ZATERDAG 23 OCTOBER 1897.
No. 84.
N ieuwsti j di ngen
Zeven en twintigste Jaargang.
r
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
grens-
eveneene
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGËVEBs
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
n
e
men de paarden met
tbans zonder beroep te Franeker, heeft voor
de Rechtbank te Leeuwarden terechtgestaan
wegens meineed in de strafzaak en ten bezware
van den arbeider Simon T., toen deze voor de
Rechtbank terecht stond terzake dat hij den 1
Mei 11. een glasruit in de herberg van Lammert
St. ingeslagen had. Dat feit bekende" Simon
T., maar hij zei zulks gedaan te hebben uit
kwaadheid, omdat Lammert St. hem zijn geld
uit den zak gehaald had, waarop deze verklaarde:
»dat het niet waar was, dat hij geld uit den
zak van Simon T. genomen had.”
Nu bevestigden twee getuigen, de veedrijver
A. Middelberg van Winsum, en de arbeider J.
Tichelaar van Sexbierum, die den 1 Mei ook
in de herberg van Lammert St. geweest waren,
de verklaring van Simon T.dat hij quaestie
kreeg met Lammert St. over een borrel, waarop
zekere Tolsma hem van achteren vastgreep en
de armen op den rug hield en dat toen Lam
mert St. zijn hand in den broekzak van Simon
T. stak, er weer uithaalde en iets aan zijne
vrouw gaf. Tichelaar hoorde aan bet rammelen
dat het geld was; Middelberg zei: »dat loopt
niet goed af, je moogt iemand het geld niet
uit zijn zak halen, al is hij je geld schuldig”,
waarop de vrouw antwoordde: »het is maar
een kwartje, een botje (een halfstuiverstukje)
en een cent.
De Subst. Off. van Justitie vorderde tegen
hem 3 jaren gevangenisstraf en, opdat hij niet
ontvluchten zou, zijne dadelijke gevangenneming.
De Rechtbank heeft daartoe last gegeven en
hem laten overbrengen naar het huis van be
waring.
Uitspraak Woensdag a.s.
Brieven en Berichten, de Redactie betredende franco
aan dit adres, uiteilijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Verkiezing Tweede Kamer. ENKHUIZEN.
Uitgebracht 6810 geldige stemmen. Hiervan
verkregen de heeren: H. Raath (kath.) 2625,
A. Kool (lib.) 2308, C. V. Gerritsen (rad.)
1386 en N. Sluis (anti-rev.) 491 stemmen.
Er moet dus herstemming plaats hebben
tusschen de heeren H. Raath (kath.) en A.
Kool (lib.)
Het Haagsche Dagblad kan met zekerheid
mededeelen, dat Mr. 0. J. Sickesz te Lochem
bestemd is om eventueel op te treden als
directeur-generaal van Landbouw.
Bij Kon. besl. is aan mr. J. G. Gleich-
man, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend
als lid van het college van curatoren der
Rijks-universiteit te Utrecht, met dankbetuiging
voor de diensten, door hem in die betrekking
bewezenen is in zijn plaats benoemd jhr.
mr. J. Roëll, oud-Minister van Buitenlandsche
Zaken, te s Gravenhage.
Naar van goed ingelichte zijde aan het
Vad. verzekerd wordt, zou in de Scheveningsche
havenquaestie in den laatsten tijd een belang
rijke schrede voorwaarts gedaan zijn. Het
moet namelijk aan de bemoeiingen van den
Minister van Waterstaat gelukt zijn van zijn
ambtgenoot voor Oorlog de verklaring te ver
krijgen, dat, indien te Scheveningen een haven
werd aangelegd van niet meerdere diepte dan
noodig is om de bommenvloot te bergen, van
den eisch, dat bij die haven een fort zou
moeten worden gemaakt, wordt afgezien. Van
deze beslissing zou door den Minister van
Waterstaat aan het Haagsche gemeentebestuur
mededeeling zijn gedaan, opdat het thans zou
kunnen overwegen wat verder te doen staat.
WORKUM, 21 Octr. 1897. In de heden
gehouden vergadering van den Raad dezer ge-
Onderwijzer »Wat beduidt moedertaal?”
Trijntje»Dat vader niets te zeggen heeft,
meester.”
Twee Domiiiés en één ex-Dominé.
Volgens het Advertentieblad voor Joure en
Omstreken’ zal Maandagavond in ’t Volksge-
bouw Aurora te Heerenveen een meeting worden
gehouden voor de invrijheidstelling der gebroe
ders Hoogerhuis. Als sprekers zullen, volgens
genoemd Blad, optreden Ds. Klein van Beetgum,
Ds. v/d Heide te Scherpenzeel en de heer
Domela Nieuwenhuis.
De theologische graad schijnt bij sommigen
meteen de jurisprudentie mee te brengen.
Mogelijk ook zijn die heeren predikanten, de
een van ’t jaar 1896, de ander van 1895, in
het bezit van eene rijke levenservaring.
Naar Reuter uit St.-Petersburg seinde,
geeft de Begeeringsbode kennis, dat er tusschen
Rusland en Nederland een overeenkomst betref
fende het telegrafisch verkeer gesloten is.
Een nieuw schip Van de werf der Neder -
landsche Scheepsbouw-Maatschappij te Amsterdam
zal Zaterdag a.s., des middags om half vier,
van stapel loopen het voor rekening van de
Stoomvaart-Maatschappij Nederland gebouwde
stalen schroefstoomschip Madura groot pl.m.
3250 tons.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
„Sljucht en Bjucht.” 23 October 1897:
Eeltsje Halbertsma. Foarlêzen op it Hal-
bertsma-feest to Grou de 8ste Oktober 1897,
Waling Dykstra. Ho min smoarch wei
komme kin, T. J. B. Marij, M. M.
Rie oan frijers, Jelke. In boel mei in bij
boei, T. J. B. Koartswyl. Riedlingen.
In Pimpeler (met plaatje).
Hr. Ms. kanonneerbooten Udur en Bever
worden op 30 October 1897 uit dienst gesteld,
Lammert St., 44 jaren, vroeger kastelein respectievelijk te Hellevoetsluis en Amsterdam,
ins zonder beroep te Franeker, heeft voor p)e ware broeder niet. De rechtbank
te Amsterdam veroordeelde P. Tjomsma, die
zich bij twee families aldaar valschelijk uitgaf
voor een familielid die teruggekeerd was uit
de Oost en deze menschen voor geld oplichtte,
tot 2 jaar gevangenisstraf.
Huldeblijk der Ned. Sportwereld. Op
initiatief van den Nederl. Voetbalbond heeft
zich een voorloopig comité gevormd voor het
aanbieden, namens de Nederlandsche Sport
wereld, van een huldeblijk aan H.M. Koningin
Wilhelmina, bij gelegenheid van de kroning.
Een aantal sportlichamen o. a. ook de Nederl.
Kaatsbond zijn uitgenoodigd zich te doen
vertegenwoordigen op eene den 30 dezer te
Amsterdam te houden vergadering, om te be
slissen op welke wijze men dit huldebetoon zal
kunnen aanbieden.
De minister van oorlog heeft bepaald
dat de militieplichtigen voor de lichting van
1898, bij de onderscheidene korpsen van het
leger in te lijven behoudens de uitzonde
ringen voor de vesting-telegrafisten en voor
hen die kunnen voldoen aan de vereischten
volgens een daartoe door den minister vast
gesteld programma tot eerste oefening ge
durende het geheele eerste jaar van hun
diensttijd onder de wapenen zullen worden
gehouden.
De arrondissements-rechtbank te Alkmaar
heeft den slagersknecht, die een hondje ernstig
mishandeld had door het den staart af te
snijden en het daarna met een touw half te
wurgen, veroordeeld tot een gevangenisstraf
van drie maanden.
AFDINGEN.
Hoeveel kost dit? vroeg een oude, doove
juffrouw.
Zeven stuiver, antwoordde de koopman.
Zeventien stuiver riep zij uit. Ik zal je
dertien geven.
Zeven stuiver! zeide de eerlijke koopman
iets harder.
O, zeven stuiver. Nu, ik geef je vijf.
Op 66-jarigen leeftijd is te Chicago over
leden George Pullmann, de beroemde fabrikant,
de oprichter van de Pullman-Palace-cars. De
werken der maatschappij, waarvan hij de stichter
was, tellen 11000 arbeiders en vormen een
flinke stad met scholen, kerken, een park, een
hotel, enz.
Na uit Barcelona bericht wordt, zijn al
de zoogenaamde gevangenen van Mont-Juich,
de verdachten van anarchisme, in vrijheid
gesteld.
De nieuwe minister-president in Spanje,
Sagasta is ziek. Hij ligt te bed. Men weet,
dat Sagasta een zeer zwakke gezondheid ge
niet. Men beweerde reeds vooraf, dat hij de
beslommeringen van een ministerschap geen
veertien dagen zou uithouden.
Silvela is opgetreden als de leider der
conservatieven.
Tusschen Duitschland en Frankrijk is een
verdrag gesloten omtrent de bezittingen der
beide landen in Afrika. Door dit verdrag
worden de grenzen afgebakend tusschen het
Duitsche Togo en het Fransche Dahomey. Dit
verdrag is voor beide landen van meer belang
dan een gewone grensverandering.
Het voornaamste resultaat van deze
regeling is, dat Duitschland de belangrijke
marktplaats Sansanne-Mangu verkrijgt, maar
aan Frankrijk een deel van Burgu overlaat,
waardoor Dahomey werkelijk met Gurma en
het overige Fransch Soedan verbonden wordt.
Overigens bevat het verdrag nog een belang
rijke bepaling: de wegen over Sansanne-Mangu
mogen, althans nog vier jaren lang, voor het
vervoer van Fransche troepen en krijgsvoorraad
worden gebruikt,
Verschillende soorten van hoefbeslag.
In Japan worden de meeste paarden met
stroo beslagen, zelfs de zwaarste trekpaarden
dragen strooschoenen, die door middel van een
riem uit stroo gevlochten om den koot bevestigd
worden. Het is rijststroo wat men voor deze
schoenen gebruikt en doorgaans vlecht men ze
1 a 1| c M. dik. Zoo’n paar zolen kost on
geveer 2^ cent.
Op Ijsland beslaat
schapenhoorns.
In het dal van den Oxus gebruikt men
het gewei van het berghert, terwijl
men daar het hoefbeslag met nagels van hoorn
aan den hoef bevestigt.
In Soedan maakt men een beslag van de
huid van kameelen, en in Australië gebruikt
men ook wel runderhuiden.
Te Hilversum zal de tuinbouw vereeni-
ging Theorie en Praktijk van 12 tot 14 No
vember een chrysanthemum-tentoonstelling hou
den, waarvoor ook uit Utrecht inzendingen
zullen komen.
Vergiftiging. Te Eindhoven is een
gezin van zeven personen na het gebruik van
het middagmaal ernstig ongesteld geworden.
De lijders zijn naar het gasthuis vervoerd,
terwijl het overgebleven voedsel, benevens de
potten en pannen chemisch onderzocht worden.
De vrouw verkeerde in zulk een bedenkelijken
toestand, dat haar voor bet vervoer naar het
gasthuis de HH. Sacramenten werden toege
diend. Drie kinderen uit het gezin, die niet
van het voedsel gebruikt hadden, bleven ge
zond.
Bij de zeemacht wordt ingevoerd een
speciaal voor de marine vervaardigd ^reglement
op de schietoefeningen met het geweer bij de
Koninklijke Nederlandsche Marineuitgave
1897” waardoor het ontwerp reglement op de
schietoefeningen met het geweer bij de Kon.
Ned. Zeemacht, uitgave 1895” komt te ver
vallen.
Naphta-bronnen in brand. Maandag
avond is een naphta-bron in Rusland in de
nabijheid der Caspische Zee in brand geraakt.
Het vuur breidde zich spoedig uit tot de naast-
bijzijnde bronnen en weldra vormde de geheele
omtrek een groot ontzaglijk vlammenmeer.
Dinsdag stonden 28 putten in brand. Talrijke
huizen en magazijnen zijn door het vuur ver
woest, en ontzaglijke schade is veroorzaakt.
Tognogtoe spreekt men echter niet van per
soonlijke ongelukken.
Een paar cijfers. Volgens de Turf-
en Steenindustrie zal voor den bovenbouw van
de brug te Westervoort 6,000,000 KG. staal
en ijzer noodig zijn, waaronder ruim 5,000,000
KG. getrokken ijzer.
In het jaar 1898 moeten daaraan nog ver-
metseld worden worden 5,000,000 Waalklin-
kers.
Die een kuil graaft voor een ander
In Duitschland mogen kinderen niet aan
bals deelnemen naar het schijnt, ook niet aan
de bals champêtres als onderdeel van het oogst
feest. Een predikant Budde te Schnena, in
Pruisen, beklaagde zich, dat in zijn gemeente
toch kinderen aan feestelijkheden deelnamen
en dat de politie zich er niet aan stoorde.
Tengevolge daarvan werd aan 129 ouders een
boete van een mark opgelegd, wijl hun kin
deren deelgenomen hadden aan een bal van
het laatste oogstfeest. Onder de gestrafte
vaders behoort ook.... dominee Budde zelf.
Amerikaansche boter. In Duitschland
maakt men zich ongerust over de concurrentie
van Noord-Amerika op het gebied van de boter.
Reeds wordt de boter uit de Amerikaansche
Staten druk verkocht op de Londensche markt,
en verdringt daar de Duitsche. Thans is zij
ook reeds naar Hamburg gezonden. De boter
wordt gedurende den overtocht gehouden op
een temperatuur van twee a drie graden onder
nul. Ze is goedkooper dan de Duitsche boter.
Aan de Berlijnsche Post wordt verzekerd,
dat Rusland aan den Sultan heeft voorgesteld
om een Rus te benoemen tot gouverneur van
Kreta, daar deze wegens zijn geloofsbelijdenis
het meest in den smaak moet vallen bij de
Christelijke inwoners van het eiland.
FRISO
\iris n mi11;in iii
III.III lllllll FIIIBLI.ffl.
I.
5
I
3
t
J
I
J
e
ir
I-
r
r
3-
'e
jl
n
i;
'j
