Nieuwjaarswenschen
£1 2S Cent,
„lere zij Godl”
Bericht!
Geïllustreerd Zondagsblad
van FRISO.
ZATERDAG 25 DECEMBER 1897.
Zeven en twintigste Jaargang.
No. 102.
Nieuwstijdingen
Bericht aan onze Lezers.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG
DE UITGEVER.
Barradeel, ’t Bildt, Dantumadeel,
en
C. A. Cosman, dr. H. F.
I Herder 1
1
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. By abonnement is de prys belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UTTGEVEBt
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
De Uitgever:
Y. KUIPERS.
TWEEDE KAMER. In de zitting
1 Januari begint de nieuwe jaargang
van het
Prijs per JAARGANG f 1.50.
Franco per post 1.80.
Proefnos. worden op verlangen gratis
franco toegezonden.
Brieven en Berichten, de Redactie betredende f ran cc
aan dit adres, niteiljjk Maandag en Donderdag middags 1 uui
Advertentiön Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
Berends, M. G. L. v. Loghem, W. B. C.
Molkenboer, J. F. L. Blankenberg, Matthias
v. Waalwijk, J. W. Bottenheim,
mr. D. L.
van Og-
W. H. K.
van Buren,
A. D. Zur Müblen en mr. F. S. van Nierop.
Deze commissie beeft het recht van assumptie
verkregen, voornamelijk met het doel ook ver
tegenwoordigers van werklieden vereenigingen
in de commissie op te nemen.
Mislukte desertie. Twee soldaten van
het Koloniaal Werfdepot, Belgen van herkomst,
hebben gepoogd te deserteeren en naar hun
Door de maat-
van Harderwijk, werden zij
reeds te Nijkerk aangehouden.
Van 20 tot 22 Mei 1898 zal te Nijme
gen van wege de Kynologenvereeniging Neder
land een internationale hondententoonstelling
gehouden worden.
Het kantongerecht te Haarlem heeft
beslist dat een petroleummotor-boot geen stoom
schip is en daarom den bootvoerder, die terecht
stond wegens het niet voeren van aan etoom-
booten voorgeschreven seinlichtenvan alle
rechtsvervolging ontslagen.
Inhoud van het Krysttiidnoemer fen
vSljucht en Rjucht”. 25 Decimber 1897.
Kalender 1898. Krysttiid en Sint Steffen,
W. D. In praetsje oer Domeny Joast,
J. B. Schepers. Koart en goed. Op-
wekkinge, Jan fen ’e Gaestmar. Riedling.
Stêdshüs fen Bolsert ens.
Gelegenheid tot het plaatsen van
in FRISO van ZATERDAG 1 Januari,
wordt weder aangeboden.
Voor spoedige toezending houdt zich
aanbevolen
I overeenkomst
Of werden er niet reeds congressen gehouden 1”“-
den als lid der Kamer voor Rotterdam.
De Kamer is op reces gegaan.
De afgetreden Minister van Marine heeft
van de ambtenaren van zijn
Duys, D. A.
J. Ingenohl, mr. H. M. M. Luden,
de Leao Laguna, A. May, P. A. L.
trop, mr. J. E. Veltman, mr.
Mouthaan, J. Nienhuys, C. de Vries
Herder, voor den God van alle menschen, die Dinsdagmiddag
zijn zon laat opgaan over boozen en g< eden departement afscheid genomen,
regent over rechtvaardigen en onrechtvaar-
mijn God, uw God, zijn
is edel en goed Wij zijn broederen. 1
meest volledige vrijheid wat vorm aanbelangt,
eenheid in wezen. De verdraagzaamheid zege
viert en ’t groote woord »Wat gij niet wilt
dat u geschiedt, doet dat ook aan geene ande
ren,” heeft gestalte verkregen in de toepassing
der dienende liefde»Zoo, wie de meeste
onder U wil zijn, hij zij Uw aller dienaar.”
De verdraagzame wereld, vrijelijk kerkwaarts
gaande her en ginds, zal het duizendvoudig
accoord aanslaan: »Eere zij God in den Hoogen”,
met volle overtuiging dat hen dan, maar ook
dan alleen zal zijnVrede op aarde en in
menschen welbehagen
De duistere nevelen zullen verdwijnen en het
heldere zonnelicht vriendelijk gloren over de
vreedzamen van hart, die God zullen zien
H.
Wij schreven dit opstel Zaterdag, 18
dezer, toen het den geheelen dag erg mistte.
rakende een wereld godsdienst?
Zoover zal ’t komen. De tijden zullen nog
ver af zijn, maar komen zullen ze, dat alle
knie zich zal buigen voor den eenen goeden
>Het rijk der toekomst en daarna het duizend
jarig rijk”, hooren we fluisteren.
Och, waarde lezers, wij doen niet aan theo
logie. Wij gunnen alle kerken en alle kerk
genootschappen van harte hun bestaan, En
we gelooven ook volstrekt niet, dat er eentje
van zal opgeruimd worden. Integendeel. Er
zullen er wel meerdere komen. En niettegen
staande dit alles zal toch de éénheid er bij
winnen.
God heeft den mensch geschapen, dat is
waar, maar ook ieder mensch schiep zich zijn
God, dat is even waar. En nu naderen we
met elke kerstfeestviering tot deze gedachteland de gemeenten Achtkarspelen, Hïngwirden,
m"" God is heilig en rein, Ameland, Barradeel, ’t Bildt, Dantumadeel,
Bij de Dokkum, Doniawerstal, Ferwerderadeel, Gaas-
L sterland, Haskerland, Idaarderadeel, Kollum-
merland en Nieuw-Kruisland, Oostdongeradeel,
Ooststellingwerf, Opsterland, Schiermonnikoog,
Schoterland, Sloten, Smallingerland, Tietjerk-
steradeel, Westdongeradeel, Weststellingwerf,
Wijmbritseradeel en IJlst;
voor dat te Hoornde provinciën Noord-
Holland en Zuid-Holland, behalve de eilanden
Goedereede en Overflakkee en van de provincie
Friesland de gemeenten Baarderadeel, Bols-
ward, Franeker, Franekeradeel, Harlingen,
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde, Hen-
naarderadeel, Hindeloopen, Leeuwarden, Leeu-
warderadeelLemsterland Menaldumadeel
Rauwerderhem, Sneek, Stavoren, Utingeradeel,
Wonseradeel en Workum.
Wertheim-commissie. De commisie ter
voorbereiding eener hulde aan de nagedachtenis
van wijlen den heer A. C. Wertheim is als
volgt samengesteld:
J. Boissevain, mr.
Dra nadert het Kerstfeest. En ’t kan nog,
ofschoon ’t er niet op lijkt. Maar bij zoo’n
Kerstfeest, niet waar? behoort naast de
duisternis des winters het beider witte sneeuw
kleed en daarboven een prachtig blinkend ster-
renheir I
Mocht ’t niet zoo zijn, der verbeelding zijn
geene grenzen gesteld, laat ons dan aannemen,
dat ’t zoo en niet anders zal zijn. De duister
nis des winters blijft niettemin bestaan. Denkt
ge wolken daarbij, wolkgevaarten wellicht, ook
goed, als ge ons maar toestaat uit die opge
preste wolken in eens getroffen te worden door
een verblindend licht, waarvoor we in heilige
aanbidding de oogen sluiten om des te meer
onze ooren en wat meer zegt, ons ge
moed te openen om den beerlijken lofpsalm te
genieten uit reinen mond«Eere zij God, in
den hoogen, Vrede op aarde, in menschen een
welbehagen
Het volmaakte lied
Zeker, ’t wordt door menschenmonden her
haald, van oost tot west, van zuid tot noord,
maar ’t mist aan klank en stem, aan degelijk
heid en inhoud. De zangers zijn niet toonvast,
er hapert aan de maat, de timber der stem
laat te wenscben over; ’t heet een engelenlied,
maar ’t is het daarom niet. De zangers zijn
geene engelen, dat is de zaak.
«Vrede op aarde, in menschen een welbe
hagen!” Wij spraken daarover reeds meerdere
malen. Maar alles komt aan op het fundament,
den bazis van het geheel, waarvan het tweede
en derde lied alleen gevolgen zijn »Eere zij
God
»Eere zij God 1”
Welken God
Natuurlijk den God der Christenen,
denkt er aan andere góden te dienen
het waar,
Wie
Al is
dat de Koningin der Nederlanden
Haren scepter zwaait over millioenen Moham
medanen, volgelingen van Budhah of Brahmah,
de God der Christenen gaat bovenal.
Een tweede vraag is nu wederden God
van welke Christenen Want er zijn er room
sche en on-roomsche Christenen. En onder
deze laatsten weder rechtzinnigen en vrijzinnigen.
En dalen we verder in onderdeelen af, dan
komen we tot groepen en groepjes, waarvan
het hoofd begint te duizelen en ieder beeft toch
weder zijn eigen God!
Wij hebben derhalve alle recht te vragen:
welken God brengt ge nu wel op ’t Kerstfeest
uwe eere?
In ouden tijd zou het antwoord klinken: den
God van Nederland! Maar ieder gevoelt,
dat kan er thans niet meer op door. Want
ook Frankrijk en Duitschland en Spanje en
Rusland hebben een God eneen veel
godendom bestaat nu eenmaal in onze beschaafde
maatschappij niet.
Het geloof aan één God is door alle eeuwen
heen toegenomen, in spijt van wat alle leute
raars en lasteraars daarvan ook willen zeggen
of hebben gezegd.
van
handeling der begrooting van
genomen de afschaffing van
koffiecultuur in Menado tegen heffing
renten als aequivalent.
Na bestrijding door den beer Van Karne-
beek uit financiëel oogpunt, en verdediging j
door den Minister wegens de suikercrisis op
Java en de onzekerheid voor den handel door
de voortdurende schorsing van het uitvoerrecht
op suiker, werd het ontwerp tot afschaffing
van uitvoerrecht op suiker uit Ned.-Indië zon
der stemming aangenomen.
Bij de behandeling der wet op de middelen,
die aangenomen werd, zegde de Minister van
Financiën den heer Van Basten Batenburg vaderland terug te keeren
toe afschaffing van den accijns op vruchten- re8e‘en er P°ltie van
wijnen en verklaarde hij tegenover den heer
Van Karnebeek zich tegen het invoerrecht op
onderdeelen van een rund, behalve tegen het
invoerrecht op gesmolten vet.
Goedgekeurd werden de uitzonderingswetten
tot heffing van accijnsen op gedistilleerd in
enkele gemeenten, de bepalingen omtrent de
l over het internationaal privaat
recht en de credietwet voor de marine.
De heer Hintzen heeft zijn ontslag ingezon-
Woensdag had in bet departement de over-
j dracht plaats van de portefeuille aan den
minister ad interim, generaal-majoor Eland,
Minister van Oorlog plaats.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot in
specteur der directe belastingen te Tiel, de
heer W. H. J. van Hien, thans in gelijke
betrekking te Sneeken te Sneek de heer J.
M. van der Minne, adjunct-inspecteur der di
recte belastingen etc. te Amsterdam.
Rijkslandbouw-preofstation. De Minister
van Binnenlandsche Zaken heeft voor de Rijks-
landbouw-proefstations te Groningen en te
Hoorn de navolgende kringen aangewezen
voor dat te Groningen de provinciën Gro
ningen en Drente en van de provincie Fries-
Hoe ’t over eenige dagen zal zijn, weten we
niet. Maar op ’t oogenblik is ’t treurig, triest
weer; een dikke mist hangt rondom en belet
de koninginne van den dag ons met hare vrien
delijke stralen te begroeten. De wereld is eng,
is klein. «Echt moorden aars weer,” hooren we
zeggen.
Hé, wie griezelt niet bij deze uitspraak onder
de gegeven omstandigheden?
Donker, duister als de nacht en dan zoo
waterkoud, zoo kil! Zelfs in de groote steden!
Ja, in de ruime, goed verwarmde en verlichte
feestzalen kan het heerlijk zijn; maar daarbin
nen komt niet iedereen. Op straat gelijken de
beste gaslantaarns nog gloeiende spijkerkoppen
en ’t electrische licht vermag evenmin den nevel
weg te vegen.
En als 't daar zoo is, hoe mag *t dan wel
gesteld zijn ten platten lande De geneesheer,
-— want zieken zijn er in overvloed, wa
dende en plassende langs de binnenpaden zijne
patiënten bezoekende, de brievenbesteller rollen
de en glijdende met zijn vracht, de kooplieden
in vette en magere waren dit voorbeeld vol
gende, de stumperts van kinderen, om ter
schole te gaan, evenzeer. Kortom, hoestende
en ploeterende, wadende en glijdende gaat ieder
zijns weegs met verdubbelde «traagheid,” I
voorzichtig loerende aan allen kant om een
ongeluk te voorkomen.
Niet alles zoo’n open, triesten, natten winter 1
Maar dra zal het anders worden. De kortste
dag staat voor de deur en de vriendelijke
toongeefster van den dag zal, na de broederen
in het zuiden beweldadigd te hebben, wederom
tot ons naderen en, getrouw als ze is, de
eeuwen getuigen ’t, ons weer verkwikken
en met weldaden overladen.
Hoop doet leven.
Doet leven ook te midden van alle somber
heid. r j
licht, het heldere licht, de uitkomst!
laat opgaan over boozen en g< eden
En zg ziet door alle nevelen heen het digen. ’t Zal worden ééne kudde onder éénen
R. Hubrecht, S. P. v. Eeghen, Frits Olie, mr.
J. A. Levy, J. W. Boellaardt tot Herwijnen,
L. - - -
Donderdag werd bij de voortgezette be-
Koloniën aan-
de gedwongen I
van
1
FRX
111.111 imiii iintsi.ni).
\ni «s n iintilimie-
CD 1
