I
,1
1
I
ZATERDAG 17 JULI 1897.
No. 56.
N ieu wsti j dingen
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
o r
I
een
Prijs per kwartaal 70 oent franco per poet 85 cent.
Prys der ADVERTENTIËN van 15 gewone regel» 40 oents
Voor eiken regel meer 7} oent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM
a
Vacantie-abonnementskaarten.
Wij vestigen de aandacht op een tarief van
de Hollandsche Ijzeren Spoorweg-Maatschappij,
waarin bekend gemaakt wordt, dat gedurende
de vacantie dagelijks van 15 Juli tot 15 Sep
tember abonnementskaarten tegen verlaagd tarief
worden uitgereikt aan alle stations der Maat
schappij. Het reizen met deze abonnements
kaarten, geldig gedurende volle veertien dagen,
is geheel onbeperkt, zoodat men, binnen haren
geldigheidsduur, zooveel van de treinen gebruik
maken kan als men verkiest.
Deze goedkoope reisgelegenheid zal velen
zeker uitlokken tot het doen van tochtjes door
Nederlands schoone streken of tot het bezoeken
van verschillende steden van ons vaderland.
Ook is te verkrijgen een tarief van Reizigers
naar Brussel met aanzienlijk verlaagde prijzen.
den Zondag kon brengen. De dieren hebben
de gewoonte ook Zondags melk te geven, wat
de menschen noodzaakt ze te melken. De
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrydag morgens vóór 12 uur.
veel gebruik wordt gemaakt, omdat de wille- men Schotland’s koeien tot hef houden van
keurig genomen grenzen, vooral in Friesland,
bij het publiek weinig bekend zijn.
De Vereeniging besloot deze zaak te brengen
ter kennis der Kamer van Koophandel te Leeu- Alliantie beveelt nu aan, op Zaterdag het voeden
a-1- :ni-j-na f.e iaten om de tot dusver noodzakelijke
zonde van Zondagsmelken in de toekomst uit
de wereld te helpen.
Niemand zal ons verdenken van met de
viering van den Zondag te spotten, doch dit
gaat inderdaad te ver.
De koning van Siam is thans, zooals men
weet, druk aan ’t reizen door Europa. Op dit
oogenblik is hij in het hooge Noorden, in
Scandinavië, te Stockholm. Op de landingsplaats,
tegenover het slot, was een prachtige triomrboog
opgericht, waar koning Oscar den gast met veel
pracht en praal ontving.
Door een stier gedood. Een ontzettend
ongeluk is dezer dagen in den omtrek van
Burgos (Spanje) voorgevallen. Twee stieren,
die bij een in Burgos te houden gevecht zou
den optreden, braken plotseling uit hun stallen
los, en vluchten,, door een groote menigte
achtervolgd, uit de stad. Tot de ijverigste ver
volgers behoorde met een paar politie-agenten
de graaf van Berberana, die de stieren nareed
en ze bij Yasconcellos, negen mijlen van Burgos
verwijderd, inhaalde. Op een afstand van vijf
meters schoot hij op een der stieren. Het
schot miste en nu wierp zich het woedende
beest op zijn aanvaller, stootte hem van zijn
paard, doodde dit en slingerde den graaf op
de horens hoog in de lucht. Met gebroken
ribben viel deze op den grond; hij werd in
een ziekenhuis gebracht, waar hij weldra stierf.
De stier werd door een agent doodgeschoten.
Den anderen stier schoot een pastoor dood, die
door het dier werd aangevallen en zich even
eens in groot levensgevaar bevond.
Een zonderlinge werkstaking. In een
Duitsch dorpje bij Erfurt is een zeer merk
waardige werkstaking uitgebrokende ganzen
hoeders daar verlangen hooger loon en willen
niet langer op de beesten passen. Vier ganzen
hoeders kwamen nog, maar keerden spoedig
weer huiswaarts. Nu loopen de ganzen van
het dorp rond en doen meer schade aan tuinen
en velden, dan de gevraagde loonsverhooging
voor de eigenaars zou hebben bedragen.
Een snuggere vraag. Aan een paartje,
dat eenigen tijd geleden in een der Drentsche
gemeenten in het huwelijksbootje stapte, werd
bij het einde der plechtigheid het trouwboekje
uitgereikt. Hierin kunnen, gelijk bekend is,
de namen van een twaalftal kinderen worden
aangeteekend. De jonge man bladerde het
boekje eens door en vroeg toen met een onnoo-
zel gezicht »En geet dat hier nou net as bij
de spaorbank, meneer? ’k Wil zegggen als ’t
vol is, kan ’k dan kostloos een nei boekie
kriegen?”
In de Engelsche bladen wordt heel ver
schillend gesproken over het door de Zuid-
Afrikaansche enquête-commissie uitgebrachte
verslag. Natuurlijk wijdt de Times er een
groot hoofdartikel aan en de Daily Chronicle
niet minder. Maar grooter tegenstelling dan
de slotsom, waartoe deze beide bladen komen,
is moeilijk te vinden. De Times verklaart,
dat de taak der commissie is volbracht; het
Lagerhuis behoort de conclusies van het rap
port aan te nemen en het verdere aan den
minister van koloniën over te laten het blad
Kabinets-format ie. In Het Vaderland
komt een ingezonden stuk voor van T(ak?)
van P., waarin deze als de meest gewenschte
oplossing der crisis aanbeveelt: het aanblijven
van het huidig kabinet. Immers zou een voor
uitstrevend ministerie te zware eischen zich
gesteld zien door zijn eigen partijgenooten,
het zou »niet onvoorwaardelijk op den steun
van alle oud-liberalen” kunnen rekenen, vooral
niet wanneer de wetsontwerpen al te haastig
bewerkt blijken te zijn. Valt dan door een
toevallige combinatie het eerste ontwerp, dan
zullen de oud-liberalen zich te zwak voelen
om als regeer-partij op te treden en de cleri
cale reactie staat voor de deur.
Blijft het huidig Kabinet voorloopig aan,
dan zullen deze ministers den wenk der stem
bus: Zwenk naar links! zeker niet vergeten.
»De wetsvoorstellen van dit Kabinet, indien
dat met volle zeilen zwenken wil naar links,
zullen den steun blijven houden der oud-libe
ralen en zullen toejuiching ondervinden van
de vooruitstrevende liberalen”. De clericalen
zullen meegaan om een vooruitstrevende libe
rale Regeering te voorkomen.
Het Vaderl. verwerpt dit advies zoo beslist
mogelijk. De ministers van dit kabinet zullen
als mannen van overtuiging niet willen zwenken,
maar willen heengaan. Hun aanvankelijke taak
is afgedaandat in de nieuwe Kamer voor
hen een meerderheid zou te vinden zijn, kan
men niet zoo maar aannemen, vooral niet
als het kabinet zwenken gaat. Zeer stellig
is ontbinding van dit kabinet (al kunnen
enkele leden blijven) evenzeer eisch van het
oogenblik als opneming van krachtige geavan
ceerde elementen. De vooruitstrevende partij
genooten zullen geen onredelijke eischen stellen.
Zij zullen weten dat zeemanschap bij het re-
geerbeleid onmisbaar is. De grootste fout zou
zijn terug te deinzen voor de taak, die de
uitspraak der stembus oplegt.
Ten opzichte van een bestaand verschil
van meening omtrent de uitlegging van de artt.
86 en 91 der Kieswet, heeft de Minister van
B. Z. aan de Commissarissen der Koningin in
de provinciën o. a. medegedeeld dat, ingeval
een stembureau meent, door de wet verplicht
te zijn om elk soort stukken afzonderlijk in
verzegeld papier te sluiten het toch aan-
bevelenswaardig is die pakken bedoeld in art.
84 en die, bedoeld in art. 91 in twee verze
gelde papieren te verzamelen. Elke twijfel of
aan de wet voldaan wordt is dan toch uitge
sloten.
warden, met verzoek te willen bevorderen, dat
zij ook bij de andere Kamers in Nederland zal
aan de orde worden gesteld.
De Kiesvereeniging Algemeen Belang te
Midwolda en het vrijzinnig democratisch comité
in het district Winschoten hebben den heer C.
V. Gerritsen candidaat gesteld voor de Tweede
Kamer.
Met leedwezen zal in de Sport-wereld
vernomen worden, dat de toestand van den heer
F. A. Ankersmit president der Koninklijke
Nederl. Roei- en Zeilvereeniging niet verbetert.
Gelijk men weet, werd de heer Ankersmit
Vrijdag jl. plotseling erg ongesteld, ten gevolge
van een apoplexie.
Het bezoek aan de Dordtsche Tentoon
stelling neemt steeds toe. Zondag jl. bedroeg
bet aantal betalende bezoekers voor bet Hoofd
terrein circa 5400, voor Oud-Dordt 3400 en
voor het Museum van Oude Kunst 700, boven
dien is reeds voor een bedrag van ruim 10.000
gulden aan doorloopende entrée-kaarten ont
vangen.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
„Sljucht en Rjucht,” 17 Juli 1897.
It aid wyfke, J. B. Schepers. De Em-
mausgongers, Jan fen ’e Gaestmar. Do en
nou, Leffert. Riedling. Stelle, G. Postma.
For hwet heart hwet, M. G. S. Skrik
fen rimen, T. J. B. Noardfryske Sprekwir-
den. Hwa moast him skamje? Z.
Plaatje.
Het spoorweg ongeluk in Denemarken.
Veel bijzonderheden komen er nog niet van
het spoorweg-ongeluk in het kleine plaatsje even
ten Noorden van Kopenhagen, dat nu eens
Gyoste, dan Gjeitofte of Gentoft wordt genoemd,
alleen weet men thans, dat de machinist
van den trein, die van Elseneur kwam en met
volle vaart op den daar wachtenden personen
trein reed, beweert de noodsignalen niet begrepen
te hebben en dat ook in het laatste oogenblik
de rem weigerde. Er zijn, dat is zeker, 33
personen op de plaats gedood die ook allen
herkend zijn, uitgezonderd het lijk van een
vrouw. Alle gedooden behooren in Kopenhagen
of den omtrek thuis. Onder de slachtoffers
behooren een hoofdambtenaar der douane, Holst
en vrouw en dochter, terwijl zijn zoon zwaar
gekwetst is. Eveneens gekwetst zijn de schrij
ver Michaëlis en zijn vrouw, ook de bekende
pianiste Anna Schylte. Er zijn ongeveer 84
zwaar gekwetsten. Een ramp dus, zooals maar
zelden is voorgekomen.
Volgens den correspondent der Indépendance
Beige hebben op den dag van het ongeluk goed
gekleede personen de zakken van dooden en
gewonden geplunderd.
De begrafenis der dooden zal op rijkskosten
geschieden en reeds zijn in het Deensche par
lement aanvragen gedaan voor een krediet ter
ondersteuning van de nabestaanden der slacht
offers. Ook openen de dagbladen inschrijvingen.
Van de meeste huizen in Kopenhagen waait
de vlag halfstok.
Zondagsheiliging door koeien. De
Schotsche Sabbath Alliantie” besprak dezer
dagen in haar zitting met grooten ijver hoe
Men weet, dat onze gistnijverheid bedreigd
werd met hooge invoerrechten in Engeland, ook
dat de Schiedamsche Kamer van Koophandel
en Fabrieken, benevens de Vereeniging van
gisthandelaren pogingen hebben aangewend om
die rechten tegen te gaan, thans kan wor
den meegedeeld, dat die pogingen met gunsti-
gen uitslag zijn bekroond. Althans de heer
J. J. G. Nolet, Voorzitter der Kamer van Koop
handel en Fabrieken, en de heer M. Eickholt,
te Delft, ontvingen van het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken het volgende bericht
»Het is mij aangenaam u te kunnen berich
ten, dat het gevaar, hetwelk de Nederlandsche
gist bij invoer in Engeland scheen te dreigen,
voorloopig als afgewend kan worden beschouwd.
»Ik vertrouw, dat door de Nederlandsche
gist-industrie er ten zorgvuldigste tegen zal
worden gewaakt, dat niet, tengevolge van han
delingen harerzijds, aanleiding worde gegeven
dat op den voorloopig verkregen uitslag door
de Engelsche autoriteiten moet worden terug
gekomen.
»Tot toelichting heb ik de eer u hiernevens
in uittreksel te doen toekomen een terzake be
trekkelijk schrijven van den Consul Generaal
te Londen aan Hr. Ms. gezant daar, van 8
dezer.”
Natuurlijk is deze tijding te Schiedam met
groote vreugde ontvangen.
De Minister van Oorlog heeft bepaald,
dat de adspiranten, die dit jaar als cadet tot
de Cadettenschool te Alkmaar worden toegela
ten, op Donderdag 16 Sept. a.s. bij die inrich
ting zullen moeten aankomendie voor de
Kon. Milit. Academie te Breda uit de burger
maatschappij eveneens op 16 Sept., en die van
de Cadettenschool op Donderdag 30 Sept. a.s.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. flottielje vaartuig
Edi, onder bevel van den luitenant ter zee le
kl. P. A. R. Hennequin, 14 dezer van Port-
Saïd vertrokken.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. instructiescbip
Nautilus, onder bevel van den kapitein-luitenant
ter zee J. P. van Rossum, 13 dezer te Las
Palmas (Canarische eilanden) aangekomen.
Hr. Ms. Logementschip VII is te Am
sterdam in dienst gesteld, onder bevel van den
luit, ter zee 2e klasse jhr. J. H. O. van den
Bosch, voor de te houden oefeningen in de
Nieuwe Holl. Waterlinie met de milicien-vlet-
roeiers.
In het Utr. Dbl. vindt men de volgende
advertentie: Het zij mij vergund langs dezen
weg allen, die mij hunne vriendelijke deelne
ming betoond hebben in de door mij ondergane
operatie, waarvan het vernieuwd gebruik mijner
oogen de gezegende vrucht is geweest, mijn
diepgevoelden dank te betuigen.
NICOLAAS BEETS.
Verkiezingen. De liberale kiesvereeniging
te Leeuwarden heeft den heer H. Pijttersen
Tzn. definitief candidaat gesteld voor de Tweede
Kamer.
Provinciaal briefport. In de te Leeuwar
den gehouden vergadering van de Friesche
Handelsvereeniging is de wenschelijkheid bespro
ken van de invoering van een provinciaal briefport
van 3 cent, naast het bestaande 3 cents brief
port.
Men grondde de wenschelijkheid op de om
standigheid, dat van het bestaande recht niet
3
e
II El IIS- El IIIÏEIITEITIE-
IIEII) llillll FRIESLAND.
r
i.
5
i.
i.
J
r
I
i
e
5
I
n
FRISO.
