WOENSDAG 24 MAART 189T.
No. 24.
Een stem van de overzijde.
Officiéél gedeelte.
Buitenlandsch Nieuws.
Zeven en twintigste Jaargang.
i
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
H.
het kohier van schoolgeld over
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVER:
y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
En
dat zullen alle voorstanders van de vooruitgang
eens zijn en daarom
en onderzocht was of het averij
Met al de schepen ter reede
een goed werk gedaan door alle vrijzinnigen
tot eenstemmig handelen op te wekken en wij
meenen dat met hem te doen, door ook aan
dezen kant in denzelfden geest te handelen.
De zoogenaamde puntjes op de ï’s geven
niets, die puntjes zijn voor de bedillaars, een
verstandigmensch houdt liever de i als een
geheel.
het een boven het ander in de
en burgerlijke aangelegenheden.
van de reeds verkregen
godsdienst voor elk en ieder lid
Gaarne zouden we met de
Conatus, een klein stukje politiek schrijvende
in de jongste Enkhuizer Courant, meer speciaal
voor bet hoofdkiesdistrict Enkhuizenzegt
omtrent de vraag: aansluiten aan de Liberale
Unie ja! En hij gaat daar verder voort:
«Ofschoon wij, als liberaal, met geloofsfor-
mules weinig op hebben, onverschillig van
welken aard die zijn mogen, meenen wij toch
dat het ja dat we daar uitspraken met onzen
tegenzin jegens formules niet in strijd is, maar
’t alleen de vraag geldt of wij willen mede-
sturen in de richting van de L. Unie. En dat
achten we noodzakelijk, als iets van uitnemend
practisch belang.
»Het zal toch wel geen betoog behoeven,
dat de nieuwe kiezers dien kant uit willen.
Vooruitstrevend liberaal, vooral op economisch
gebied doet hen zich met de liberalen vereeni-
gen: blijft ons liberalisme echter zijne conser
vatieve tint behouden, dan sluiten velen hunner
zich aan bij de socialen of radicalen. En nu
wijzen de partij verhoudingen, ook en niet het
minst in ons district er op, dat wij liberalen een
eenheidsprogram noodig hebben, willen wij voor
komen, dat bet district voor ons hoofdbeginsel
verloren gaat.
De BURGEMEESTER der gemeente
WORKUM maakt bekend, dat de
ï8rkoojmmst8rl[8iiMiii1ö8iii,
die na 1 Mei 1897, hun beroep wenschen
voort te zetten, hiervan uiterlijk vóór 1 April
schriftelijk op ongezegeld papier, aan het College
van Burgemeester en Wethouders behooren
kennis te geven, ten einde geen stoornis in
hun beroep te ondervinden.
Workum, den 1 Maart 1897.
De Burgemeester voornoemd,
R. J. VISSER.
uitroep lachen, die nalacht lacht het best.
Iemand, die werkelijk democraat is geworden,
heeft opgehouden anti-revolutionair of katholiek
Wij hebben gemeend dit kalme, bezadigde
woord van Conatus, geschreven aan de overzijde
der Zuiderzee, ook aan deze zijde onder de
aandacht onzer lezers te moeten brengen. Co
natus wil meegaan, met het program der Libe
rale Unie, evenwel niet als gebiedend voor
schrift, maar als richtsnoer voor de naaste toe
komst met vrijheid van handelen naar bevind
van
staatkundige
Handhaving alzoo
vrijheid van
van den Staat
Kerk ook de School geheel buiten alle politieke
bemoeiingen willen houden. We hebben daar
omtrent vroeger reeds onze meening uiteengezet.
Het medegaan met het program der Liberale
Unie moet niet anders zijn dan een daad van
overtuiging. En dan ligt daarin tevens opge
sloten, dat men mee kan gaan met alles, wat
ook van andere zijde werkelijk goeds wordt
aangeboden. Een geloof in de alleenzaligmakende
kracht der Liberale Unie is niet liberaal. Wat
zij voor goeds meent te kunnen geven moet
onder oogen worden gezien en in den smeltkroes
der openbare meening gelouterd worden, even
als alle andere wenschen of voorstellen van
andere zijde afkomstig. Dit is naar onze meening
altijd het goede standpunt geweest waardoor
en waarmee de liberalen krachtig waren, en
dit standpunt blijven wij handhaven Het schijnt
een buit- een jachtmakerij op de nieuwe kiezers
te zijn om deze voor zijne meeningen of belangen
te winnen. Een leelijk ding. Glad in strijd
met de werkelijke volksbelangen en daardoor
gevaarlijk. Conatus, ofschoon nog wel man,
die volop meegaat met de Liberale Unie, ge
voelt dit ook. Hij wekt daarom tot eendracht
op. Wij hebben dit met hem gedaan en ten
antwoord ontvangen, dat het beter ware met
lieden van anti-revolutionaire of zelfs katholieke
democraten mee te gaan, dan met oud-
liberalen. Alsof er anti-revolutionaire en katho
lieke democraten bestaan I Men mag om dezen
VERGADERING van den RAAD
der gemeente Hemelumer 0i.de-
PHAERT EN NOORDWOLDE op
Zaterdag den 27 Maart 1897 des
voormiddags te 9| ure.
Punten van Behandeling
Ingekomen stukken en mededeelingen
Voorstel tot wijziging der gemeente-begroo-
FRANKRIJK. Zaterdagochtend halftwaalf
is de Auvergne van Toulon met 450 man
mariniers naar Creta vertrokken, na een paar
dagen opgehouden te zijn doordien Woensdag
avond de kapitein een te ondiep vaarwater
koos om de haven te verlaten, zoodat het schip
aan den grond raakte en de pas ingescheepte
troepen weêr naar hun kazerne moesten terug-
keeren, in afwachting dat het schip vlot ge
maakt werd
geleden had.
werden hoera’s gewisseld.
De verjaardag der Parijsche Commune is
Donderdag op de gewone wijze met redevoe
ringen, banketten en dansen gevierd. Het
enthusiasme was echter niet groot.
ENGELAND. Zondag 20 Juni zal in het
geheele Vereenigd Koninkrijk als een algemeene
dankdag, ter herdenking van de zestigjarige
regeering der Koningin, worden gevierd en de
daarop volgende Dinsdag zal beschouwd wor
den als een «Bank Holiday”.
Aangaande de vraag ih hoever Cecil Rhodes
in de Kaapkolonie nog onder de Hollandsche
bevolking steun kan vinden, zegt de bericht
gever der Times te Kaapstad, dat de Afri-
kaander Bond, welke zich tegen hem verklaard
heeft, in de laatste twee of drie jaar veel
leden en invloed verloren heeft. Het lidmaat
schap van dien heer in ’t Parlement is hem
in elk geval verzekerd, zegt de berichtgever,
want de Kaapstad zou, indien hij zich daar
candidaat wil stellen, hem met overweldigende
meerderheid verkiezen en ’t zelfde geldt van
verscheidene andere districten.
In ’t Engelsche Lagerhuis heeft Zaterdag de
minister Chamberlain eene dien ochtend aan
gekomen depêche medegedeeld van den En-
gelachen agent in de Transvaal, bijzonderheden
bevattende omtrent den eisch tot schadever
goeding wegens Jameson’s inval. De eisch,
zeide de minister, zou aan de Gecharterde
Maatschappij en aan rechtsgeleerden ten on
derzoek worden verwezen, waarna de Regee
ring dien zou overwegen, om vervolgens met
II.
ting, dienst 1896
III. Vaststelling van ontwerp-besluiten tot af-
en overschrijving op posten der begrooting, dienst
1896;
IV. Idem der rekening van de armen-gelden
over 1896/97;
V. Idem van
het le kwartaal 1897
VI. Voorstel om verlaging van het maximum
te verzoeken voor deze gemeente van het bij de
drankwet vastgestelde cijfer van het aantal te ver
leenen vergunningen;
VIL Adres van Mej. W van der Zee om
eervol ontslag uit hare betrekking van onderwij
zeres aan de openbare lagere school te Warns;
VIII. Idem van M. Bokma om ontslag uit zijne
betrekking van concierge in het gemeentehuis te
Koudum
IX. Vaststelling eener verordening ter uitvoe
ring van art. 65 der kieswet.
Koudum, den 22 Maart 1897.
De Burgemeester,
H M. TROMP.
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentidn Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
dier partijen luiden. De democratie, onderdeel
n het liberalisme, telt slechts ééne voorwaarde:
bevordering der volksbelangen de democratie
in engeren zin, het liberalisme daarentegen is
wijder strekking, bet kan allen omvatten
zonder onderscheid van geloof, rang of stand,
het kent alleen burgers van den Nederlandschen
Staat en daardoor de behartiging van de belangen
«Wij noemden daar ons hoofdbeginsel, en naar
wij meenen terecht. Dat beginsel is toch het
j vrije liberale, dat staatkundige, maatschappelijke
en burgerlijke aangelegenheden van het kerke-
j lijke afscheidt, terwijl wij aan de kerk de taak
toevertrouwen, niet om over de genoemde be
langen, in het voordeel der kerk, te heerschen,
maar de menschen op te voeden door hen voor
alles wat goed is te winnen, zóó dat er goed
wordt geregeerd, bestuurd en geleefd, vast
overtuigd dat de invloed der kerk alleen in
dien zin de maatschappij tot zegen zijn kan.
»En als wij nu weten, dat de inspanning groot
is omdat, voor de maatschappij eenig gewenschte
principe, van kracht te berooven, zouden wij
ons dan niet gaarne allen scharen om dezelfde
vlag, onverschillig of wij geneigd zijn naar voren
te dringen of ons, wat ons eigen principe be
treft, meer in de achterhoede te plaatsen? En
die vlag is noodigen het noodzakelijke dat al
de liberalen er zich om heen scharen behoeft
geen nader betoog.
«Wij moeten een Afgevaardigde hebben die
niet zweert of belooft: ik wil en zal dit en
dat, de practijk zou hem toch beschaamd doen
uitkomen, maar toch een, die genegen is om
mede te werken aan alles wat in vooruitstre-
venden liberalen zin in de praktijk der politiek
kan bereikt worden.
«Maar nu moge niemand meenen, dat wij,
ter bereiking van dit doel aansluiting aan de
L. Unie volstrekt noodzakelijk of boven alles
wenschelijk achten. Hebben wij onze meening
ook al doen kennen, wij hebben geleerd, om
die meening als het, zooals hier, een bijzaak
betreft, niet zoo zeer voorop te zetten, dat wij
het welslagen der zaak ervan afhankelijk achten.
«Voor alles moet de eendracht bewaard blijven
en bij ons, liberalen, die niet door anderen
maar
Het streven
telkens meer in democratische richting te sturen
is duidelijk en tal van goede wetten zijn daar
van het gevolg. Of ze nog niet beter konden wel volkomen met ons
zijn, voorzeker. Doch bij vooruitgang te prut- heeft Conatus aan de overzijde der Zuiderzee
telen is een ondankbaar werk niet alleen, maar
ook een onzinnig iets. Vooral als dit komt uit
de eigen gelederen. De bedaarden, die nog
medewerkten, worden er door ontzet en den
bepaalden tegenstanders worden wapenen in
handen gespeeld, die meer kwaads dan goeds
kunnen uitrichten. Dat men dit toch in zijn
blinden ijver bedenke
Het sturen op ’t kompas der Liberale Unie
moet zich evenwel niet gronden op de vrees,
dat velen der nieuwe kiezers zich zullen aan
sluiten bij sociale of radicale partijen. Vrees
is altijd een slechte raadgeefster geweest. Wij,
liberalen, dienen vertrouwen in onze beginselen
te stellen, en als we dat niet meer kunnen,
ze vierkant over boord te gooien, met de
ronde beteekenis: we hebben ’t verloren, we
zijn mis geweest en hebben gedwaald. Maar
zoover is het gelukkig nog niet. Liberaal
beteekent eerlijk en oprecht, elk kerkgenootschap
eerbiedigend en daarom geene overheersching
door eigen overtuiging gedreven worden, duldend
kan men dit niet bereiken zonder dat de een
dit en een ander weer in wat anders iets van
een meening of wensch vallen laat.
«Wordt dat vallenlaten van onze zijde geëischt
of vereischt, welnu, het zou de eerste maal niet
zijn, dat wij niet bereiken konden wat wij wen
schelijk achten.
«De tijd baart rozen en dat zijn veeltijds
dezulken waarvan de scherpste punten der
doornen zijn afgesleten.
«De beweging in de politiek nu is van dien
aard, dat zij nog al scherpe punten te voelen
geeft, veroorzaakt door de nieuwe kieswet en
de vermeerdering van het aantal kiezers. Daarom
komt bij ons de vraag op, of het, bij de meer
dere of mindere opwinding waaraan thans de
politieke gemoederen lijden, maar niet beter zijn
zou om de scherpste puntjes door den tijd te
laten afstompen en de vraag: aansluiting aan
de L. Unie ja of neen, in alle kalmte te be
handelen na afloop der verkiezingen.
«Iemand moet niet schrijven als hij zich
driftig heeft gemaakt en in gevallen of zaken
waarvoor wij hier staan, niet besluiten als de
gemoederen eenigszins geagiteerd zijn.”
van zaken voor en door den Afgevaardigde.
Precies het standpunt, dat ook wij telkens hebben
voorgestaan. Een afgevaardigde mag niet naar
’s Gravenhage trekken met een bepaalden last- te zijn in den zin als de bijzondere programma’s
brief. Dit is in strijd met de grondwet niet
alleen, maar ook met dat van het welbegrepen van
belang der maatschappij. Dit laatste is boven
reeds aangetoond.
Er is veel geklaagd, en Conatus schijnt 1 van
daaraan ook nog te hechten, over de conser
vatieve tint van het liberalisme. Als we echter
de talrijke vruëhten, vooral in de laatste jaren I
van zijn optreden zien, dan bemerken we van van allen zonder onderscheid. Een ander program
die tint al bitter weinig. Het streven om dan het woord liberaal is dan ook niet nood
zakelijk, op het handelen komt het aan.
Ill,III lllllll FIIIESLIH.
iras- ei miiinitviie
5
t
I
B5SS
