ll
1
I
WOENSDAG 5 OCTOBER 1898.
No. 79.
Binnenlandsche Berichten.
Acht
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
Ge
stichting van een nieuw gebouw voor de Rijks-
H.
Het geschenk
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement Is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bjj den Uitgever
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
wijlen Dr. L. A.
i enkel antwoord
van het onderwijs in land-
houtteeltf 6000 voor de
Rijkslandbouwproefstations
ren.
een geld Als al deze
waren, ’t zou een
Want tot welke partij of tot welke
dubbele rente
loren.
Zonderling genoeg, komt deze opmerking uit
de aanschaffing van
en tijdschriften, zijn de
bijdragen tot een gezorgd dat
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiteilijk Maandag en Donderdag middags J uur.
Advertentiën Dinsdag en Vrydag morgens vóór 12 uur.
De Koninginnen te Apeldoorn. Ook
te Apeldoorn behooren de inhuldigingsfeesten
tot het verledene.
Ook daar is evenals elders alles uitstekend
geslaagd en nergens kwamen wanordelijkheden
voor.
De groote menigte vierde op de meest op
gewekte wijze feest, overal klonken de nationale
liederenen al dansende en springende bleef
men steeds binnen de perken der welvoege
lijkheid, en dronkemanstooneelen, die kwamen
niet voor.
Vertoonde zich hier of daar een beeltenis
van onze geliefde Koningin, dan kon men daar
niet passeeren voor men een Vaderlandsch lied
had aangebeven en onder luid hoera trok men
verder, en zoo joelde en krioelde het op de
meest prettige wijze dooreen.
Dat alles zoo uitstekend is geslaagd, is voor
zeker te danken aan de uitstekende voorbe
reiding en aan de medewerking van het pu
bliek.
De gevolgen onzer feestviering.
Gerust mogen we aannemen, dat het kronings
feest alom in den lande met geestdrift is ge
vierd. Van stad tot dorp zette het gejubel
zich voort en zelfs de gehuchten deden mee.
Overal vlaggen bij armen en bij rijken, vreugde
vuren des avonds, versieringen tot in de meest
verwijderde hoekenoud en jong was
vroolijk. ’t Scheen, terwijl de Jeugd ter Troon
steeg, alsof het gansche Vaderland eene ver
jongingskuur ondergingalsof moed en geest
kracht herleefden en al de verschillende partijen
in den Lande het gemeenschapsgevoelhet
één-zijn rondom eene zelfde Meesteres, onwille
keurig in en met zich ronddroegen.
Dat is ongetwijfeld wel de eerste en voor
naamste vrucht der algemeene nationale feest
viering. Versterking van den band tusschen
Nederland en Oranjetusschen Oranje en
Nederland en van dien tusschen de Nederlanders
onderling.
kerk wij ook behooren, ééne zaak staat vast
we zijn allen landgenooten prat op onze ver
kregen rechten en vrijheiden, die we ongeschon
den willen handhaven en onzen nakomelingen
met winste overdragen. En in Oranje zien we
immer de bevestiging van dit fundament. Zoo
dan blijve deze band tot in lengte van dagen
onverzwakt, integendeel steeds nauwer saamge-
bonden.
De algemeene indruk is deze gebleven’t
Was ons goed feest gevierd te hebben. En
daarmede rijpte als in éénen adem de wensch
laat ons telken jare met opgewektheid Koning-
inne-dag herdenken. Dat is eerst het ware
dat is iets, waaraan we allen kunnen mededoen,
waaraan we allen behoefte hebben. De oude
kermissen hebben uitgediendontaard als ze
waren. Schaft ze daarom onmiddellijk af,
waar ze nog bestaan, volksfeesten zijn ze niet
meer. Geen wonder want de beste krachten
trokken zich van het besje af en zoo kwam
de ontaarding. Maar die krachten zullen ’t
zich eene eere rekenen zich voor de viering
van den jaarlijkschen Koninginne dag te spannen
en daarom dien weg op. In tijde voorbereid
met algemeene deelneming en
cent, een balven cent toe per week of per
maand. Vermogenden storten meer en de
grondslagen zijn gelegd voor eene zaak bij
uitnemendheid nationaal. Reeds is men in
enkele gemeenten alzoo begonnen en meerdere
zullen ongetwijfeld volgen. Daartoe op te
wekken is mede het doel van dit schrijven.
Men tijge rondom aan het werk om de alge
meene beweging in deze bedding te leiden.
Als nog eene andereniet te vermaden
vrucht onzer feestviering noemen we de ver
betering van het volksgezang. Ja, er worden
bij zulke gelegenheden tal van rijmen en
kreupelrijmen geleverd, doch reeds deze zijn op
zich zelve al beter dan vele der bekende
straatdeunen. Intusscben daar is heel wat
goeds aangebracht en vooral op de scholen
geleerd. De Nederlandsche vereeniging tot
verbetering van den volkszang heeft duizenden
bij duizenden exemplaren van een keurig
bundeltje doen drukken en tegen matigen prijs
verkrijgbaar stellen. Ook in het Friesch zijn
heel goede stukken geleverd en er is thans
geen schoolknaapgeen meisje of ze kennen
het oude of gewijzigde »Wien Neerlandsch
bloed!” het oude Wilhelmus”, het «Kronings-
lied”, om van andere niet te spreken. In
Mr. P. J. Troelstra heeft voor den Hoogen
Raad den eed als advocaat afgelegd. Deze
eed luidt: »Ik zwere (belove) getrouwheid aan
den Koning, gehoorzaamheid aan de grondwet,
eerbied voor de rechterlijke autoriteiten, en dat
ik geen zaak zal aanraden of verdedigen, die
ik in gemoede niet geloove rechtvaardig te zijn.”
De Prinsen van Koetei hebben de resi
dentie verlaten, maar zullen, alvorens naar Indië
terug te keerennog eenige maanden te Am
sterdam doorbrengen.
De Sultan van Siak begaf zich voor een
paar dagen naar Nijmegenvertrekt daarna
naar Berlijn om, na eenigen tijd te Konstanti-
nopel te hebben vertoefdvan daar via Suez
naar Siak terug te keeren.
Naar de N. R. Ct. uit ’s-Gravenhage
verneemt, kan de Tweede Kamer weldra tege
moet zien twee wetsontwerpen, waarbij eene
belangrijke bijdrage van rijkswege wordt beschik
baar gesteld voor den aanleg eener nieuwe
visschershaven te Scheveningen, zonder dat die
aanleg langer afhankelijk zou zijn van of ver
band houden met onze kustverdedigingalsmede
dat het in de voornemens van de regeering
ligtin de eerstvolgende jarengelijk ook
vroeger in uitzicht gesteld werd, ettelijke mil
joenen guldens ten koste te leggen aan de
verbetering van het Noordzeekanaal.
Manslag. Te Hilversum werden Zaterdag
avond twee boerenknechts door eenige personen
die een veete tegen hen haddenaangerand.
Een der knechts wist te ontkomen doch de
tweede schijnt duchtig toegetakeld te zijn
althans zijn baas vond hem den volgenden
morgen dood op den deelmet een snede op
de buitenzijde van de linkerhand. In de
boerderij waren geen bloedsporen te vinden.
De politie heeft direct een onderzoek ingesteld.
Brandstichting. Te Winschoten is ge
vankelijk binnengebracht een dienstmeid uit
Sappemeer die bekend heeft een daar onlangs
afgebrande boerenplaats in brand gestoken te
hebben.
De Nederlandsche loods Stroosnijder te
Vlissingen werd namens H. M. de Koningin
van Engeland vereerd met eene prachtige doek
speld versierd met 9 diamanten.
Stroosnijder doet reeds 20 jaar dienst op de
Engelsche koninklijke jachten, wanneer deze de
haven van Vlissingen aandoen. Het geschenk
werd hem overhandigd door den admiraal aan
boord van het jacht Victoria and Albert.
Het wapen der cavalerie heeft thans zijn
eerste kornet; de reserve-wachtmeester jbr. P.
de Beaufort, van het ie reg. huzaren te
Deventer, is door den Minister van Oorlog tot
dezen graad benoemd.
Door de Amsterdamsche Omnibus Maat
schappij zijn gedurende het 3e kwartaal 1898
vervoerd 6,288,636 passagiers tegen 5,974,348
in hetzelfde tijdvak van 1897. Totaal van
1 Januari af 16,516,504 passagiers, tegen
16,075,187 in het vorige jaar.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Me. flottieljevaartuig
Koetei, onder bevel van den luit, ter zee der
le kl. E. F. T. Bik, den 28sten Sept. j.l. te
Algiers aangekomen. Bij den commandant
bestond het voornemen den volgenden dag van
De concerten en andere feestelijkheden waren
overal druk bezocht, onophoudelijk werd het
programma afgewisseld door het zingen van het
Wilhelmus.
Bal Champêtre en vuurwerk liepen evenzeer
goed van stapelhet laatste was bepaald schit
terend dit was geleverd door den heer A.
Gall te Rotterdam.
Prachtig weder begunstigde deze beide
zoo schoone feestdagen, hetgeen dan ook oor
zaak was, dat duizenden onze plaats met een
bezoek vereerden.
Buma-prijsvraag. Op de door Ged.
Staten van Friesland gedane oproeping van
letterkundigen voor het leveren van een zooveel
mogelijk volledig en beoordeelend verslag of
overzicht, in de Latijnsche en in de Neder-
landscbe taal, van de in 1897 verschenen boek-
dat* wordt”nu m7ar&zoTdoZiioó8““ve7kwist 1” Wat werken van de Grieksche- en Romeinschejaal-
kon daarvoor heel wat anders en wat beters letterkunde legaat van
worden gedaan”. Uit alles wat boven is ee- Buma te Makkum is geen
schreven blijkt reeds, dat
kwisten geen sprake kaï
verkwisten alleen' I
op en
blijft te veel op den grooten hoop. Dat is
juist de groote oorzaak van vele ellendige
toestanden, ’t Geld moet beter rollen!
Nuals er van rollen sprake moet zijnzakaD 18 a- uitgetrokkenf 48000 voor de
dan gelooven we, dat daartoe geen beter middel stichting van een nieuw gebouw voor de Rijks-
- - kweekschool voor vroedvrouwen te Amsterdam;
f 64000 voor de Rijkskweekscholen voor onder-
wijzers en onderwijzeressenf 9000 voor het
personeel, belast met het toezicht op de ge-
bouwen van onderwijs; f 57000 voor gebouwen
der Rijkslandbouwschoolf 18000 voor subsi-
dien ten behoeve
en tuinbouw en
gebouwen der
f 31000 voor het Rijkszuivelcontrolestation.
Voorts blijkt uit de begrooting, dat f 60000
is uitgetrokken voor de in 1899 te houden
8e algemeene volkstelling.
f 2000 is uitgetrokken voor de toevoeging
aan den directeur generaalchef der afdeeling
landbouw, van een hoofdambtenaar belast met
de zorg voor de afdoening der gewone admini
stratieve bezigheden. Een subsidie van f 500
is uitgetrokken ten behoeve van de examens
der Nederlandsche vereeniging voor gemeente
belangen.
De Friesche Echo. Te Amsterdam is
verschenen het eerste no. van een nieuw week
blad De Friesche Echo, nieuwe- en advertentie
blad, speciaal ten behoeve der Friezen in Am
sterdam en andere plaatsen. Het blad zegt
dat Amsterdam 40,000 Friezen telt en stelt
zich voor mede te deelen zooveel mogelijk alle
nieuws uit Friesland, den burgerlijken stand
over de gebeele provincie markt- en handels-
berichten, zoo mogelijk elke week een bijdrage
in de Friesche taaleene nuttige en leerzame
rubriek voor de kinderen, prijsraadsels, feuilleton,
enz. Aan het bureau wordt een vragenbus
verbondenwaar ieder abonné inlichtingen
betreffende allerlei zaken kan vragen. O. a.
wil de redactie de Friesche dienstmeisjes des
gewenscht ter zijde staan voor het krijgen van
goede betrekkingen enz. «Wij hebben”
zegt de redactie «maar één doel en dat is:
een nauwere band te trekken tusschen alle
Friezen in Amsterdam.”
kan gevonden worden dan nationale feestvieriu
gen. Daar is in de afgeloopen Septembermaand
heel wat geld verplaatst. En reeds weken en
weken bevorens. Iedere fabriekantiedere
winkelier deed zijn besttal van handwerks
lieden hadden volop drukte en de rijkdom, die
zich moest vertoonen, liet alles uit zijne schuil
hoeken te voorschijn komenschoonmaken
reinigenoppoetsen en herstellen. Daar is
menig broodje verdiend. En daarmee is ook
voor het vervolg een geest tot hernieuwd leven
ontwaakt.
Nationale feesten komen vooral den kleinen
man dubbel te stade. Ook op dit gebied dan
we jaarlijks overal den laatsten
Augustus-dag met opgewektheid vieren
doelloos ver- ingekomen.
i van Gelijk men zal weten, bleven ook in al de
Het Vitgege’ven geld brengt vorige Jaren gedane oproepingen zonder gevolg,
I in weerwil dat voor het leveren van het verslag
een honorarium van f 1000 is vastgesteld. De
omvangrijkheid van de taak en de aanzienlijke
zjvuuuinut nvLuv D u
denzelfden mond, die meermalen sprak ’t geld uitgaven, \er onden aan
- - - de noodige boekwerken
hoofdredenen daarvan.
Op de begrooting voor binnenlandsche
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
Friesland beeft het »Keninginneliet” van
Halbertsma heel wat opgang gemaakt. En
niet alleen dat de schooljeugd thans deze en
dergelijke liederen zingt, neen, ook de oudere
broeders en zusters deden mede en, och arme,
als hunne kinderen zoo vroolijk zongen, dan
kondon de oude luidjes zich ook moeielijk stil
houden. Zoo ging en gaat het nogvan school
naar huis en van huis naar de straat. Zingt
op, wakkere knapen en meisjes, jongelingen
en jongedochteren zelfs meer bejaarden,
zingt iets goeds en ge weet het
«Zingen is de lust van ’t leven
Slechts de boozen zingen niet”.
Nog eene opmerking willen we hier relevee-
Daar is gezegd: »wat kost dat feestvieren
sommen eens bijelkander
gansch kapitaal zijn. En ziet,
heel wat anders en wat beters eD letterkunde legaat
Uit alles wat boven is ge- B
t er van
iprake kan zijnzelfs niet
daarom is het niet ver
FRIS
mill 1111)11 FIIIESI.I II).
\ii uh I) mi hi ii \m
4
-'hïkibu lijwi
