WERKELOOSHEID.
No. 92.
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1896.
Officiéél gedeelte.
Binnenlandsche Berichten.
Zes en twintigste Jaargang.
Y- KUIPERS, FIRMA H- SRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
J
m tn mini iiiii 'imi.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
e r
I
UITGEVER:
Prys per kwartaal 70 oent franc’o per poet 85 oent.
Prijs der ADVERTENTIÉN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
en
heel spoedig,
En eerst, als
daghuur
FRISO
mm- n Mfflirn-
Friso!" ik wenschte, dat ik op
bevredigend antwoord kon geven
maar ik moet belijden dat evenmin te kunnen
als zoo menig ander, die het beproefde.
Jaren geleden nam men ook in dezen hoek
proeven met werkverschaffing in den winter
door vlasbraken, matten weven, touwpluizen
enz. maar de gevolgen daarvan waren,
dat de nadeelige sloten, welke de rekeningen
opleverden, soms de som overtroffen aan werk-
loonen uitbetaald.
Men moest alzoo met die proeven eindigen.
In den jongsten tijd beproefde men hier en
daar keien te koopen en te laten kloppen,
maar de daardoor verkregen zoogenaamde
Mac-Adam, komt te duur, terwijl bovendien
slechts enkelen krachtig en handig genoeg zijn,
om er een daghuurtje meê te kunnen verdienen.
In Bolsward liet men door enkelen klompen
j van een reclame tegen het
hoofdelijken omslag in beroep bij Ge-
verkrijgbaar gesteld nieuw model postbladen»
in vijf soorten, nl. met een postzegelstempel
van 5 en van 3 cent, in klein en groot formaat
en met postzegelstempel van 12-) cent, alleen
groot formaat.
Zij worden uitgegeven voor den prijs respec
tievelijk van 5|, 3^ en 13 cent.
Het formaat der postbladen klein model is
zóó gekozen, dat zij ook kunnen dienen om in
binnenlandsch- of in stadsverkeer als betaald
antwoord, in het postblad van gelijke waarde,
groot formaat, te worden gesloten.
Met de uitgifte der oude postbladen van 5
cent wordt voortgegaan zoolang de voorraad
strekt.
hongeren
maar
helaas te veel.
«Enkel tengevolge van werkeloosheid
Ik durf die vraag niet uit overtuiging met
»ja” beantwoorden. Jarenlange opmerking
heeft mij ten stelligste geleerd, dat veel gebrek
geleden wordt als gevolg van handelingen van
de gebrek lijdenden zelf.
Ik heb er gekend en ken er nog gezinnen,
die van zeer beperkte verdiensten in den zomer,
toch nog zooveel oversparen, dat zij voor den
winter brandstof op den zolder, aardappelen in
den kelder krijgen. Ik heb er gekend, die
van veel ruimer verdiensten niets oversparen,
die alles wat verdiend wordt, om een volks
uitdrukking te bezigen «door het keelgat jagen,”
die zelfs in den zomer, als zij, door wat om
standigheden ook, een week buiten verdiensten
zijn, onmiddelijk gebrek lijden.
Komen de eersten zonder hulp van anderen
den winter door, de laatsten staan al in den
herfst verlegen.
VERGADERING van den RAAD der ge
meente Hemelumer Oldephaert en
Noordwolde, op Zaterdag den 21 No- I
vember 1896, des voormiddags te 9{ ure.
Punten van Behandeling.
I. Ingekomen stukken en mededeelingen.
II. Benoeming van leden en boekhouders bij er
de burgerlijke armbesturen, in de plaats van hen,
die 1 Januari a.s. pereodiek aftreden.
HI. Idem van een lid in de Plaatselijke Com
missie van toezicht op het lager onderwjjs in deze
gemeente, wegens pereodieke aftreding van den
heer A. H. Stegenga.
IV. Idem van een onderwijzeres aan de open
bare lagere school te Koudum.
V. Adres van W. de Boer te Nyega, om de
oude onderwijzerswoning aldaar onderhands te
huren.
VI. Idem van het hoofd der school te Oudega
tot toekenning eener gratificatie wegens het geven
van meerdere lesuren.
VII. Behandeling
kohier van I
deputeerde Staten.
Koudum, den 17 November 1896.
De Burgemeester,
H. M. TROMP.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
even vernederend als bedeeling, want in den
grond der zaak is het bedeeling, met dit
verschil alleen, dat die niet door een armbestuur,
maar door een particulier verstrekt wordt.
Is daarom iedere werkverschaffing te ver-
oordeelen
In geenen deele.
Productief werk uit te voeren in tijden, dat
geene natuurlijke vraag naar arbeidskrachten
is, is zeer aan te bevelen, zooals b.v. het aan
maken van woeste gronden, aanleg van bosch,
enz.
Maar wij wonen in den Westhoek van
Friesland, voor een groot deel aan of niet ver
verwijderd van de Zee.
Wat hier
Lezers van
die vraag een
Broederschap van Ontvangers. In de
vacature, ontstaan door bet bedanken van den
heer J, A. van der Dries te Arnhem, is met
99 van de 147 stemmen gekozen tot lid van
het bestuur der Broederschap van Ontvangers
de heer A. L. Thierens te Helder.
Te Norg stierf Maandag j. 1. een land
bouwer, wiens stoffelijk overschot nog niet aan
de aarde was toe vertrouwdtoen Donderdag
ook de 26 jarige zoon overleed. Beiden waren
mannen van een krachtig gestel en werden
binnen enkele dagen door longontsteking aan
het zwaar beproefde gezin ontnomen.
(INGEZONDEN.)
De winter nadert en met den winter de tijd
van werkeloosheid in verschillende vakken,
vooral in die, welke in de openlucht uitge
oefend worden. Reeds nu ziet men hier en
daar, zich vervelende, boerenarbeiders, dijk- maken.
werkers, metselaars, ververs enz. rondloopen.
De vergenoegde trek, die men ’s zomers, als er
werk en daardoor brood is, op veler gelaat
kan waarnemen, verdwijnt reeds zachtjes aan,
want werkeloosheid beteekent stilstand van
verdienste en stilstand van verdienste heeft tot
gevolg armoede. En armoede, gebrek aan
geldmiddelen, om zelfs in de noodzakelijke
behoeften te kunnen voorzien, welke welden
kende bedroeft er zich niet over?
Toch is armoede in den winter bij velen
een zich telkens herhalende kwaal geworden*
een kwaal waartegen tot heden geen afdoend
geneesmiddel ontdekt is, hoeveel al of niet
bevoegde artsen er onophoudelijk op zinnen.
Werkeloosheid kan slechts door gelegenheid
tot werken worden weggenomen en werk kan
er slechts zijn als er behoefte aan bestaat,
zooals b.v. aan beter land, aan betere polder
dijken, aan betere opvaarten, of aan betere
woningen, betere kleeding, beter schoeisel, enz
en als zij, bij wie die behoefte bestaat,
de middelen bezitten, om in die behoeften te
voorzienwerk ontstaat en kan alleen
ontstaan langs den natuurlijken weg, namelijk
dan wanneer de nijverheid, de landbouw, de
koophandel, de scheepvaart bloeien, in één
woord als er voor hem, die laat werken, aan
dat laten werken voordeelen verbonden zijn in
welken vorm ook.
Een of ander bemiddeld en weldadig man
kan ja ’s winters (als het weer het toelaat)
eenigen arbeid laten verrichten, die hem noch
voordeel noch genot oplevert, maar dat is
kunstmatige werkverschaffing, en het ver
dienen van loon tengevolge van zoodanige
kunstmatige werkverschaffing is voor den meer
dan oppervlakkig oordeelenden werkman schier
De Tweede Kamer, door de toelating en
beëediging van Dr. Nolens weder voltalllig,
heeft een aanvang gemaakt met de behandeling
der Indische begrooting voor 1897. De alge-
meene beraadslagingen, ingeleid door den heer
Cremers, beloven zeer belangrijk te worden.
De heer Cremers achtte n.l. thans den tijd ge-
komen om de Atjeh-politiek in bijzonderheden
te bespreken. Daarom trad hij in eene geheele
beoordeeling der geschiedenis en vroeg hij
«klaren wijn” omtrent de plannen der Regee-
ring. Atjeh moet het weten, dat wij blijven,
aldus besloot spreker zijne belangrijke rede.
Heden (Dinsdag) wordt het debat voortgezet
en is de heer Pijnacker Hordijk ’t eerst aan het
woord.
De afdeelingen der Tweede Kamer heb- I
ben benoemd tot rapporteurs over het ontwerp
tot heffing van eene rijwiel belasting de heeren
Hartogh, Van Gijn, Roessingh, Van Basten
Batenburg en Bouman.
Naar het Dagblad verneemt, zullen de
Commissarissen der Koningin, in de verschillende
provinciën, hun belangstelling in het aanstaand
zilveren ambtsfeest van hun ambtgenoot in Zuid
Holland, mr. C. Fock, aan den dag leggen,
door de aanbieding van een huldeblijk, waartoe
deze hoofden der gewesten naar de residentie
zullen komen.
Vacature Algenteene Bekenkamer. Uit
de vele sollicitanten voor lid van de Algemeene
Rekenkamer wordt gezegd, dat de keuze op
jhr. mr. J. H. van Reenen, secretaris der
Rekenkamer, zal vallen, terwijl jhr. G. C. baron
van Asbeck, thans referendaris, tot secretaris
zou worden benoemd.
Te beginnen met 1 December a.s. worden
aan alle post-, bij- en hulpkantoren, alsmede
bij de depothouders van postzegels <en zoo voort,
’t Is mijne, op jarenlange ervaring gegronde,
overtuiging, dat de armoede in den winter bij
verscheidene ook ’t gevolg daarvan is, dat zij
de waarde van het geld niet kennen, dat zij
’t er iederen dag maar zoo ruim van nemen
als ’t lijden kan en overigens roosje laten
zorgen dat door menig man veel te veel
borrels gedronken, door menige nimmer de
kunst van huishouden geleerd hebbende vrouw
te veel noodelooze uitgaven gedaan worden.
Daar blijven echter, desniettemin, altijd nog
■geheel buiten hunne schuld gebrek lijdenden
over. Die hebben aanspraak op hulp van de
zijde hunner in ruimer omstandigheden ver-
keerende medeburgers, in het ergste geval op
hulp uit de publieke armenkassen, maar ook
alleen in het ergste geval, want niets werkt
in moreeler dan bedeeling.
Wanneer men echter slechts hen behoeft te
helpen, die werkelijk hulp verdienen, zou het
getal betrekkelijk klein zijn, zouden de armen
kassen veel minder dan thans bezwaard, de
weldadigheid der burgerij veel grooter worden,
want de burgerij zou dan weten, dat zij hare
hulp niet aan onwaardingen, niet aan menschen,
die, bij ernstigen wil, geen hulp noodig zouden
hebben, verleende. Kortom de gevolgen van
werkeloosheid zouden zóó verzacht kunnen
worden, dat tot geene kunstmatige werkver
schaffing behoefde te worden overgegaan.
Een belangstellende.
Wanneer dat overal kon, zou het een zaak
zijn, die sterke aanbeveling verdientmaar ’t
klompen maken moet aangeleerd worden
het aanleeren geschiedt niet zoo
zelfs niet door timmerknechten,
men het werk goed kan, is er een
meê te verdienen.
Men ziet, dat werkverschaffing, zelfs daar
waar er en dat is maar zelden het geval
de noodige middelen voor te vinden zijn,
alleen dan aanbeveling verdient als productief
werk verschaft kan worden en dat is even zelden
het geval.
«Maar de menschen kunnen toch niet ver
hongeren” voert de lezer mij tegen. «Ver-
i-]ezerf dat heeft schier nooit plaats
gebrek lijden, dat, vooral ’s winters,
Gemeente-financiën. Volgens De Residentie
bode zouden tegen het wetsvoorstel tot regeling
der gemeentelijke financiën in de afdeelingen
der Tweede Kamer zoovele bedenkingen zijn
gemaakt, dat op die voordracht zoo goed als
zeker het bekende woord van wijlen het kamer
lid Klaas de Jong van toepassing zou zijn
«daar komt toch niets van.”
Zuke voorspellingen hebben zegt het
Handelsblad niet veel waarde. Het zou
niet de eerste keer zijn dat een ongunstig
Kamerverslag uitliep op aanneming der voor
dracht. De regeling welke hier bedoeld wordt,
behoort zeker tot de moeielijkste waarvoor de
Kamer kan geplaatst worden, en reeds daarom
is de critiek hier gemakkelijker dan de kunst.
Wanneer de meerderheid met het stelsel van
het ontwerp vrede heeft, zal zij door overleg
met de Regeering wel zorgen dat de voornaamste
arbeid van het zittingjaar niet een negatieve
uitkomst oplevert.
Ten einde de Belgische kooplieden in de
gelegenheid te stellen, te Utrecht hun vee te
koopen en nog diezelfde week naar België te
kunnen uitvoeren, stelt de Nederlandsche Maat
schappij tot Exploitatie van Veestallen en Vee
transporten bare terreinen te Utrecht, aan den
Leidschen Weg, tegenover de Veelading van
het Centraalstation, voorloopig eiken Donderdag
beschikbaar tot het houden van een veemarkt.
Deze dag is ook daarom zoo geschikt, omdat
het niet-verkochte vee des Vrijdags te Zwolle,
óf des Zaterdags op het Vreeburg te Utrecht,
kan worden gemarkt, terwijl tevens de Israë-
lietiscbe marktbezoekers des Donderdags een
meer werkzaam aandeel aan den Veehandel
kunnen nemen.
Uitgebreide stallen, een hotel en café, be
nevens een veewaag, zijn ten dienste van H.H.
Veekoopers.
Het marktgeld bedraagt de helft van het
Gemeente-tarief, dat voor de Zaterdagsche Vee
markt wordt geheven.
