I
i
De verkiezingen
Provinciale Staten.
ZATERDAG 30 APRIL 1898.
N ieu wstijdingen
Acht
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG- en ZATERDAG
H.
“°g>
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
de vlasbouw in Friesland
daardoor in den winter
i®
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 oent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
qrs. tegen 2,028,000 qrs. verleden jaar. Van
naar het Continent, te
weten 1,855.000 qrs., zijn 900,000 qrs. bestemd
naar Frankrijk, 400,000 qrs. naar Antwerpen
en 250,000 qrs. naar Nederland.
De aanvoeren in Engeland bedroegen in de
afgeloopen week 345,450 qrs. tarwe en 183,330
qrs. meel, hetgeen met 89,000 qrs. binnen-
landsche afgeleverde tarwe een totaal maakt
van 617,780 qrs. of ongeveer 70,000 boven
de geraamde wekelijksche behoefte. De voor
raad in de eerste hand is nu 1,356,000 qrs.
tegen 2,090,000 in het vorige jaar.
In de Oostenrijksche Kamer merkte de
minister-president graaf Thun op bij de bespre
king van de opheffing der taalverordeningen,
dat de partijen verlangen, dat voldoening worde
gegeven aan haar streven, terwijl de regeering
deze voldoening slechts als een deel van haar
taak beschouwt. De regeering blijft bij het
voornemen om de taalquaestie langs «ettelijken
weg te regelen, en beschouwt taalwetten van
het kabinet-Von Gautsch als enkel voorloopige
verordeningen. Er zal een taalcommissie wor-
I den benoemd met welke de regeering ijverig
pastoor aangeboden hem het gevorderde bedrag
De oude
na weinige
I te betalen in aandeelen eener pas door het
Centrum gesloten obligatieleening, waarvoor hij
echter bedankte.
Een rechtsgeding was het gevolg, waarin
mr. A. Pit optrad voor den eischer, den heer
H. Vreesman te Amsterdam, die de vordering
van pastoor Kaag had overgenomen, omdat
deze, als geestelijke, niet zelf in het geding
wilde treden.
Voor het Centrum trad op mr. Dion Kooien,
die de vordering bestreed en nietigheid van de
dagvaardiging pleitte, omdat deze gericht was
aan de Vennootschap tot exploitatie van het
dagblad bet Centrum, terwijl zij had behooren
gericht te zijn aan de Vennootschap tot exploi
tatie van het dagblad het Centrum en van de
Volkscourant. Ook het feit dat de schuld in
de dagvaarding niet behoorlijk gespecificeerd
was, werd door pl. aangevoerd als een oorzaak
voor nietigverklaring.
De uitspraak werd bepaald over vier weken.
Amsterdamsche Courant.
Voor 10 heen en terug naar Londen.
Op den eersten Vrijdag van de maanden Juni,
Juli, Augustus en September zal de maatschappij
Zeeland, in overleg met de S.S.-Mij., overgaan
tot de uitgifte van goedkoope retourbiljetten
naar Londen. Door al de op Nederlandsch
grondgebied gelegen stations der S.S-Mij. zul
len retourbiljetten 2e klasse naar Londen wor
den uitgegeven, geldig op den dag van afgifte
en drie volgende dagen, tegen de uniform-
prijzen van f 10 voor stations gelegen in Fries
land, Groningen en Drente; f 9 voor stations
in Overijsel, Gelderland, Utrecht. Noord- en
Zuid-Holland en Limburg en f 8 voor de ove
rige provincies. De biljetten zullen uitsluitend
geldig zijn voor de dagboot, welke Vrijdags
van Vlissingen vertrekt en i
die Maandags d.a.v. uit Queensboro gaat.
Tarwe en meel. Met het oog op den
oorlog is het niet zonder belang te weten,
hoeveel tarwe en meel op het oogenblik van
Amerika naar hier onderweg is. De hoeveel
heid, op weg naar Engeland verminderde in
de afgeloopen week met 13,000 qrs. en die
voor het Vasteland vermeerderde met 8,000
qrs. Het totaal voor Europa is nu 4,775,000
In de vijf districten van Friesland maakt
men zich gereed tot het stellen van candidaten.
In de meeste dezer hebben de liberalen zich
reeds dapper geweerd en zijn klaar of zoo
nagenoeg klaar met hunne mannen. De Volks
partij stelt nog wel eenige vragen en ontvangt i
voor ’t grooter deel geheel of voor drie-kwart
afdoende antwoorden; iets wat we slechts voor
de leus beschouwen. De Volkspartij weet, dat
ze ’t heeft van de liberalen en dat ze van de
kerkehjken geen het minste heil heeft te ver
wachten. Hare houding komt ons dan ook
tamelijk wel voor als marionetten-spelde dege
lijkheid mist. En jammer genoeg, slaat de
tegenpartij er munt uit. Dit is deze echter
niet kwalijk te nemen. Ieder vischt op zijn
getij. Maar dat visschen dient ordentelijk te
geschieden, niet met een moordkuil en ook
niet zonder behoorlijke akte. De liberalen in
het district Sneek hebben over ’t algemeen nog
niet van zich doen spreken. Toch hebben ze
zich niet onbetuigd gelaten.
Een paar liberale kiesvereenigingen riepen
afgevaardigden hunner zuster»ereenigingen op
tot het houden eener algemeene samenkomst,
om met elkander van gedachten te wisselen
over de aanstaande verkiezingen. Wij hadden
de eer daar tegenwoordig te zijn. Wat in die
vergadering besloten werd, zou op voorstel van
een der aanwezigen voorloopig geheim gehouden 1
worden. Wij hebben in geen enkel opzicht uit
de school geklapt, maar ons wel verwonderd,
dat we van meer dan ééne zijde reeds onder
scbeidene berichten en candidaat-stellingen ver
namen, en ons daarom heilig voorgenomen nooit
weder aan geheimhouding mee te doen, waar
het publieke zaken geldt. De openbare zaak
dient publiek behandeld te worden.
Derhalve, nadat zoo velen vóór ons gesproken
hebben, mogen wij er ook wel een woordje
aan toe doen.
In de bovenbedoelde vergadering dan deden
zich twee stroomingen gelden. De eerste, dank
baar voor den steun der christelijk-historischen
bij de verkiezing van den heer van Gilse tot
lid der Tweede Kamer, wenschte een samen
gaan met die partij, om zoo weerkeerig dienst
bewijs te leveren. De andere, vooropstellende
dat die medewerking niet uit liefde voor de
liberale partij was geboren, wenschte een eer
lijke lijst, desnoods met openlating voor de
candidatuur Bekhuis, omdat deze afgevaardigde
door zijn degelijke adviezen een plaats in de
Staten-provinciaal waardig is. Het laatste, door
ons voorgestaan gevoelen, dierf het onderspit,
’t eerste triumfeerde.
Enfin 1
Wij hebben gewacht tot nader bericht en
steeds gezwegen.
Daar wist De Banier reeds te vertellen, dat
de christelijk-historischen door de liberalen waren
aangezocht tot gemeenschappelijk optreden en
dat de eersten dit bepaaldelijk hadden geweigerd.
Neen, zoo jubelde het blad, er is volkomen i
overeenstemming tusschen deanti-revolutionairen,
de katholieken en de christelijk-historischen.
Deze partijen zullen zoo zonder eenige rugge- i
spraak weder samengaan, althans in 't district
Sneek. Staan hier ook verdere politieke of 1
Het eindverslag over het wetsontwerp
tot definitieve vaststelling van de marine-begroo-
ting over 1898 is uitgebracht. De commissie
van rapporteurs acht de openbare beraadslaging
voldoende voorbereid.
De controle bij de H. IJ. 8. M is thans
zoodanig ingericht, dat de controleurs aan de
stations door middel van een verstelbare tang,
van een nieuwe constructie, den datum in de
plaatsbewijzen knippen in plaats van een ander
merkteeken.
De zaak Van Deth. Voor de 4e kamer
der rechtbank te Amsterdam stond terecht de
bekende G. v. Deth, oud-kapitein, die in ver
zet was gekomen van een vonnis van de Am-
sterdamsche rechtbank, dd. 6 November 1894,
waarbij hij wegens eenvoudige beleediging tot
10 dagen gevangenisstraf was veroordeeld.
Daar nog geen getuigen waren gedagvaard
bepaalde de rechtbank op requisitoir van bet
O. M. dat de zaak Donderdag 12 Mei a.s.
des voormiddag» 10 uur in behandeling zal
komen.
Vlas-industrie In een te Leeuwarden
gehouden vergadering van aandeelhouders zijn
de statuten vastgesteld der «Friescbe Maat
schappij van Vlasindustrie” gevestigd te Oen-
kerk. Deze maatschappij is de vrucht van
onderzoekingen op het gebied van vlasbouw
en vlasbewerking, welke op verzoek van het
hoofdbestuur der vereeniging »Door arbeid tot
verbetering” zijn ingesteld. Zij stelt zich ten
doel het vlas aanvankelijk volgens de Kortrijk-
sche methode te doen roten en machinaal te
bewerken en daarmede te toonen, dat men in
Friesland nog wel vlas van voldoende waarde
ter markt kan brengen.
In dat geval zou
kunnen herleven en
Brieven en Berijtiten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiteilijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
persoonlijke doeleinden voor ’t oog? Wij laten
voorloopig die vraag onbeantwoord. Maar wel
zeggen we, dat, bij samengaan, de christelijk-
historische partij haar recht tot afscheiding van
de anti-revolutionaire op ’t spel zet en zich
alzoo geheel overbodig maakt.
Wat ons aangaat, wij schamen ons niet op
bovenvermelde vergadering geadviseerd te heb-
ben een zuiver program aan te nemen, door
het stellen van eene lijst flinke, degelijke, libe
rale mannen, zooveel mogelijk over ’t district
verdeeld. (Wij lieten in ’t midden den heer
Bekhuis te bestrijden.)
En de uitkomst leert, dat het daartoe zal
komen. Woensdag, 4 Mei, zullen de afgevaar
digden der liberale kiesvereenigingen wederom
samenkomen en hunne houding bepalen.
Liberalen in ’t district Sneek, wanhoopt dus
niet,
migbeid te brengen,
nieuwe kieswet.
Welnu, spant al Uwe krachten in en toont
wat ge kunt. Te verliezen valt er niets, te
winnen veel. Bedenkt, dat ge staat tegenover
een driedubbelen vijand, maar weet dan ook
dat Uwe overwinning des te grooter zal zijn.
Wekt dus rondom leven en goeden moed.
En zoodra wij kunnen, zullen we U de per
sonen der overeenstemming mededeelen met
dikke letters zelfs.
Moed en courage, dat is veel, dat is reeds
half gewonnen.
aan tal van arbeiders werk en brood worden
verschaft. Ook zullen particulieren in de ge- hetgeen onderweg is
legen heid worden gesteld vlas bij haar te doen
roten.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
,,Sljucht en Rjucht.” 30 April 1898
Reis mei hynzers en sliden fen Oldeboarn
nei Amsterdam yn 1729 (nei in aid hanskrift),
Sjouke de Zee. Jurjen mei de leppel, E. H.
Wy sjogge ’t, mar wy fetsje ’t net, Dreves
Uitterdijk. In ongeluksfügel, 0. H.
Koartswyl. It wapen (met plaatje), D. H. Z.
Riedling. Briefwiksel.
Te Utrecht is gepleit voor de rechtbank
in een geding tusschen het dagblad het Cen
trum en pastoor Kaag te Duivensdrecht. Pastoor
Kaag had aangeboden aan het Centrum verslagen
en andere berichten te leveren, zonder daarvoor
salaris in rekening te brengen, docb tegen ver-
goeding van de kleine dagelijksche uitgaven,
die hij ten behoeve van zijn correspondentie
zou doen. Toen nu echter pastoor Kaag zijn
rekening indiende, maakte het Centrum bezwaar
I deze te voldoen en bood aan een gedeelte te
betalen. Na eenige correspondentie werd den
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
zal medewerken en deze zal rekening moeten
j houden met de belangen der minderheid. De
taalverordeningen. zouden opgeheven kunnen
worden, zoodra de beginselen der taalwet door
de commissie zouden zijn vastgesteld.
Op verzoek van den afgevaardigde Funke
van de Duitsche linkerzijde, werd de zitting
opgeheven, daar de partijen haar gedragslijn
moeten vaststellen na de belangrijke verklaring
van den minister-president.
Afschuwelijk. Een gruwelijke gebeur
tenis heeft in de laatste dagen de opmerkzaam
heid gevestigd op de onverantwoordelijke wijze
waarop in Kroatië en Slavonië tal van gemeenten
voor baar armen zorgen. In Ledince in Syr-
mië (Slavonië), welke plaats van het verkeer
afgesloten ligt, leefde een oude man, die reeds
sedert jaren als bedelaar met de aalmoezen der
inwoners zijn leven rekte. De gemeente had
hem een slaapplaats in den gemeente-stal
aangewezen. De arme oude man moest zijn
woning met den gemeente stier en bet gemeente-
varken deelen. Op een Grieksch-Orthodoxen
feestdag was de man ziek op zijn stroo blijven
liggen. Op dezen dag had men evenwel ver
geten den stier en het varken op de weide te
drijven. Het varken viel nu den zieken man
aan, scheurde stukken vleesch uit zijn lichaam
en trok hem de ingewanden uit den buik,
waarmede hij zijn honger stilde. Toen de stier
het bloed zag, begon hij zoo te brullen, dat
de burgemeester in den stal kwam en het
varken van zijn slachtoffer weg joeg,
man leefde nog, doch overleed
minuten.
SNEEK, 28 April. Tot Secretaris van ’t
Waterschap Wijmbritseradeel c. a. Zeedijken is
met 7 van de 12 stemmen (2e stemming) ge
kozen de heer R. Paehlig, rustend kapitein van
voor de dagboot O. I. leger alhier.
----- Met den benoemde stonden op de voordracht
de h.h. G. Elzer en mr. Th. K. Dorama, die
respectievelijk vier en ééne stem kregen.
BOLS WARD, 28 April. Uit het hooge
Noorden wordt hier tegenwoordig ijs aangevoerd
en wanneer men de kolossale blokken in oogen-
schouw neemt, waarvan sommige meer dan
50 kg. wegen en een voet dikte hebben,
voorzeker dan komt men wel tot de overtuiging,
Kaag had aangeboden aan het Centrum verslagen
Daar zal getracht worden U tot eenstem-
Wij leven onder eene j
RUU llillll UIU1
1
VOOR DE
IIEUS- EI 1DÏERTEITIE-
