuizen van »’t
Nut van ’t Algemeen” eene uitstekende ge
legenheid. Wij wenschen met ons volkje in
De Hoop op de De Ruijterkade te logeeren
a 60 ct. per persoon met «ontbijt.” En dinee-
ren” kan men ook zeer goedkoop in een van
de Nuts-Volksgaarkeukens. Men ziet ondertus-
schen, dat het «Nut” nog zoo slecht niet is
en werkelijk wel nut doet.
Doch zoo gaat het veelal in de wereld: men
keert zich tegen de hand, die in ’t verborgen
wél doet, juist omdat het in ’t verborgen ge
schiedt. Gelukkig beginnen tal van denkende
wezens de kern van den bolster te onderkennen
en alzoo meer vrede te nemen ook met nieu-
over de grenzen
van de werkzaamheid der han-
delsreizigers, opdat dezen geen te groote af
breuk zullen doen aan den winkelstand. De
Bondsraad zal voortaan bevoegd zijn al te
sterke beperking te verzachten.)
FRANKRIJK. Zaterdag te 11 uren heeft
de uitvaart van wijlen den heer Jules Simon
plaats gehad. De plechtigheid in de Made-
leine-kerk was bijzonder indrukmakend. De
President der Republiek had zich daarbij doen
vertegenwoordigen, al de ministers en vele leden
van het corps diplomatique woonden haar bij.
De Duitsche ambassadeur, graaf Von Münster,
heeft den volgenden brief aan mevrouw Jules
Simon gericht
«Mevrouw, Z. M. de Keizer, mijn door
luchtige Souverein, het smartelijk verlies ver
nemende, dat u heeft getroffen, heeft mij
opgedragen ten blijke van innige deelneming,
uit zijnen naam eenen krans te leggen op de
kist van den roemrijken Franschman, die uw
echtgenoot was.
«Van dezen keizerlijken last mij kwijtende,
waardoor mij de eer gewordt mijn doorluchtigen
Heer bij de uitvaart des overledenen te ver
tegenwoordigen, verzoek ik u, met de betuiging
van mijn persoonlijke zeer oprechte deelneming,
de hulde mijner eerbiedige gevoelens aan te
nemen.”
Den 27sten zullen de bons voor de tentoon
stelling van 1900 worden uitgegeven ten getale
van 3,250,000, bedragende 20 fres.recht
gevende op 20 toegangskaarten van 1 fres.,
verlaging van spoorwegbiljetten of schouwspelen
binnen het terrein, benevens aandeel in een
loterij met ettelijke prijzen van 500 fres.
ENGELAND. Verleden Donderdag heeft
het Lagerhuis een begin gemaakt met de
artikelsgewijze behandeling van het onderwijs-
wetsontwerp, voor eenigen tijd door de Regeering
ingediend en waarbij het gezag in onderwijs
zaken van het departement van Onderwijs wordt
overgebracht bij den Graafschapsraad. Met
332 tegen 83 stemmen werd een amendement
op art. 1 aangenomen, waarmee de Regeering
tot verrassing van sommigen barer aan-
om
plaatsen van niet minder dan 20,000 inwoners
een eigen schoolcommissie toe te staan.
VERGADERING van den RAAD der ge
meente Hemelümer Oldephaert en
Noordwolde op Zaterdag den 20
Juni 1896 des voormiddags te 9j uur.
Punten van behandeling.
I. Ingekomen stukken en mededeelingen.
II. Verzoeken om afschrijving van hoofdelijken
omslag.
III. Commissoriaal rapport, betreffende ophef
fing der armvoogdij Scharl en samenvoeging der
burgerlijke armbesturen Kolderwolde en Oudega.
IV. Staten van oninbare posten van den hoof
delijken omslag, het schoolgeld en de honden-be-
lasting over 1896.
V. Voorstel van
op het aan- en beschouwde gevestigd en in
school teruggekeerd wordt door ieder ver
slag uitgebracht van zijne ontdekkingen eerst
mondeling daarna schriftelijk en de taalstu
die is geheel op aanschouwing gebaseerd. Dat
is juist bet ware mededeelen, vertellen, wat
met eigen oogen is gezien, wat in persoon is
ondervonden.
Als daar een onderwijzer met zijne klasse
uittrekt buiten de muren van het schoolgebouw,
och, beste, brave ouders, zegt dan niet, als we
wel hoorden «wat doet die man vreemd, laat
hem den kinderen maar wat lezen en schrijver
en rekenen leeren.” Zeker, lezen en schrijven
en rekenen worden niet vergeten. Maar in
den ouden sleur der dingen komt verandering.
weken een verschil betreffende een wetsont
werp op de aanstelling en bezoldiging van
rechterlijke ambtenaren. II.
een artikel
weder in de wet gebracht
zaak nogmaals bij het Huis
den aan de orde,
men
en zoo
van Afgevaardig- 1
Met 201 tegen 170 stem-
handhaafde dit zijn eerste besluit.
De commissie voor het Burgerlijk Wetboek
pleizier en naderhand vergeten doen zij t heeft den jHten Januari 1900 als invoerings-
nooit. De herinnering blijft tot den hoogsten termijn vastgesteld, nadat de minister van Ju-
ouderdom. stitie een vroegeren termijn onuitvoerbaar had
Goddank, dat die schoolquaestie aan kant genoemd. Het rapport der commissie zal mor-
j en de tweede lezing van dit
omvangrijke wetsontwerp zal den 22sten dezer
in den Rijksdag beginnen.
De Rijksdag heeft het ontwerp tot wijziging
van de Gewerbeordnung” aangenomen,
treedt met 1 Jan. 1897 in werking.
Daarna werd het handelstractaat met Japan
paar jaren 5g derde lezing zonder debat goedgekeurd.
(De strijd over de wjjziging van eerstge-
H.
(-J-) ’t Spreekt vanzelve, dat eenige goedge
zinde ingezetenen er een duitje bij moeten
doen. En wie zou zoo iets weigeren
DUIT8CHLAND. De Keizer heeft te Ber
lijn markies De Noailles ontvangen, den nieuw-
benoemden Franschen ambassadeur, met het
bij zulke gelegenheden gebruikelijke ceremoni- bangers zich vereenigd^ had, strekkende
Markies De Noailles is door de Berlijn- 11
J - een eigen schoolcommissie toe te staan. Het
he(. oorspronkelijk voorgestelde minimum was 50,000.
dge I Uren lang is over dit, benevens een voorstel
tot verdaging van art. 1 en een ander amen
al
Molkwcrum.
VI. Behandeling van reclames tegen het pri
mitief kohier van hoofdelijken omslag over 1896
Koudum, den 15 Juni 1896.
De Burgemeester,
H. M. TROMP.
Na al het benauwende, dat de onzalige
schoolstrijd jaren lang heeft gebaard, komt
eindelijk de goede, de degelijke inrichting der
school zelve meer tot haar recht.
Een gelukkig verschijnsel
Het nuchter verstand beperkt zich niet meer
tot de ontwikkeling der jongeren binnen de
enge muren der schoollokalen. Het slaat zijn
- - Ja, goede lokalen, zij zijn - o -
toodigruime, heldere vertrekken, goed verlicht, I voora^ bepaald doel hebben
geven om 1
spreken.
En om nu verder te gaan op schoolwande
lingen volgen schoolreisjes. Ze kunnen zich
eerst uitstrekken tot de naaste omgeving en
daarna tot verder verwijderde streken. Hoe
goed zou het b.v. zijn zoo een aantal leerlin
gen uit Drente de zee met al hare aangele
genheden aanschouwden en omgekeerd de kin
deren van de zeekust eene veenderij? Bij het
boerenvak heeft men reeds het stelsel van
tijdelijke ruiling van boerenzoons. Een ferm
ding. Verdere uitbreiding is en blijft wensche-
lijk.
Nog iets anders. Voor de bewoners van
ons platte land of de enkele «steden” van
Friesland is een bezoek aan Amsterdam,
Neerlands boofdstad, zoo ongeveer de stoutste
bede. En voor kinderen daar Artis en het
Aquarium bezien «El dorado”. Dan het Rijks-
museum en de Nieuwe Kerk met de graftombe
van De Ruijter, de Nieuwe Kerk, waarin na
eenige maanden H. M. Wilhelmina tot Koningin
der Nederlanden zal worden gekroond. Och,
gunst, weken van te voren hebben ze reeds
blik daar buiten.
m
goed geventileerd, ’s winters goed verwarmd,
enz., enz.; maar die vertrekken kunnen zeer
eenvoudig zijnvier heldere muren met be
hoorlijke zitplaatsen. Men zou kunnen vragen
hoe het mogelijk is, dat zulk eene noodwendige
behoefte voor onze kinderen zoo lang op hare
vervulling heeft laten wachten
De pacificatie is ge
en bijzonder onderwijs
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
ook daar buiten.
Daar buiten, in de wereld zelve, is het terrein
voor het onderwijs, daar valt bij genot tevens
zoo veel te leeren. Daar eerst wordt het
onderwijs zoo practisch mogehjk.
Schoolwandelingen, schoolreisjes
Wij hebben ze in onze jeugd medegemaakt,
in zooverre is er al weder geen nieuws onder
de zon. Maar och, we gingen, twee aan twee,
heel langzaam en bedaard een beetje kuieren,
omdat het zoo warm was en keerden dan
eenvoudig weder naar school terug zonder eenig
verder verhaal.
De tegenwoordige schoolwandelingen en
schoolreisjes bedoelen dit niet. Zij willen voor
al practische ontwikkeling en dat is een voor
naam iets.
Niet te veel leerlingen gaan daar onder ge
leide van hunnen onderwijzer naar buiten. Zij
plukken b.v. bloemen of planten, nemen eenige
schelpen of kiezelsteenen, bezien een polder met
zijn dijken en watermolen, enz enz. en de
onderwijzer houdt opzettelijk hunne aandacht
Het Heerenhuis had middernacht de discussie werd verdaagd, niet
door het andere Huis geschraptverder gekomen
Daar voorts het aantal amendementen legio
is, valt het niet te verwonderen, dat men zich
in de kringen der meerderheid over het lot
van het geheele ontwerp, het voornaamste der
Regeerings voorstellen, zeer ongerust maakt.
OOSTENRIJK-HONGARIJE. Terwijl de
Keizer van Oostenrijk in Budapest met groote
warmte sprak voor de wederzijdsche sympathie
en de zegenrijke harmonie van de beide dee-
len des keizerrijke, heeft de tegenwoordige
heerscher van Weenen, de vice-burgemeester
der stad in naam, maar de echte in werkelijk
heid, dr. Lueger, in een christelijk-sociale kies-
vereeniging een rede gehouden, waarin hij zich
o.a. liet verleiden tot de volgende smaakvolle
uitdrukkingen «Ieder Oostenrijker, die nog een
vonkje vaderlandsliefde bezit, is een eerlooze,
eel. 1
sche bladen met ingenomenheid begroet.
Tusschen het Pruisische Heerenhuis en 1
Huis van Afgevaardigden bestond sedert eenige
dement, gedebatteerd, zoodat men, toen te
1 was dan het derde woord in
kwam *dè den eersten regel van het eerste artikel.
