De nieuwe Kieswet.
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1897.
No. 10.
Buitenlandsch Nieuws.
Officiëel gedeelte.
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
Bismark, verdient dit feit wel
H.
Y- KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
bet stem
den voor-
Chalons in October
Een door hem on-
werk staken, om 1
acht ure ’s voormiddags weder te doen voort
herinneren, dat genoemde
Karlsruhe zijn misdrijf heeft ge-
geschiedt ten overstaan van
dat in elk stem-district aan-
en aan strenge bepalingen
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Prys per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7^ cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
van het tooneelstuk «Morituri”
is te Karlsruhe verboden,
wegens de daarin gevonden
het geval van den luitenant
(Slot.)
Wij beloofden nog een slot-artikel omtrent
de wijze der verkiezing en we willen die belofte
thans inruilen.
De wijze van verkiezing is eene geheel andere
dan de vroegere. De bestaande kiezers, vooral
zij, die al sedert een groot aantal jaren het
kiesrecht hebben uitgeoefend, zullen in ’t eerst
Men was zoo gewoon
van den dag
huis te krijgen. Men vulde
als na, als ’t te pas kwam,
bracht bet in eigen persoon op
tamelijk verlegen staan.
zijn stembiljet met kennisgeving
der verkiezing aan
zijn l iljet zoo voor
netjes in, en
den dag der verkiezing naar het stemlokaal,
om het daar doodbedaard in de stembus te
laten glijden. Uit was alle drukte en men
wachtte dan ook even kalm, als nader de uitslag
der verkiezing bleek. Voor deze soort van
«blijvende” kiezers zal het nieuwe stelsel eene
ingrijpende verandering omvatten.
kiezers daarentegen zullen er geen hinder van
hebben. Ofschoon ook voor velen hunner
onbekend, leeren zij al spoedig boe bet geheel
in zijn werk gaat en letten daarop voor het
vervolg. Maar de oude kiezers kennen de
kracht der gewoonteen moeten daarmede
breken. Zij moeten dit in hun eigen, welbegrepen
belang.
Immers
verkiezings-
De BURGEMEESTER der Gemeente
WORKUM, herinnert de mannelijke ingezetenen
(tevens Nederlanders), die vóór of op 15 Mei
1897 den leeftijd van 25 jaren hebben bereikt
en over het laatst-verloopen dienstjaar niet in
eene rijksbelasting zijn aangeslagen, doch ver-
meenen overeenkomstig de nieuwe wet, Kies
gerechtigd te zijn, aan hunne verplichting tot
aangifte vóór den 15 Februari e. k. ter
Secretarie der gemeente, gedurende de gewone
kantooruren.
Workum, 1 Februari 1897.
De Burgemeester voornoemd
R. J. VISSER.
gegeven
bijzonder
quaestie.
ENGELAND. In het Huis der Gemeenten
lichtte de vice minister van Oorlog, Brodrick,
het wetsontwerp toe, betreffende de verdedigings
werken, hetwelk volgens hem een belangrijk
deel vormde van het algemeen program der
nationale defensie. Er werd een bedrag van
5,458.000 p. st. gevraagd, te vinden op een
leening. Voor de versterking der havens van
Bearhaven, Longh-Swilly, Falmouth en Scilly
was 1,120.000 p. st. bestemd; deze zouden
versterkt worden, opdat de vloot vrijer zou
zijn in hare bewegingen en om der koopvaardij
vloot veiligheid te verschaffen. Voor kazernes
en groote legerplaatsen was 2,900,000 p. st.
bestemd; voorts 1,149,000 p. st. om Londen
te omringen met defensieve stellingen; eindelijk
voor manoeuvres 500.000 p. st.
Het lijk van sir Isaac Pitman (of Eizak
Pitman zooals deze voorstander der phoneti-
sche spelling zijn eigen naam liefst gespeld
zag) is Donderdag in Woking verbrand, in
tegenwoordigheid van vele autoriteiten, vrien
den en belangstellenden. Tegelijkertijd werden
in de Nieuwe Kerk op het Argyleplein te
Londen en de Abdy-kerk te Bath lijkdiensten
gehouden.
familie Von
vermelding.
Murawieff, die den keizer van Duitschland
niet te Berlijn kan treffen, zal dien nu waar
schijnlijk te Kiel opzoeken.
De opvoering
van Sudermann
naar men zegt
toespelingen op
Von Brüsewitz.
Men zal zich
luitenant te
pleegd.
FRANKRIJK. Na het diner op het Elysée
ter eere van graaf Moerawieff, heeft eene
soirée plaats gehad met een 700 genoodigden.
In de groote feestzaal was een tooneel opge
slagen, waarop, onder medewerking van bet
orkest der opera, Saint-Saëns «Chansons per-
sanes” uitgevoerd, Victor Hugo’s «Oceano
Nox” en »Le Testament” door Mounet Sully
voorgedragen werd, enz., enz.
Graaf Moerawieff antwoordde na het diner dat
hij, op last zijns Keizers in het schoone Frank
rijk gekomen dat aan geheel zijn vaderland
dierbaar was, zich gelukkig gevoelde in persoon
lijke betrekking tot den minister te komen.
Hij hield zich overtuigd, dat de innige be
trekking tusschen de beide landen de zekerste
waarborg zou blijven voor den vrede.
Donderdag heeft Piesident Faure den Tsaar
een album gezonden met de portretten der
aanzienlijke personnages, die aan de feesten
te Cherbourg, Parijs en
1.1. hebben deelgenomen.
derteekend portret des Presidents zelven is er
bij.
De twee groote fabrieken van Schneider en
Canet zijn vereenigd en de beide chefs, hunne
opwachting makende bij den President, hebben
hem verzekerd, dat Frankrijk thans eene in
richting bezit, welke voor die van Krupp niet
behoeft onder te doen.
In den ministerraad van Vrijdag heeft de
heer Hanotaux mededeelingen gedaan over de
reis van graaf Moerawieff en een overzicht
van de gewisselde meeningen, in het
van die betreffende de Oostersche
DUITSCHLAND. Onder de vele plaatsen,
waar op 27 Januari Keizer Wilhelm’s 38ste
kan ook Friedricherub
Prins Bismarck vereenigde
aan zijn disch en stelde zelf
volgens de nieuwe wet hebben we
en stemmingsdagen, dus om ’t
zoo maar eens platweg te noemen twee malen
plezier voor ons geld.
Nu is een verkiezingsdag nog bij lange na
niet altijd een stemmingsdag. Laat ons er
nader over spreken en bepalen we ons dan de Voorzitter
uitsluitend bij de algemeene verkiezingen voor
de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De wet zegt dat de gewone tijd ter verkiezing
harer leden is de eerste Dinsdag der maand
Juni. Alsdan wordt voorzien in de vervulling
der plaatsen van de leden, die met den vol
genden derden Dinsdag van September moeten
aftreden. Doch even later wordt voorgeschreven
«Bij de periodieke verkiezingen wordt de dag
der stemming niet vroeger bepaald dan den
lOden Juni.
Derhalve gaat de verkiezing de stemming
vooraf. Zien we nu, wat beide beteekenen.
Op den dag der verkiezing kunnen bij den
burgemeester der gemeente, die hoofdplaats van
het kiesdistrict is, van des voormiddags negen
uur tot des namiddags vier uur opgaven van
candidaten worden ingeleverd. De inlevering zet*-en-
der opgaven geschiedt persoonlijk door een of
meer der personen, die haar hebben onder-
teekend. De candidaat kan daarbij tegenwoordig
zijn.
Deze opgaven moeten onderteekend zijn door
ten minste veertig kiezers, bevoegd tot deel
neming aan de verkiezing, waarvoor de inlevering
geschiedt.
Gesteld nu er komen veertig, vijftig, honderd
of duizend kiezers met een’ zelfden candidaat
«aansjouwen” en er wordt geen andere naam
opgegeven, dan is de verkiezingsdag tevens de
stemmingsdag geweestde zaak is uit, de
onbetwist voorgedragen candidaat is gekozen.
Maar nu doet zich een ander geval voor.
Er worden door verschillende veertigtallen kiezers
onderscheidene candidaten voorgedragen, dan
moet er eene stemming plaats hebben. De
burgemeester van de hoofdgemeente in elk
kiesdistrict zendt eene opgaaf der candidaten
aan zijne ambtsbroeders, tot bet district beboe
rende en deze heeren zorgen er voor dat ten
minste drie dagen voor den tot stemming be
paalden termijn elk bevoegd kiezer eene kaart
ontvangt, bevattende eene oproeping voor de
stemming.
Die stemming vangt aan des morgens te acht
uren en duurt tot des namiddags te vijf uren.
Voor werklieden is gezorgd, dat deze minstens
gedurende twee achtereenvolgende uren aan het
werk der stemming kunnen deelnemen. (Artt.
57 en 58.)
Die stemming
een stembureau,
wezig moet zijn
onderworpen is.
Aan deze stembureaux zijn stembiljetten
verkrijgbaar en geen kiezer ontvangt er eentje
dan tegen overgave van de door hem ontvangen
en deugdelijk bevonden kaart. Het is dus van
De nieuwe bet grootste belang, dat men deze kaart bewaart
en medeneemt naar bet stemlokaal. Nu moeten genden dag. ’s voorm. te 9 ure.
er in elk stemlokaal een voldoend aantal hs-
senaars staan. De kiezer gaat naar een niet
in gebruik genomen lessenaar, haalt zijn stem
biljet te voorschijn, waarop alle candidaten in
alpbabetische orde voorkomen en door een wit
gelaten vakje vóór iemands naam met potlood
zwart te maken, duidt hij den man zijner keuze
aan. Is een kiezer tot dit werk lichamelijk
hulpbehoevend, dan kan de Voorzitter van bet
stembureau toestaan, dat hij zich doe bijstaan.
Nu is het oogenblik aangebroken om het
stembiljet in de daarvoor bestemde bus te
werpen, maar alvorens dit te mogen doen, moet
van het stembureau zich over
tuigen, zonder het stembiljet in handen te mogen
nemen of aan de buitenzijde wel de hand
teekening van den burgemeester der hoofdplaats
is gestempeld. De opgekomen kiezer doet dus
wel zich hiervan te voren te overtuigen. Mist lingen der nieuwe kieswet voldoende uiteengezet
die stempel op zijn biljet, dan kan de kiezer te hebben,
in het stemlokaal een ander biljet verkrijgen.
Zonder dien stempel is het biljet natuurlijk
van onwaarde.
Men veronderstelt, dat dit stemwerk een
ordelijk beloop zal hebben. De meeste open
baarheid wordt gehuldigd, de kiezers kunnen,
als ze dit willen, het werk in zijn geheel bij jaardag" is gevierd,
wonen. Ontstaat er echter stoornis van betee worden genoemd,
kenis, dan kan de Voorzitter het verkiezings- (jaar 39 gasten
bet den volgenden dag te een toost op den Keizer in.
Na hetgeen laatstelijk is medegedeeld om
trent teekenen eener minder goede verstand
Heeft alzoo het stemwerk een rustig verloop houding tusschen het Keizerlijk Hof en de
gehad, dan worden op den bepaalden tijd (vijf
ure ’s nam.) alleen nog tot de stembus toege
laten de op dat tijdstip in de zaal aanwezige
kiezers, die hun biljet nog niet hebben ingele
verd en daarna gaat de Voorzitter over tot bet
openen der stembiljetten, dus nog op denzelfden
dag der stemming. Hij deelt, na opening van
elk biljetden naam mede van den candidaat
of de candidaten op wie een stem is uitgebracht.
De oudste der leden van het stembureau ziet
het stembiljet na. De beide leden van het
bureau houden aanteekening van elke uitge
brachte stem.
Hapert er iets aan een biljet, dan beslist
het stembureau terstond of het geldig is of
niet.
Van onwaarde zijn die biljetten, die niet
volgens de wettelijke voorschriften zijn ingericht,
waarop geen der candidaten is gekozen, waarop
andere namen voorkomen, dan die der candidaten,
waarop bijvoegingen zijn geplaatst, waarop meer
candidaten zijn gekozen dan er open plaatsen
zijn, waarop een candidaat is gekozen op eene
andere dan de bij de wet bepaalde wijze, die
ee*ie aanduiding van den kiezer bevatten, of
die den reeds genoemden stempel missen.
Wanneer alzoo alle stembiljetten zijn geopend
en over hunne geldigheid is beslist, maakt de
Voorzitter van het stembureau het getal der
geldig uitgebrachte stemmen bekend, dat in het
geheel en dat op elk der candidaten is uitge
bracht. Van alles wordt proces verbaal opge
maakt en daarin worden ook opgenomen al de
klachten enz., tegen de stemming ingebracht,
’t Proces-verbaal wordt met de geldige en niet
geldige stembiljetten, enz., alles afzonderlijk
verzegeld, door bet jongste lid van
bureau onverwijld overgebracbt naar
zitter van het hoofdstembureau.
Dit hcofdstembureau houdt zitting den vol-
De Voorzitter
let st daar de verschillende processen-verbaal
en constateert alzoo den geheelen uitslag, waar
van ook al weder proces-verl aal wordt opge
maakt. Zijn er weder klachten dan worden
deze wederom in dit proces opgenomen, en
zelfs heeft het hoofdstembureau de bevoegdheid
de zegels der verschillende pakketten te ver
breken en een nieuw onderzoek in te stellen.
Het geheel gaat dus zoo secuur mogelijk in
zijn werk.
Bij eerste stemming wordt geen der candi
daten benoemd, dan met volstrekte meerder
beid van stemmen. Heeft niemand de volstrekte
meerderhe'd behaald, dan heeft uiterlijk binnen
veertien dagen herstemming plaats, enz. Deze
bepalingen zijn gelijk aan de oude, en we be
hoeven daarover dus niet meer te spreken.
Met dit een en ander meenen we de bepa-
FRISO
Q
MIJH1111 EUIIIIII
III. Ill 11)011 fll IESLHII.
UITGEVER:
I-
a
