I
T
Binnenlandsche Berichten.
Ingezonden.
Gemengde Berichten.
I
Mag ik
ZIJ
di
D. J. Brouwer, werd gekozende heer
beoordeeling,
meester.”
1
1
1
°l
l
I
i
1
F. Velsen
D. Draaier
J. Gerritsma
M. Hoeben
B. de Boer
2E. de Boer
J. de Koning
gerechtigd tot het
de Citadel-medalje en van het Me-
439
438
436
434
432
428
1
i
s
1
29
28.9
28.5
28
28
74|
74.4
74
67
66
65
b
1
1
r
60, de heer N. L. J. Bruinsma alhier 26; de
heer J. K. Hettinga alhier 14 stemmen, de
andere stemmen waren versnipperd.
men meermalen moeten wachten. Buitendien
is het voor den aannemer bezwaarlijk, omdat
den Koning en den Kroonprins,
ook de Noordpoolreiziger voor het eerst begroet
door zijn dochtertje Liv, die op het oogenblik
3| jaar oud is en op bijzondere uitnoodiging
des Konings, met hare grootmoeder, mevrouw
Sars, gedurende de laatste veertien dagen op
het koninklijk kasteel heeft vertoefd. Ten slotte
vereenigde men zich aan een diner, waaraan
ook de heer Colin Archer, die de Fram heeft
gebouwd, aanzat.
Het door de Indépendance Beige onlangs in
de wereld gebrachte verhaal, dat dr. Nansen
zich vóór zijn vertrek van zijn vrouw had
laten scheiden, blijkt niet waar geweest te
zijn.
GRIEKENLAND. De officieren en onder
officieren van het Grieksche leger, die korte
lings deserteerden om zich bij de insurgenten
op Creta te voegen, zijn Woensdag te Athene
teruggekeerd. Zij gaven zich onmiddelijk bij
de militaire overheid aan en werden in hech
tenis genomen. Denzelfden dag zijn besluiten
geteekend, waarbij zestien hunner ter dood zijn
veroordeelddeze straf zal aan hen voltrokken
worden in. het fort Palaimdi te Nauplia.
«Alle duivelsroept de generaal hem woe
dend toe, «moet ik soms voor het geheele ge
zelschap messen en vorken afvegen?”
Mijnheer de Redacteur!
een plaatsje in „Friso” voor het vol
gende?
De herziene wet der belasting op het personeel
en de kieswet zijn door de 1ste en 2de Kamer
der Staten-Generaal aangenomen en door H. M.
de Koningin bekrachtigd. De grens is dus ge
trokken die bepaalt of scheiding maakt tusschen
al- en niet-kiezers.
Over het algemeen zijn de gevoelens, dat de
kieswet nog al belangrijk is uitgebreid bij de laatste
wijziging. En wel hoofdzakelijk van belasting-
kiezers, maar nieuwsgierig als ik ben, aangaande
deze zaak, heb ik er nog niet voldoende achter
kunnen komen, hoe het in elkaar is gepikt.
Totnogtoe was ik van meening, dat zij, die een
huis bewoonden (met de nieuwe wet n.l.) van 25
gld. werkelijke huurwaarde vrij waren en dat van
die daarboven moest betaald worden.
Doch uit voorbeeld A., voorkomende in het
hoofdart. „Personeele Belasting” in Friso van 2
Sept. jl. moet ik opmaken, dat zy, die een huis
bewonen van niet meer dan 35 gld. huurwaarde
vrij van personeel betalen zijn.
Is dit laatste juist, dan rijst bij mij de vraag
vanwaar moet die belangrijke vermeerdering van
belasting-kiezers komen? en hoe wordt die wer
kelijke huurwaarde berekend.
Thans is bij ons kiezer hij, die een huis bewoont
waarvan wegens huurwaarde minstens ƒ1.20 wordt
betaald, dit is 5 pCt., dus 24 gld. belastbare huur
waarde. De belastbare huurwaarde zal thans 65
ten 100 zijn. Zoodat van een huis van 40 gld.
huur, 1.30 wordt betaald wegens huurwaarde
1.20 is voor kiesrecht genoeg). In deze ver
houding zou dus een huis van 37 gld. per jaar
ook kiesrecht geven, (65 pCt. van 37 gld. is ƒ24.05
waarvan 5 pCt. ƒ1.20). Terwijl bij de nieuwe
wet 80 cents per week maal 50, dus 40 gld. als
minimum is aangenomen. Als we dus onder
werkelijke huur hebben te verstaan de huur die
den huurbaas wordt betaald, en bij 35 gld. huur
waarde nog geen personeel behoeft te worden
betaald. Terwijl men thans in een hnis van even
beneden 40 gld. kiesrecht kan hebben en in de
nieuwe wet in de laagste klas 40 gld het minimum
is, dan vraag ik en zeker velen met mij, vanwaar
moet de uitbreiding van belasting en huurkiezers
komen.
De dienstbetrekking-, bezit- en examen-kiezers
kunnen buiten bespreking blijven.
Wie kan en wil hier eenige opheldering geven
Hindeloopen, 13 Sept. 1896.
W. de R.
Fran. Ct.
Bij het onderwijs in de rekenkunde.
Onderwijzer«Jantje, wanneer ik hier nu
v. 4 eieren heb en je vader legt er 2 bij
er dan?”
konijnen gunstig geweest
hebben gelukkig gebroed,
hier thans veelvuldig waar in het veld.
klagen de boeren, dat de langooren vrij wat
schade aanrichten aan kool of andere vruchten.
De jacht op waterwild is niet voordeelig ge
weest, niettegenstaande zij zich in het eerst
goed liet aanzien. Er wordt in deze streken
I te weinig water gevonden en de eenden schijnen
dus spoedig verhuisd te zijn naar grootere
en plassen.
Met de werken van den schoolbouw vordert
Door den lagen
geplaatst, welke het metselwerk aan de nieuwe
maar overigens kost het
soms moeite zooveel knechts te vinden als er
I. D. Simonides en
Vrolijk, mevr, de baronesse van Slingelandt
Eidsma, en mej. M. Witteveen, werden bij
monde van den Voorzitter des Departements,
den heer D. L. Douwes, onder luide fanfares,
de prijzen toegekend als volgt
zullen den 19e Nov. per Kon. West-
Indischen Maildienst daarheen vertrekken.
BOLSWARD, 14 September 96. Ten ge-
meentehuize is aanbesteed de levering van 1000
dubb. H.L. Groningsche lange en van 125 dubb.
H.L. Overijselsche harde of baggelaarsturf. In
geschreven was als volgt
Groningsche lange.
cent per dubb. H.L.
Overijselsche harde.
74^ cent per dubb. H.L.
met 441 stemmen
Minister Van Houten heeft Zaterdag de
zitting van de Staten-Generaal gesloten. Hij
wees op de overeenstemming verkregen inzake
de personeele belasting en het kiesrecht, twee
der gewichtigste onderwerpen, welker nieuwe
regeling de Regeering zich meer in het bijzon
der tot taak stelde, voorts op de krachtige
bevordering van den aanleg van openbare werken
hier en in Indië, de invoering van de faillisse-
mentwet, de afschaffing van de gerechtskosten
in strafzaken, de uitbreiding van het grondge
bied van Amsterdam en Leiden, de conversie
op gunstige voorwaarden, de militaire inunda-
tien, den militairen pensioenraad, de wijziging
der burgerlijke rechtsvordering, de eedsaflegging
van leden der staten en van de gemeenteraden.
Zuivelindustrie. De Friesche leden van
de Eerste en Tweede Kamer zullen Woensdag
a. s. in het gebouw der Eerste Kamer een
bijeenkomst houden, ter bespreking van midde
len, om de gevaren, die de zuivelindustrie van
Engelsche zijde bedreigen, te trachten weg te
nemen.
Zooals men weet, wordt van Engelsche zijde
beweerd, dat de Hollandsche zuivelfabrikanten
het fabrikaat vervalschen.
Het plan bestaat nu om te overwegen, in
hoever het wenschelijk zou zijn, een vertrouwd
Engelsch scheikundige naar hier te doen over
kómen, om zelf van het begin tot het eind de
zuivelproductie te controleeren.
Dit denkbeeld, dat indertijd door de Deen-
sche zuivelfabrikanten in praktijk werd gebracht,
schijnt daar voor die industrie de gewenschte
gevolgen te hebben gehad.
In eene te Leeuwarden gehouden ver
gadering van «de Coöperatieve Vereeniging
voor den aankoop van Landbouwbenoodigdheden”
werden tot bestuursleden gekozen de heeren
D. van Konijnenburg, U. G. Hoekstra en W.
B. de Boer
J. Gerritsma
F. Velsen
S. J. v. d. Veen
tE. de Boer
v. d. Werf en Piso 28
P. Zwaga 28
F. Piso 27*
A. Bakels 27
Eens
Voor de geraniums: vrouw F. de Boer, Sierdje woonte.
Veldheer en Hisje H. Sikkes; en
voor de begonias: vrouw Hielke de Boer, haald
Trijntje T. Bakker en Sierdje Veldheer.
Bereids traden 19 leden toe, l
eene aanbesteding
vu xyuuawl. Ieder,
die lid is van de Fr. Mij. van Landbouw en
Veeteelt kan zich bij deze vereeniging aan
sluiten.
te bekomen bij den secretaris Zeilmaker.
Te Groningen is overleden de oud-strij-
der R. W. Dijkstra, die 71 jaar als tamboer
in dienst van het vaderland en bij de d.d.
schutterij was. Hij was
dragen van
talen Kruis.
Tegenover den conservatieven Bund der
Landwirthe wordt thans in Pruisen ook een
«liberale Boerenbond” opgericht.
De jaarvergadering van de Vereeniging
voor de Staathuishoudkunde en de Statistiek
waarop Het pachtcontract in Nederland en de
daarin aan te brengen verbeteringen besproken
zal worden, is vastgesteld op Zaterdag 3 Oct.
a.s. Aan het debat gaat als gewoonlijk een
huishoudelijke vergadering te half elf vooraf.
Plaats van bijeenkomst: Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen te Utrecht.
Naar gemeld wordt zou het waarborg
kapitaal van de te Zaandam gehouden landbouw-
en nijverheidstentoonstelling voor een bedrag}
van 20 pCt. aangesproken moeten worden.
De hoofdofficieren en kapiteins die gede-
gilden, elk met hun tacheerd worden bij de landmacht in West-
non Indië,
tochtgenooten allerhartelijkst verwelkomd door
Hier werd
gebouw, dat bovendien rijk versierd was door
planten en gewassen ter opluistering ingezonden.
Gedurende de tentoonstelling van 2 tot 4£ ure
klonken de opwekkende tonen van het fanfare
corps: «Vooruit!”
Op advies der commissie van
bestaande uit de heeren L. G. de Vreeze en b.
de dameswed. Munnix— hoeveel zijn het
Jantje: «Vader legt geen eieren
Te veel gevergd.
Een generaal, een oude jongeheer, had de
gewoonte, vóór hij begon te eten, zijn vork en
Voor de fuchsia’s: Dirkje H. Sikkes, vrouw mes af te vegen.
J. Wassenaar en Sjoukje Fekkes; Eens aan een diner volgde hij zijn oude ge-
Terstond laat de gastvrouw hem een
ander stel brengen. Het tooneeltje wordt her
en de vlugge bediende brengt hem ten
derden male mes en vork.
kende om zorg te dragen voor het opnemen I P. Zeilmaker.
van bepalingen betreffende billijke loonen in I die besloten in dit najaar
alle bestekken en op de Gouvernementsscheeps- te houden van lijnkoeken en lijnmeel.
werven.
SPANJE. Luidens bericht uit Manilla zijn
al de aanvoerders van den opstand in Nueva
Ecisa gedood.
Naar men uit Havanna meldt hebben de
rebellen twaalf stadswaarts gaande melkboeren
opgehangen.
RUSLAND. Het blijkt thans, dat de door
den Tsaar gedegradeerde officieren van het 35ste
regiment niet één maar een aantal personen
hadden aangevallenvoornamelijk zochten zij
twist met een paar Joden, hoewel dezen niet
de minste aanleiding tot oneenigheid hadden
gegeven. Eenigen der aangevallenen hadden
ernstige wonden ontvangen.
DENEMARKEN. Gedurende het verblijf
van den Tsaar en de Tsarina aan het Deensche
Hof zullen geene groote feestelijkheden plaats
hebben. Het bezoek draagt blijkbaar geheel
en al het familiaire karakter, dat ook de over
leden Tsaar Alexander III te Kopenhagen zoo
op prijs wist te stellen.
ZWEDEN en NOORWEGEN. Betreffende
dr. Nansen’s «blijden intocht” in Christiania
worden nog de volgende bijzonderheden gemeld.
Langs den geheelen weg van den landingsstei
ger tot aan het koninklijke kasteel stond eene
eerewacht, bestaande uit de leden van verschil
lende vereenigingen en j
eigen banier en ten getale van 12,000 man.
Op het kasteel werden dr. Nansen en zijne
WONSERADEEL. Nu men algemeen een
begin heeft gemaakt met het bietenrooien kan
men eerst zien hoeveel er wel dit jaar hier
verbouwd zijn.
Overal toch waar ge bouwland ziet, bemerkt
ge ook werklui, mannen, vrouwen en kinderen,
druk bezig de bieten uit den grond te steken,
af te kloppen en af te «koppen.” Wat eene
beweging en vertierDaarenboven wat een
schepen in de vaartDezer dagen lagen er
o. a. te Arum niet minder dan elf, alle wach
tende om bieten te verschepen.
Over ’t geheel zijn de verbouwers wel met
den oogst ingenomen. Wel kunnen ze nog
geene nauwkeurige berekening maken, maar
ze spreken toch al van ruim 100, van 120 en
130 gld. per pondemaat. Een feit is het, dat
de bieten flink van stuk en egaal zijn.
Eene goede koe en een goed pondemaat
bouwland hier zijn zoowat even duur. Zaterdag
avond is onder Pingjum bouwland in veiling
gebracht van om en bij de f 200 per pondemaat.
Wat zijn de tijden al veranderd
GA ASTERLAND, 14 Sept. In onze gemeente
vraagt de Commissie voor werkverschaffing
wederom den geldelijken steun van mede-
ingezetenen ten einde haar in staat te stellen
met den aanstaanden herfst den arbeiders werk
te verschaffen. Ze vraagt met aandrang meer
dan ’t vorige jaar; door de weinige vorst kon
toen meestal worden doorgewerkt, zoodat de
uitgaven bijna niet stil stonden. Aan vrijwillige
bijdragen werd toen ontvangen de som van
f 2874.50 en ter vergoeding voor buitengewonen
arbeid f 317.70. De waarde der bewerkte
perceelen vermeerderde tot een bedrag van
f 3660.24, welk bedrag door haar is ontvangen,
Aan werkloon, opzicht, enz. werd f 9650.34
uitgegeven.
GA ASTERLAND, 14 Sept. De houtprijzen
zijn hier thans als volgt eikenbosjes f 0.70
a f 0.75, berkenbosjes f 0.45 a f 0.55, bak
kerstakken f 1.50 a f 1.65, bezemrijs f 6.50
a f 7.00, berkentakken f 4.00 a f 4.25, alles
per 100. Eikenhout per wagenvracht f 5.25
a f 5.75.
SCHARL, 14 Sept. De boerenplaats eigen
aan en bewoond door D. I. Roodhoff alhier
voor 14 dagen bij publieke veiling ingezet op
f 19.253.80 is eergisteren bij de finale toewij
zing gekocht door B. J. Bousma te Warns
voor f 22.575.18 met inbegrip van kosten en
overname.
OOSTSTELLINGWERF, 11 Sept. Naar
het zich laat aanzien, zullen de zonen Nimrods
dezen herfst niet hebben te klagen over wild.
De droge zomer is voor de teelt van hazen en
en ook de patrijzen
Hazen neemt men
Ook
Van beide aanbestedingen werd de levering
aan de laagste inschrijvers gegund.
Bij de gehouden verkiezing van volmach
ten voor Wonseradeels Zuiderzeedijken, werden
de zeven aftredende leden herkozen, n.l.
de heer Y. N. Galema
D. J. Bokma
T. H. Kingma
T. van der Wey
R. H. Zijsling
P. J. Fennema
T. Anema
De volstrekte meerderheid was 224.
Voor de buitengewone vacature in de plaats
van - - -
M. Schotman Mz. alhier met 340 stemmen.
Volstrekte meerderheid 229. poe en
De heer H. J. Kremer te Witmarsum had
I het hier niet bijzonder vlug.
waterstand heeft het veel moeite gekost de
materialen te doen aanvoeren en daarop heeft
HINDELOOPEN. Vanwege het Nuts-depar-
tement alhier waren in ’t begin dezes jaars
aan een 33-tal personen ieder een drietal stek- te veel werken opeens moet uit voeren. Aan
jes verstrektfuchsia, geranium en begonia. de 8chooi te APPelscha zlJn thans de metselaars
Vrijdag nu had de tentoonstelling plaats van i r
de ingeleverde gekweekte planten in het school- 8 U18 e en veruc
soms moeite zeevee!
wel noodig zijn. De werken zullen dus wel
niet alle op tijd gereed komen.
Door niet minder dan 27 deelnemers werden
planten ingeleverd. Het Nuts-departement mag
over dezen arbeid zeer tevreden zijn en zal
J daarmede ongetwijfeld ook een volgend jaar
I verder mede voortgaan.
Statuten enz. zijn op franco aanvrage
De geachte inzender brengt hier het personeel
in verband met het kiesrecht, zeker geen onbe
langrijke zaak. Zijne vraag is in ’t kort deze:
thans zijn volgens de huurwaarde ten platten lande
kiezers zij, die wegens dien grondslag reeds ƒ1.20
betalen. VVorden nu de lieden, die perceelen
bewonen beneden 35 huurwaarde vrij gesteld
van het betalen der belasting, dan vreest hij, dat
zij ook (daardoor) het kiesrecht zullen verliezen
en dit zou geene uitbreiding, maar inkrimping zijn
van het kiesrecht. De vraag omvat ook hótel-
houders, winkeliers, kamerverhuurders, enz., en is
dus van ruime beteekenis. Wij zijn niet genoeg
op de hoogte van het verband tusschen beide
wetten, om een afdoend antwoord te geven, doch
merken den geachten inzender op, dat de nieuwe
wet op 't personeel onder huurwaarde den wer-
kelijken huurprijs verstaat en dat weekhuur door
vermenigvuldiging met 50 tot jaarhuur wordt
herleid en voorts nog, dat na de reeds aangegeven
aftrek voor dezen grondslag niet 5, maar 8 procent
wordt geheven.
Wie onzer lezers heeft tijd en lust even op deze
quaestie in te gaan Red.
Zigeuners. De Oostgrens van de pro
vincie Groningen wordt door een groote bere
den politiemacht bewaakt om te voorkomen dat
een talrijke Zigeunerbende ons land binnen
trekt.
De cycloon te Parijs Men verneemt
nog enkele bijzonderheden omtrent den cycloon
te Parijs. Van 12 tot 3 uur volgde de eene
stortbui op de andere, de laatste vergezeld van
een zwaren orkaan, vooral in het midden der
stad. Tusschen de bruggen Pont St. Michel en
Pont Neuf woeien 40 boomen in de Seine. Een
tiental journalisten, die uit de handelsrechtbank
kwamen, werden door den storm overvallen en
min of meer gewond. De een liep een sche
delbreuk op, een ander kreeg zijn schouder
ontwricht, een derde kreeg een gat in het
voorhoofd. Uit de waschhuizen aan de Seine
kwamen verscheidene vrouwen in het water
terecht. In het geheel moeten er een vijftigtal
menschen gewond zijn.
Een ontzaglijke schade moet vooral de Jar-
din des Plantes hebben geleden. In de zalen
der voorwereldlijke dieren bijv, is bijna niets
heel gebleven.
Touwen van hoofdhaar. In letterlijken
zin kan men zeggen, dat het Buddhisme zoowel
een zaak van het hoofd als van het hart is.
De prachtige tempel van Buddha te Kydte
l
1
1
D
y>
D
auv* vu uy u.u.
y>
D
JO
1
I
y>
f
S(
2
