i
I H-
Verkiezing.
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1898.
No. 73.
Het Noorderlicht.
Officieel gedeelte.
Eene zaak van aanbelang.
HBtaMi
Acht
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
breed
districten
naar
Vooral derlicht met ons hebben bewonderd.
en
H.
hij alleen de souvereine rechten mocht j
en
vereert.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per postSS cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
Y- KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
nu
en
de kimmen was de hemel zwart
’t Vorschend oog
1 waarnemen,
en nog altijd
Maar nu nog eene andere zaak.
De Ministers
KUM maakt bekend, dat bij hem op Dinsdag
den 27 September a.s., van
I
g afwezig I
met hunne houding
Zwaag en
genoemd worden) de groep der socialisten.
zoo iets bepaald logisch zijn,
staat eene nieuwe Vorstin
Volkmaar ook er staat een
eene nieuwe Vorstin.
Op die manier kan men lang en
redeneerenmet een schijn van recht,
oordeelen
De feesten zijn zoo ongeveer voorbij.
H. M. Koningin Wilhelmina is alszoodanig
gehuldigd En ’t moet gezegd, gehuldigd niet
alleen in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, maar
gehuldigd door geheel het landtot in zijne
diepste hoeken. Geen wanklank werd verno
men ’t was rondom pret en vroohjkheid de
jeugd steeg ten Troon en de jeugd voer over
gansch Nederland.
Op dezen 6den September 1898 zijn de
oogen
gericht, zijn hoofden en harten vervuld van de
groote gebeurtenis, die daar plaats beeft.
En zulks met zooveel recht. Want de eeden
en beloften, die op die gewijde plaats in onze
Hoofdstad worden afgelegd, bevestigen op nieuw
rde heeren der den ouden band tusschen ons volk
na de feestviering dit
Zonder eenigen j gesloten wordt in den
dan getuigendie
hier staan weals werkelijke vertegen-
Het woordigers van het volk en treden
en
houding der Ministers.
van alle Nederlanders op Amsterdam
Constitutioneele bezwaren derhalve. Welnu, gadegeslagen. Vrijdagavond omstreeks elf ure
als ze er zijnzal de Regeering die zoo cor- waren het geheele straalbundels, die als zoek-
zoo ongeveer tot het zenith klommen
steeds ongedurig en beurtelings af- en toene-
kracht en gloed. Maar vooral in
van Zaterdag op Zondag genoten we
derhalve met geheel vrij uitzicht een
Daar stond het sterre
stend houden.
Gedurende 1
waarheid vertegenwoordigd? was het om ons heen
Vreugdevuren mogen mooi
wezen1
gloedPrachtig was
dagen. v
schap wilde verhoogen?
I hoofde vaderlandsche liederen
beeld der Koningin alsof het een
was.
Zeker denkt iedere Nederlander op dezen
6den September aan die achttienjarige, die
hare zware maar grootsche en heerlijke taak
gaat aanvaarden. Zij mag zich daarbij gesteund
weten door een trouw volkwiens hart haar
met zijne beste wenschen en zegenbeden be
geleidt.
Zulk een band tusschen vorst en volk be
staande mag wel gelegd genoemd worden in
den naam van die gerechtigheid, die een volk
verhoogt. Want waarlijk: de dag van heden
verhoogt het Nederlandsche volk èn in het oog
der wereld èn voor zijn eigen bewustzijn.
Ontegenzeggelijk zijn vandaag de oogen van
geheel Europa op ons gericht. Vooral in de
beschaafde wereld wordt de voor ons zoo ge-
i wichtige gebeurtenis besproken en in den
vreemde ik weet het uit eigen ervaring
worden wij om die goede en hartelijke vet
er bij ons tusschen vorst en volk
bestaatbenijd. Maar dat is geen nijddie
ons nadeel wil, neen, de vreemdeling vindt in
die verhouding tusschen het Nederlandsche volk
en zijn Koningin iets buitengemeen aantrekke
lijks, iets, dat zoowel de vorstin als het volk
vergelijkelijk schoone schouwspel aandachtig volk moest zijn voor den vorst, onze voorvade-
Brieven en Beriititen, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uitei lijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
Maar nu?
Na al de gepaste vreugde spreekt ’t als van
zelve, dat er weer gewerkt moet worden. De
verschillende partijen hebben zich als om
zeerste beijverd hulde te brengen aan de
Jeugdige Majesteit. Ze hebben als ’t ware
over ’t hoofd der jonge Gebiedster elkander
de hand gereikt en daarmede stilzwijgend de
plechtige belofte afgelegd«Met Oranje voor
Nederland1”
Zulk eene belofte heeft beteekenis.
Dat is eene zaak van aanbelang.
Wantwat er verder moge geschiedende
eed der feestweek bindt ons allen en zegt, dat
we zijn één Volk, geschaard rondom één
Troon.
«Oranje en Nederland
Nederland en Oranje
Die eeddie beloftezij het baak waarop
en voortaan geheel het Vaderland koerst
ongetwijfeld zal het sturen in de beste
richting. Een doelwit, grondend op ’t verleden,
geheiligd voor de toekomst
Zoo dan.
De Regeering heeft het begrepen.
Het achttal Ministers stelde de portefeuilles
ter beschikking der nieuwe Majesteit. F
katholieke dagblad De Tijd roemt die daad
erkent eerlijk die niet verwacht te hebben.
Het blad plaatst als bewijs een deel van een
hekel-artikel, zoo de aftreding niet ware aan
gevraagd. Genoeg, de Regeering, het Kabinet
heeft constitutioneel gehandeld. H. M. heeft
de Ministers in hunne betrekkingen bevestigd.
Het «oude” Ministerie blijft derhalve. Maar
zegt De Tijd, nu is ’t ook zaak, dat al
de aanhangige wetsontwerpen worden inge
trokken. Er kunnen er toch zijnwaarmee
Koningin Wilhelmina zich niet vereenigt.
’t Blad heeft geene nevenbedoelingen, ook niet
ter zake van het wetsontwerp op den leer
plicht
en Oranje.
Kan van dien band gezegd wordendat hij
naam der Gerechtigheid,
een volk verhoogt?
De geschiedenis leert ons, dat die band ont-
is te midden van den opstand onzer
Want vol-
I gens de erkende en bezworen wet dier dagen
’t Zal ons lustenals de heeren dezen o.i. was Filips II van Spanje onze wettige heer
«Koninklijken” weg zullen volgen. en meester, waren deze landen zijne erflanden,
waar hij J" --
uitoefenen.
En niettegenstaande dat beschreven recht
hebben onze voorvaderen de gehoorzaamheid houding, die
schitterend aan dien Filips opgezegdhebben ze hem af-
hemelvuren winnen het in kracht en gezworen, hebben ze zijne werktuigen het land
het Noorderlicht dezer uitgejaagd en hebben zij zich daarbij beroepen
Was hét, alsof de Hemel onze blijd- I op de heilige ongeschreven wetten door Spanje’s
1 Koning met de voeten getreden. Toonde nl.
Een paar avonden aaneen hebben we ’t on- Filips uit te gaan van het beginseldat het
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
afwezig de Kamerleden Troelstra, Van der verdwenen
Van Kol, dat is (als ze gewoonlijk lichtende als bij den aanvang nog eenigen tijd
stand houden.
De vraag mag gesteldhebben zij hunne Gedurende het geheele natuurverschijnsel
^districten naar waarheid vertegenwoordigd? was het om ons heen zoo licht als bij ongeveer
I Wat deden die districten? Heeft Tietjerkste- eerste of laatste maan-kwartier. Er zullen
radeel, heeft Heerenveen, heeft Deventer feest bepaald meerderen zijn geweest, die dit Noor-
rt» ZA TT 1 T./J O TT 1-n ZAZA TT /ATT ZA VA 1 TA 4" /ATA \-' /A/A I'd 1 I zj r, «1 z. V% 4- 1 ZA 4- Ia ZA Ia Ia z\ A Ia za www za ww zj ZA m zl
ren meenden terecht, dat dit feudale beginsel
niet kon blijven bestaan voor een hoogere ge
rechtigheid, dat niet de willekeur en het belang
van-den vorst, maar het welzijn van het volk
de leidende, alles beheerschende gedachte der
regeering zijn moest.
Hoe heeft in den reusachtigen worstelstrijd
I door de botsing van deze twee groote begin
selen van den geest der Middeneeuwen met
den geest van den Nieuwen Tijdontstaan
het geslacht der Oranjes geschitterd in de
voorste rijen. Hier zij met diepen eerbied de
naam genoemd van dien Willem, den Vader
des Vaderlands, die aan dat vaderland getrouw
tot in den dood getoond heeft, hoe innig hij
doordrongen was van dat beginsel, dat de vorst
er is ter wille van het volk.
In dien bloeddoop, dien ons volk met de
Oranjes heeft ondergaan, beiden strijdend voor
de ideëele goederen van staatkundige en gods-
Ein- dienstige vrijheid in dien bloeddoop ligt het
begin van den zoo hechten band tusschen ons
volk en zijn koningshuis. En hoe is die band
door de geschiedenis die immers voor volken
en personen een rechtbank is, gerechtvaardigd
en bevestigd
Owij willen niet ontkennendat de ge
schiedenis van het Nederlandsche volk en van
zijn vorstenhuis een geschiedenis van menschen
is en als zoodanig door misslagen en zonden
ontsierd is geworden maar toch zeg ik zeker
niet te veel, als ik het onwedersprekelijk noem,
dat op de glorierijkste bladzijden onzer historie
de naam van een Oranjevorst geschreven staat
als van een handhaver en verdediger van ons
volksbestaan.
Zoo is de band tusschen Nederland en Oranje,
voor eeuwen gelegd, door de eeuwen bevestigd,
iets gewordendat de fantasie van ons volk
telkens weder doet ontwakendat zijn hart
sneller kloppen doet.
Treffend was het om te zien, hoe niet slechts
de hoofdstraten maar vooral de achterbuurten
met groen werden getooid en hoe de Roomsch-
Katholieke bevolking dezer stad met ontblooten
zong voor het
heiligen-beeld
gevierd
Heerenveen.
tricten,
klaart en toch bij de feestviering zulk eene In be Zondagsbede, Doopsgezind Weekblad
warme Oranje gezindheid aan den dag legt? van 11 Sept., is een stuk opgenomen van den
Wat ook te denken van afgevaardigden, die heer B. HAGA, vroeger Doopsgezind predikant
er geen been in vindenzulke districten te Ae Witmarsum thans te Nijmegen. Wij hebben
eeden en
ook de andere partijen weten zich te be
dwingen en betrachten de bescheidenheid.
Iets anders nogook eene zaak van aan- kunnen bewonderentoen plotseling als met
belang. Van aanbelang zeker in de hoogste een bezem en onder een knappend gesuis het
mate. geheel als opgerold werdweg was het
Zonder kennisgeving waren bij de huldiging j zuidelijke licht, ook de donkere massa’s waren
afwezig de Kamerleden Troelstra, Van der verdwenen en alleen de noordelijke wolk bleef
negen tot des namiddags vier uur, ten Gemeente- ontwerpen behooren c.q. ingetrokken te worden, onvergefelijk tooneel.
Generaal. Moeten ook zij niet allemaal naar één uur ongeveer ten noorden van de Poolster,
huis gezonden worden, om zich aan eene nieuwe i Laag aan d~ K: J~ 1 1 1
verkiezing te onderwerpen? hoewel niet ondoordringbaar.
Als men de lijn der consequentie volgt, zou kon de sterren daar nog zeer goed
Want toch, er Boven dezen zwarten achtergrond
tegenover Haar j beneden de noordelijkste sterren van de Groote
Volk tegenover Beer (of Wagen) was eene «wolk” die een zee
van licht verspreidde. Daarvan afgescheiden
en meer naar het westenten zuiden van de
Wij «bovenste” sterren van het genoemde beeld
’t minder fair nader op deze aan- waren wederom twee schitterend lichte wolken,
gelegenheid in te gaanvooral na de jongste beurtelings sterker of zwakker verlicht.
beloften van houw en trouwmaar delijk' vereenigden deze zich en werd het één
vuur, al vuur, terwijl daar tusschen enkele
«vallende” sterren werden waargenomen. Wij
hebben het schouwspel ongeveer een half uur
i bewonderentoen plotseling als met
reet handeldewel verder den goeden weg lichten
weten te bewandelen.
De BURGEMEESTER der gemeente W0R- Maar nu no£ eene andere zaak- mende in
- De Ministers hebben hunne portefeuilles den nacht
des voormiddags beschikbaar gesteldde ingediende wets- over zee,
z-.. X ZA L L. ZA za za AA za /-zxtml-lrnn 4-.» TTTZAwrl/ATT 1
hoe is het nu met de leden der Staten- beeld De Groote Beer, ’s nachts half een a
huize aldaar, opgaven van CANDIDATEN
kunnen worden ingeleverd voor de stemming
van één lid van den Raad dier Gemeente.
De tot invulling bestemde formulieren voor
die opgaven zijn ter Secretarie der Gemeente
in de gewone kantooruren, gedurende veertien
dagen, vanaf den 12 dezer en op den dag der
verkiezing kosteloos verkrijgbaar.
Workum, den 10 September 1898.
De Burgemeester voomoemd,
T. M. ten BERGE.
niet te vi
waren zonder kennisgeving afwezig I
Blijkbaar waren ze i
tamelijk verlegen. Den eed van trouw afleggen
aan de jonge Koningin ging op hun standpunt
moeielijk vooral wijl hunne districten jubel
den. Maar wegblijven is toch ook geen helden
daad.
’t Komt ons voor, dat zoo niet alle leden
der Staten-Generaal zich aan eene herkiezing
hebben te onderwerpen
socialistengroep i
inzonderheid hebben te doen,
eed of eenige belofte kunnen ze
ziet
j woordigers van het volk en treden we op staan is te midden van den oj
zonder eenige nabetrachting. Correctals de vaderen tegen hun wettigen vorst.
Wij meenen op en top.
En wat nu te denken van dis
waar de meerderheid zich sociaal ver-
en toch bij de feestviering zulk eene
Oranje gezindheid aan den dag legt?
o. been in vindenzulke districten te Witmarsum thans te Nijmegen,
vertegenwoordigen of wat beter gezegd is dat stuk met ingenomenheid gelezen en laten
ertegenwoordigen, immers de heeren hier voor onze lezers volgen.
6 September 1898.
Kin niiiii i hum iv.
linns- h mi t.i; 11:\11 r
UITGEVER:
I UVMUVU UVU UVU VU TT U|/V1 VU^VTVVl VVU kJ CX I X UUL
