l<
L
WOENSDAG 13 JANUARI 1897.
No. 4.
En toch
Buitenlandsch Nieuws.
I
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
t
Als
Men
H.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVERS
Y KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
De zon is niet gebluscbt.
Boven ’t zwart der wolkgordijnen
Staat zij onverzwakt te schijnen
In verheven, kalme rust.
groote reis b.v. naar Amsterdam, iets wat men
thans een simpel uitstapje noemt en niet eens
der moeite waard om er over te spreken.
deugt niet.
reiziger als de werkman
ze wippen vlug in eene coupé en betuigen
daar bij herhaling aan de vele medereizigers
hoe gemakkelijk het is, thans even over te
wippen. Vroeger ja, moest men haast wel
afscheid nemen van zijne familie voor eene
goed. Teleurstelling volgde. Hoe zeer
men zich in velen bedrogen. Moedeloosheid
het gevolg van zoovele misleiding en twijfel
aan de werkelijke zegepraal van al
I!
Bovenstaande voorbeelden en ze zijn met
vele andere aan te vullen betreffen het
wetenschappelijk en maatschappelijk gebied.
Doch ook het terrein der staatkunde, het po
litiek gebied maakt geene uitzondering.
«Wat zal ik mij warm maken te kiezen en
wat doet het er aan toe, wien ik mijne stem
schenk? in dezen geest hebben we meer
dan een tot heden «bevoorrechten” kiezer hoo- dezen Jen raad te
ren spreken. »De heeren van de Tweede Onttrek u
Kamer doen toch niets!”
En ziet, daar 1
zeep en goedkooper (beterkoop) zout, bij behoeft
DUITSCHLAND. De Pruisische begrooting
sluitin ontvangsten en uitgaven met
2.046.031,385 Mk.de buitengewone uitgaven,
niet, groot 90,176,356. worden eveneens door de
den gewone inkomsten gedekt. Onder de uitgaven
wijzer van een uurwerk den tijd tot stilstand behooren 19| millioen voor traktements-ver-
booging der ambtenaren, en 5,312,000 voor
verhooging der traktementen van de volks-
scboolonderwijzers.
Nadat de minister Miquel in het Huis van
Afgevaardigden de Staatsbegrooting voor 1897
/98 had ingediend en toegelicht die, dank
zij de conversieplannen, trots velerlei nieuwe
uitgaven zonder een tekort sluit was de
van Binnenlandsche Zaken baron Von
bet woord om eene interpellatie
Deze liep over de ontbinding van eenige
vergaderingen in Silezië, waar Poolsch gesproken
werd. De band tusschen centrumspartij en
Polen is altijd nauw geweest en genoemde
partij, die de Polen in den laatsten tijd een
paar maal in den steek had gelaten, had reden
hun eens weder een dienst te bewijzen. Het
antwoord van den Minister werd dan ook door
de Polen met evenveel teekenen van misnoegen
begroet als door de centrumspartij, terwijl het
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
aan kant, de stoom met al zijne werktuigen door de rechterzijde en de nationaal liberalen
opgeruimd, enz., enz hoe zouden we staan j 4
tegenover de buitenwereld? Niet waar te
onzinnig om er verder over te spreken. Bij j
het sukkel-geloof is onze botermarkt reeds half
verloopen en kost bet moeite en inspanning
genoeg er weder boven op te komen. Daarom,
we hebben beter te doen, dan onzen tijd met
zeuren te verbeuzelen. Wij moeten.
En als daar menigeen de vrees om het hart
slaat dat hij niet meer mede kan komen in
den strijd op allerlei gebied, dan hebben we
.j geven
niet, maar gedraag u manlijk,
- kloekmoedig, Een vaste baak daarbij is
1 van Gabe Skroar: «Doch din plicht
en lit de ljue rabje! De wereld schikt zich
naar ons.^wij hebben ons naar de wereld
luide werd toegejuicht.
Het betoog van baron Von der Recke kwam
hierop neder, dat de Regeering. het recht
hebbende toezicht te laten houden op politieke
vergaderingen, dan ook daartoe in de gelegenheid
moet zijn. Die gelegenheid mist zij, wanneer
daar gesproken wordt in een taal, die de aan
wezige politiebeambten niet verstaan. Wordt
er gesproken in de taal van de meerderheid
der omwonende bevolking, dan kan men eischen
dat ook de politie beambte haar voldoende
machtig is.
FRANKRIJK. De Prefectorale Raad te
Toulouse heeft 25 van de 36 Raadsleden, die
er sedert eene maand op het «Kapitool” zitting
hadden, onwettig verkozen verklaard. Zij zullen
daarvan in hooger beroep komen, maar men
gelooft niet, dat zij bij den Raad van State
gelijk kunnen krijgen. Nu hadden deze heeren
meêgestemd ter benoeming van de gedelegeerden
in het kiescollege voor den Senaat, zoodat de
beslissing vrijwat gevolgen zal kunnen hebben.
Trouwens, men is deze dingen te Toulouse
gewoon en de aldaar gehouden verkiezing voor
den Senaat op zicbzelve is van zeer twijfel-
acbtigen aard geweest. De oud-Minister Constans
heeft er, naar het schijnt met ééne stem min
derheid, voor een socialist de neerlaag geleden
en men spreekt van allerlei «onregelmatigheden”
«vergissingen” in cijfers, een ten onrechte geldig
verklaard biljet enz. Over dit alles zal de
Senaat te oordeelen hebben en ook over allerlei
geweldenarijen, die er moeten hebben plaats
gehad. Op eene bijeenkomst der gedelegeerden
van ’t kiescollege ter prefectuur b.v. moeten
de socialisten en radicalen een hels kabaal
hebben aangericht, bewerende in «bet huis des
volks” te mogen doen wat zij verkozen. Er
moet met steenen geworpen zijn, aanplakbiljetten
afgescheurd, uitdeelers van stembriefjes met
geweld verwijderd en wat dies meer zij.
ENGELAND. Sir Michael Hicks Beach,
kanselier der Engelsche schatkist, verklaarde
in een te Bristol uitgesproken rede, dat Engeland
haar suprematie op zee moest handhaven en
dat het vrijhandelstelsel noodzakelijk was voor
Engeland. Het Britsche rijk moet zich steeds
uitbreiden, ten einde debouches te vinden voor
de Engelsche producten, die door beschermende
rechten in andere landen geen toegang vinden.
Aan de Temps wordt uit Liverpool een
merkwaardig staaltje gemeld van de wijze,
waarop de Koninklijke Niger-Maatschappij
(Engeland’s tweede «Gecharterde”) hare be
schavende taak opvat.
Zes maanden geleden zond zij een expeditie
uit tegen een stam in de streek der Benoeë,
onder aanvoering van majoor Testig. De stam
werd geheel uitgeroeid, zijn dorp in brand
gestoken en het hoofd van den Koning in
triomf naar bet Engelsche kamp medegevoerd.
ITALIË. Donderdag heeft te Napels de
plechtige uitvaart plaats gehad van wijlen
kardinaal San Felice, welke door den prefect,
den burgemeester, tal van generaals en admi
raals enz. werd bijgewoond en ook door den
Duitscben ambassadeur.
De Italiaansche minister van Oorlog heeft
in eene aanschrijving aan de legercommandanten
den officieren in actieven dienst verboden deel
te nemen aan eventueele feesten ter eere van
de uit Afrika wedergekeerde krijgsgevangenen,
bun tevens aanbevelende om bet houden daar
van zooveel mogelijk tegen te gaan.
krijgt hij zelfs centen terug vau zijn biljet
rakende de personeele belasting, om dadelijk
daarna weder een ander beschrijvingsbiljet te
ontvangen, als de ontvanger dit n.l. noodig
acht, en zijn hoofd duizelt van al die
veranderingen: hij kan er zoo spoedig niet bij.
De «Tweede Kamer” doet of liever deed
niets, en toch
van de burgers en de burgeressen
wordt voor geen gering deel door al deze om
standigheden bepaald.
Laten alle bedillaars zich eens een oogen
blikje stilstand voorstellen in ons goede Vader
land. Alle wetenschap, tenminste de laatste,
gen, eene nieuwe kieswet met een geheel
I wees kloel
krijgt hij goedkoopere het woord
i- I ZX1-.4- kvi i. 1
i en
geene patentbelasting meer te betalen, maar njet
daar komen vermogens- en inkomsten-belastin te richten.
Wel te verstaan: dit alleen wat het maat-
ander stelsel van verkiezerij en ten slotte nog schappelijk, het staatkundig leven betreft. Voor
ons eigen binnenste behouden we deugd en
goede zedendie worden door den geest van
onr -n tijd niet bedorven. Wat men daar ook
van moge preeken, de vooruitgang wil karak
ters, karakters van deugdelijkheid, van per
soonlijkheid. Ook in dit opzicht wil ze meer
en beter dan vroeger.
Men moge klagen over al wat valt, ook
wij allen vallen, de een vroeger, de ander
later; men moge moedeloos worden bij
zoovele andere toestanden, als we thans rondom
ons aanschouwen, dat is altijd zoo geweest;
men moge twijfelen aan de toekomst: bange
vrees bezielde reeds voorheen meer dan één 1
de verstandige, bedaarde, welwillende mensch
klaagt, noch twijfelt, noch geeft zich aan moe
deloos over, want bij alle duisternis en nevelen
hem heen, als hij moeite heeft zelfs een
Daar rijdt de trein, daar vaart de boot
Daar stuift de damp uit zoo menige fabriek!
Hoe ellendig, bromt deze of gene.
Vroeger was er nog een broodje te verdie
nen. maar tegenwoordig
Alles naarheid; al die stoommachines moesten
nooit in de wereld geweest zijn zij houden
een werkman het brood uit den mond. En
de handelsreiziger klaagt mee en de logement
houder evenzeer, en de voerman dito en wie
al niet meer
En ziet, daar ontspint zich een eenvoudig
gesprek over hemdrokken en kousen. Gebreiden
«spullen”, als vroeger, mijn besteveel te
duur. Men koopt ze tegenwoordig voor een
schijntje, geweven, door stoom geweven, voor
een schijntje, hoor. En de werkman hoort van
groote karweien in Holland of Duitschland en
de logementhouder van guedkvvp bic. ui.,
of gene stoom-bierbrouwerij en - ja ze zijn om te
het toch volmaakt met elkander eens de stoom vóór de maatschappelijke hervormingen te doen
En toch zoowel de handels- gaan) en om te vervolgen, bet per
en de logementhouder soonlijk leven
coupé
«Neen, wat ik verkondigd heb, is dwaasheid.
Hoe zou het mogelijk zijn, dat onze aarde
er bij kon komen ’t in haar hoofd te krijgen
om de zon te draaien 1”
Aldus sprak Gallileï Gallileï, daartoe ge
dwongen en bevreesd voor verdere vervolging.
De geleerde herriep zijne woorden«de aarde
staat stil,” aldus getuigde hij, maar bij voegde
er in éénen adem (zij het ook met minder
luide stem) de bekende woorden aan toe «en
toch draait zij
Wellicht was Gallileï minder bevreesd, dan
we veronderstelden; wellicht was hij zelfs een
zeer verstandig man, verstandig ook in dit
opzicht, dat hij begreep, dat de waarheid toch
zou zegepralen en deze niet nader door een
offer zijnerzijds behoefde versterkt te worden.
En dan had hij volkomen gelijk met tegenover
eene blinde of verblinde schare oogenschijnlijk
maar toe te geven.
Er is toch ook eene les. die predikt: geene
paarlen voor de zwijnen te werpen
Wij nu leven meer dan drie eeuwen na
Gallileï en de waarheid heeft gezegepraald.
En toch zijn er nog velen, die de aarde
nog altijd op hare grondvesten doen rusten en
niets van de draaierij willen weten. Zij koopen
almanakken en lezen van zone- en maansver
duisteringen en ’t komt geen oogenblik in
hunne gedachte te twijfelen aan de waarheid
der gestelde data’s en uren. Neen, eene ver
duistering zal plaats hebben, de almanak zegt
het en daarmede uit.
De stuurman ter zee berekent zijne schuine
en koppel-koersen, hij schiet de zon of deze
of gene sterhij maakt zijn bestek en bepaalt
de plaats ter aarde, waar hij zich op een
gegeven oogenblik bevindt, het mist hem niet.
Én de sterrekundige èn de zeevaartkundige,
ze gaan eeuwen reeds met de meest zekere
uitkomsten tezeil op de woorden, die Gallileï
aan zijne herroeping toevoegde; iedereen weet
dit, of kan dit weten en toch
Wat het persoonlijk leven van velen aan
gaat, ook daar wachten moeite en strijd,
jong mensch, het leven nog niet kennende,
ging men vol vertrouwen de wereld in.
vertrouwde en rekende ook ieder ander braaf
en
had
was
ontstond «c,. c.„c.y=c om kera „,„c.«c ucc. «c..u cc.
wat deugd mocht heeten. De zelfzucht grijnsde enkele lichtstraal te ontdekken, weet hij het:
aan allen kant. Maar toch na veel leeds i
geleden en veel strijds gestreden te hebben,
na gelouterd te zijn in den grooten kring, dien
men wereld noemt, gerijpt door ervaring, trad
men op, doornen van distelen lezend, en bracht
men het, ondanks tegenwerking en miskenning
tot eene hoogte, dien men zich bij den aan
vang niet had voorgesteld ooit te zullen kunnen
bereiken.
De wereld gaat vooruit en wij moeten mede.
Of we al tegenspartelen, het baat ons
Zoo dwaas hij is, die door een ruk aan
wil brengen, zoo dwaas is ook hij, die zich
niet wil schikken in het gareel van zijnen tijd.
Wij moeten mede, altijd voort!
De wetenschap gaat voorop. Zij wijst nieuwe
bronnen van welvaart, nieuwe wegen ter be-
wandeling: de maatschappij volgt. Wat de
wetenschap leert, zet zij om in tastbare gestalte
en verandert daardoor het geheel. De politiek
wordt gedwongen met dit alles rekening te Minister
houden en de bakens te verzetten als bet getij der Recke aan het woord om eene i
verloopen is. (Tusschen twee haakjes merken der centrumspartij te beantwoorden,
goedkoop bier uit deze we hier op, dat het veler streven is de zaken
- - ja ze zijn om te keeren en de politiek (de staatkunde)
FRI
BUD VGOR FRIESLAND.
MEIMS- IA ADVERTENTIE-
