den heer A. Bonman,
aftredend lid.
1
/I
ZATERDAG 29 MEI 1897.
No. 42.
Verkiezing van een lid der
Tweede Kamer in 4
hoofdkiesdistrict Harlingen.
N ieuwstij dingen
Zeven en twintigste Jaargang.
I
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
ir
J 1
1
nun won
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
Th
en
Prijs per kwartaal 70 cent franco per poet 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement ie de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVER:
au
en
en
tje
le-
id.
:er
‘je
>ot
iet
>r-
ap
iet
ra
rd
ns
iet
an
38.
ke
im
er.
ke
an
id.
en
iet
an
3k.
ke
el-
let
ler
ng
ird
an
ird
an
iet
a.
i-
)r
t-
8.
li
jf
IS.
er
‘je
ik-
an
,rd
Is.
jn
an
38.
tje
us
an
tje
ra
v
sn
ik
je
de
je
d.
na
le-
n-
5 V
•d
Bt.
□3.
na
en
sn
P-
ia
27
.r*
ra
u-
rd
ia
te
tr-
jr
m
er
aa
en
27
lis
n.
iel
en
an
25
rd
ze
te
De Centrale Vergadering van Liberale Kies-
vereenigingen in de gemeenten Barradeel
Harlingen, Wonseradeel, Bolsward, Workum
en Hindeloopen, heeft met algemeene stemmen
candidaat gesteld
Diens herkiezing wordt dan ook ten zeerste
aanbevolen.
Hartogh contra Gleichman. Er is in de
woorden, door mr. Hartogh Dinsdagavond in
Vooruitgang III gesproken, en in zijn houding
ten aanzien zijner candidatuur iets nobels, dat
weldadig aandoet. Gecandideerd van Unionistisch-
radicale zijde in VI heeft hij daarvoor onmiddelijk
bedankt
niet omdat ik van die zijde niet gesteld wilde
worden ik ben uit volle overtuiging de
beginselen der Liberale Unie toegedaan; ook
niet, omdat ik in bet algemeen bezwaren zou
hebben tegen een beslist oud-liberaal mij te doen
stellen, maar alleen omdat ik allerminst in
district IV, tegenover den voorzitter der Tweede
Kamer, et n candidatuur wilde aanvaarden, wiens
verkiezing door een der districten van de hoofd
stad ik acht in ’s lands belang.
Ziehier een volbloed-Unie-man, die rondweg
verklaart: ik acht in ’s lands belang dat deze
niet-Unie-man worde verkozen.
Woorden, die wij met instemming begroeten.
Mr. Hartogh toont daardoor te verstaan, dat
’s lands belang niet alleen en niet allereerst en
allermeest vordert verkiezing van geestverwanten.
Waar van de rechterzijde iemand gesteld wordt,
die de hoogachting van heel de Kamer geniet
om zijn kunde, zijn onpartijdigheid, zijn nauw
gezetheid, daar wijkt de linker-liberaal «in
’s lands belang.”
Over de nieuwe Tweede Kamer schrijvend
merkten wij op, dat in zekeren zin boven partij
belang staat de zorg dat van alle politieke
schakeering de uitnemendsten naar het Binnenhof
afgevaardigd worden. Die gedachte bij mr.
Hartogh weer te vinden, verheugt ons meer
nug dat zij hem leidde tot een lofwaardige daad.
Amsterdamsche Courant.
Bij resolutie van den minister van finan
ciën zijn met aanvang van de 355e Staatsloterij
benoemd tot collecteurs der staatsloterij te
’s Gravenhage W. A. K. F. H. de Leeuw en
I. Cohen daar, en Ch. J. A. A. Ch. Canter
Cremers, te Harlingen.
Voor de Tentoonstelling van Fotografische
kunst op de Nationale Tentoonstelling te Dord
recht zijn behalve de vroeger vermelde, de
volgende medailles toegezegd. Een zilveren
medaille voor de afdeeling wetenschappelijke en
kleuren fotografie door Dr. Insinger te Parijs;
een medaille in de afdeeling vakfotografen, voor
de beste inzending handelsportretwerk, zooals
dat dagelijks door den vakman wordt afgele
verd, en één in de afdeeling amateurs voor
het beste landschap, beide door het weekblad
I
I
FRISO
■m- i:\ uiniiiniii
is er
voor fotografie (uitgave Laurens Hansma) te
Apeldoorn benevens een zilveren en een bron
zen medaille, geslagen op den stempel van de
stad Oud-Dordrecht, disponibel gesteld door
den Heer Hidde Nijland, burgemeester van
Oud-Dordt.
De termijn van inschrijving is in verband
met deze toezeggingen verschoven tot 6 Juni
en de termijn van inzending tot 12 Juni.
In eene Donderdagavond te Leeuwarden
gehouden vergadering der Soc. Dem. Arbei
derspartij besprak de heer mr. P. J. Troelstra,
van Utrecht, de belangen en vooruitzichten van
die partij. Men maakt niet op een gegeven
oogenblik eene partij, zij moet worden door
groeien en ontwikkelen, tot ze op een oogen
blik ver genoeg ontwikkeld is om als zelf
standige partij op te treden in den klassenstrijd.
De tegenwoordige uitbreiding van kiesrecht is
een stap in die richting, en als deze partij in
het Parlement vertegenwoordigd zal zijn, moet
zij propaganda maken voor algemeen kies- en
stemrecht. Wel zijn er verschillende vereeni-
gingen als het Ned. Werkl. Verbond, de R.
C. Volksbond, e a. waarin vele arbeiders leden
zijn, maar deze binden niet den klassenstrijd
aan; wel willen de liberale Unie mannen en
en Radicalen verbeteringen aanbrengen in de
economische toestanden maar zij moeten de
baas blijven en de arbeider moet voor hen
werken. Vooral maakte Spreker er de Radi
calen een grief van, dat deze niet staan aan
de zijde der arbeiderspartij. Hoe klein de
partij echter nog zij, haar te Arnhem namens
4600 arbeiders vastgesteld program heeft het
gevolg reeds gehad, dat in 28 districten eigen
candidaten der arbeiderspartij optreden.
Na de pauze besprak hij dit program meer
in bijzonderheden.
Omstreeks 250 personen woonden de verga
dering bij.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. instructieschip
Nautilus, tijdelijk onder bevel van den luit, ter
zee le kl. H. van Praag, den 24sten dezer
van Santa Cruz (Teneriffe) vertrokken.
Zaak-Hoogerhuis. Het bericht, als zou
de minister van Justitie in de bekende zaak
van gebroeders Hoogerhuis een afwijzende be
schikking genomen hebben, is volgens het N.
v. d. D. voorbarig. Het onderzoek is nog niet
afgeloopen, zoodat de minister nog geen beslis
sing kan hebben genomen.
In de Maand April jl. werden bij het
leger 17 militairen met een briefje van ontslag
weggezonden, die niet meer mogen worden aan
genomen.
Treurige dood. Te Den Helder is een
jong torpedist, die eerst sedert kort in dienst
was, te water geraakt en verdronken. Zijn
lijk werd later gevonden.
De vingerlooze man. Heel veel nieuws
in deze zaak niet te vermelden. Van
Exter leeft nog, maar is er zeer erg aan toe.
Zeker zal hij zijn beide armen moeten missen,
en of hij in zijn ellendigen toestand een zoo
zware operatie zal kunnen doorstaan is zeer de
vraag. De man ligt geheel in windsels; alleen
voor den mond is een kleine opening gelaten,
waardoor hem voedsel wordt toegediend.
De zaak is nu in handen van den rechter
commissaris.
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentifin Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
klank veranderd. Het is in alle gevallen een
eerste proef en men ziet den tijd komen, dat
stoommachines alle gevorderde waarschuwings-
seinen in dergelijke spraak kunnen geven.
Zoo tenminste melden Amerikaansche dagbla
den.
Een onderscheiding voor een koning.
De faculteit der wijsbegeerte der universiteit te
Weenen heeft aan koning Oscar van Zweden
den graad der doktor honoris causa toegekend.
Vreeselijk, als 't waar is! Uit
Rome wordt aan de Frank. Zeit. geseind, dat
daar een proces op touw wordt gezet, dat, naar
men zegt, vrij wat schandalen aan het licht zal
brengen.
Een onderzoek moet uitgewezen hebben dat
in een asyl voor kinderen in de laatste twee
jaren daar bijna 900 kinderen waren gestorven.
Volgens het Napelsche blad Don Marzio zou
de dagelijksche sterfte 85 pet. zijnZelfs in
tijden van epidemie sterven de kinderen niet
zoo snel op natuurlijke wijze. Men denkt daar
om aan misdaden.
WORKUM. Bij de nationale bakkerij-ten-
toonstelling Dinsdag j.l. te Amsterdam geopend,
zijn o.a. bekroond onze stadgenooten Th. Brink-
sma en K. J. de Vries.
De Bakkers-Bondscourant van Donderdag 27
Mei deelt daaromtrent het volgende mede:
Groep I. Klasse I. Brood, Beschuit en
Klein Brood met melk gebakken.
Diploma voor Bronzen Medaille:
Brinksma te Workum, voor Beschuit.
Groep I. Klasse III. Roggebrood, Gebuild
en Ongebuild.
Eere-Diploma: K. J. de Vries te Wor
kum, met Zilveren Medaille, uitgeloofd
door den heer G. de Jonge te Amsterdam, als
Eereprijs.
BOLSWARD, 27 Mei. Ook door de kaats-
vereeniging «Bolsward” werd van de zuster
vereniging «Jan Bogtstra” te Franeker een
schrijven ontvangen tot oprichting van een
Frieschen Kaatsbond. Door het bestuur onzer
kaatsvereeniging werd voorgesteld, als lid van
dien bond toe te treden. In de buitengewone
vergadering, ter behandeling van dit voorstel
gehouden, werd na eenige discussie omtrent
enkele bepalingen in de concept-statuten, tot
die toetreding besloten en werd het bestuur
gemachtigd een tweetal afgevaardigden aan te
wijzen voor de algemeene vergadering op Pink
stermaandag te Franeker te houden, ten einde
het reglement vast te stellen.
Een minder aangename mededeeling van de
bestuurstafel was wel deze, dat de heer J. v/d.
Werf als bestuurslid bad bedankt. Een poging
door twee zijner medebestuurders aangewend,
om hem op zijn besluit te doen terug komen
had niet het gewenschte succes gehad, zoodat
eene nieuwe benoeming noodzakelijk was. Ge
kozen werd de heer Sj. Meijer, die de benoe
ming aannam, ’t Moet gezegd worden dat de
heer v/d. Werf de vereeniging zeer gewichtige
diensten bewees en dat ze in hem een wakker
bestuurslid verliest.
Een postduif kwam hier op het terrein
der fabriek «Hollandia” aanvliegen en ’t scheen
wel, dat het dier een lange reis achter den
rug had, althans het was zeer vermoeid en
hongerig en ’t voedsel, dat aangeboden werd,
pikte het gretig uit de hand. Op de linker
vleugel was zij gemerkt «Simplex”, aan dep lin-
Een goede belooning. Dooreen 12-jarigen
schippersjongen te Amsterdam is een bedrag
van f 300 aan bankpapier gevonden, welk
fonds bij de politie gedeponeerd werd. De
eigenaar, een bewoner van de O. Z. Achter
burgwal, had reeds van zijn verlies kennis ge
geven, zoodat het verlorene weer spoedig in
zijn bezit gesteld kon worden. De jongen
kreeg zestig gulden ten geschenke voor zijn
betoonde eerlijkheid.
Koning Leopold van België reist thans
weer in Groot-Brittanje. Hij is Donderdag
morgen te Aberdeen aangekomen en heeft een
bezoek gebracht aan koningin Victoria op
Balmoral.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
„Sljucht en Rjucht.” 29 Mei 1897.
Kleijers ha gjin need, P. W. For Plezier
üt, T. J. B. Gau holpen. D. Ut de
lange winter fen ’44 op ’45, B. S. Hylkema.
Sa giet it, v. L. Kleare, v. L.
Noardfryske sprekwirden. Net bislein Z.
In binaud hoartsje (met plaatje.) Briefwiksel.
In Parijs is begonnen de zaak-Grégoize,
bet proces nl. tegen den vader en diens mai
tresse van het ongelukkige drie-jarige knaapje,
dat indertijd stervend op straat werd gevonden
te Parijs, en welke zaak toen zooveel sensatie
wekte en bekend stond alsl'affaire du bébé
martyr, de zaak van het gemarteld kind.
Dat deze beide menschen schuldig zijn aan
vreeselijke mishandelingen van den kleine, is
iedereen duidelijk, en anders hebben de man
en zijn maitresse, die elkander waardig zijn in
boosheid en ondeugd, het wel duidelijk gemaakt
getuigen toch waren er bijna niet noodig, zulke
beschuldigingen wierpen zij elkaar naar het hoofd.
De vrouw inzonderheid, een madame Deshayes,
eenige jaren ouder dan haar minnaar, doet al
baar best om de schuld van zich zelf af en op
haar man en diens moeder te werpen. Maar
deze beiden op hun beurt beschuldigen weer
madame Deshayes, dat zij het kind dood wilde
hebben.
Ijselijke bijzonderheden komen in dit verhoor
aan den dag, vreeselijke martelingen, die het
arme kind heeft ondergaanhet werd met
hamers op het hoofd geslagen, met de punt van
een mes gestoken op verschillende plaatsen in
zijn lichaam, met zijn hand gehouden tegen
een gloeiende kachel, enz. De zaak schijnt
dadelijk nog niet te zullen afloopen. De schuld
van het drietal staat evenwel vrij vast, zou men
zeggen.
De Turksche administratie meldt dat tot
nader order particuliere telegrammen naar Creta
uitsluitend in verstaanbare taal, hetzij Turksch
of Fransch gesteld moeten zijn.
Sprekende locomotieven. De nieuwste
uitvinding is de sprekende in plaats van de
fluitende locomotief; natuurlijk komt zij weer
van gene zijde van den oceaan. Zulk een
locomotief zal inderdaad inplaats van oorver
scheurende tonen beter gearticuleerde klanken
laten hooren en wel door phonographische
inrichtingen. De eerste proeven in New-York
schijnen voortreffelijk te zijn uitgevallen.
De sprekende locomotief riep van zelf in
tamelijk duidelijk Engelsch«Halt” «ver
trekken” «uitstappen” «Versperring” en
andere korte technische woorden. De tonen
worden door de stoompijp voortgebracht en slechts
door den daar aangebrachten phonograaf van
