I
I
ZATERDAG 30 OCTOBER 1897.
No. 86.
Geïllustreerd Zondagsblad
van deze Courant.
Binnenlandsche Berichten.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
e r
ver-
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 85 oent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVEB:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
1
Veel animo is er voor het
Fraaie gravures en verhalen.
Prijs slechts 37 Ct., fr. p. p. 45 ct.
per kwartaal.
Proefnumm. aan te vragen.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiteiljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Verkiezing Tweede Kamer. Te Enkbuizen
werden uitgebracht 7022 stemmen, waarvan
6941 geldig. Hiervan de heer A. Kool (lib.)
3881 en de heer Raat (kath.) 3060 stemmen.
Gekozen is dus de heer A. Kool (lib.)
De Sneeker Kamer-verkiezing. De door
de Sneeker Kamer-verkiezing thans zoo bekend
geworden kiezer W. Cnossen te IJlst, die zich
op 25 Juni zonder oproepingskaart op het
stembureau aanmeldde, vereenigde alle eigen
schappen in zich om hem te IJlst zoo goed
als onbekend te doen zijnnog maar een jaar
of wat woont hij te IJlst buiten de kom der
plaats op een verwijderde hoeve, die hij slechts
bij hooge noodzakelijkheid verlaat. Toen hij
zich dan ook op dien gedenkwaardigen 25en
Juni op het stembureau vertoonde, was er nie
mand van de op dat oogenblik aanwezige leden
van het stembureau die den man kende of
herkende, wat te IJlst niet de minste verwon
dering baart. Daar nu voor de juiste beoor-
deeling van het te IJlst gebeurde, dit feit
zeker niet zonder beteekenis is, hebben de leden
van het stembureau, welke op bedoeld nood
lottig oogenblik zitting hadden, besloten zich
alsnog per adres tot de Tweede Kamer te
wenden, teneinde deze omstandigheid zooveel
en zoo goed mogelijk toe te lichten.
Een adres van Uaarlemsche slagers.
Wegens het herbaalde afkeuren van het vleesch
voor het garnizoen, dat door den leverancier
tegen buitensporig lagen prijs was aangenomen,
heeft de Min. van Oorlog besloten met ingang
van 1 Januari a.s. het vleesch uit de Haagsche
slachterij derwaarts te doen vervoeren. De
Haarlemsche slagers, die geenszins op de hand
van den bewusten leverancier zijn, en het be
sluit des Ministers betreuren, hebben zich ver-
eenigd en besloten Z.Ex een adres aan te
bieden, dat mondeling zal worden toegelicht,
en waarin verzocht wordt op het besluit terug
te komen.
Het intercommunale telefoonverkeer tus-
schen Amsterdam en Rotterdam ondervindt
vertraging, doordat van de 6 lijnen er vijf in
den Haarlemmerpolder zijn doorgekapt.
Het hoogheemraadschap van dien polder
schijnt het Rijk het recht te willen betwisten
lijnen over zijn gebied te leggen.
De gemeente Edam heeft met de directie
der Rijkspostspaarbank een leening groot 34
duizend gulden, tot uitbreiding der gasleiding,
aangegaan.
De Nederlandsche Protestantenbond.
Dinsdagnamiddag is de 27ste algemeene ver
gadering van den Nederlaindschen Protestanten
bond in de «Concert- en Gehoorzaal” te Mid
delburg geopend door prof. Oort van Leiden,
die samenwerking van den Bond met gelijk
gezinde vereenigingen bepleitte en daarbij hulde
bracht aan de vereeniging tot bevordering van
zelfstandig godsdienstig leven te Amsterdam,
die dit jaar haar vijf-en-twintig-jarig bestaan
vierde.
Uit de verslagen van het hoofdbestuur en
de verschillende commissiën over bet jaar
1896/97 bleek o.a., dat de Ned. Protestanten
bond in het afgeloopen jaar met het herrezen
Hillegom 10 nieuwe afdeelingen gewonnen heeft
nl. Stadskanaal, Peperga, Rolde, Donkerbroek,
Nieuw-Buinen Maarssen Ommelanderwijk
Zuidwending, Beilen en Oosterend op Texel,
welke te zamen 590 leden aanbrachten; dat
één afdeeling, n.l. Tjummarum met 35 leden
teniet ging; dat de bestaande afdeelingen met
ruim 200 leden vooruit gingen en er alzoo in
het geheel een aanwinst is van bijna 800 leden.
De Protestantenbond bestaat thans uit 161
afdeelingen, 13 correspondentschappen, te zamen
met 58 verspreide leden, tellende ongeveer
19.000 leden tegen 18.200 in het vorige jaar.
In de verslagen wordt vooral geroemd de werk
zaamheid te Schiedam en gewezen op de Zon
dagsscholen, die «de roem van onzen Bond”
genoemd worden, terwijl de wijkverpleging met
grooten lof vermeld wordt.
De rekening en verantwoording van het
Hoofdbestuur, nagezien door eene commissie en
sluitende met een batig saldo van f 3252,01^,
werd goedgekeurd. Hierbij werd echter opge
merkt, dat het saldo bij dat van het vroegere
jaar, toen het f 5719,42^ bedroeg, was inge
krompen, en dus de geldelijke toestand niet
rooskleurig is. Dit bleek ook uit de begrooting
voor het volgend dienstjaar, waarbij de toelich
ting was gevoegd, dat deze niet sluitend kon
worden gemaakt, tenzij over een post van f 1300
aan giften en legaten werd beschikt. De
penningmeester drong dan ook aan op ver
meerdering van inkomsten.
Een voorstel van dr. A. Bruining om op de
begrooting f 100 uit te trekken voor bekend
making van het Gymnasiumfonds, werd aan
genomen en de begrootingsluitende met
f 28.517,90|, in ontvangst en uitgave, goed
gekeurd.
Een voorstel van het Hoofdbestuur tot wijzi
ging van art. 27 Alg. Regl., voorkomende op
den Beschrijvingsbrief, werd door het Hoofd
bestuur ingetrokken; dat tot instelling van eene
vaste commissie voor de Postcolportages met
algemeene stemmen aangenomen, waarna de
vergadering werd verdaagd.
Inzake het weekblad De Hervorming, zal
door de heeren Groenewagen en Knappert, een
gedetailleerd voorstel gedaan worden aan het
hoofdbestuur, dat het volgend jaar behandeld
zal worden.
Tot leden van het hoofdbestuur zijn benoemd
de heeren S. Lulofs te Deventer en G. Clocke-
ner Brousson te ’s-Gravenhage.
Uitgesproken werd de wenschelijkheid van
een in te stellen enquête naar volkslectuur.
De volgende vergadering zal te Arnhem ge
houden worden.
Landsdefensie. In verband met de
Standaard- artikelen, waarin dr. Kuyper o. a.
beweert dat de Minister door persoonlijken
dienstplicht voor te stellen zich dus voor be
perkten oefenplicht en tegen een volksleger te
weer stelt, merkt De (a.-r.) Nederlander
op dat de invoering van den persoonlijken
dienstplicht de geheele quaestie onbevooroordeeld
laat en dat zelfs indien zij naar een zijde
heenwijst dit eerder zou zijn in de richting
van het volksleger. Terwijl verder dit blad
Zeven en twintigste Jaargang.
verklaart de redeneering, die De St. grondt op
het anti-revolutionair program niet te begrijpen,
hebben niettemin de artikelen van dr. Kuyper
aan De Nederl. genoegen gedaan
Want daaruit bleek dat, indien het wegvallen
der dienstvervanging niet beteekent het door
hakken van den Gordiaanschen knoop ten gunste
van het stelsel van beperkten oefeningsplicht,
daartegen bij haar geen bezwaar bestaat. En
van het anti-revolutionaire hoofdorgaan hadden
wij ook niets anders verwacht.
Bij resolutie van den Minister van Finan
ciën is bepaald, dat de kosten voor de betee-
kening van een proces-verbaal wegens over
treding der wet op de personeele belasting
gelijk zijn aan die voor dergelijk proces-verbaal
inzake bedrijfsbelasting.
De gascommissie te Beverwijk heeft in
beginsel besloten tot den bouw eener nieuwe
gasfabriek, waarvan de kosten ongeveer f70,000
zullen bedragen.
Velen van onze provincialen denken dat
in de hoofdstad Amsterdam alléén wereld
schokkende gebeurtenissen nog eenige aandacht
trekken. Maar ze zijn mis. Evenals in het
kleinste dorpje in Friesland worden ook daar
heel gewone gebeurtenissen herdacht, ja zelfs
met opgewektheid gevierd.
Men leze daarvoor een bericht in de Amster-
damsche Courant van heden
Gouden bruiloft. Ter eere van Arie Kuijper
en zijn vrouw Anna Jacoba Westerveld, die
voor 50 jaren in het huwelijk traden, was het
in de Tuinstraat een feest van belang. In no.
129 in genoemde straat drijven de oudjes een
handel in vruchten en groenten.
De buren hadden den ingang der woning
met groen en bloemen versierd, en vierden
opgewekt des avonds het feest met muziek en
dans.
Het Nederlandsche hart wordt hierbij
kwikt, het is zoo echt oud-Hollandsch.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
vSljucht en Rjucht.” 30 October 1897.
In lyts boadskip, Jan fen ’e Gaestmar.
Al wend, C. H. Jonker Hans en Evert
Sleau, H. v. Warners. Fragen. Neiskrift
op in honderdtjierrige sliep, Th. v. d. 8.
Noardfryske Sprekwirden. Eeltje Halbertsma,
Th. v. d. 8. Koartswijl. In nije ütfining
(met plaatje).
Door de genie werd aanbesteedhet
maken van een schietbaan ten behoeve van de
artillerie-inrichtingen aan de Hembrug. Raming
f 5360. Ingekomen 3 biljetten. Minste in
schrijver de heer H. R. Hendriks te Amsterdam
f 5674.
Men zal zich herinneren dat dezen zomer
in Den Haag bij een bejaarde weduwe twee
kerels appartementen hebben gebuurd, haar op
zekeren dag bedwelmden en daarna de plaat
poetsten met een groote collectie gouden lijf
sieraden en edelgesteenten, welke de juffrouw
door erfenis reeds tal van jaren in haar bezit
had. Maandag had zich een dezer mannen,
P. H. Frankel, die door de Belgische regeering
was uitgeleverd, in de rechtszaal van de recht
bank in Den Haag te verantwoorden. Hij
wierp alle schuld op zijn kameraad maar heel
bezwarend was voor hem het getuigenis van
een politie agent uit Antwerpen, aan wien hij
bekend had. De officier eischte negen jaar
gevangenisstraf.
Inbraak. Ten huize van den deurwaarder
J. te Naaldwijk is inbraak gepleegd; behalve
een bankbiljet van honderd gulden werden
eenige goud- en zilverwerken ontvreemd. De
politie doet onderzoek.
Aanvaring. Niet ver van Pampus, in
de Zuiderzee, is een botter door een stoomboot,
hoewel het zeer helder weer was, aangevaren.
De botter werd zeer beschadigd; de opvarenden
kregen geen letsel.
De zeemiliciens der lichting 1897, sedert
primo Maart voor eerste oefening bij den zee
dienst ingelijfd, vertrokken op 27, 28 en 29
dezer met onbepaald verlof naar hun haardsteden.
De kantonrechter te Haarlem heeft den
boterhandelaar O. v. d. Spek, te Rotterdam,
wegens levering van margarine in plaats van
natuurboter, veroordeeld tot een boete van
honderd gulden, subsidiar 14 dagen hechtenis,
benevens plaatsing van het vonnis in drie dag
bladen.
Z.-Afrikaansche Studenten. Het bestuur
van de Nederlandsch-Zuid Afrikaansche Ver
eeniging heeft zich tot den Minister van Binnen
landsche Zaken gericht met het verzoek, dat
door den Minister een sinds lang gewenschte
wijziging worde aangebracht in de lijst der
buitenlandsche getuigschriften, voorkomende in
het koninklijk besluit van 30 Juli 1886 (Stbl.
no. 125).
De bepalingen van dat koninklijk besluit zijn
er zegt adressante ongelukkigerwijze
allerminst op berekend om de Zuid-Afrikaansche
studenten de studie in Nederland te doen ver
kiezen boven die in Engeland of Schotland.
Terwijl zij daar in den regel worden toegelaten
op vertoon van het diploma der «matriculation
examination”, eischt het koninklijk besluit het
diploma van de veel zwaardere «intermediate
examination”, en daarenboven een bewijs, dat
de candidaat bij dit examen èn in het Latijn
èn in het Grieksch voldaan heeft. Deze laatste
eisch is ook daarom lastig, omdat het Griekseh
bij het bedoele examen een facultatief vak is.
Geen wonder dat nagenoeg alle Zuid-Afri-
kanen, ook na de uitvaardiging van het konin
klijk besluit van 1886, naar Engeland of
Schotland ter studie zijn blijven gaan, of wel
indien zij buiten Groot-Britannië wilden
studeeren zich wendden tot de Duitsche
Hoogescholen, waar men hen ook gaarne met
het diploma van het matriculatie examen tot
de examens voor Academische graden toelaat.
Tengevolge van het een en ander blijven de
jonge Zuid-Afrikanen, die naar Europa komen
om een hoogere opleiding te ontvangen, met
enkele uitzonderingen, vreemdelingen in Neder
land, tot schade van Nederland en de Hollandsch-
Afrikaansche natie.
Het bestuur wenscht, dat in art. 1 van het
koninklijk besluit de woorden «intermediate
examination” worden vervangen door «matri
culation-examination”, en dat art. 2 van het
besluit vervalle.
Een nieuw instrument voor
huismuziek.
Uit Zwitserland, waar nieuwe en doelmatige
uitvindingen steeds spoediger ingang vinden
dan elders, vernemen wij, dat aldaar een nieuw,
gemakkelijk te leeren en goedkoop muziek
instrument algemeen verbreiding vindt, de zoo
genaamde Accoord Cithers.
FRÏ
\m 9' n mi hi 11:\ i o.
m in mon FiiiBi nn.
i
i.
