l!
Verkiezing Provinciale Staten.
.Hoofdkiesdistrict SMEEK.
WOENSDAG 11 MEI 1898.
No. 37.
Binnenlandsche Berichten.
De aap uit de
mouw.
P. Fennema, te Sneek.
G. E. de Boer, te Snikzwaag,
bij Joure.
A. H. Tromp, te Woudsend.
A. Kerkhoff, te Lemmer.
J. de Jong, te Koudum.
Acht en twintigste Jaargang.
I
Dit Blad veraohijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
H.
immers
over.
I
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 85 oent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement Is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
UITGEVER:
Y KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
I
l<
Door de Centrale vergadering der liberalen
is besloten tot candidaten te stellen de heeren
lijke ontwikkeling van land en volk. Hoe
bitter kleinzielig staat daartegen over de inhalige
politiek der anti-Iiberalen. Wij danken den
heer W. dat hij den sluier wegtrok, om ’t
onzienlijke aan ons te openbaren en we twijfe
len niet aan zijne eerlijkheid om, na zoo snoode
ondankbaarheid, zulk eene handjeplakkerij met
ons te veroordeelen.
Strijden wij den goeden strijd, alleen in het
belang van het algemeen en niet in dat van
bijzondere personen of partijen.
Alleen langs deze lijn wordt het heil des
gemeenen Vaderlands bevorderd.
i zuiveren.
lig van welken godsdienst, eene benoeming tot I
staats-, provincie of gemeente-ambten alleen
gegrond op bekwaamheid en geschiktheid en
wat verder in dien geest moge sturen. Maar
van zulk een positief beginsel willen de geza
menlijke anti-revolutionairen niet gediend zijn.
Hunne leuze is negatief, dat is tegen. Tegen
de goede beginselen, die aan de groote revolutie
van eene eeuw geleden ten grondslag lagen,
al willen ze er gaarne de voordeelen van plukken.
Maar dat plukken is immers egoistisch en
daarom zondig. Niet plukken in ’t openbaar,
in ’t geniep kan het er op door. Of is
een uitgebreid kiesrecht niet een vrucht der
revolutie en moet dit niet verlangd worden
door de anti-revolutionairen c. s., zij het ook
op den grondslag van het huismanskiesrecht, a
la de aartsvaders
Maar laat ons de hoofdzaak verder doen
rusten en letten we op den heilstaat door de
anti liberale minderheden in vereeniging ver
kregen.
Daar is dan eene gemeente waar de Raad
gezuiverd is of (ongeveer bijna) van de liberalen
en daar moest dan een secretaris en een ge.
meente-ontvanger benoemd worden. Ende ziet,
toen het op de verdeeling van den buit aan
kwam, toen moest daar gelet worden op de
mannen van kerk A en B. Waarom ook niet
op die van kerk C., die der Katholieken
Toevallig schijnen alleen candidaten van kerk
A genade en daardoor de meerderheid verkre
gen te hebben, maar dit hindert blijkbaar de
mannen van kerk B, ofschoon die van kerk C
zwijgen, althans voor zoover ons bekend.
Om verdere oneenigheden tusschen de bond-
genooten te voorkomen zouden we gaarne den
een ongevraagd advies willen geven, op
Brieven en Beri róten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uitei lijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Het in ons hoofdartikel van heden be
sproken artikeltje Toevallig? wordt in De Va
derlander van 7 dezer overgenomen en daar
aan voegt dit blad het volgende toe:
»De Stand, schreef onlangs (18 Maart) kla
gend over Hetze tegen de Calvinistendie
waarlijk alleen in hare verbeelding bestaat:
«»De Anti-revol. partij heeft nimmer
een eisch gesteldwaardoor zij zich zelve een
privilegie zou verzekeren of voor zich zelve
een recht zou opeischen. dat niet even breed
aan andersdenkenden zou gegund zijn.””
«Reeds toen rees bij ons eenige bedenking.
Bij de mededeeling van de Banier vraagt
men op nieuw: is dit zeggen van de Standaard
heelemaal waar?”
Laat er ons nog bijvoegen, dat De lader-
lander dit stukje plaatste onder ’t motto Recht
vaardig?, let op, ook al weer met een vraag-
teeken. ’t Schijnt, dat men liever wil verden
ken, dan rondweg beschuldigen. Erg parlemen
tair zelfs buiten ’t parlement.
Programma v/d. Paardencursussen in Friesland.
De theoretische lessen worden bij voorkeur
verdeeld als volgt
2 lessen voor het onderwijs in anatomie en
physiologic (inwendige paardenkennis).
1 les voor verpleging, voeding, fokkerij
raskennis.
2 lessen voor exterieur (uitwendige paarden
kennis).
1 les voor ouderdomskennis.
1 les voor verhoudingen, standen en gangen.
Te zamen 7 lessen voor theorie.
De overige 5 practische lessen worden be
steed 1°. aan het in toepassing brengen van
het geleerde; 2°. aan de gebreken met inbegrip
van de erfelijke en verborgene, hoefbeslag,
monsteren en bedriegerijen in den paarden
handel.
Bij het onderricht zal gebruik worden ge
maakt van de «Handleiding voor paarden
fokkerij”, samengesteld door Van der Weg on
van «Het Paard” van A. Schwarz, vertaald
door Quadekker.
Programma voor de cursussen in Veekennis
in Friesland.
De theoretische lessen worden bij voorkeur
verdeeld als volgt
2 lessen voor het onderwijs in anatomie en
physiologie (inwendige kennis van het vee).
2 lessen voor verpleging, voeding en veeteelt.
2 lessen voor exterieur (uitwendige kennis
van het vee).
1 les voor hulp bij normale verlossingen en
eerste hulp bij plotselinge ongevallen.
De overige 5 practische lessen worden be-
Onze lezers weten 't, wij lezen getrouw De
Banier. Al heet ’t, dat de Redacteur van dat
blad zoo voor als na Friso eens inziet, wij
doen dit met zijn blad geregeld en meermalen
hebben we verschillende opmerkingen over den
inhoud daarvan gemaakt. Ook hebben we te
zijner tijd gewezen op de slingerende houding,
toen De Banier van beslist anti revolutionair
tot het zachtere christelijk-historische overging,
iets, wat vooral merkbaar was bij de jongste
verkiezingen voor de Tweede Kamer. Thans
nu de verkiezingen voor de Staten Provinciaal
aan de orde komen, wordt de inhoud weer
van taaier aard. Er werd reeds op ’t ver
blijdende verschijnsel gewezen van samenwerking
van anti revolutionairen, christelijk-historisch en
en katholieken, met een onderling accoordje
over ’t verdeelen van den buit, ’t Heeft er
al den schijn van, alsof men, voor men de
eendracht betracht tegenover de Tweede Kamer,
eerst de Provinciale Staten in zijne macht wil I
hebben, om zoo de Eerste Kamer om te zetten.
Immers, dan kan zoo’n manoeuvre tegenover
de Tweede gemakkelijk in korten tijd geschie
den en de zaak is in orde. Als dit het I
krijgsplan der verbonden anti-liberalen is, dan
moet men toestemmen, dat ’t wel doordacht is
en bekwamen leidslieden waardig. Zij mogen
dan onderling een weinig tegenover elkander
vitten, dit doen kooplieden ook tegenover ’t
oog der wereld, maar in den grond der zaak
zijn ze ’t volkomen eens en ze waren dit reeds
voor de operatie.
Wij, liberalen, mogen rekening houden met
een zoodanig welberaamd plan en al wat vrij
zinnig heet, moet zich daartegen stellen, door
van geene lauwheid of toegevendheid te willen
weten, vooral daar niet, waar het de verkiezingen
der Provinciale Staten betreft. Men heeft het
zwakke punt der liberalen tot bazis der krijgs- I
bedrijven uitgezócht. Immers gewoonlijk worden
de Provinciale verkiezingen minder geteld.
noemen.
Nu zien ze het voor hun oogen, dat spoedig
in hoofdzaak, niet alleen de Raad, maar ambte
naren, armvoogden, boekhouders, wegwerkers
enz., alleen toevallig zullen behooren tot Kerk A.
Natuurlijk, dat ze nu niet meer meedoen
willen aan dat spel en spoedig een chr. hist,
kiesvereeniging in ’t leven zullen roepen, met
welke de Antirevolutionairen voortaan te reke
nen heeft.
Jammer, dat het zóó gaat; doch de zooge
naamde antirevolutionairen maken het noodig,
niet door hun woorden zoozeer, doch door hun
praktijken voorval.
Men organisere zich dus overal en, als het
mogelijk is, werke dan samen bij de verkiezingen!
W.
Welke gemeente hier bedoeld wordt is overigens
eene zaak van geen overwegend belang. Gesteld
slechts het kan zoo, als de gemoedelijk-geestige
heer W. zegt. En dan geeft hij reeds veel,
waarvoor we hem dankbaar moeten zijn. Dan
doet hij voor goed den aap uit de mouw kijken,
en dat wel in zijn ijver, om zijne zaak en die
der zijnen te dienen.
Allereerst verdient de uitlating dat de be
trokken gemeenteraad bijna geheel van liberalen
was, opgeld.
Jongens, ja, dat liberaal gespuis is ook zulk
een ontuig. Er mocht warempel wel een Hercules
komen, om den Augius-stal in een oogwenk te
Wat doen toch in vredesnaam die
liberalen in de wereld? Wat doen ze in de j
raadzalen van gemeente, gewest of den lande? I
Zij willen immers een christendom boven geloofs
verdeeldheid, een vrijheid voor ieder, onverschil-
In verband hiermede vestigen wij de bijzondere
aandacht op een «onnoozel” artikeltje van den
beer W., den ijverigen medewerker van De
Banier, in ’t no. van 30 April 1.1.
Wij nemen zijn stukje in zijn geheel over, gezuiverd
Toevallig-
In een onzer Friesche gemeenten, waar de
liberalen al sedert eenige jaren verre in de
minderheid geraakten bij de gemeentelijke stem
bus en de gemeenteraad bijna geheel van libe
ralen gezuiverd is, moest een secretaris en een
ontvanger benoemd worden.
Nu heeten alle kiezers van christelijken huize
in die gemeente antirevolutionair. Schoon niet
waar?
En wat nog schooner is, eendrachtig werkten
die allen samen!
Doch er is een maar. De kiesvereenigingen,
gewoonlijk zeer trouw bezocht door antirevo
lutionairen, die lid waren vooral van Kerk A,
stelden in de laatste jaren als candidaten voor
den Gemeenteraad mannen van Kerk A en
die werden gekozen en gingen naar den Raad.
Dat was niet opzettelijk, maar heel toevallig,
indien men het althans maar gelooven wil
En de Hervormden brachten die mannen
mee in den Raad het was althans slechts een
enkele hunner, die pruttelde of thuis bleef van
de stembus.
Welnu, er moesten nu een secretaris en een
ontvanger zijn en de benoemden behoor
den ook al tot Kerk A.
Natuurlijk was dat alweer toevallig.
Zie, de Raad is antirevolutionair en weet
ge, hij benoemde in dit geval ook antirevolutio
nairen 1 I
En de Antirevolutionairen vragen
niet: Tot wat Kerk behoort gij?
Zoo kleinzielig zijn ze niet
Reken er op, dat, als de candidaten voor
den Raad mannen zijn van Kerk A of B, dit
geheel onwillekeurig is. Reken er op, dat, als
er postjes zijn te vergeven en de benoemden
behooren tot Kerk A of B, dit geheel onwille
keurig is. ’t Is alles toevallig in hun voordeel.
Begrepen?
Thans gaan de oogen van de Hervormden
in die Gemeente open en beginnen ze het in
te zien, dat ze te goedgeloovig geweest zijn en
eenvoudig gebruikt werden, ja gebruikt door heeren
hen, die zich de calvinistische antirevolutionairen deze wijze:
Werkt volstandig mede, dat tot Burgemeester
gekozen worde een volbloed anti revolutionair,
tot Secretaris een christelijk-historische en tot
ontvanger een katholiek en houdt deze lijn met
gestrenge consequentie vol voor alle andere
gemeente-betrekkingen.
Overbodig is dit advies niet.
Immers den Hervormden (hier de christelijk-
bistorischen) zijn de oogen opengegaan. Zij
beginnen in te zien, dat ze te goedgeloovig
geweest zijn en eenvoudig gebruikt worden,
ja gebruikt door hen, die zich de calvinistische-
antirevolutionairen noemen.
«Ambtenaren, armvoogden. boekhouders,
wegwerkers, enz”, (doodgravers dus ook) zullen
alleen behooren tot kerk A!
Vreeselijk bedrijf!
Droomt men zich niet terug in den Regen
tentijd? En doet men niet of men de revolutie,
die dezen brak, nog wachtende is
Ons, liberalen, is bet onverschillig, of al of
eenige der opgenoemde titularissen tot kerk A,
of B, C, of D, of E, of F, enz. behooren, als
ze maar mannen op hunne plaats zijn, mannen
voor allen, als ook ’t Vaderland kinderen van
onderscheiden aard herbergt.
Den Hervormden zijn de oogen opengegaan!
Welk eene aanmatiging!
Of zijn er onder de liberalen, wien al sedert
jaren de oogen open gingen, geene hervormden?
Voor ’t leeuwendeel zeker, maar ook behooren
tot hen joden en orthodoxen, zoowel in de
hervormde kerken als die der katholieken,
zoogenaamd geloovigen als ongeloovigen. Het
I beste bewijs, dat bet liberalisme allen kan
omvatten, die het wel meenen, met de geleide-
f
iin» iiiiiii ui ii sn\n.
r
en
I
I!
i
IffllIS- M IIIHII11:\III
