Zes
No. 89.
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1896.
N ieuwsti j dingen
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Y KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
r.
d
>r
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIÉN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrjjk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
Een waarschuwing. In dezen wildtijd
acht het Mbld. tegen vervalschingen het van be
lang te wijzen op een door een geacht medicus
goed geconstateerd vergiftigingsgeval te Am
sterdam, tengevolge van het gebruik van een
adellijken taling. Zeer ernstige ziekteverschijn
selen deden zich dezer dagen voor (zware buik
loop, brakingen, koude rillingen, gepaard met
koorts) bijna onmiddelijk na bet eten van het
wild. Door doelmatige geneeskundige hulp
herstelde de lijder na eenige dagen.
Meestal wordt bij dergelijke adellijke spijzen
zeer zorgeloos te werk gegaan en beroept men
zich op tallooze gevallen, waarin zij straffeloos
gebruikt zijn geworden. Nu en dan bewijst
een min of meer ernstig ziektegeval, dat zeer
zeker vergiftiging het gevolg van het gebruik
kan zijn. Met zekerheid is niet uit te maken,
op welk tijdstip bij vleesch de vergiftige eigen
schappen optreden, doch de door den reuk zoo
duidelijke waarneembare teekenen van ontbin
ding moesten reeds genoegzaam tegen het ge
bruik waarschuwen.
De vogel gevlogen. Op het verzoek, in
gesteld door Trijntje Sikkema, huisvrouw van
Hijlke Feenstra, vroeger melktapper te Midlum,
om gratie van de aan haar opgelegde gevan
genisstraf van.zes maanden, of verandering dier
straf in een geldboete, wegens het doen eener
lasterlijke aanklacht ten laste van den rijks-
veldwachter Van Schuijlenburg, is door H. M.
afwijzend beschikt. De vrouw zou thans haar
straf hebben moeten ondergaan, wanneer zij niet
was uitgeweken naar Noord-Amerika, waarheen
de oud-minister Seyffardt nog onlangs tegen
bleek te zijn.
Toegelicht zijn de programma’s niet; zij laten
den denker met zijn zwarigheden staan.
Twee fouten heeft het bestuur der Unie
begaan
Het eene is, denkbeelden, die eerst sedert
betrekkelijk korten tijd geopperd zijn en dus
den toets eener veelzijdige critiek nog moeten
doorstaan, voor te dragen als onaantastbaar.
Dit veroorzaakt ontstemming bij allen, die weten
dat deze denkbeelden nog veel nader onderzoek
noodig hebben. Het tweede gevaar is, dat
men een soort van orthodoxie scheptook op
dit laatste heeft bet bestuur der Liberale Unie,
naar het mij wil voorkomen, niet genoeg gelet.
Het gunt niet genoeg vrijheid aan individueele
opvattingen. Zijn liberalisme is mij te eng.
Het weert niet alleen den conservatief in den
man van het volstrekte laissez fairehet weert
ook hem, die, schoon niet afkeerig van staats
inmenging op sociaal gebied, ja op sommige
punten krachtig daarvoor ijverend, op andere
voorshands reserves maakt.
Mr. Pierson zou daarom de programma’s
grondig herzien willen hebben. En daarenboven
vraagt hij voor de kiesvereenigingen de vrijheid
candidaten te stellen, die de verlangde «instem-
ming” en «volle overtuiging” niet geven kunnen
maar toch als candidaat sympathiek kunnen
heeten.
Het Hoofdbestuur der «Nederlandsche
Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank”
heeft een adres verzonden aan de beide Kamers
der Staten-Generaal en de Hoofden der Depar
tementen van Binnenl. Zaken en van Justitie,
waarin het verzoekt te willen medewerken tot
het brengen van een dergelijke wijziging in de
Drankwet, dat het voortaan verboden is sterken
drank te verkoopen in stations en wachtkamers
van speor- en tramwegmaatschappijen en op
openbare vervoermiddelen te water en te melk.
Mac Kinley gekozen als president
van Amerika.
De Daily News zegt zeer verstandige dingen
over de verkiezing van Mac Kinley. Met deze
verkiezing, zegt het blad, is de wolk verdwenen,
die hing boven de Vereenigde Staten; aan alle
plannen om te knoeien met den muntstandaard
is de bodem ingeslagen. Bryan heeft den
voor hem noodlottigen misslag begaan het Ame-
rikaansche krediet aan te randen en dus den
grondslag van den handel te bedreigen. Mac
Kinley heeft zijn ontzaglijke meerderheid te
danken niet aan zijn eigen verdiensten, maar
aan de gebreken, fouten en misslagen van zijn
tegenstander.
De meerderheid die Mac Kinley verkoos,
omvat vele vrijhandelaars; hij is derhalve niet
tot president gekozen ten einde zijn bescher
mende tarieven weder in het leven te roepen
of om de voortbrengselen van Europa buiten
bet land te houden, maar om den gouden stand
aard en den volwaardigen dollar te handhaven.
Zij, die hem hielpen verkiezen, omdat zij het
vaderland boven de partij stelden en de eer
van het land wilden verdedigen, hebben recht
op de waardeering en den eerbied der over
winnaars; daarom moet Mac Kinley niet als
partijman optreden, maar als president van het
geheele volk.
Aan de volksopwindende democraten is een
gevoelige slag toegebracht.
zij reeds vóór eenigen tijd is gebleken te zijn
un.fr/.l.'l.nn
daaraan is
te schrijven,
we van l
den, om
te gaan,
blijven waar
ben het heft in handen,
weer uit handen geven Atjeh moet beheerscht
worden, de Atjeher begrijpt geen pacificatie;
wij moeten blijven waar wij zijn, voortgaan op
den ingeslagen weg enbinnen eenige
jaren is Atjeh ons
De Figaro van Woensdagmorgen schrijft:
«De Koningin-Regentes en Hare dochter, de
jonge Koningin Wilhelmina, zullen hedenavond
te Aix-les Bains aankomen, waar Zij drie weken
denken te blijven.
Op uitdrukkelijk verlangen der Koninginnen
zal Haar incognito ten strengste worden bewaard
en zal Haar geen openlijke ontvangst geschieden.
Desondanks hebben evenwel de inwoners der
plaats den weg van het station naar het land
huis te Corbières, waar de Vorstinnen zullen
vertoeven met vlaggen en bloemen versierd.”
Tot lid van Gedeputeerde Staten van
Groningen is voor de tweede maal gekozen
mr. Thieme, met 36 van de 43 stemmen. De
gekozene beeft de benoeming aanvaard.
De programma’s der Liberale Unie.
In Het Handelsblad vindt men een zeer belangrijk
artikel van den oud minister N. G. Pierson.
Achtereenvolgens gaat hij daarin de beide
programma’s in de hoofdpunten na. Wat de
groote lijst betreftwat de voorgestelde pacht-
regeling aangaat, het is te voorzien dat vele
«vooruitstrevende” liberalen over de nog onlangs
daartegen ontwikkelde bezwaren niet zullen
kunnen heenstappenbeperking van overmatigen
arbeidsduur ook voor volwassen arbeiders is een
der meest quaestieuse punten van sociale wet
geving, vele geavanceerden zullen die bespreking
niet wenschen de verplichte verzekering tegen
ouderdom en invaliditeit is in Duitschland door
Bismarck doorgedreven tegen den zin der
geavanceerden, een punt dus ook, waarover
liberaalgezinde mannen verschillend denken de
quaestie van maximum arbeidstijd en minimum
loon in Rijksbestekken is een der allernieuwste,
waaromtrent onder deskundigen geen eenstem
migheid heerscht bij de financieele wordt
voor de uitkeering aan de gemeenten een beginsel
gekozen, dat velen als onjuist zullen verwerpen
en worden ter versterking der geldmiddelen
aangeprezen debiet-rechten (onbillijker belasting
is kwalijk denkbaar), belasting op goederen in
de doode hand (waarvan de opbrengst nog geen
ton zal bedragen) en progressie bij successie
rechten (een zeer nieuw denkbeeld, in Engeland
alleronrechtvaardigst toegepast 1) Het «urgente”
program noemt weer de verplichte verzekering,
de beperking van arbeidsduur voor volwassenen
voorts de herziening der armenwet, waarbij als
doel wordt aangegeven, wat velen onbereikbaar
achten dan opheffing der schutterijen, waar
vertrokken.
Het begin van het einde. De beide
laatste dagen hebben zich zeven en veertig der
stakende glasslijpers weer bij de firma Regout
te Maastricht om werk aangemeld. Deze stap
wordt als een begin van het einde der staking
beschouwd.
In te letterlijken zin opgevat. Een
eenvoudig boertje leest in een herberg de courant
en stoot in een bericht op de volgende woorden
«Jaap Eden geslagen te Parijs.” «Hest ook
heurd Harm,” zegt hij tot een vriend, «doar
hebben ze Joap Eden al weer op z’n donder
geven.
Harm: «Zien ijgen schuld Roulf, al sloagen
ze hom ook dood, wat dud he zoo’n ende van
huus
De Bond van Suikerfabrikanten heeft in
zijn vergadering te Rotterdam besloten, niet te
contracteeren, voor de suikerwetgeving voor het
volgend jaar vastgesteld.
Een treffend afscheid. Aan het Centraal
station te Amsterdam ging het Maandagavond
eenigszins aandoénlijk toe. Een jonge man
die naar Indië zou vertrekken, had afscheid
genomen van zijn familie, waarbij zijn zuster
in zwijm viel. De juffrouw was niet dadelijk
toi het bewustzijn terug te brengen, men moest
haar per wagen naar de wachtkamer vervoeren.
Daar bevond zich de moeder, die op het zien
van haar flauw gevallen dochter ook bezwijmde.
Het is te begrijpen, dat dit voorval vele nieuws
gierigen naar de wachtkamer deed stroomen,
die bleven kijken totdat de vrouwen weder tot
bewustzijn gekomen waren.
Gelukkig maar dat al die nieuwsgierigen
nog onzwijmerig bleven.
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
Aan een particuliere correspondentie over
den toestand op Atjeh van het N. v. d. D. is
het volgende ontleend
Onze troepen doen hun best om het behaalde
succes blijvend te doen zijn en den Atjeher de
gedachte, dat we toch wel eenmaal weer terug
zullen gaan, te ontnemen. Geloof me, ook
voor een deel onze voorspoed toe
De Atjeher kent ons, weet, dat
tijd tot tijd eens opstuiven, eens optre-
daarna weer in te dommelen, terug
Dit idee moet er uit. We moeten
we zijn. We zijn nu sterk, heb-
Dat we het niet
Weer een wegquaestie. Onder Schoten
bij Haarlem is een weg, die meer dan 200 jaar
als publieke weg beschouwd was, door een
der aanwonende eigenaren afgesloten, Op last
van het gemeentebestuur werd de versperring
verwijderd, doch later was de weg weer op
dezelfde manier afgesloten.
Overstroomingen in Frankrijk. De be
richten van overstroomingen in Frankrijk wor
den steeds ernstiger. Vooral in het Zuiden
blijft de toestand niet zonder gevaar. Te Arles
staat een geheele stadswijk onder water, dit
laatste staat een meter hoog in de huizen. Te
Avignon moet men de gebouwen en poorten
naar den kant der rivier steunen; de bakkers
kunnen geen brood bakken, wijl sedert twee
dagen de ovens onder water staan. De stad
Lyon was Zondagavond beroofd van de electri-
sche verlichting; de machines waren overstroomd.
Overal uit het Zuiden komen soortgelijke of
nog meer verontrustende berichten. Te Beau-
caire ligt een stoomboot gereed om de men-
schen, die door het water ingesloten zijn, te
hulp te snellen. Te Roquemoura zijn alle dijken
doorgebroken en verschillende huizen hebben
geen gemeenschap meer met den weg, of met
elkaar. Intusschen voeren de rivieren in Zuid-
Frankrijk alles mee, wat men maar denken
kan. Ontzaglijke schade brengen de overstroo
mingen toe.
Een vooruitzicht waarover men blij wezen
kan. Uit Pretoria wordt gemeld, dat in de
laatste maanden valt te constateeren, dat het
Britschee lement in Johannesburg aan ’t afnemen
is. De bevolking daar bestaat nu uit ongeveer
24.500 Transva Iers en kaffers, 16000 Engel-
schen, 2300 Russen, 22000 Duitschers, 1000
Australiërs. De rest bestaat uit Amerikanen,
Franschen enz., zegt de berichtgever der Indé-
pendance, maar deze spreekt niet van Hollanders,
die er anders ook tamelijk vertegenwoordigd
zijn.
Volgens de laatste statistieken komen er elke
maand 2500 landverhuizers, in de Transvaal.
Op die wijze zal de soep er ook wel dun
worden.
Melk als bluschmiddel bij petroleum-bran-
den. Het feit, dat ’t aan een dienstbode
gelukt was, om een door petroleum ontstanen
brand in den beginne te verstikken door melk,
heeft verscheidene vrijwillige brandweren te
Weenen proeven doen nemen, die zeer bevre
digende uitkomsten hebben opgeleverd. Het
eindverslag der brandweren was dan ook, dat
melk bij kleine petroleumbranden, vooral in
een beperkte ruimte, een beter brandblusch-
middel is dan water.
Ter gelegenheid van de te Alkmaar
gehouden groote najaarsveemarkt zijn in het
geheel 80 waggonladingen vee van het station
der H. IJ. S. M. daar vervoerd. Hiervan
waren 38 waggons bestemd voor rechtstreeks
vervoer naar de Belgische grenzen. Het aan
tal van het door Fransche kooplieden aange
kocht vee bedraagt 350 stuks. Ook naar
Engeland is vee vervoerd.
In Killalos, in Ierland, is een geheim
zinnige gebeurtenis voorgevallen;deprotestantsche
bisschop daar werd dood gevonden op eenige
passen van zijn huis. Zijn vrouw vond men
dood in haar kamer, eenige uren nadat het
lijk van haar man was ontdekt.
n
8.
ir
FRI
aims- n tun ii 11 i II.
IILIII urn fiiibi. mi.
0 r
3
1
r
UITGEVER:
