r
1
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1897.
No. 63.
Officiéél gedeelte.
Buitenlandsch Nieuws.
Zeven en twintigste Jaargang.
l,
I
d
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
aan
Christelijk Oosten.
Pry’s per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVEBTENTIÈN van 1—5 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANOENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
I
J-
t,
e
1
1
DUITSCHLAND. Naar aanleiding der aan
komst van den Duitschen keizer in St. Peters
burg schrijft de Nowoje Wremja dat Duitschland
aan het hoofd van het Drievoudig Verbond
staat en dat het zijn best doet de beste relaties
te onderhouden met twee landen, die geen deel
uitmaken van deze alliantie en die door nauwe
vriendschap zijn verbonden: Frankrijk en Rusland.
VERGADERING van den RAAD der ge
meente Hemelumer Oldephaert en
Noordwoi.de op Zaterdag den 14
Augustus 1897, des voormiddags 9|
uur.
Punten van behandeling:
I. Ingekomen stukken en mededeelingen.
II. Verzoeken om afschrijving van hoofdelijken
omslag.
III. Rapport van de commissie betreffende het
onderzoek der gemeente-rekening, dienst 1896.
IV. Voorstel van B. en W. betreffende het
verzoek van de vereeniging der Coöperatieve
Zuivelfabriek te Koudum.
V. Idem tot heffing van gemeente-opcenten op
de hoofdsom der personeele belasting.
VI. Behandeling van reclames tegen het kohier
van hoofdelijken omslag, dienst 1897.
Koudum, den 9 Augustus 1897.
De Burgemeester
H. M. TROMP.
Verrassing, verbroedering, verwachting.
’t Heeft voeten in de aarde om de nieuwe
Staats-machine, die het werk weder gedurende
vier achtereenvolgende jaren zal voortzetten,
men vergeve ons deze uitdrukking, dewijl onze
bedoeling beter bekend is, volkomen in
orde te krijgen. Nieuwe bestuurders zijn er,
en naar onze meening zijn het mannen, der
zake kundig niet alleen, maar ook der zaken
vertrouwd. Wij hebben groote verwachtingen.
Maar daarover nader.
Allereerst staan we stil bij den uitslag der
verkiezingen Leeuwarden en Winschoten. Beide
districten verklaarden zich in eersten aanleg,
zij ’t ook na herstemming, verklaard sociaal.
De heer mr. P. J. Troelstra behaalde een zege,
als slechts weinigen te beurt valt. Dit dient
gezegd, want ’t is waar. Maar thans? Leeu
warden kiest een liberaal, Winschoten idem,
zij ’t ook, dat deze beschermende allures over
zich heeft. Bescherming wil Leeuwarden niet,
Winschoten evenmin. Dat is gebleken. Welke
socialist zal beschermen, tenzij zijn partijgenoot.
Maar die zaak is, in dat geval, niet zuiver,
dat zal hij spoedig genoeg leeren inzien, als
hij werkelijk socialist is. Trouwens het be
schermende stelsel is door de algemeene ver
kiezingen geoordeeld en veroordeeld. Het kan
voorloopig buiten beschouwing blijven en de
heer Tijdens is dan ook in dit licht volstrekt
niet gehonoreerd. Naar onze bescheiden mee
ning, hebben de kiezers in beide districten,
lettende op den gang der vergaderingen, let
tende op den inhoud van zoovele verspreide
biljetten, eenvoudig beslist, hoe gaarne we U,
ijverige luidjes ook ter wille zijn, hoe gaarne
we ook willen medewerken, om misstanden uit
den weg te ruimen, ziet op deze manier gaat
’t eenvoudig niet. Daar is te veel drukte, te
veel lawaai en te weinig degelijkheid, te wei
nig ernst, en dan keeren we ons in vorm
van U, omdat we de behartiging van Uwe en
onze belangen dan liever in handen stellen van
meer vertrouwde en kalmere personen van
onzen kant, die alzoo het beter kunnen en
zullen maken.
Zulk eene ommezwaai nu is geene dwaasheid.
Integendeel. Zij dient op prijs gesteld. En
ze kan de zoogenaamde «ijverigen” in elk geval
bescheidenheid in optreden leeren, eene deugd,
die wel wat heel veel uit het oog wordt ver-
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
die we desalniettemin met ijver hebben voor
gestaan en, naar onze krachten, hebben be
vorderd, spijt zoo iets, wat naar hoon of smaad
mocht rieken. Van meet af, hebben we samen
werking geraden door alle vrijzinnigen in den
lande. Ofschoon die raad aanvankelijk met
hooghartigheid in den wind werd geslagen,
heeft de uitkomst over geheel den lande ons
triomfantelijk in het gelijk gesteld. Daar is
een Ministerie geboren van eminente personen,
samengesteld uit verschillende groepeeringen
der liberale partij. Daar heeft verbroedering
plaats gehad in het groot. Laat het dit ook
zijn in ’t klein, waar men dol-ijverig van stapel
liep, niet lettende op de groote maatschap.
En ook hier zal zegen zijn. Als de ontwikkeling
onderling kijft, dan zegepraalt de domheid en
dit resultaat is toch voor niemand der vooruit-
strevenden begeerlijk. Men heeft elkander
noodig, laat deze eenvoudige waarheid alleen
slechts de grondslag zijn ter samenwerking.
Alle droomen van aanrakingspunten met tegen
voeters, zoo ze niet eerzuchtig zijn, zijn ze dwaas.
Hoezeer we deze verbroedering zelfs op den
hoogsten prijs schatten, als het groote fundament
van alle staatkundige en maatschappelijke ont
wikkeling, willen we er heden niet verder op
ingaan en spreken we liever over onze ver
wachtingen ten aanzien van het nieuwe Kabinet
en de nieuwe Kamer.
In algemeene bewoordingen hebben we deze
reeds vertolktAlles goeds
Koloniën, binnenlandsche zaken, oorlog, ma
rine, justitie, we laten deze alle voorloopig
daarmaar we willen er op wijzen, dat er
twee personen, oud-leden uit het Kabinet-
Tak zijn opgetreden, die veel van zich laten
verwachten. Vooral ten opzichte van het vraag
stuk der Zuiderzee. De heer Lely oud-
ingenieur der Zuiderzee-vereeniging, vader der gerieflijkheden aanbieden welke
bekende Staatscommissie, groot voorstander
derhalve van de afsluiting en de drooglegging
en de heer Pierson man van bekwaamheid op
geheel de Europeesche markt wat financiën
betreft, wij hebben alle hoop, dat onder hun
bestuur het groote werk, eisch tot bestendiging
van onzen alouden waterbouwkundigen roem,
zijn beslag zal erlangen en dat de aanstaande
regeering van Koningin Wilhelmina zal aan
vangen met de meest groote, meest trotsche
zegepraal der werkgevende en intusschen vrede
lievende zegepraal der annexatie van zoo on
geveer een twaalfde provincie 1 Afrika moge
dan wijzen op een Suez-kanaal, het trotsche
Amerika suffen, loerend naar Frankrijk, op zijn
mislukte poging om Panama te doorboren,
Nederland verjongd van harte zal dan kunnen
bogen op het onovertroffen groote werk een
zee te hebben overweldigd zelfs onder ’t bestuur
eener jonge Koningin. Laat geene gift zoo
groot zijn als deze, o kloeke Vaderlanders, en
noemt den grooten, op eervolle wijze overwonnen
polder, provincie of wat ge ook wilt, het Wil-
helmina-gewestH.
loten, niet alleen aan de zijde der socialisten,
maar ook aan die der anti-revolutionairen. Men
herinnere zich slechts, wat dit laatste betreft,
hoe de heer Van Gilse in het district Sneek
werd nagereisd door een paar jongeren van
dien stempel. Zou het komen van de aanhou
dende belaging der christelijke deugden van de
openbare school om de koude onchristelijkheid
der bijzondere aan het licht te stellen Maar
o, foei, dit kan toch niet de bedoeling zijn?
De bedoeling, neen, doch aan de vruch
ten leert men den boom kennen.
Leeuwarden en Winschoten dan, en ze
hebben er pleizier van gehad, ze hebben
zich verklaard. Er resten nu nog de verkie
zingen, noodzakelijk tengevolge van het optre
den van een vier- a vijftal heeren als Ministers.
De heeren Borgesius en Lely schijnen zich een
nieuwe candidatuur te zullen laten welgevallen.
Een Minister kan ten onzent tevens Kamerlid
zijn, in Engeland moet hij op nieuw als lid
van het Parlement gekozen worden. De stem
der kiezers bekrachtigt dus zijne benoeming.
De heer Cremer weigerde dadelijk eene nieuwe
candidatuur en ook de formeerder van het
Kabinet, de heer Pierson, heeft, bij nadere
overweging, te kennen gegeven zich niet weder
beschikbaar te stellen. O. i. terecht. Immers
louter als premier zouden al de ontevreden
groepen zich in verbinding kunnen stellen om
den bekwamen en vol-ijverigen man eene
nederlaag te bezorgen, die dan als nederlaag
voor geheel het Kabinet en de Regeerings-
partij zou kunnen gelden en ook ongetwijfeld
door politieke raddraaiers bij elke gelegenheid
zou worden aangegrepen om in den geregelden
gang van ontwikkeling door de Staats-machine
een spaak in ’t wiel te steken.
Intusschen wij hebben goeden moed, dat in
laat ’t ons zoo noemen, de ministeriëele
districten, afgevaardigden zullen gekozen
worden van hunne partij, van hunne richting.
De kiezers in deze districten, al moeten ze zich
op nieuw weder de moeite der stemmingen
getroosten, kunnen opgewekt ter stembus gaan
met de wetenschap, dat hunne keuze eene
goede is geweest, waardig om in een ministerieel
departement omgezet te worden. Deze weten
schap strekke hun tot bemoediging!
Rekening houdende met den tegenwoordigen
stand van zaken vinden we als gekozen 46
liberalen, 5 radicalen en 5 christelijk-historischen,
alzoo eene groep van 56 Kamerleden, die, naar
’t ons voorkomt, der Regeering bepaalden steun
behooren te verleenen.
Dan volgen 22 katholieken, 20 anti-revolu-
tionairen en 2 socialen. Of nu de katholieken
er belang bij zullen hebben zich schrap te
zetten tegen deze Regeering, willen we geenzins
beslissen. Er is een tijd geweest, dat o. a. de
afgevaardigden uit Limburg beter liberaal waren
dan vele aldus gekozenen uit het Noorden en,
wat de anti-revolutionairen aangaat, bekend is
reeds de welgezinde houding van de fractie-
Lohman. De fractie-Kuyper en de beide
socialisten kunnen dus gerust buiten beschou
wing blijven, al zal hunne steun in vele op
zichten welkom zijn.
Den uitslag dezer verkiezing, bij bet ver
dubbeld stemrecht, noemen we ook met ’t
oog op de tijdsomstandigheden verrassend.
En deze uitkomst niet alleen stemt ons tot
blijdschap. Eene andere doet het meer. Eene
andere bij voorbaat door ons geprofiteerd, eene
andere waarom we zelfs hard zijn gevallen en
eene instelling verwacht.
Ter uiterste linkerzijde ziet men deze poging
om tot eene algemeene organisatie der gema
tigde partijgroepen te komen natuurlijk met
leede oogen aan.
Rochefort heeft de club alvast voor een
«speelhol” verklaard, opgericht oom de belas
tingschuldigen te plunderen en handel te drijven
in stembiljetten.”
ENGELAND. De parlementszitting is ver
daagd met een troonrede van den volgenden
inhoud
De hartelijkheid van mijn betrekkingen met
de buitenlandsche mogendheden blijft onveran
derd. De gezamenlijke invloed van de zes
mogendheden die het verdrag van Parijs onder-
teekend hebben, werd ernstig ingeroepen in den
aan vang van het jaar om den koning van
Griekenland terug te houden van een oorlog,
waarin hij zich helaas wenschte te begeven.
Hoewel de mogendheden in deze pogingen
niet slaagden, waren zij in staat de vijandelijk
heden tusschen de oorlogvoerenden reeds spoe
dig tot stilstand te brengen en vredesonder
handelingen te openen. Deze hebben vertraging
ondervonden en het formeele vredes verdrag is
nog niet onderteekend, maar er bestaat goede
grond om te gelooven dat al de eenigszins
belangrijke geschilpunten geschikt zijn en dat
tegen een voldoende schadeloosstelling het
door Turkije veroverde grondgebied, behoudens
een geringe grenswijziging, aan Griekenland zal
worden teruggegeven.
Aan den koning der Belgen en aan den
Duitschen keizer heb ik de opzegging aange-
Keizer Wilhelm II heeft ongetwijfeld de
internationale conventie begunstigd, die
Rusland de eerste rol heeft afgestaan in het
Christelijk Oosten. Wij gelooven, zegt het
Russische blad, dat Keizer Wilhelm naar Pe-
tershof komt met het oprecht verlangen om
ook in den vervolge den toestand der Christe
nen in het Oosten te verbeteren. De Duitsche
keizer heeft niet alleen in den laatsten oorlog,
maar ook in dien tusschen China en Japan,
een politiek gevolgd van vrede, en van vriend
schap voor Rusland en Frankrijk. Uit dit
oogpunt bezien, is het bezoek van Wilhelm II
aan den Russischen Tsaar een nieuwen waar
borg voor den vrede, die den innigen wensch
vormt van alle goede Russen.
Men doet in Duitschland veel voor de over
stroomde streken. Berlijn dat zelf niet geteis
terd werd, zal op voorstel van den eersten
burgemeester Zelle 500.000 mark geven. De
gemeenteraad nam het voorstel des burgemees
ters eenstemmig aan.
FRANKRIJK. Onlangs is een comité ge
vormd ter oprichting van een «Groote Repu-
blikeinsche Club,” bestaande uit de voorzitters
en vice-voorzitters van de verschillende gema
tigde republikeinsche partijgroepen van Senaat
en Kamer, o.a. de heeren Waldeck-Rousseau,
Deschanel enz. Blijkens eene thans door ’t
comité uitgevaardigde circulaire is het te doen
om een middenpunt van overleg en handelen
voor ’t gansche land. Zoodra de Vereeniging
tot stand is gebracht zal zij een bestuurs-comité
benoemen, dat in de eerste plaats een algemeen
partijprogram zal vaststellen voor de eerstvol
gende zitting der Kamer en welks taak het
o. m. zal zijn inter-parlementaire en andere
wenschelijk geachte samenkomsten te beleggen.
Voor ’t overige zal de club voor de leden alle
men van zulk
FRISO
'S
mms- n winmwi-
iiLiii mn mibinii
