i
I
WOENSDAG 14 JULI 1897.
No. 55.
Vrije Verkiezingen.
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
'Jl
I
Red.
UI T G E V E B:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
kigen medemenschen geldt, Voor hun is
dat we mede-pleiten.
I
1
de Vereeniging «door Liefde
deze stiet hem niet af, maar
De nieuwe lotgenoot begint
/f
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 86 oent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 oenta
Voor eiken regel meer 7} oent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
U dankzeggen met hoorbare klanken, allen
zullen met sprekend oog U de hand drukken
en een woord van erkentelijkheid stamelen.
Wie een goed oogenblik wil doorbrengen, ga
met gevulde hand naar de Westermarkt stille
zijde No. 16. Hij keert huiswaarts, rijker dan
hij ging.
zond eene gift handen verdienden, om een zij het ook sober
bestaan te kunnen leiden.
Deze Vereeniging, die niet vraagt naar
en vrouwen van
zoo
wij, een nieuw en verhoogd leven
Rondom aller vriend «Vader
-1—J- «-.j.-lx
en die zooveel voor hen voelt, omdat
nabij al den jammer der doofstombeid
en die door zijne dochter
ver-
zoo
Een eigen gebouw der
Doofst ommen-Vereeniging
„door Liefde Saamgebrachf
door J. A. TOURS.
dan ginds te kijken, wezen elkander op wat
i en wisselden van ge-
eene vingervlugheid die men moet
om er zich eene juiste voor-
te kunnen vormen. Perceel No.
ruim 2 aren groot, is
en den heer J. Beelen, die als hoorende, de
tolk is tegenover de buitenwereld en ’t Hef en
leed met allen sinds jaren deelt. Dat de beide
mannen als Directeur en Concierge in het nieuwe
gebouw zuilen inwonen, dat is allen een waar
borg, dat zij ’t er goed zullen hebben.
Welaan dan, laat ons een bewijs onzer be
langstelling zenden naar bet nieuwe huis als
het gereed is en giften ontvangt, of reeds
dadelijk aan den heer C. Hellingman, Nassau-
kade 113 of aan de voorzitster van het da
mes comité mevr. M. J. BlaxHellingman,
Nassaukade 112. Boeken voor de ontspanning»
zaal, meubels voor de verschillende lokalen,
versieringen voor de wanden, allerlei kleinig
heden, die in een huis te pas komen, giften
in geld voor de kas van den penningmeester,
alles is welkom, zeer welkom. En al kan
maar deze en gene, die, zonder zich zelf te
hooren, de kunst van spreken heeft geleerd,
De heer J. A. Tours, te Amsterdam ver
zoekt ons opname van het volgende stuk. Men
zal ons toestemmen, dat het te groot is voor
een gewoon bericht, maar desniettegenstaande
en ofschoon we het reeds in een paar
andere bladen zagen opgenomen aarzelen
we geen oogenblik en dit ter wille van
de goede zaak werkelijk misdeelde natuurge-
nooten ter wille te zijn, ’s mans edel pogen
te steunen, door zjjne mededeelingen en op
wekking eene eerste plaats in dit blad te
geven. Vele woorden tot aanbeveling zijn
overbodig. Wij hebben dagen lang verkeerd
in het koude werk der verkiezingen, waarin
beloften op beloften werden afgelegd, alle
op en voor rekening van den Staat, ’t mag
daarom een verkwikkend intermezzo gerekend
worden eene uitnoodiging te ontvangen tot
De breede poort kan dienen als toegang
voor de werkplaatsen en wagens en karren
doorlaten. Inderdaad, als dit huis, na het
ondergaan van kleine veranderingen in gebruik
zal zijn genomen, zal elk, die het ziet, moeten
erkennen, dat de doofstommen, die zich hier
vereenigeneen veilig toevluchtsoordeen
vriendelijke verblijfplaats hebben gevonden.
Nog geen twee jaren geleden begon de
genoemde heer Hellingman, bijgestaan door
een dames-comité, zijn plannen tot het ver
krijgen van een eigen gebouw ten uitvoer te
brengen. Niet minder dan honderd acht en
twintig duizend circulaires werden naar alle
steden en dorpen van ons vaderland verzonden.
Zij hielden het verzoek in, eene bijdrage in
den vorm van een postzegel over te zenden.
Ofschoon de kosten van drukken en verzenden
slechts zeer matig werden vergoed, werd de
aandacht op de Vereeniging, die totnogtoe vrij
onbekend was, gevestigd en de bekendheid, die
nu verkregen werd, had allerlei gunstige ge
volgen. Ook toen een kleine schets door den
schrijver dezer regelen in verschillende dagbladen
geplaatst, door den heer Hellingman als brochure
met inschrijvingsbiljet in vele exemplaren werden
verzonden, werden verscheiden jaarlijksche bij
dragen of giften in ééns aangeboden. De
Vereeniging ging nog verder en met het oog
op doofstommen uit andere landen, die zij
somswijlen bij hun doortocht door Amsterdam
steunt, had zij den eigenaardigen inval, zich
schriftelijk tot alle gekroonde hoofden van Europa
te richten, met verzoek om geldelijke hulp,
voorloopig niet zonder eenig resultaat. Vorst
Johan II van Lichtenstein gaf het goede voor
beeld,
nog zal gevolgd worden, en
van f 200.
dat onze
elk f 100 had bijgedragen.
Zoo kwam eene som van ruim 5 mille in
vrijheid dadelijk te wenschen
gods
dienstige belijdenis en mannen-
elk kerkgenootschap gaarne opneemt, zal,
kas van den Penningmeester en werd er aan vertrouwen
jaarlijksche bijdragen f 1555 toegezegd. Het te gemoet gaan.
gebouw, dat met overdracht voor ruim 13 mille Hellingman,” die steeds bedacht is op aller
werd gekocht is dus niet vrij eigendom der welzijn J:*---,J‘
Vereeniging, maar de mannen die het kochten hij van
hebben geloof in de medewerking der burgerij moest leeren kennen
en geloof geeft moed. Voor vertimmering, en behuwdzoon krachtig gesteund wordt,
aanschaffing van meubels, zal een sommetje eenigen zich de leden der Vereeniging
noodig zijn, evenzeer i
van hetgeen aan de koopsom ontbreekt. Naar
berekening zou de Vereeniging met 10 a 12 genoot de heer J. Stuhr, die des Zondags
mille geholpen zijn. Zal zij zooveel ontvangen de Protestantscbe vrienden eene leerrede voor-
Voorzeker. Niet in ééns en niet in een paar draagt in de zoo eigenaardige godsdienstoefening
weken, maar langzamerhand, in kleinere en
grootere giften, die uit alle oorden van ons
land zullen toevloeien.
Zoo spoedig het gebouw gereed is zal bet
voor een ieder ter bezichtiging gesteld worden.
Eerst dan zal de werkzaamheid worden gekend
en gewaardeerd.
Wie daar de verschillende doofstommen aan
den arbeid of in gezellig verkeer vereenigd zal
zien, zal de groote waarde van dit vereeniging»-
punt beseffen en gaarne iets bijdragen in het
belang van hen, die zooveel missen en die in
den regel met het weinigje wat zij bezitten,
zoo tevreden zijn.
Men vergete niet dat dit groepje mannen
en vrouwen een innig gevoel van gemeenschap
kweekt en de een zich verantwoordelijk stelt
voor het wel en wee van den ander. Vriend
schappelijk gaan ze met elkander om en geen
wonder is het ook dat zij onderling huwelijken
betrachting der particuliere liefdadigheid, die
nooit mag ontbreken, waar het zoo ongeluk-
i ’t
Brieven en Berichtende Redactie betredende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentifin Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Aan de stille zijde der Westermarkt staat
een perceel No 16, thans leeg en onbewoond,
maar niet lang zal het duren of elke kamer,
groot en klein is betrokken en doet belangrijke
dienst. Door de goede zorgen van den heer
C. Hellingman, den schutspatroon van boven
genoemde Vereeniging, is het aangekocht, om
te worden ingericht tot een vriendelijk en gast
vrij tehuis der doofstommen, die als leden
dier Vereeniging een nauw aaneengesloten
groep van vrienden en vriendinnen vormen.
Zondag 27 Juni 1.1. was het huis voor de
leden te zien. Ze kwamen er mannen, vrou
wen, kinderen en toen ze de gangen doorloo-
pende trappen op en afgeklommende
Kamers bezichtigd hadden, toen drukten zij
elkander van blijdschap de hand en gaven hun
vreugde te kennen door allerlei gebaren en
geluiden, toen voelden allen zich rijk in hun
eigen gebouw. Merkwaardig is de opge
wektheid die deze misdeelden bezielt, de vroo-
lijkheid waarmede zij elkaar naderen en toe
spreken. Toen zij daarna in de groote zaal
van «ons Huis” eene tentoonstelling van aqua
rellen bezochten, waren zij van alle bezoekers
de meest belangstellende. Zij stonden nu hier
Daar is sedert jaren gesproken van knoeierij
bij de verkiezingen, daar is gewag gemaakt
van allerlei herders, die de kiezers als schapen
naar de stembus dreven, daar is zelfs in de
Kamer het woord stemvee gehoord!
Alles wel bekend.
’t Zou met de nieuwe kieswet beter worden.
Het couloirstelsel, ’t zwart maken van een
wit puntje in een afgescheiden hokje, zou het
middel zijn, bovendien het wettelijk voorschrift,
dat elk werkman minstens gedurende twee
achtereenvolgende uren gelegenheid moet hebben
om zijn kiesplicht te kunnen betrachten, plus
nog al de andere bepalingen, die op de richtige
nakoming van dit een en ander betrekking
hebben.
Wij wagen ’t voorbands niet te beslissen, of
de wetgever zijn doel heeft bereikt om de ver
kiezingen zoo vrij, zoo zuiver mogelijk te doen
houden. Wij gelooven bepaald, dat hij ’t wel
heeft gemeend en van zijn kant heeft gedaan,
wat hij meende te kunnen.
Maar waren de verkiezingen ook onder het
nieuwe stelsel waarlijk vrij?
Ziet daar eene belangrijke vraag.
Waar de leiders van twee partijen reeds van
meet af de handen ineensloegen met opoffering
hier en daar van sommige inzichten, liet die
i over. En als
men nu, na de herstemmingen onomwonden
hoort verklaren, gij, koppige christelijk-historiscbe
lieden, ’t is uwe schuld, dat wij verloren hebben,
daar hoort men verder. Royaal weg hebben
we u aangeboden eerlijk de buit te deelen.
Voor Friesland hadden we te beslissen over
minstens vier districten. Ieder twee, dat was
zeker en de gehate liberalen waren er onder
geweest. Maar gij hebt niet gewild en de ons
nadeelige uitslag is derhalve uwe schuld
Wie walgt niet bij zoodanige «handjeplak-
kerij,” waar het de gewichtigste belangen van
den Staat betreft? Wie kan er nog een oogen
blik aan denken, dat de leuzen van Vrije Uni-
versiteit, van Vrije School, enz. eenig recht van
welgemeendheid hebben? Het kiesrecht tot
een dobbelspel verlaagd. De hooge heeren
bezig te accordeeren en dan den eenvoudigen
voorgeschreven hoe en wat ze te doen hebben.
Zijn dat vrije verkiezingen?
’t Is goed, dat de aap uit den mouw komt
kijken. Dit is de groote zedelijke triumf. Al
dat voorschrijven, dat dringen, dat dwingen,
dat gebieden moet over boord geworpenIedere
kiezer is vrij. Dit moet hem aanhoudend ge
predikt worden. De verschillende partyen mogen
hunne candidaten aanbevelen, zoo warm ze
willen, de kiezer mag niet afhangen van een
onderling accoordje, de kiezer moet inderdaad
vrij zijn. En vrij is bij, als bij slechts zijn
eigen inzicht raadpleegt en alle bevel van boven
af verwerpt.
Bij de Kamer-verkiezingen is die gezonde
zin gelukkig gebleken. Bij de gemeenteraads
verkiezingen evenwel minder. Daar dreigde
het gevaar niet alleen van clericalen kant, ook
zij het mooist vonden
dachten met
hebben gezien,
stelling van
16 der Westermarkt,
een uiterst geschikt huis voor het hier gewenschte
doel. Het ligt vrijwel in het midden der stad
en is voor allen gemakkelijk te bereiken. Het
zal bevatten een lokaal voor vergaderingen en
gezellige bijeenkomsten, eene zaal voor de
godsdienstoefeningen van den Zondagmorgen,
een paar logeerkamers voor doofstommen, die
van elders komen en hier korten tijd vertoeven,
eene woning voor een directeur, eene andere
voor den concierge, een kantoor, lokalen voor
de werkverschaffing, en een grooten kelder als
bergplaats voor materiaal.
sluiten, waaruit gelukkig in den regel hoorende
kinderen worden geboren. Is het geen voor
recht voor onze samenleving dat deze Ver
eeniging voor de misdeelden van haren aard
zich in de bres stelt en verdient zij daarom
niet den steun van wie wat missen kan Zoo
gebeurde het nog onlangs dat tot de Vereeniging
een doofstomme kwam, die twee nachten onder
den blooten hemel en zoo goed ais zonder
voedsel had doorgebracht. Tevergeefs had hij
bier en daar aangeklopt om hulp. Een doof
stomme mist de handigheid en gevatheid die
hoorenden kunnen aanwenden om hun beklag
te doen. Welnu, de Vereeniging beeft dien
zwerver de hand toegestoken. Een goed verblijf
en voedsel zijn hem verstrekt en bij de werk
verschaffing is hem arbeid aangewezen. Zoo
is deze ongelukkige in den kring opgenomen
en voor verdere onheilen behoed.
Zoo wordt de werkverschaffing dagelijks be
zocht door twee broeders, waarvan de jongste
in zijn jeugd geenerlei onderwijs heeft genoten,
omdat noch burgerlijke noch kerkelijke overheid
van het dorp zijner inwoning dat onderwijs kon
bekostigen. Teneinde raad hebben zijne ouders
hem gezonden naar de Vereeniging «door Liefde
Saamgebracht” en
nam hem aan.
nu in den vriendenkring op te leven en leert
allerlei, dat hem vroeger niet onder de oogen
gebracht werd.
Van de werkverschaffing gesproken den
geheelen winter, die achter ons ligt, door,
werden van 24 tot 26 doofstommen aan den
arbeid gezet, thans is nog een 15-tal aan het
werk. Kleedingstukken en voedingsmiddelen
dat wie weet, door welke monarchen werden hun verstrekt, die te weinig met hun
1 mrtwzxlne/1 i-r. o»» OU mn zxarvs nn»» rvv4 ^^.1_ ~.~1—
Vergeten wij niet te vermelden
Koninginnen waren voorgegaan en
als voor de aanvulling gaarne.
Msar niet minder gaarne rondom hun lot-
voor
FRISO
MilH 1111 EllTEIIIE-
IIIID lllllll III ll'l, l\H
f-
