I
IJ!
p
ff
I
Il l
I
I
ZATERDAG 8 JANUARI 1898.
No. 3.
,1
I
lUi
lij.
i
Nieuwstijdingen.
Acht en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
J
De Grytman fen Raerderhim ütfenhüs yn ’e gebruik
g
r. i
i
UITGEVER:
Y- KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
het Friesche Tijdschrift
8 Jannewaerje 1898.
1
Prjje per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel rr.eer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
1 --Arsenicum-vergiftigingen. Ver-
giftiging van vee door haring pekel. Brood
tegen schimmelen te bewaren. Bestrating
met euealyptus-hout. Melk in poedervorm.
Vloeibare lucht. De invloed van koper
zouten op den plantengroei. Roet uit schoor
steenen. Zeer oude kaas. Nieuwe aan
van runderbloed. Amerikaansche
Feuilleton(Voorname
beschermers der kookkunst. Een reusachtige
keuken.
kunst.
111
Bird efter Grou, yn 1795, M. Miedema. j peratuur
Frede op ierde, W. D. In aid boask-rymke, Verontreiniging der lucht door industrieele
B. H. Maklik klear to krijen, D. Koart gassen. -
en goed. Plaatjes.
Gestrand. Op de Eierlandsche banken
nabij Texel is gestrand de bnrk Mentona, ka
pitein Waldrussen, een Noorsch schip, geladen
met hars en terpentijn, komende van Savannah
en bestemd naar Hamburg. Dertien man wer
den aan wal gebracht, de kapitein bleef alleen
aan I
sleept zal kunnen worden.
Doodslag. Te Geulle mishandelde een
aan den drank verslaafd persoon zijn vrouw en
kinderen, waarop de vrouw de hulp van haar
zwager inriep. Deze kwam en werd, ondanks
de waarschuwing tot zijn broer om niet te slaan,
toch door den woesteling aangevallen. Op
zelfbehoud bedacht, verdedigde de ter hulp
If
het leger in Nederlandsch-Indië 9 plaat-
en wel voor krijgskundige studiën infanterie
cavalerie 1, artillerie 1 en genie 1, en
de studiën voor den intendance-dienst 3
laat loopen. Het antwoord was, dat de boterwet
de vervolging mogelijk maakt. Maar wij vragen
wederom waarom bestaat er een wet tegen
de vervalsching van eet- en drinkwaren in het
algemeen, indien zij alleen bij boter toegepast
wordt? Moeten wij een aparte melk-wet hebben?
Maar waarom dan ook geen »brood-wet.” geen
nzout wet,” geen ^peper-wet,” enz. enz. Wij
gelooven, dat wel degelijk melkvervalschers zoo
goed als boterknoeiers en andere overtreders
bun verdiende straf beboeren te krijgen, en
verwachten in het belang van onzen handel,
dat de Minister van Justitie in dien zin zal
weten te handelen.
Dr. van Hamel Roos en Harmens.
De zaak- Dreyfus. De Kölnische Zeitung
bevat het volgende schrijven, dat vermoedelijk
wel een officieus karakter zal dragen
»0p den lOen Januari zal voor den krijgs
raad te Parijs het proces tegen majoor Ester-
hazy in behandeling komen. Bij die behandeling
schijnt alles vermeden te zullen worden, wat
in staat is te doen zien, in hoeverre kapitein
Dreyfus zich aan spionnage schuldig gemaakt
heeft. Het feit der res judicata (gewijsde zaak)
zal veeleer in volle gestrengheid vastgehouden
worden.
Daartegenover zal het doeltreffend zijn, nog
eens op grond van de nauwkeurigste en be
trouwbaarste inlichtingen te constateeren, dat,
indien kapitein Dreyfus zich aan spionnage
schuldig gemaakt heeft, deze niet met Duitsch-
land, met de Duitsche regeering en Duitsche
officieren, dus ook niet met den Duitscben
militairen attaché of met de Duitsche ambassade
te Parijs iets hoegenaamd te maken gehad beeft.
Indien kapitein Dreyfus gespionneerd heeft,
dan kan dit slechts ten behoeve van een andere
mogendheid geweest zijn. De Fransche regeering
moge er misschien belang bij hebben, hierover
een dichten sluier te werpen, van Duitsche zijde
staat niet het minste in den weg om over het
gel eurde het helderste licht der openbaarheid
te laten schijnen. Dit zal nooit eenige betrek
king van de handelingen van Dreyfus met eenige
Duitsche autoriteit van welken aard ook kunnen
aantoonen. De Duitsche regeering heeft te
harer tijd de Fransche door middel van de
Duitsche ambassade te Parijs allen twijfel aan
gaande dezen onaantastbaren staat van zaken
benomen. Wij vergenoegen ons heden enkel
met het constateeren van dit feit.
Een slachtoffer van het Fransch-Russisch
verbond. Mijnheer van Rakowski uit Moskou
bevond zich eindelijk op reis naar Parijs, waar
naar hij zoo lang verlangd had, dat heerlijke
Parijs, dat ook reeds door zijn Keizer bezocht
was. In zijn waggon le kl. van den sneltrein
Keulen-Parijs kreeg hij gezelschap van vijf
elegant gekleede Franschen. Weldra ontspon
er zich tusschen den Rus en zijn reisgenooten
een levendig gesprek en daar men nog lang
moest sporen vóór de plaats van bestemming
bereikt was, legde men een kaartje.
Tusschen het spelen door werd menige dronk
gewijd aan den Tsaar, de Republiek en het
Fransch-Russisch verbond. Maar onze vijf
Franschen hadden zich ook verbonden om den
door den wijn benevelden Rus te plunderen.
En zoo geschiedde. Bij ’t station Compiegne
verdwenen de aangename reisgenooten en toen
de niets kwaads vermoedende Rakowski tot
bezinning kwam, ontdekte bij dat hij niet alleen
15000 roebel met valsch spel verloren had,
Een 52-jarige schippersknecht te Hardinx
veld, die den eenen borrel na den anderen
had gedronken, is op weg naar zijn vaartuig
ineengezakt en spoedig daarna overleden.
Te Rotterdam werd Zondagmorgen uit
de ouderlijke woning vermist de 22-jarige
mejuffrouw L. E., commies der posterijen.
Volgens een brief, bij hare ouders ontvangen,
had zij zich naar Amsterdam begeven, om zich
daar van het leven te berooven. Later is echter
gebleken dat zij dit naargeestige plan niet vol-
voerd, maar zich tot een bezoek bij de familie
heeft bepaald. Een onbeduidende twist had
haar Rotterdam doen verlaten.
De kwameid verdient een flinke aframmeling.
Inhoudsopgave van No. 6 van het Maand
blad tegen de Vervalschingen
Is melkvervalscbing niet altijd strafbaar in
Nederland? Onderzoekingen van levens
middelen en handelsartikelen gedaan aan het
Bureau voor chemisch en microscopisch onder
zoek, Keizersgracht 291, AmsterdamDirec
teuren Dr. van Hamel Roos en Harmens.
Controle-onderzoekingen(Advocaat. Beschuit.
Bier. Boter. Bruin brood. Cognac.
Drop en pepermunt. Geëmailleerde pannen.
Kindermeel. Meelsoorten. Suiker
werken. Vertinde voorwerpen. Vleesch-
waren en worstsoorten. Wijn. Zeepsoorten).
Verschillende vervalschingen: (Vervalsching
van honing. Vervalsching van saffraan.
Vervalsching van soda. Wat verstaat men
onder keuken-natuurboter)? Schadelijk ver-
tinsel van pannen. Vervalschte appelgelei.
Overtreding der boterwet. Uittreksel uit
het rapport van Dr. A. Lam te Rotterdam
(2e kwartaal 1897). Vraagbord en corres
pondentie. Hygiëne en Industrie: (Lood in
drinkwater. Is zout een noodwendig toe-
voegsel bij spijzen? Waarschuwing voor het
van ongekookte melk. De tem-
van onze voedingsmiddelen en dranken.
Voor eenigen tijd hadden wij gelegenheid
een melkvervalscbing te constateeren, tengevolge
waarvan de leverancier voor den kantonrechter
gedaagd werd ter betaling van de vooraf over-
eengekomen boete voor eiken liter bijgevoegd
water.
Zoude het nu niet alleen geheel overeenkom
stig recht en billijkheid, doch ook overeenkomstig 1
de wet zijn, indien de leverancier behalve civiel
ook strafrechterlijk vervolgd werd
Wij raadpleegden hieromtrent een rechtsge
leerde en vroegen hem, waarom een boterknoeier
vervolgd wordt, terwijl men de melkdoopers
Brieven en Berijnten, de Redactie betredende franco
aan dit adres, uiteiljjk Maandag en Donderdag middags 1 uu,
Advertentiön Dinsdag «n Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot com
mandeur in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw Mr. T. M. C. Asser, lid van den Raad
van State en tot ridder in die orde H.
Pierson, directeur der bekende gestichten te
Zetten.
Bij kon. besluit is o.a. pensioen verleend
aan Mr. S. van Houten, afgetreden Minister
van Binnenlandsche Zaken, ten bedrage van
f 3217.
De heer J. Stoffel, lid der Tweede Kamer
voor Deventer, die wegens ziekte nog aan geene
zitting beeft kunnen deelnemen, is aan de
beterende band.
Het Hoofdbestuur van de Friesche Maat
schappij van Landbouw heeft besloten in dit
jaar door arbeiders wedstrijden te doen houden
in ploegen, maaien en gruppelen.
Eerste Kamer. De Eerste Kamer der
Staten Generaal is Woensdagavond bijeengeko
men tot hervatting harer werkzaamheden.
Ingekomen waren de geloofsbrieven van het
nieuw gekozen lid jhr. mr. J. W. H. Rutgers
van Rozenburg, die in handen werden gesteld
eener commissie, bestaande uit de heeren Van
Swinderen, Melvill Van Lynden en Van Zinnig
Bergmann.
Na goedkeuring der geloofsbrieven nam de
heer Rutgers van Rozenburg zitting.
De vergadering is daarna tot een nader te
bepalen dag gescheiden.
De heeren mr. K. J. Abbring Hingst en J.
H. van der Meulen, beiden te Amsterdam, L.
Dekkers te Almelo, mr. A. H. van Nierop te
Hilversum en T. van der Zee te Enschede
hebben zich tot den Raad van Breukelen-
Nijenrode gewend om vergunning te verzoeken
tot het leggen van gasleidingen in de openbare
straten en eenige lantaarns in te richten, teneinde
door een proefneming met licht, vervaardigd uit
gecarbureerde lucht, het bewijs te leveren van
de groote voordeelen, die zulk licht oplevert
tot verlichting van dorpen en tot warmte- en
krachtvoortbrenging.
De aandacht van adressanten voor deze
proefneming is op Breukelen-Nijenrode gevallen,
wegens de gunstige ligging dezer gemeente en
als middelpunt van drie dorpen, die gemakke
lijk uit een centraal-inricbting te verlichten zijn.
Daar adressanten zoodanige verplichtingen op
zich nemen dat de gemeente bij niet slagen
der proefneming geen enkel nadeel zal kunnen
ondervinden, werd de gevraagde vergunning
door den Raad verleend. Amst. Ct.
De Minister van Oorlog brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat dit jaar voor
toelating tot de Hoogere Krijgsschool worden
opengesteld
voor bet leger hier te lande 13 plaatsen en
wel voor krijgskundige studiën infanterie 6,
cavalerie 1, artillerie 2 en genie 1, en voor
de studiën voor den intendance-dienst 3 plaat
sen;
voor
sen
3,
voor
plaatsen.
De M. v. O. heeft bepaald de vrijwilli
gers van het reserve-geniekader, die bij de
militie worden ingelijfd, met den dag hunner
inlijving worden ontheven van hun vrijwillige
verbintenis en alzoo gehouden zijn den dienst
bij de militie te volbrengen.
Vanwege het Departement van Oorlog is
het oude tarief voor het gewoon militair vervoer
over de spoorwegen met de daarop verschenen
vervolg-tarieven ingetrokken en is vastgesteld
een nieuw tarief voor het bedoelde vervoer
met een daarbij behoorende spoor- en tram-
wegkaart van het koninkrijk der Nederlanden.
Bij de Koloniale Reserve werden in 1897
aangenomen 285 man voor 6, 29 voor 4 jaren
en 25 bij het vaste personeel van de recon
valescenten afdeeling te Zutfen voor 6 maan
den.
Bij genoemde afdeeling werden 408 militairen,
wegens tijdelijke ongeschiktheid uit O.-Indiö
terug gekeerd ingedeeld.
Uit O.-Indië keerden mede terug 115 reser
visten wegens eind van diensttijd of tijdelijke
ongeschiktheid.
Aan 78 man werd paspoort verleend204
verlieten het korps met gage ment, varieerende
tusschen f 100 en f 500 22 werden wegens
aanhoudend slecht gedrag met een briefje van
ontslag uit den dienst verwijderd, en 45 over
leden in Oost Indië.
In 1897 vertrokken 4 detachementen te
zamen sterk 416 onder-officieren en soldaten
naar Indië, zoomede 32 vreemdelingen van de
reconvalescenten afdeeling.
Op 1 Januari 1898 was de koloniale reserve
sterk 2251 onder-officieren en soldaten, van wie
1404 gedetacheerd in O.-Indië.
Tot secretaris van de afdeeling Hindeloo-
pen der Friesche Maatschappij van Landbouw
is benoemd de beer G. Avenhorn van Nauta
te Hindeloopen.
INHOUD van
„Sljucht en Rjucht.”
Hamburg. Dertien
wending
boord; men vermoedt dat het schip afge- ee ^or e SU1 er)-
De Röntgen stralen en de kook-
Het looien van menschenhuid).
Hygiënische Sprokkelingen. Boekbeoordeling
Is melkvervalscbing niet altijd strafbaar
in Nederland? "Wij achten het van groot
belang, deze vraag aan de bevoegde autoriteiten
in overweging te geven op grond van de vol-
ivtiuvuuuu ucuatuij vviuuuikug viv iui umx^f
geroepene zich met een stuk hout, waarbij de e ei en.
aanvaller eenige slagen op het hoofd bekwam,
die een berscbenschudding veroorzaakten. De
aanvaller overleed aan de gevolgen daarvan;
de broeder werd door de marechaussee aange
houden, doch is sedert weer in vrijheid gesteld.
Vreemde inhoud. Een vleeschhouwer te
IJselmonde vond in de maag van een geslachte
koe: 12 halve stuivers, 23 centen, een zilve
ren ring, 54 veiligheidsspelden en eenige ge
wone spelden.
Te Amsterdam zullen 84 nieuwe politie
agenten aangesteld worden.
MMS- Eï IIIIEIITmiE-
nuii mm fiiiEsnvi.
lit.
i
»au nai KWiavui, vaü aauiiciu viwi anvvu x
1 hoon hormnra der
i i nj i I Vnnr ooniffon run hoddon wn o’PlPffPnhnid
