k
E
Bravo!
Zeven
No. 51.
■8
Buitenlandsch Nieuws.
WOENSDAG 30; JUNI 1897.
I
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM
e
e
t
F
N.lll NOB FRIISMII.
«IMS- El 11)1 Ell I EV1IE-
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
e r
1
de heeren A.
H.
W ales
UITGEVER:
een
door
gevolg ook
van dr.
Ook al weder eene les voor het ver-
groote, die zegtwilt ge iets, steunt
Is dit
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
op
dat
de anti-revolutionairen binnengesmokkeld
het district Harlingen is veroordeeld,
in dit blad zal men omtrent deze verkiezing
de uitkomsten der verschillende stemdistricten
kunnen lezen.
Sneek heeft zich kranig gehouden.
i.'
1
1
om half negen
uur ’s namiddags
en is vermoedelijk op
Alle pogingen om
grootste aantal), radicalen, christelijk-historischen,
sociaal democraten (niet van de kwaadste soort,)
anti-revolutionairen en katholieken. Reeds
boven is gezegd, het monsterverbond is verslagen
en dat is de groote beteekenis van deze ver
kiezing. Voor dien uitslag hebben we een
driemaal herhaald Bravo
Daar zullen zoo ongeveer zestig tegenover
veertig staan, die afgescheiden van godsdienst-
leerstellingen het Vaderland willen dienen en
die uitkomst is in hooge mate verblijdend.
’s Lands raadzaal is geen kerkekamer, dit is
begrepen en dit besef moge meer en meer
doordringen.
Wij hebben daar immer op gewezen en zien
ons dan ook in de uitkomst niet bedrogen.
Van harte wenschen we alle vrijzinnigen
geluk en roepen de vertegenwoordigers van
dezen toe, mannen, waar u is gebleken, hoe
veel inspanning, soms ook zelfverloochening de
kiezers zich getroost hebben, mannen van ver
trouwen, toont U in het aanstaande vier-jarig
tijdperk dat vertrouwen waard. Houdt koers
opdat ook na het einde van Uw tegenwoordig
mandaat een Bravissimo moge klinken en er
alle termen bestaan om het thans geschonken
vertrouwen te bestendigen.
Inzonderheid wenschen we
Bouman en mr. J. A. van Gilse geluk met
hunne overwinning. Wij kennen beide heeren
persoonlijk en weten daarom dubbel, wie ze
zijn en wat ze bedoelen.
Dat de heer Bouman het met 221 stemmen
zijn mededinger won, is tevens een blijk,
het beschermend stelsel, zoo handig dcor
voor
Elders
Heems
kerk gevallen, Heemskerk, de rechterhand v&n
Dr. Kuyper. Van hoog tot laag heeft men in
dit district geijverd en daardoor getoond, wat
eenstemmigheid vermag. Van her en der is
men getrokken om te stemmen, van uit Vlissin-
gen naar Sneek, van uit Kollum naar Koudum.
Bravo
De kiezers rondom zulen dien ijver op prijs
stellen, temeer daar de heer van Gilse slechts
met ééne stem meerderheid boven den heer
Heemskerk, het aftredend lid, gekozen is. Wel
werd ons verluid, dat een kiezer uit IJlst, die
in gebreke bleef zin oproepingsbrief mee te
nemen en daarom nrt kon medestemmen, voor
nemens was protet tegen de verkiezing van
den heer van Gile aan te teekenen, maar al
mocht dit het gval zijn en den man in zijn
protest ontvankejk worden verklaard in zijn
stem op mr. Hemskerk, dan nog zou de heer
van Gilse gekozn zijn, aangezien hij de oudste
in jaren is. Darom zal »dat spijkers op laag
water zoeken”d weer niet baten.
Ondertusschfl blijkt al weer het belang van
één stem. leertijd hebben we voorbeelden
gehad met deheeren Van Heeckeren Van Keil
en Van Bast* Batenburg. Nu weder met den
heer van Gilst Ieder kiezer bedenke deze lessen
de uitslag ka van een enkele stem af hangen
En nu ov' ’t algemeen.
Daar zijn r nieuwe elementen in het gareel
gebrachtCHstelijk-historischen, ons wel. Radi
calen ook gsd, als ze beide maar weten mee
te gaan, a het daar op aankomt. Hunne
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentién Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
DUITSCHLAND. Volgens de Freis. Zeit.
zou als opvolger van wijlen dr. Stephan be
noemd worden tot Staatssecretaris voor poste
rijen in Duitschland, de heer Podbielski, con-
servatief-lid van den Rijksdag. Deze benoeming
is reeds meer dan eens als waarschijnlijk voor
gesteld, maar men hechtte er weinig geloof aan,
Podbielski is eigenaar van een adellijk erfgoed,
gepensioneerd huzaren-generaal, hij dirigeert de
Duitsche officieren-vereeniging en ook handels-
ondernemingenmet het postwezen heeft hij
zich nooit benoemd. In den Rijksdag heeft hij
deel uitgemaakt van begrootings-commissiën en
hij is rapporteur geweest van de oorlogs be
groeting. Hij moet gezegd hebben dat hij de
aannam, maar als
gewoon was ’s keizers bevelen op
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
benoeming met tegenzin
oud-soldaat
te volgen.
In het Huis der Afgevaardigden verklaarde
Zaterdag de Minister van Koophandel, dat het
verbod van de bijeenkomst der graanhande
laren ten doel had een beslissing van het
Oppergerechtshof uit te lokken. De heropening
van de productenbeurs achtte bij zeer wen-
schelijk, want een organisatie van den pro
ductenhandel was stellig noodig. Hij hoopte, dat
de wettige toestand weldra zou hersteld worden.
De Vossische Zeitung verneemt dat de Ber-
lijnsche Beurscommissie, die zich gevormd heeft
om te rappoteeren over de naar den Bondsraad
verwezen aangelegenheden, door den Minister
Von Bötticher is uitgenoodigd zich op 2 Juli
aan het departement van Binnenlandsche Zaken
te vervoegen.
FRANKRIJK. Heden Dinsdag verstrijkt de
tijd, binnen welken, volgens besluit der Kamer
van 29 Maart 11., de nieuwe commissie van on
derzoek naar de Panama-zaak moest worden
benoemd. Met het oog daarop hebben de
bureau’s der radicalen en der uiterste linker
zijde Donderdag eene vergadering gehouden
en beslist, dat alle partijgroepen der Kamer
naar evenredigheid in die commissie behooren
vertegenwoordigd te worden. Des avonds
hebben gedelegeerden der genoemde groepen
onderhandelingen met de anderen aangeknoopt
en van verschillende van dezen reeds toestem
ming erlangd.
Blijkens openbaar gemaakte staten is het
aantal tot deportatie veroordeelde misdadigers
gestadig afnemende, maar vermindert aan den
anderen kant ook de leeftijd der veroordeelden,
wat trouwens ten aanzien der misdadigers in
’t algemeen valt waar te nemen. Dit is te
opmerkelijker, met het oog op het verplicht
onderwijsmaar het wordt in verband gebracht
met de vrijheid van drankverkoop sedert 1880.
ENGELAND. De Lord Mayor heeft ter
gelegenheid van het jubileum op Mansion
House een groote lunch gegeven, waarbij de
prins en prinses van Wales, de vreemde vor-
ten en buitengewone gezanten en ambassadeurs,
allen in gala-kleeding aanzaten. Een dronk op
de koningin werd met geestdrift ontvangen.
Vervolgens stelde de Lord Mayor een dronk
in op de buitenlandsche vorsten en vertegen
woordigers der vreemde regeeringen. De prins
van Napels en de hertog Auerstadt beant
woordden den toast.
Zaterdag was het prachtig weder. De ter
reede van Portsmouth liggende 167 Engelsche
en buitenlandsche oorlogsschepen, waaronder
ook het Nederlandsche de Evertsen, leveren
een treffend schouwspel op De prins van Wales
verliet de stad aan boord van het koninklijke
jacht Victoria and Albert, gevolgd door ver
scheidene stoombooten met het corps diplomati
que, de bijzondere afgezanten, de ministers uit
de koloniën, de leden van Hooger- en Lager
huis aan boord. Op elk der schepen hief de
bemanning hoera’s aan en de muziek speelde
het Volkslied bij ’t voorbijkomen van ’t konink
lijk jacht, hetwelk vervolgens zijne aangewezen
plaats innam.
Nadat de vloot door den Prins van
geïnspecteerd was, hebben de Engelsche ad
miraals zich aan boord van ’t koninklijk jacht
vereenigd, waar ook de officieren, die de bui
tenlandsche zeemacht vertegenwoordigden, ge
komen waren om den Prins te worden voor
gesteld.
RUSLAND. De Regeeringsbode meldt den
ondergang van het pantserschip der le klasse
van het Baltische eskader Gangout in de Fin-
sche Golf, bij het eilandje Rondoe, in den
Björkösund, Vrijdagavond om half negen uur.
Het schip was om 4 uur ’s namiddags van
Kroonstadt vertrokken
blinde klip geloopen.
pompen het vaartuig voor zinken te be
hoeden bleven vruchteloos. De officieren en
manschappen zijn allen gered.
adviezen kunnen door de talrijke liberalen in
ernstige overweging worden genomen. Zoo ook
die. van de parlementaire socialisten, vier in
getal, waarvan de heer Troelstra er wel drie
vertegenwoordigd
Een vreemd verschijnsel levert Leeuwarden
op, waar de radicaal Gerritsen het tegen Troelstra
moest afleggen. Voor vier jaren was Gerritsen
de gevierde man, thans uitgestooten, niettegen
staande de hulp van den heer Zeilmaker, die
voor het district Harlingen no. 1 in vooruit
strevendheid was. Ra, ra wie begrijpt
de wonderlijke verborgenheden der politiek.
De heer Troelstra is driemaal gekozen. Hier
zullen dus twee nieuwe stemmingen noodig zijn,
in de districten Leeuwarden en Winschoten.
De heer Tak van Poortvliet is gekozen te
Amsterdam en te Beverwijk. Derhalve weer
eene nieuwe stemming.
Het Algemeen Nederlandsch Werklieden
verbond mag tevreden zijn. Niet alleen dat
zijn voorzitter, de heer Heldt, herkozen werd,
maar daarnaast stelde Amsterdam den heer P.
o» 4nn Raai* Ha
terwijl Amsterdam nog bovendien een onder
wijzer afvaardigde, in den persoon van den heer
Ketelaar en deze nog wel tegenover een man
als de oud-minister Pierson. De heer Pierson
evenwel is toch gekozen te Enschede, en heeft
daardoor een zetel op de katholieken gewonnen.
Ditzelfde is het geval met den heer Tak te
Beverwijk, terwijl tevens de katholieken hunnen
zetel voor Loosduinen aan de anti-revolutionairen
moesten afstaan.
De katholieken hebben dan ook bij de her
stemmingen deerlijk verloren, een
van hun samengaan met de partij
Kuyper.
volg, een
op eigen kracht, op eigen beginsel.
goed, het zal de zege verwerven, zoo niet, het
einde zal de nederlaag zijn. Geen monster
verbond kan handhaven. Dat ding is een on
ding. Het is gebleken.
Bravo
Wij hebben recht met dit woord de verschil
lende kiezers te begroeten, speciaal die in de
districten Harlingen en Sneek.
Daar is flink gestemd en met een ijver, ge
ëvenaard aan het groote belang der zaak.
Flink gehouden, stoere mannen van het noor
den de herstemmingen hebben veel van de
vroegere fouten goed gemaakt. Zoo moet het
zijn, zoo moet het blijven.
Zaagt gij het gevaar, dat dreigde? Voorzeker?
Daar was een verbond tusschen Dordt en
Rome en, hoewel ge ieder volkomen vrijheid
van godsdienst wilt laten, had ge toch geen
plan te bukken onder het gezag van het zoo
genaamde monsterverbond, een onzalig iets, dat
geen fundament kennend, alleen kan afbreken
en in zich de kracht mist ter opbouwing,
aangezien de onderlinge jalouzie op den voor
grond troont. De werkelijke vrijheid is gehand
haafd, de vrijheid voor protestant, katholiek
en jood, door het monRtervprhanfl don gonorla.
stoot te geven. Laat het voor altijd uit zijn
en laten ook de heeren Kuyper en Schaepman
’t begrijpen, dat zij met hunne uitstekende
gaven er zijn om de belangen van allen, niet
van sommigen te dienen. Dan zullen deze
eminente mannen bepaald blijk van warme
vaderlandsliefde geven.
Wij hebben een woord van hulde voor de
wakkere, erentfeste liberale kiezers, die getrouw
aan hun vaandel bleven en zich mannen op
d’r plaats betoonden.
Wij brengen hulde ook aan de zoogenaamde
radicalen, die zich eerst schrap zetten tegen
ons, maar, ten slotte overtuigd, eieren kozen
voor hun geld. Zij inzonderheid mogen zich
verheugendat het bijna verloren district Har
lingen met ferm succes gehandhaafd bleef.
Wij brengen bovendien onze hulde aan de
christelijk historische kiezers, mannen, die het
onzalige van de werking van het monsterverbond
begrepen en die den moed bezaten daartegen
openlijk te getuigen. Zij hebben voor geen
gering gedeelte medegewerkt tot den goeden
uitslag
Den goeden uitslag
Voorzeker, het monsterverbond is verslagen.
Het bracht het slechts tot 41 a 42 stemmen,
alsnog de katholieken, reeds op 1 Juni onbe
twist gekozen, er bij gerekend worden, hoewel
ze veilig kunnen worden afgetrokken, als geen
Dordtsche hulp noodig hebbende. De anti
revolutionairen brengen ’t slechts tot 19 a 20
stemmen
En waren deze veelsprekers aan hun eigen
lot overgelaten, had Rome hun niet geholpen,
gewis ze zouden een figuur slaan, leelijk zelfs
in eigen oog. Dit moge den heeren, die straks
een groot woord zullen voeren tegenover de
heeren Bronsveld c.s., tot deemoed stemmen.
Het is een bemoedigend verschijnsel, dat
Nederland bij meer uitgebreid stemrecht direct
goed partij kiest. Bemoedigend vooral met het
oog op de aanstaande troonsbeklimming van
H. M. Koningin Wilhelmina. Bemoedigend
ook, wijl zoovele godsdienstige mannen begrij
pen, dat het heil van den Staat geen politiek
godsdienstig karakter moet dragen, een onding,
dat den werkelijken, den innigen godsdienst
schaadt.
De lezingen omtrent den uitslag verschillen.
Er zijn er gekozen liberalen (verreweg het
