WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1898.
No. 61.
Overeenstemming
Buitenlandsch Nieuws.
Hoe is ’t nu?
Acht en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
Wschrijft in de Banier, onder het opschrift
de lijst der
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM
Maar laat ons ’t woord
geven met zijn artikel
’t Moet gezegd, dat ’t standpunt van de
Vaderlander ons nog al bevalt al kunnen we
ons niet vereenigen met de afschaffing van een
zevende leerjaar; wij zouden integendeel de
bijvoeging van een achtste nog verlangen.
Maar dit voorloopig daargelatenwat een
ellendig gekibbel toch over iets meer of iets
min verzuimOns kwamen dadelijk voor den
geest de pleitredenen voor het behoud van
Sodom en Gomorrah. Zoo er nog honderd
nog vijftig, nog tien, slechts vijf braven in die
steden gevonden zouden wordenzou tot de
executie niet worden overgegaan. Hoe geheel
anders is het bier?
Het schoolverzuim is en blijft een groot
kwaad, niettegenstaande zoovele pogingen daar
tegen aangewend. Dit weten alle onderwijzers,
zoowel openbare als bijzondere. En hoe ter
wereld ’t nu nog mogelijk is, dat er onder de
laatste eentje gevonden wordtdie nog tegen
de invoering van leerplicht kan ijverenver
klaren we niet te begrijpentenzij blinde
Zoo
En nu bleek, dat werd b.v. nu reeds opgemerkt dat het tegen-
maar woordige Kabinet te veel verrichte. Let op
>mt, hebben I lezerste veelEerst dienstplichtnu leer-
ipreken, dat I plicht, en reeds weder een ontwerp op de be-
het optreden der strafffing van jeugdige boosdoeners, enz. enz.
Kan er betere lofspraak worden gehoord uit
liberalen hunnerzijds hadden er steeds den mond der tegenstanders?
Maar waarom nu maar niet verder de banden
ineengeslagen en leerplicht en kosteloos onder
wijs voorgeschreven beide zoowel voor het
openbare als het bijzondere onderwijs? Wij
wezen daarop vroeger reeds. Nu we de paci
ficatie eenmaal hebben, moet daarop voortge
bouwd worden. Geen nieuwe schoolstrijd ont
brande onder de groote menschen, die daarmede
de kleine ontzettend veel nadeel zouden aan
brengen.
Ten slotte feliciteeren we den heer W. dat
hij met zijn Diogenes-lantaarntje toch eindelijk
in den persoon van den wethouder der gemeente
Groningen, den heer Wouters, een liberaal
gevonden heeft, die de zaken wat meer nauw
keurig wilde onderzoeken. Al wat liberaal is
heeft ’t overigens tamelijk wel bij den wakkeren
schrijver verbruid. Hij en de zijnen zijn zuiver
aan den graat, doch die liberalen, o foei!
Wij herinneren ons
van een
van de straten stond te biddenom van de
menschen gezien eu gehoord te worden
H.
Wij hebben onze lezers reeds een paar malen
in kennis gesteld met de Vaderlander, een te
Utrecht verschijnend weekblad dat vrijwel als
het hoofdorgaan der christelijk-historische partij
in den lande kan worden beschouwd. Zij weten
tevens ook dat de Banier sedert de laatste
jaren mede als orgaan van deze partij wil
doorgaan. Opmerkelijk is het echter, dat beide
bladen van sgelijke” richting zoo voor als na
nog al een belangrijk verschil aantoonen. Vooral
schijnt de vermakelijke heer W. nog al eens
uit den band te springen ofschoon de hoofd
redacteur van het blad ’t in dezen geheel met
hem eens schijnt te zijnwegens de dikke
woorden tegen het wetsontwerp op den leer
plicht onlangs door hem gebezigd.
In ’t kort de Banier is tegen ’t leerplicht-
ontwerp en de Vaderlander is er voor.
aan ’t laatste blad
zuster der overleden vrouw in de koloniën.
De Prins van Wales, wiens knie nog eens
met de X-stralen onderzocht is, leed geen pijn
meer en vertrok Zaterdag naar zijn jacht te
Cowes.
Het koninklijk college van geneesheeren
heeft Donderdag, met het oog op de aange-
kondigde derde lezing van ’t ontwerp rakende
de vaccinatie, waarbij feitelijk de dwang wordt
afgeschaft, eene verklaring aangenomen, volgens
welke vaccinatie het eenig voorbehoedmiddel is
tegen de pokken.
De gewezen koningin van Hawaii’, Liliuoka-
lani, is ernstig ziek.
RUSLAND. Den 13en Augustus zal er
een speciaal tarief in werking treden voor
waggoniadingen koren van de stations der
Russische spoorwegennaar de stations van
Duitsche en Nederlandsche spoorwegenmet
uitzondering van KoningsbergenDantzig
Neufahrwasser en Memel.
Het koren etc., met uitzondering van meel
en grutten, moet gestort ter verzending worden
aangeboden.
maar
goed berekend
narekenen.
Volgens den Minister waren er in Groningen
1291 kinderen, die geen onderwijs genoten.
Een wethouder der gemeente, de heer Wou
ters, ging echter zelf onderzoeken en vond 811
kinderen, die zonder onderwijs waren.
Dat geeft nog al een verschil, niet waar
»Voor de overige gemeenten mag men het
getal in dezelfde verhouding verminderen,” zegt
de heer Wouters, somdat vele der omstandig
heden, die zich hier voordoen, ook elders zullen
voorkomen.”
Zestig duizend slinkt dan tot zeven en dertig
duizend
En dan mag men vragen of seen zoo in
grijpende maatregel, als het invoeren van leer
plicht mag worden genoemdgebiedend nood
zakelijk is en of daarom het wetsontwerp moet
worden aangenomen.”
Zoo vraagt de schrijver in de Banier. Het
geringe aantal der van onderwijs verstoken
kinderen schijnt hem de in voering van leerplicht
nog niet te rechtvaardigen, is hem blijkbaar
geen voldoende reden om allen ouders een last
die geen last is op te leggen. Dat
zeven en dertig duizend kinderen zonder onder
wijs blijven moet dus niet erg geacht worden.
Heel anders de Standaard.
Tijdens de Staten-verkiezingen er op gewezen,
dat dr. Kuyper voorheen zich vóór leerplicht
heeft verklaardgaf zij te kennendat zich
vergiste wie meende, dat zij door haar afkeurend
oordeel van het ingediende wetsontwerp met
die vroegere uitlatingen in tegenspraak kwam.
Eerst moet door ’s lande zede, door de
aigemeene usantie, door het verhoogd plichts
besef der ouders, de noodzakelijkheid om de
jonge kinderen een deugdelijk onderwijs te
Brieven en Berijtiten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uitei lijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentièn Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Narekenen”
»De Regeering heeft de noodzakelijkheid van
leerplicht o. a. ook betoogd op dezen grond
dat er bijna zestig duizend kinderen tusscben
6 en 12 jaar geen onderwijs genieten. De
pers der liberalen gaat dit allereerst rondver
tellen.
Maar er is ook een liberaal geweest, die
zoo niet wilde aannemen, dat dit getal
1 was en die daarom eens ging
DUITSCHLAND.
voormiddag te Bergen in Noorwegen aangeko
men waar hij tot Maandag denkt te blijven.
Aan boord van de Hohenzollern was alles wel.
Met den dood van Bismarck is de Hohenzol
lern onmiddelijk naar Kiel teruggekeerd.
Omtrent den ganzeninvoer uit Rusland is
men het met dit land nog niet eens geworden.
Het verschil van meening echter dat tusschen
beide landen op dit punt nog bestaatis zoo
gering en betreft zoo geheel en al bijzaken
dat er niet aan getwijfeld behoeft te worden
of de zaak zal spoedig bijgelegd zijn.
De verhoogingen van Russische douane-rech-
tente heffen van enkele Duitsche artikelen
zouden Vrijdag van kracht hebben moeten wor-
i denmaar zijn voorloopig nog uitgesteldtot
de onderhandelingen tusschen beide landen baar
beslag zullen hebben gekregen.
Hertog Ernst Günther van Sleeswijk-Holstein
heeft naar aanleiding van zijn huwelijk voor
j zijne 1000 ambtenaren, dienstboden en arbeiders
een pensioen- en weduwenfonds opgericht.
Het gerucht heeft geloopendat de Tsaar
doen genietenin de aigemeene overtuiging
zijn doorgedrongen.
»Door die zedelijke pressie moet het eerst
zoover worden gebracht dat men grosso medo
zeggen kandat de jeugd over heel het land
school gaat of thuis onderwijs ontvangt.
»Doch is dit punt eenmaal bereikt, en blijft
er dan nog een kleine groep van onwillige of
ondeugende ouders over, die blijken voor geen
zedelijken prikkel vatbaar te zijn, dan is de ure
gekomen voor de Overheid om tot bescherming
van het verwaarloosde kind op te treden.”
Met verbazing hebben wij gevraagdDan
eerst? Niet eer? Mag zij zoolang de verwaar-
loozing laten invreten?
De Stand, gaat voort
»De vraag, of dit oogenblik bereikt is, hangt partijdigheid drijfveer der bandeling is.
natuurlijk van de cijfers af. F
het zwarte cijfer niet ruim 60,000 is, maar woordige Kabinet te veel verrichte,
feitehjk op hoogstens 12,000 neerkomt, hebben lezers
wij niet geaarzeld, openlijk uit te 8]
ook o. i. het oogenblik voor
Overheid gekomen is.
»De 1
belang bijhet cijfer der verzuimers hoog te
laten klinkenwij daarentegen lieten de actie
juist van het lage cijfer afhangen.
»Ware het cijfer van 60.000, dat de libe
ralen bij de stembus gebruikt hebben, reëel
geweest, we zouden gemaand hebben om nog
te wachten.
s Zestigduizend ware nog bijna 10 pCf. ge
weest, en we waren overtuigd, dat dit cijfer
nog heel wat, alleen door zedelijke pressie,
kon dalen.
»Maar nu” nu wenschte de Stand, wel
eene geheel andere bestrijding van het kwaad.
Ieder echter voelt, dat bare redeneering juist
het omgekeerde is van die van W. in de
Banier.
Om het lage cijfer vindt de laatste regeling
onnoodigde eerste noodig.
Indien men geen adder onder ’t gras vreesde,
zou men met de Stand, onderhandeling mogelijk
achten. Immers, het beginsel der wet: de
bescherming van het verwaarloosde kind, wordt
door haar gehuldigdal wenscht zij ook de
regeling anders. En in den wensch naar
schrapping van het zevende leerjaar staan wij
aan hare zijde. De instelling daarvan wijst
boven het doel der wet uit en brengt zware
financieele lasten.
Vermoedelijk zal evenwel de praktijk van
Standaard- en Banier-mannen wel eender wezen
slechts dit ontwerp ten val brengen!
Wij voor ons zeggen: of deze regeling ten
bate van zestig-, zevenendertig of twaalfduizend,
honderd of tien verwaarloosde kinderen moet
gemaakt worden, ’t is ons hetzelfde. Overmits
alle behoorlijke oudere reeds nu hunne kinderen
op scholen zenden, waar zij in de vakken ai
onderwezen worden, zal leerplicht (na wegneming
van het zevende schooljaar) de goeden niet
kwellenmaar vele kwaden tot hun plicht
brengen. Onlogisch is het rond te vertellen
dat alsdan het Cbr. onderwijs zal worden ge-1
schaad. En daarom blijven wij de invoering
van leerplicht toejuichen.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIÈN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever
en Keizer Wilhelm in den a.s. herfst een be
zoek zouden brengen aan het Italiaansche
Hof. Volgens de Pol. Corr.die inlichtingen
heeft ingewonnen bij Italiaansche Regeerings-
ambtenaren is daar van een dergelijk bezoek
niets bekend.
FRANKRIJK. Het gerucht, dat de deken
der literarische faculteit aan de hoogescbool te
Bordeaux, dr. Stapfer, wegens het uitspreken
van de bekende rede, voor zes maanden in zijn
functie zou zijn geschorstis inderdaad beves
tigd. Bij ministerieel besluit is Stapfer voor
zes maanden uit zijn ambt ontzet.
Stapfer is de achtstedie door het vrijuit
zeggen van zijn meening omtrent de zaak-
Dreyfusdaarvoor door de Regeering wordt
gestraft.
De eerste was prof, Andrade, hoogleeraar in
de wiskunde te Rennesdie ontslagen werd.
Hij werd gevolgd door mr. Leblois, die ontzet
werd uit het ambt van adjunct-maire aan het
zevende Parijsche arrondissement. Daarop kwa
men luit. Chapelainop non-activiteit gesteld
en professor Grimauxgepensioneerdaan de
beurt. Kolonel Piquart en Reinach werden
uit den militairen dienst ontslagen, terwijl Zola
gestraft werd met schrapping van
orde van het Legioen van Eer.
De beslissing van den raad van orde ten
opzichte van Zola heeft zoodanig de veront
waardiging van den bekenden auteur Jules
Barbier opgewekt, dat hij zijn eigen distinctief
dier orde heeft teruggezonden.
De grootkanselier van het Legioen van Eer
heeft echter aan Jules Barbier medegedeeld
dat aan zijn verlangen om uit de orde te tre
den krachtens de statutengeen gevolg kan
worden gegeven.
Generaal Galliffetdie sedert drie weken
I een kuur deed te Marienbadis Dinsdag van
daar vertrokken, door den Minister van Oorlog
naar Parijs ontboden in verband met de in
structie der zaken betreffende overste Picquart
ergens gelezen te hebben en majoor Esterhazy.
Farizeeër, die luide op de hoeken i ENGELAND. Het Hoogerhuis heeft het
ontwerp tot invoering van plaatselijk zelfbestuur
in Ierland in derde lezing aangenomen.
Het Hoogerhuis heeft het ontwerp tot wering
van misbruiken bij predikantsbenoemingen in
de Staatskerk bij derde lezing goedgekeurd
als ook dat betreffende het huwlijk met een
De Keizer is Vrijdag- zuster der overleden vrouw in de koloniën.
iiuii min uiilslnu.
mis- H mui; u:\nr
