ZATERDAG 4 DECEMBER 1897.
No. 96.
Nieuwstijdingen.
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
dat buiten de
Rauwerd
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
een
d. Leij
van
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, niteilyk Maandag en Donderdag middags 1 nat
Advertentiftn Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 unr.
Velen zullen met leedwezen hebben ver
nomen het overlijden van den heer A. 0.
Wertheim te Amsterdam, wiens lust het was
zijne middelen, en wat meer zegt, zich zelf
ter beschikking van anderen te stellen. Hoe
hoog in den lande de overledene staat aange
schreven, mag blijken uit de woorden gesproken
in de Eerste Kamer, die Donderdag vergaderd
was.
Ingekomen was het overlijdensbericht van
den heer A. C. Wertheim.
De Voorzitter, Mr. A. van Naamen van
Eemnes, bracht hulde aan de groote gaven
van geest en hart, den onverdroten ijver en
toewijding van den ontslapene aan zoovele
zaken. Ook de Eerste Kamer waardeerde
steeds Wertheims belangstelling, zijn welspre
kendheid en zijn hoogst aangenamen omgang.
De Voorzitter wenschte der achtergebleven
echtgenoote de kracht toe, dit onherstelbaar
verlies met gelatenheid te dragen.
De Minister van Buitenlandscbe Zaken sloot
zich uit naam der Regeering bij dezen lofspraak
aanook buiten staatkundige kringen heeft
Wertheim zich aanspraak verworven op de
dankbaarheid van het Nederlandsche volk door
dien hij zich steeds wijdde aan alles wat schoon
en goed was, zoowel in de stad zijner inwoning
als in geheel Nederland.
De Minister verklaart, dat Nederland in A.
C. Wertheim een zijner verdienstelijkste burgers
en een zijner edelste zonen verloren heeft.
De Kamer besloot de kennisgeving van bet
overlijden met een missive van
beantwoorden.
Bij de daarop voorgezette behandeling der
punten der agenda werden al de aan de orde
gestelde onderwerpen aangenomen, o. e. die
tot goedkeuring van de tusschen Nederland en
Frankrijk gemaakte schikking regelende de
betrekkingen tusschen beide landen betreffende
den invoer in Tunis, en de supletoire begroe
tingen van Binnenlandsche Zaken en Waterstaat.
De Kamer is tot nader orde gescheiden.
Tweede Kamer. In de zitting van
Woensdag betoogde de heer Van Dedem de
hooge noodzakelijkheid van een bimetallistische
Unie in het belang van den landbouw.
De heer Nolens betoogde uitvoerig, dat ook
op grond van het Katholiek programma de
noodzakelijkheid bestond van oplossing van
sociale vraagstukken. Het dringendst onder
deze vraagstukken is de pensioneering van
werklieden, waaromtrent bij aandrang op spoed
bij de Regeering.
De heer Loeff wees op de urgentie der
regeling van de administratieve rechtspraak,
naast de sociale hervormingen, ook voor
de laatste zegde hij echter zijn medewerking
toe.
Minister Pierson, in de zitting van Donderdag,
de sprekers beantwoordende, verklaarde dat met
afwijking in eenige onderdeelen, op de hoofd
beginselen volkomen homogeniteit bestaat tus
schen de leden van het Kabinet, en dat de
Regeering hoopt en verwacht door wederkeerige
toenadering tot overeenstemming te. komen
omtrent zoovele practische vraagstukken die
het Kabinet ter harte gaan, en waarover wel
willende betuigingen met erkentelijkheid worden
geconstateerd.
De regeling der Zondagsrust wordt aange
nomen; het kiesrecht moet in de eerste jaren
blijven rusten; de stand der financiën is van
dien aard, dat op economisch gebied heel wat
gedaan kan worden bij eenige versterking der
middelen; ook met de socialistische partij is
overeenstemming niet uitgesloten als zij maar
niet blijft vasthouden, dat slechts door hun leer
het pauperisme kan ophouden. Pensioneeiing
van werklieden en administratieve rechtspraak
komen op hun tijd; in de goudquaestie wordt
de goudwaarde van de gulden positief gehand
haafd.
Mr. Veegens achtte bet op den duur ón
mogelijk iets goeds tot stand te brengen, wan
neer niet de belasting woidt losgemaakt van
het kiesrecht.
Mr. Kerdijk vond ook dat te optimistische
verwachting gekoesterd werd van een vrucht
bare samenwerking tusschen alle fractiën der
liberale partij.
Mr. Troelstra verklaarde eerlijk te zullen
steunen elk initiatief dat van vooruitstrevenden
mocht uitgaan tot herziening van bet kiesrecht.
De minister van justitie heeft de tusschen-
komst van procureurs-generaal bij de gerechts
hoven ingeroepen om de aandacht van notarissen
er op te vestigen, dat belanghebbenden bij de
oprichting van naamlooze vennootschappen ver
traging in de toezending van het Koninklijk
besluit kunnen voorkomen, wanneer zij, nevens
het request ter bekoming van de Koninklijke
bewilliging, overleggen twee exemplaren van
de ontwerp-akte van oprichting.
De Gemengde Commissie voor de steno
grafie uit de beide Kamers der Staten-Generaal
beeft den heer Joban Gram, op zijn verzoek,
rouwbeklag te eervo] ontslagen als stenograaf bij de Staten-
Generaal.
Voorrechten militieplichtigen 1898.
De militieplichtigen voor de lichting van 1898,
die er prijs op stellen om ingevolge het Kon.
besluit van 19 October 1897 in het garnizoen
en bij wapens hunner keuze te worden ge
plaatst, kunnen dit voordeel verkrijgen als zij
in de maand Januari a.s. aan een examen
voldoen, waarvan het programma door den
Minister van Oorlog is vastgesteld als volgt:
I. Het schrijven van een goede leesbare band.
II. De kennis van de gronden der spelling
van de Nederlandsche taal, welke blijken moet
uit een te vervaardigen opstel.
III. De vier hoofdbewerkingen der reken
kunde met geheele getallen.
IV. De kennis van het Nederlandsche stelsel
van maten en gewichten.
V. Eenige bekendheid met de Vaderlandsche
geschiedenis.
VI. Voldoende kennis der aardrijkskunde van
Nederland.
De militieplichtigen, die met voldoenden uit
slag aan dit examen hebben deelgenomen,
worden voor zooveel dit met de belangen van
den dienst strookt, bij elkander gehuisvest en
kunnen desverkiezende, zoo daartoe gelegenheid
bestaat, met elkander afzonderlijk spijzen.
Woensdag was het 40 jaar geleden, dat
de rij- en hoefsmidschool werd opgeriebt te
Haarlem, later werd zij verlegd naar Venloo,
en sedert 1 Nov. 1886 bevindt de inrichting
zich te Amersfoort. Het 40-jarig bestaan zal
daar feestelijk worden herdacht.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. flottieljevaartuig
Serdang onder bevel van den luit. t. z. 1ste
kl. P. F. van der Velden Erdbrink, 30 Novem
ber jl. van Colombo vertrokken.
Gevonden lijk. Woensdag is op de
lijn der Staatsspoorweg in opgaand spoor nabij
het station Veld, bij k. m. paal 2236 het lijk
gevonden van een huzaar. Vermoedelijk heeft
hij zich door een der eerste treinen laten
over rijden.
Tot hoogleeraar te Groningen is benoemd
dr. Nijhoff te Amsterdam en
voordracht der Groninger medische professoren
om, die weder een buitenlander hadden willen
benoemd zien, ondanks de opgedane ervaring
met professor Döderlein, die reeds na drie- j -
maandelijksche functie naar z’n »beimath” terug waardeeren, blijkt uit de algemeene achting,
ging. die hij geniet.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
„Sljucht en Bjucht”, 4 Decimber 1897.
Oan myn Beart Stoppel to Roggegea, G. E.
Oan Mem, Jan fen ’e Gaestmar. Keap-
man Tsjalling, J. B. Schepers. It wol net
(met plaatje).
Te s Gravenhage werden dezer dagen
opnemingen gedaan van het getal haardsteden
om zoodoende de in Januari, Februari en
Maart jl. gedane aangiften voor de personeele
belasting te controleeren en c. q. bekeuring in
te stellen.
Hiertoe hebben de ambtenaren der directe
belastingen krachtens art 70 3 der wet be
voegdheid gekregen, en, naar het zich laat aan
zien, zal dit onderzoek hier en daar lang niet
overbodig blijken te zijn.
Wie dus een bekeuring wensebt te voorkomen,
kan alsnog bij den ontvanger der directe be
lastingen zijne aangifte rectificeeren.
Tegen een tweetal Delftsche studenten,
die in den trein RotterdamDelft een paar
bordjes «Niet rooken” en »le klasse, acht
personen” hadden losgesebroefd en meegenomen, 1 Departement
is door het O. M. bij de rechtbank in Den I delde.
Haag voor diefstal 14 dagen gevangenisstraf
geëisebt.
Voor het kantongerecht te Maastricht
stond terecht de burgemeester der gemeente
Mesch, ter zake van jachtdelict. Tegen hem
werd 6 dagen hechtenis geëischt.
y>Wat zien die Steelui bitter weinig!”
Dat was de uitroep van een dertien-jarig jong-
mensch, toen zijn oudere broer een stukje uit
het Nieuws van den Dag voorlas, houdende
melding vau een «vernuftige kraai.” Dit beest,
wel te verstaan, had dan een mossel opgepikt
en als het de schelp niet kon openen, liet het
dier, na omhoog gevlogen te zijn, de buit vallen
tegen een hard voorwerp, zoodat de schelp
moest bersten, waarna de kraai den inhoud
dood-leuk kon verorberen. Om deze reden
werd- het dier vernuftig genoemd.
Nu antwoordde de tengel: »wat zien die
steelui bitter weinigImmers dan mogen alle
kraaien wel vernuftig heeten. Wij, als jongens,
zien zulks honderden malen gebeuren. Loop
maar eens langs onze Friesche Zeedijken en
ge zult honderden leêge mosselschelpen vinden
midden op den grindweg, half verbrijzeld, alles
het werk der kraaien. Zien we die zwarte
beesten niet meermalen van omhoog hun mos
sel op de steenen laten vallen? Neen maar,
als dat eene bijzonderheid moet heeten, dan
kent de inzender de kraaien nog niet ’t Is
een alledaagsch geval.”
WORKUM. Onze vroegere stadgenoot, de
heer J. Lentz, thans brievenbesteller te Nijmegen
is, met ingang van 16 Januari, in gelijke j
betrekking te Groningen benoemd.
BOLSWARD, 2 December ’97. Zondag
5 December herdenkt de heer H. Flierman
alhier den dag, waarop hij voor 25 jaren bij
de Rijkspolitie in dienst trad, ’t Zal den
jubilaris zeker niet aan blijken van belangstel
ling en waardeering ontbreken. Hij heeft zich
toch, zoowel hier als elders, steeds onderscheiden
door nauwgezette plichtsbetrachting, strikte
onpartijdigheid en loffelijken dienstijver. Dat
dit door zijne superieuren op prijs wordt ge-
steld, heeft hij reeds meermalen ervaren en
dat ook het weldenkend publiek dit weet te
Ten doode opgeschreven is hier de
ijskolfclub. Door de vergaderde leden is n.l.
lesloten de club te ontbinden. Door vertrek
naar elders van eenige leden, door ’t bedanken
van andere en het niet toetreden van nieuwe
leden, was het getal werkende leden dermate
verminderd, dat de club eigenlijk geen recht
van bestaan meer had. Men heeft besloten
de eigendommen gratis aan de ijsclub «Bols-
ward” af te staan, onder voorwaarde, dat voor
’t geval de ambitie in het ijskolfspel later
weer mocht aanwakkeren, de ijsclub de be-
noodigde gereedschappen weer in bruikleen zal
afstaan. Het nog aanwezige kassaldo krijgt
eene nuttige bestemming. De vergadering be
sloot n. 1. voor die gelden schaatsen aan te
koopen voor minder goed bedeelde kinderen.
Het hoofd van school No. 2 werd uitgenoodigd,
de aan te koopen schaatsen uit te reiken aan
diegenen der leerlingen, die ze bet meest ver
dienden.
WITMARSUM. ’t Was maar een heel
eenvoudig sprookje, dat de heer v. d. Leij van
op de Nutsvergadering van het
t «WitmarsumPingjum” behan-
Ja, de meesten onzer zouden het bij
oppervlakkige lezing dwaas en onzinnig vinden,
dat sprookje van »De echte Prinses en de erwt.”
Wat voor een onzin toch, eene prinses, die
vermoeid bij eene koninklijke familie aanklopt,
gastvrij wordt ontvangen, op een heerlijk bed
(20 matrassen opelkaar) kan uitrusten, maar
niet kan slapen, omdat de koningin moeder,
bij het onderzoek of het wel eene echte prinses
was, eene erwt onder het bed had verstopt.
Zoo dacht men allicht. Maar die meening
maakt plaats voor diepe bewondering voor den
sprookjes dichter, zoodra men leert begrijpen
dat hij in dit eenvoudig sprookje lessen van
levenswijsheid heeft gelegd, waarvan ons klein
verstand niet had gedroomd. Het was de heer
v. d. Leij, die ze voor ons uit de diepte van
het stille water ophaalde. Hij maakte het ons
in eenvoudige en toch zoo seboone taal duidelijk,
boe de erwt, benaaid in de rarieteitenkast, door
booze kabouters was gestolen en rondgestrooid
onder het mensebdom. Hoe die erwten daar
hebben getierd en honderdvoudige vruchten
hebben gegeven. Hoe ze nog steeds in den
vorm van gebrek aan waardeering en ondank
baarheid, in de zucht om mee te doen en hoog-
nweds waan onder ons worden gekweekt en
onzen slaap, onze rust, ons genot verstoren.
Maar ook schetste de begaafde spreker hoe
juist de echte prinses vatbaar is, om ook het
oogenscbijnlijk kleine en nietige op waarde te
stellen. Kleinigheden in de opvoeding, hoe
machtig kunnen zij werken! De echte prinses
zal dat begrijpen en zal ze in acht nemen,
16 Januari, in gelijke omdat zij fijn gevoelt. Zulke echte prinsen en
prinsessen te worden, moet aller streven zijn.
je* j> irg
nieuws- n iin i.i; 11:\111.
mui mini FiiiEsi.wil
i-.
