R
ZATERDAG 5 DECEMBER 1896.
No. 97.
De kookschool te Amsterdam.
Zbs bn, twintigste Jaargang.
N ieuwstijdingen
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
Aan
A.
de afzenders brengt
betamelijkheid.
I
li
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7^ cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
UITGEVEBs
Y- KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
dagmaal is vaak het eerste wolkje aan den
echtelijken hemel.
den heer Staalman heeft
artikel 5 (kosten der ge-
-
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
organiseert, omdat zij in de eerste plaats front
maakt tegen de fractie-Kuyper, maar evenmin
medegaat met de nieuwe partij-Lohman. Deze
derde organisatie wil van scheiding van kerk
en staat niets weten; zij wordt gevormd door
hoogkerkelijke mannen der Ned. Hervormde
kerk in ons land.
Maandag had men te Utrecht een vergade
ring om de plannen te bespreken tot oprichting
van een centraal comité van kiesvereenigingen.
Voor het vervoer van de inzendingen
naar de Internationale Tentoonstelling van
j Gevogelte te Parijs op 12 Dec. a. s. te houden,
die op de heenreis rechtstreeks zijn bevracht,
volgens de bestaande voorwaarden, heeft de
Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen, kostelooze terugzending toegestaan over
denzelfden weg op de heenreis gevolgd, mits,
op de terugreis de zending vergezeld is van
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer beeft het begrootingsdebat
aangevangen, waarbij de algemeene beschouw
ingen in hoofdzaak liepen over de uiting van
den Minister Van Houten in de Eerste Kamer,
omtrent het verzet tegen clericalisme en pro
tectionisme. De heer Beelaerts van Blokland,
aannemende dat de leuze van den heer Van
Houten le clericalisme voila Vennemi, door het
kabinet niet wordt onderschreven, wees op de
hooge wenschelijkheid in het belang van het
politieke leven en de politieke zeden, dat bij
eene volgende kabinetsformatie geen snel en
minder snel voortgaande elementen te zamen
worden gebracht, zooals in dit en het vorig
kabinet. De heer Kuyper meende ernstig te
moeten protesteeren tegen de uitlating van
den minister Van Houten in de Eerste Kamer
als slotvuurwerk bij de kieswet. Zijns inziens
is de Regeering verantwoordelijk en kan zij
die verantwoordelijkheid niet afwijzen. De
daad van den minister Van Houten is in strijd
met de ministerieele verantwoordelijkheid en
homogeniteit, en beteekent schending van de
neutraliteit der Regeering tegenover de stembus.
Men heeft gepoogd directen invloed uit te
oefenen op de stembus. De waarschuwing
tegen het clericalisme gold de geheele rechter
zijde en was gericht tegen den geheelen chris-
Het was
zonder debat of stemming aangenomen,
de orde komt hoofdstuk 4 (justitie).
De heer Bouman bespreekt de benoeming
van notarissen en betoogt de wenschelijkheid
om candidaat notarissen vacatures te doen waar
nemen.
De heer Travaglino bepleit abitrage bij ver
schillen uit aanbestedingen voortvloeiend.
De heer Van Bylandt (Apeldoorn) wil krach
tiger uitzetting van vreemde prostiuées, bepleit
wijziging der wet op de ontzetting uit de ou
derlijke macht en steunt het aan de Regentes
aangeboden adres tot afschaffing van het verbod
van onderzoek naar het vaderschap.
De heer Rethaan Macaré (Haarlem) bespreekt
de kinderbescherming als taak van den wetgever
ter voorkoming van misdaden, daaraan vast-
knoopend beschouwingen over de vaderlijke macht
en spreekt verder over de inrichtingen waar
minderjarigen vastgezet worden. Hij acht ver
betering der berechting en bestraffing der kin
deren gewenscht.
De heer Houwing bespreekt de eedsquaestie.
De L. K. deelt mee, dat mr. Ch. C. M.
W. baron de Bieberstein, de candidatuur voor
de Tweede Kamer voor het hoofdkiesdistrict
Sittard aanvaard heeft. Hij heeft verklaard
het katholieke program goed te keuren, en
een voorstander te zijn van beschermende rech
ten op het gebied van landbouw en nijverheid.
De aandacht van het publiek wordt ge
vestigd op artikel 13 der postwet, volgens
hetwelk bank- en muntpapier niet mag verzon
den worden in gewone brieven, zooals thans
nog herhaaldelijk voorkomt.
Brieven zoodanige waarde inhoudende moeten
volgens het wettelijk voorschrift ter aanteekening
aangeboden worden.
Ook het belang
het algemeen debat is
Eenvoudige, doch gezonde, woning, kleeding
en voeding, ze vormen een trio, dat den be
zitters veel meer dan kiesrecht baat.
Daar zullen er altijd wel blijven, die er zich
nimmer in zullen verheugen, maar al is dit het
geval, daaruit volgt nog geenzins, dat het getal
dergenen, die er zich wel in mogen verheugen,
niet voor aanzienlijke uitbreiding vatbaar is.
Wees ik onlangs in dit blad op zgoede
woningen”, ditmaal wensch ik de aandacht te
vestigen op goede voeding”.
Meent de lezer of lezeres, dat die slechts
verkregen kan worden door hen, die over ruime
inkomsten kan beschikken, die meening berust
m. i. op dwaling.
Voor een niet gering deel hangt goede voeding
af van waren kennis, van kennis der voedings
waarde en van bedrevenheid in het koken.
Daar zijn er velen, die meenen, dat de geheele
kookkunst bestaat in gaar maken, stoven en
braden. Ja ook dat behoort tot de kookkunst:
maar hoe met de minste kosten gezonde, voe
dende, aangenaam smakende spijzen gereed te
krijgen, dat is voor velen eene open vraag.
Vergunt mij, lezeressen en lezers van Friso,
dat ik, tot opwekking van nadenken, hieronder
laat volgen een uittreksel uit een in de Leeu
warder Courant van 9 November j.l. geplaatsten
brief uit Amsterdam betreffende de kookschool
aldaar.
Het uittreksel luidt:
Mej. S. G. F. Meijboom, directrice onzer
Kookschool, was zeer getroffen, toen zij Zondag
(1 November) baar huiskamer terug zag met
vlaggen versierd en op de tafel een geel steenen
pan, waarin het voedsel der soldaten gekookt
wordt, thans beschilderd met twee gekruiste 1
vlaggen, waartusscben een lepel en vork ge-
teekend waren en in den pot geen eten maar
sierlijke varens! Nauwelijks was zij binnen
getreden of de 26 interne leerlingen der school
zongen een toepasselijk lied op de wijs van
»Wien Neerlands bloed”, en ’s middags aten
de dames rijstesoep, zooals de soldaat die eet
in de kazerne.
De vlaggen en de varens waren een bewijs
van erkentelijkheidOnze militairen krijgen
thans boter op hun brood en natuurboter nog
wel, omdat mej. Meijboom zwart op wit heeft
bewezen»dat de militairen te veel vet krijgen
dat het vleesch slechts gedeeltelijk in de soep
behoeft gekookt te worden en de rest kan
worden gebraden, waardoor de soldaat ook jus
krijgt. Dat er te veel aardappelen in den
gestoofden pot worden gedaandat de aardap
pelen te dik geschild worden, waardoor de
voedingswaarde vermindertdat de groenten
onoordeelkundig behandeld worden en het brood
niet goed verdeeld”.
Een en ander is oorzaak geweest, dat de
soldaten geen kommiesbrood meer krijgen, maar
sronde broodjes”, die veel beter zijn en dat
alles te zamen eene bezuiniging geeft, waardoor
het mogelijk is den soldaat 20 gram boter te
kunnen geven. 1 November is deze voeding
officieel in alle kazernes ingevoerd en onze
blauwrokken wilden dit feestelijk en dankbaar j
herdenken.
Maar er is nog meer: De Minister van
Marine heeft een proef met de Amsterdamsche
kookschool genomen, die glansrijk is uitgevallen.
Twaalf jonge lieden van verschillende schepen
volgden in het begin dezes jaars een cursus
van 4 maanden. Het Rijk betaalde f 50 per
persoon voor dien cursus. De directrice had
harerzijds de voorwaarden gesteld, dat zij zich
in een daartoe afgestane kleedkamer in een wit
pak moesten steken en uitsluitend onder hare
leiding les nemen. Het theoretische gedeelte
liep over receptenleer, stoken van kachels enz.
het practiscbe gedeelte beoogde hun een goeden
burgerpot te leeren koken. Na afloop van den
cursus werd hun na afgelegd examen in tegen
woordigheid van het bestuur der Kookschool
en eenige genoodigde marine-officieren een
diploma uitgereikt, waarop vermeld staat, dat
zij het onderwijs smet vrucht”, met veel vrucht
of met buitengewoon veel vrucht hebben ge
noten. Een diploma dus in de bevestigende,
vergrootende en overtreffenden trap.
De eerste proef was zóó bijzonder goed ge
slaagd en de vice-admiraal stelt zóóveel belang
in dit onderwijs, dat met 1 September 1.1. een
nieuwe cursus is begonnen. Er zijn thans 12
koks aan de Kookschool, die daar den cursus
volgen, nadat sommigen al 7 of 8 jaar aan
boord zijn werkzaam geweest. Eén kok van
de Ned. Amer. Stoomvaart-Maatschappij tracht
zich ook aan onze Kookschool practisch te be
kwamen.
Zoover de marine. Maar de landmacht zou
ook profijt van onze Amsterdamsche Kookschool
trekken. In Mei werd er een cursus geopend
wapens. Bij het eind
moesten zij de voedingswaarde kennen
van toebereiding der
van het beste keukengereedschap en de beste blijken godsdienst,
manier van voedingsartikelen te bewaren. Ook
de warenkennis mocht bun niet vreemd zijn.
Alle candidaten gaven opmerkelijk vlugge ant
woorden. De 12 opgeleide koks gingen
naar Amersfoort, den Haag en den Bosch.
Eenigen hunner hebben reeds milicien-koks
opgeleid. Deze laatsten hebben nu hierbij het
voordeel, dat zij, den dienst verlatende, als
koks flink hun brood kunnen verdienen.
In October 1.1. is nu een nieuwe cursus ge
opend met 14 man, want ’t zou verkeerd zijn,
dit goede werk niet voort te zetten. Gaandeweg
wordt nu het keukengerei aan boord en in de
kazernes verbeterd en o.a. bij de marine nieuwe
kachels aangeschaft.
Wat of nu »de dames” wel zeggen zullen,
die een jaar of 10 geleden de schouders op
haalden en de Kookschool niet noodig vonden
Nu zal het zeker wel nooit meer gebeuren,
dat de soldaten in hun soep de overblijfselen
van een rat vinden, die daarin met huid en
haar is gekookt.
Voor groot en klein, voor armen en rijken
is het altoos te bejammeren, dat goede spijzen,
door achtelooze of slechte bereiding feitelijk
oneetbaar worden gemaakt.
Met slechte gereedschappen kan men echter
niet werken.
Men moet die keuken eens zien in de Kook
school en dat keukengereedschap, ’t Is om te
watertanden 1
Alle dames, die hier of elders in het huwelijk
treden en hare inkoopen voor haar huishouden
doen, moeten, wat het keukendepartement be
treft, maar eerst een kijkje komen nemen in
de Amsterdamsche Kookschool. Een paar lessen
zullen heusch geen kwaad doen en beletten dat
de echtvriend ooit aangebrand of onsmakelijk
eten op tafel krijgt. Een slecht toebereid mid-
minister als het werk van een stembus-agitator,
van
Hij vroeg aan de me(^e> dat de aanteekening van brieven met
i Lanlr- on mnnfnonior niof wrirrlf
onderzoek naar aanleiding van klachten over
beweerde of werkelijke vermissing van niet
aangeteekende brieven kan toch uit den aard
der zaak zelden tot een bevredigenden uitslag
leiden.
In de gehouden algemeene vergadering
van preferente en gewone aandeelhouders der
Hollandsche Suikerraffinaderij is het voorstel tot
liquidatie aangenomen.
Naar de Arnh. Ct. uit vertrouwbare bron
verneemt, is er, met het oog op de invoering
van de nieuwe kieswet, weder een nieuwe
organisatie in ons land in de maak. Het is
In Mei werd
voor militairen van alle
examen
en de zuinigste manier
verschillende spijzen; voorts rekenschap geven
bondgenootschap
met de sociaal-democratie tegen het Christendom.
De heer Harte laakte het optreden van den
minister als het werk van een stembus-agitator,
0. a j strijdig met de ministerieele roeping, waardig- 1
heid en betamelijkheid. II" o 2
Regeering of het haars inziens strookt met het bank- en muntpapier niet wordt verzuimd; het
staatsbelang en haar roeping, dat een Minister
optrede als verkiezings agitator.
De Minister van Buitenlandsche Zaken zeide j
dat de uitlating van den heer Van Houten
door de Regeering noch gedesavoueerd, noch
daarmede ingestemd wordt, terwijl de heer
Van Houten zich tegen de aanvallers verde-
digde. Ware zijn uitlating onbetamelijk of
onwaardig geweest, dan zou de Eerste Kamer
wel hebben geprotesteerd. Zij diende in ant
woord op de bestrijding der kieswet.
Naar aanleiding van gemaakte opmerkingen
verklaarde de Minister van Buitenl. Zaken
dat de aandacht der Regeering blijft gevestigd thans de partij van Bronsveld c. s., die zich
op de munt-kwestieop een internationale
conferentie is nog geen hoop. Het ontwerp
tot verzekering van werklieden kan begin Jan
uari worden verwacht. De Regeering zorgt
voor den landbouw door subsidiën, verkeers
middelen, opening der markten en vermindering
van belastingen.
Na sluiting van 1
Hoofdstuk I der Staats-begrooting aangenomen.
In de zitting van Donderdag beantwoordt
Minister Roell den heer Van Karnebeek, die
verhooging van traktementen van sommige ge
zanten gevraagd had. De minister acht ver
hooging onnoodig.
Op verzoek van
stemming plaats over
zantschappen)het artikel wordt aangenomen,
tegen stemden de heeren Tydens en Staalman
(mooi exemplaar). De overige artikelen worden
FRISO
AIEDVS EN WÏERTENTIE-
BUD VOOR FRIESLAND.
■p
