I
ZATERDAG 29 OCTOBER 1898.
No. 86.
Nieuwstijdingen.
r
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
beraad genomen.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM
van het tramstation af tot Marssum.
De tocht heeft in alle opzichten goed vol
daan.
voor
den
naar
Brieven en Berijhten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uitei lijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Te Leeuwarden had Donderdag langs
den nieuw aangelegden stoom-tramweg een
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer cent. Bij abonnement is de prys belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bü den Uitgever
zeggenwaar men
aanbiedingen doet,
altijd bij gemeld,
Kruys nooit.
Acht< en twintigste Jaargang.
In het vertrouwen dat de beide Kamers der
Staten-Generaal hare goedkeuring aan het boven
bedoelde wetsontwerp niet zullen onthouden
wenden zij zich thans ook tot het publiek met
proefrit plaats over een afstand van 5 K.M., het dringende verzoek er toe bij te dragen, dat
het tot slagen van dit voor onze nationale
zuivelbereiding zoo gewichtige plan worde ver
zekerd door geldelijken steun het bijeenbrengen
Aan den aanleg van het verlengde van den van het vereischte kapitaal te verleenen. Eene
circulaire met bijgevoegd inteekenbiljet is dezer
dagen daartoe rondgezonden.
De heer F. W. N. Hugenholtz, jr.
ganger bij de afdeeling Schiedam van
Nederlandschen Protestantenbond, heeft
aanleiding van een schrijven van het bestuur
dier afdeeling, zijn ontslagneming ingetrokken.
De Minister van Marine brengt ter alge
meene kennis, dat, blijkens ontvangen bericht
van den directeur en commandant der marine
te Willemsoord, de vlet van Hr. Ms. schoener
Argus op zee is verloren geraakt.
Het vinden van dit vaartuig behoeft derhalve
geen aanleiding tot ongerustheid te geven.
Naar voor de zooveelste maal gemeld
wordt is er weer ernstig sprake vaudat de
1 heer Van ’t Kruys zijn betrekking te Groningen
met Mei zal verwisselen met een der beste
i »Dirigentenstellen” in Duitschlandop schitte
rende voorwaarden. Hij heeft het voorstel in
beraad genomen.
Zou de heer Van ’t Kruys niet eens willen
hem telkens zulke mooie
Bij anderen wordt dit er
maar bij den heer Van ’t
Amst Ct.
In de Nuts vergadering te Stiens werd
door den heer P. Schmidt Schaaff verslag
uitgebracht over den toestand der bewaar
school, dien hij vrij gunstig noemde. Het
schoolgeld van 80 tot 90 leerlingen had der- I
tig gulden meer bedragen dan ’t vorig jaar.
Jammerdat het verzuim zoo groot was.
Onverschilligheid was in dezen de hoofdoorzaak.
En toch verdiende de instelling meer waar-
deering, die sedert de oprichting aan meer
dan elfhonderd kleinen ten zegen is geweest.
Had men vroeger altijd met geldgebrek te
kampen, thans was er al een batig saldo van
even over honderd gulden. Toch werd den
begunstigers op ’t hart gebonden zich daarom
vooral niet te bekrimpen, indien de lijst werd
aangebodenwant wanneer gebouw, hulpmid
delen en belooning van personeel de gewenschte
verbetering erlangden, zou beslist een nadeelig
saldo moeten komen.
Aan mejuffrouw A. Brouwers, die bij betrek
kelijk kleine bezoldiging veel toewijding toonde,
werd een woord van dank toegebracht.
Afdreiging. Een ergerlijk kwaaddat
met tusschenpoozen van jaren herhaaldelijk het
hoofd opsteekt en dan tot de grootste onaan
genaamheden aanleiding geeft, wordt, naar het
N. v. d. D. vernam tegenwoordig weer te
Amsterdam bedreven, ’t Is chantage of, zoo-
als het nieuwe Wetboek 't noemt: afdreiging.
Een meer of minder talrijk troepje individu’s
houden op klaarlichten dag, in de drukste
straten, den een of ander aan en dreigen hem
met de beschuldiging in het openbaar van de
ergerlijkste onzedelijkheid, wanneer niet dadelijk
een rijksdaalder wordt gegeven. Eerst pro-
beeren ze ’t op gemoedelijke, ja beschermende
manier: >we hebben ’t wel gezien, we zijn met
ons zessen, maar we willen je niet in het onge
luk storten Kom, geeft nou maar een rijks
daalder dan bent u van ons af!” Wanneer de
aangesprokene dan ,weigert vervolgen ze hem
met de gemeenste scheldwoorden en grove
verwenschingen.
’t Is te hopendat een moedig mandoor
hen lastig gevallen zich de moeite en onaan
genaamheden getroost zijn belagers door de
politie te doen vatten, opdat door een strenge
straf een einde kunne gemaakt worden aan een
schandaal, waartegen niemand gevrijwaard is.
De toestand van mr. Van Deldenlid
der Tweede Kamer, beeft, volgens uit Deventer
ontvangen berichteneen ongunstige wending
genomen. Verlamming en bewusteloosheid zijn
ingetreden zoodat de geneesheeren geen hoop
op herstel meer geven.
De crisis te Parijs. Ten gevolge van
het onregelmatige in het aftreden van den
Minister van Oorlog Chanoine voor de volle
Kamer, spreekt men opnieuw van het bestaan
van een militair complot. In elk geval spreekt
uit het feit, dat na Cavaignac en Zurlinden
ook generaal Chanoine, de derde Minister van
Oorlog in het kabinet-Brisson om dezelfde reden
ontslag neemt, duidelijk het conflict tusschen
militaire en burgerlijke macht. Vele afge
vaardigden zijn er van overtuigd dat generaal
Chanoine reeds geruimen tijd het plan koes
terde om zich met eclat terug te trekken, ten
einde de verwarring van den politieken toestand
te vergrooten om daarvan het leger te doen
profiteered Inderdaad zijn velen overtuigd dat
een militaire coup lang niet zoo hersenschimmig
is als men wel meent en dat het zeer noodig
is om van nabij de handelingen der militaire
chefs na te gaan.
Het zal den onbevangen beoordeelaar moei
lijk vallen zegt de Köln. Zeit. de daad van
Chanoine niet met verraad te betitelenwant
wie een maand lang zich homogeen met het
Ministerie verklaart, aan welks beraadslagingen
hij deelneemt, en dan bij de eerste zitting der
Kamer zegt, dat hij van het begin af een
tegenstander van dit Ministerie is geweest, ja,
nog op cynische wijze voor zijn houding als
reden opgeeftdat bij in het belang van het
leger heeft willen handelen, zoo iemand is een
verrader.
Maar welke regeeringstoestanden legt het
korte ministerschap van generaal Chanoine
bloot! zegt bet blad. Iedereen moet het na
de terugtreding van Cavaignac duidelijk zijn
geworden, dat bij de zaak-Dreyfus feitelijk niet
de hoofdzaak is het wel of wee van een on
gelukkige of een rechterlijke dwalingdoch
veeleer dit, dat daardoor een der etterbuilen
van het staatslichaam is getroffen, waarvan het
slechts door amputatie van het geheele lid kan
worden genezen.
Hoe het conflict zal eindigen? vraagt de
Köln. Zeit. En baar antwoord is: Als niet
alles ons bedriegt, dan is het zaad van de
derde Republiek rijp om gemaaid te worden.
Dr. Leyds, de gezant der Zuid Afrikaan-
sche Republiekis van ’s-Gravenhage naar
Amsterdam vertrokken. Van daar gaat hij
naar Brussel, teneinde bij het Hof van Koning
Leopold te worden geaccrediteerd.
De Russische gezant te Konstantinopel is
naar Livadia vertrokken om een eigenhandig
geschreven brief van keizer Wilhelm aan den
Tsaar te overhandigen.
In toonaangevende politieke kringen wordt
als zeker aangenomen, dat de Duitsche Rijksdag
den 29en November door den Keizer zal worden
geopend’ De Keizer wordt tegen den 20en uit
Palestina terug verwacht.
Het Duitsche Keizerpaar is te Haifa aan wal
gestapt en door de bevolking met geestdrift
ontvangen. Eerst gaan nu de Keizer en zijn
gemalin per rijtuig naar Caesaria en vandaar
naar Jaffa. Donderdag is de tocht naar Jeru
salem aanvaard, waar de deelnemers aan de
officieele plechtigheden reeds zijn aangekomen*
Een deel van het goud en zilver, dat
onlangs bij een landbouwer in den Grooten
IJpolder ontvreemd werdis in de Bank van
Leening te Halfweg in beslag genomen. De
daders zijn tot nog toe onbekend.
Een Reuter-telegram meldt dat in den
omtrek van Saloniki een hevige cycloon gewoed
heeft, tengevolge waarvan een karavaan van
47 menschen en 100 paarden verdronken is.
De orkaan beeft groote verwoestingen aange
richt de telegraaflijn, de viaducten, de tunnels
van den spoorweg naar Saloniki en een klooster
zijn vernield.
BOLSWARD, 27 October. Gisteren avond
werd in het hotel sTuininga” de jaarvergadering
gehouden van de vereeniging sTuinbouw”.
Deze vereeniging bestaat reeds ongeveer 40
jaar en heeft ongetwijfeld een zeer nuttigen
werkkring. Zij stelt zich n. 1. ten doelper-
ceelen bouwland aan mingegoeden te verhuren
tegen billijken prijs. Tot dat einde huurt de
vereeniging zelf van H.H. gasthuisvoogden
eene oppervlakte grond van 26572 c.A., dat,
op een klein gedeelte na, ‘t welk voor weiland
gebruikt wordt, en in bouwland herschapen en
in 457 perceelen gesplitst is. ’t Geheel is ver
deeld in twee afdeelingen le »deHoogeFenne”
ingang aan den Sneekerweg, 2e de Robijnsche
Fenne, die voor 1/4 aan de gemeente Bolsward
behoort, ingang aan de Knossingerlaan. Al naar
gelang de grootte en de betere of mindere ligging
der perceelen, wordt daarvoor een verschillende
huurprijs betaald. Een enkele, die voor een
goed deel uit dien ubouw” zijn bestaan moet
vinden kan 4 tot 5 perceelen in huur bekomen,
de anderen minder, ’t Bestuur der vereeniging
bestaat uit de heeren: P. J. Fennema, Voor
zitter, K. H. Laagland, Secretaris-Boekhouder,
G. J. Keilman, B. D. Eerdmans en R. Smits,
de laatste vertegenwoordigende het college van
gasthuisvoogden. Opzichter over den bouw is
P. Leverland, bode der vereeniging W. Reinouts.
Jaarlijks nu in de maand October of de
eerste helft van November vergaderen de
huurders, 70 a 80 in getal, met het Bestuur.
Op die vergadering worden de belangen van
de vereeniging met het Bestuur en onderling
besproken en ook gisteren avond was die ver
gadering zeer geanimeerd.
De traditioneele sGouwenaar”, de koffie met
koek, in één woord het echt huishoudelijk
gezelligeontbrak ook nu weer nieter
heerschte een prettige toon en uit alles bleek,
dat bet der vereeniging door het doel der
vereeniging door het Bestuur ferm behartigd
door de leden niet uit het oog wordt verloren.
Dat de vereeniging bloeie 1
BOLSWARD, 27 October. Heden avond
vergaderde de Raad dezer gemeente. Van de
13 leden, ontbraken er 4 tengevolge ziekte of
huiselijke omstandigheden.
weg wordt druk gewerktzoodat vermoedelijk
reeds in het laatst der maand December a.s.
de lijn Leeuwarden MarssumBeetgum
BerlikumWier voor het publiek verkeer zal
geopend worden.
De Minister van Oorlog heeft den len
luit. F. H. van der Kop, van het le reg. inf.
te Leeuwardenaangewezen tot het doen van
krijgsgeschiedkundige nasporingen in de pro
vinciale- en gemeente-archieven der provincie
Friesland.
Voor de Rechtbank te Leeuwarden is
de volgende zaak behandeld
De werkman H. de Boer, te Hindeloopen
lag den 25 September 1.1. ’s avonds ruim half
elf reeds te bedtoen er aan de klink van
zijn voordeur gerammeld en er geroepen werd.
Zijn zoon Tjibbe stond op, opende de voordeur
en zag daar toen de werkman Yge VI. staan,
die vroeg: »Wat heb jou met Jan te doen?”
iNiets” was zijn antwoord en daarop kreeg
hij zoo’n slag tegen het hoofddat hij zijn
vader te hulp riep. Toen stond deze ook op
en ging er heen. Yge was toen op straat
waar bij met een stok stond te zwaaien en
hem ook tegen het hoofd raakte, maar hij kon
niet zeggen of dit opzettelijk geschiedde. Zijn
zoon Tjibbe wist dit ook niet, maar wel dat
Yge met zijn stok in het rond zwaaide en zijn
vader toen een slag tegen het hoofd kreeg.
De Subst. Off. van Justitie, mr. H. G. van
Sonsbeeckdie den slag aan Tjibbe niet aan
beklaagde had te laste gelegd wijl daarvan
deze alleen kon verklarenacht wel degelijk
opzet aanwezig toen beklaagde met zijn stok
zwaaiende den vader raakteen vorderde de
veroordeeling van beklaagde tot 7 dagen ge
vangenisstraf.
Uitspraak over 8 dagen.
Het hoofdbestuur van de Friesche Maat
schappij van Landbouw heeft besloten een
adres aan de Koningin te richten, met het
verzoek, als België zijn grenzen niet beter
openstelt voor den invoer van ons vee, dat
de regeering dan represaille maatregelen zal
nemen.
Een Proefzuivelboerderij. Bij Koninklijke
Boodschap van 2 Juli 1898 is een ontwerp van
wet bij de Tweede Kamer der Staten Generaal
ingediendwaarbij (als suppletoire begrooting
van Hoofdstuk V der Staatsbegrooting van 1898)
door den Minister van Binnenlandsche Zaken
de noodige gelden worden aangevraagd voor
de stichting van een nieuw gebouw voor het
Rijkslandbouwproefstation te Hoorn, zoowel met
het oog op de eischen van den algemeenen
dienst aan dit proefstation, als ten einde een
goede lokaliteit en inrichting te verschaffen aan
de bacteriologische afdeeling dezer instelling.
Alsmede een bedrag van f 15,000 voor de
stichting van een proefzui vel boerderij, verbonden
aan het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn.
Een geschikt terrein voor de stichting dezer
beide gebouwen is door het gemeentebestuur
van Hoorn kosteloos aan het Rijk aangeboden.
F’
BLAD VOOR FRIESLAND.
1
.i'inüi'lUtïti
JIMS- IJ IIIU.II I I J 111.
