I
I I
1
I
il
S
rag
I
I
4-
I
I
I
IftS
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1898.
Veeinvoer in België
N ieu wsti j dingen
TWINTIGSTE JAARGANG.
Acht
No. 88.
EN’
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
de statuten in de St. Ct. zijn opge-
»De Koninginne
«Als zij haar heilgebed
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
Prijs der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lag
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
UITGEVER:
Y KUIPERS, FIRMA H BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
meer heeft beloofddan het nu
dat het alzoo zijne belofte heeft ge-
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiteiljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentièn Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
Sedert de beperkte openstelling der Belgische
grenzen voor ons vee die vrij wel gelijk
staat met niet-openstelling zijn er tal van
couranten artikelen verschenendie op bet
onbillijke van eene dergelijke regeling wezen.
Ook in het hoofdartikel van Friso van 2
November wordt daar de aandacht op geves
tigd.
En zeer zeker te recht.
Want gaat men na wat omtrent deze kwestie
al gesproken is, dan staat onwederlegbaar vast,
dat België
geeft en
schonden.
Al is het schenden van eene belofte zeker
laakbaar, meer kan men België echter niet
verwijtenwant gaat men de argumenten na
die gebruikt worden om den invoer te beper
ken, dan moet eerlijk worden toegestemd, dat
ze niet geheel ongegrond zijn.
België zegt n.m. dat in ons land nog mond
en klauwzeer voorkomt. En dit is ook inder
daad het geval. In het zuiden van Limburg
heerscht deze ziekte zeer ergbijna huis aan
huis, zooals dat vorig jaar in Friesland het
geval was. Ook in Zeeland komt de ziekte
voor en nu pas dezer dagen is de ziekte in
Gelderland als geweken verklaard.
Nu komt de ziektehet is waarook in
België voor, meer zelfs dan in ons land. Maar
binnenslands zoekt België de ziekte door krach
tige maatregelen te bestrijden. Is het dan niet
nationaal dat zij, deze binnenlandsche bestrijding
al lastig genoeg vindende, geen vee meer binnen
wil laten dat ook ziek kan zijn.
Vandaar de quarantaine van 10 dagen.
Wordt er nu ziek of besmet vee aangeboden
dan wordt dit in tien dagen kenbaar en niet
toegelaten, dus teruggezonden.
Maar er is meer.
België is sedert 1895 met grooten ernst
bezig om de tuberculose (gortigheid) onder het
rundvee te bestrijden. In één jaar gaf het
daarvoor zelfs meer dan een millioen uitom
den veestapel maar zoo spoedig mogelijk van
deze vreeselijke kwaal te bevrijden. Dat het
nu alle buitenlandsche tuberculeuse koeien aan
de grenzen keert, ligt voor de hand. Vandaar
dan ook dat het de dieren die zich in quaran
taine bevinden, met tuberculine laat inspuiten
om te ontdekken of zij al of niet met deze
ziekte behept zijn en zoo ja, ze onverbiddelijk
weigert.
Nu zien die geweigerde koeien, die op
tuberculine gereageerd hebben er vaak zoo
gezond mogelijk uit, waarom het voor de be
langhebbenden die alléén op de uitwendige
gesteldheid der dieren af kunnen gaanhard
isdat zulke runderen weer naar Nederland
terug moeten. Maar onder de gegeven om
standigheden kan men daar België zeker geen
grief van maken.
Waf wij van onzen kant echter wel kunnen,
dat is, om te trachten zoo spoedig mogelijk
aan de wenscben van onze Belgische naburen
te voldoen door 1° met alle krachten het
mond- en klauwzeer te bestrijden en 2° ook
in ons land wettelijke bepalingen tegen tuber
culose te maken.
Met het eerste genoemde staan wij bij de
Belgen niet achter, maar met de bestrijding
der tuberculose wil het bij ons nog maar niet
vlotten. Wel zuiveren enkele veehouders hun
waarvan
nomen.
De vereeniging stelt zich ten doel den zee
man onverschillig van welke nationaliteit of
geloofsbelijdenis, zoowel in onze havens als op
zee godsdienstig en zedelijk te verheffen, hem
zooveel mogelijk te onttrekken aan de gevaren,
die hem bedreigen in de maatschappij en hem
geneeskundige en heelkundige hulp te ver
schaffen waar hij die onder omstandigheden
zou moeten ontberen.
Een reus in zijn soort. Niettegenstaande
het slechte vruchtenjaar exposeert de firma
Peyra en Zoon, Utrechtschestraat 76 te Amster
dam een eetbare cantaloupdie het enorme
gewicht van 110 pond bereikt heeft. Daar
zoo’n reuzenvrucht voor één tafel wel wat a]
te veel is, wordt zij bij het gewicht verkocht,
Vreemdelingen op de beurs. Een Russisch
tourist, die onze stad bezocht en een bezoek
aan de beurs brachtzendt aan het Ilbl. een
schrijven waarin hij klaagt over de wijze waarop
hij daar behandeld is. Hij had zich, al kijkend
naar het ongewone schouwspel der handelende
en verhandelende menigtebegeven in den
effectenhoek en werd daar onverwacht door
een paar beursbezoekers aangegrepen en onder
groot geschreeuw heen en weer geschud. De
vreemdeling, die onze taal niet machtig is, werd
door beursbeambten ontzet, die hem beduidden,
dat de effectenmannen geen vreemdelingen in
hun hoek dulden. Gelukkig kwam deze ver
klaring bijtijdsanders waren er misschien
ongelukken gebeurd, daar de zoo onbeschoft
aangevallen Rus reeds zijn revolver had gegre
pen om zich te verdedigen.
Het is niet voor het eerst dat klachten ge
hoord worden over de houding van zekere
beursbezoekers tegenover vreemden. Wanneer
de effectenboek verboden terrein isdient dat
op duidelijke wijze bij den ingang vermeld te
worden, of bebooren zij die voor hun vermeend
uitsluitingsrecht opkomen dat op beschaafde
wijze te doen. Het geeft al een allerwonder-
lijksten indruk van de manieren van een deel
onzer handelaarswanneer dergelijke dingen
voorkomen Daartegen behoort de Beurscom-
missie, of wanneer deze onmachtig is, de over-
groote meerderheid der beschaafde beursbezoekers
met kracht op te komen.
Amsterdamsche Courant.
Zaak Dreyfus. De Droits de l’homme
deelt mee dat het Hof van Cassatie besloten
heeft alle vroegere ministers van oorlog te
beginnen met Mercier en te eindigen met
Chanoine, te hooren.
Eenigen tijd geleden werd medegedeeld dat
een geheimzinnige gast in de gevangenis op
den Mont Valerien was ondergebracht. Wie
kan dat zijn heeft men gevraagd. Een generaal,
een pretendent, misschien Dreyfus? De
Aurore spreekt er over in een artikel, getiteld
»Het mysterie van den Mont Valerien” en de
Droits de l’homme wijdt er een entre-filets aan
met het opschrift: »De gevangenen van den
Mont Valerien.” De ongelooflijkste voorzorgs
maatregelen zijn genomen om alle onbescheiden
heid onmogelijk te makenzegt de Aurore.
Het blad weet voorts mee te deelen dat de
vensters van de vier vertrekken voor gevangen
officieren eiken nacht verlicht zijn. En de
Droits de l’homme, de vraag stellendWie zijn
ze antwoordt daarop, dat zij de namen spoedig
mee zal deelen.
In houd van het Friesche Tijdschrift
•»Sljucht en Bjucht”. 5 November 1898.
Feikje Damsma M. Miedema. It beite
len J. B. Schepers. Memme-smert, Piter.
Koartswyl. Tsjinwierje (mei plaetsje),
D. II. Z. Briefwiksel, D.
De jongeman te Winterswijkdie op
jacht bij het springen over een sloot een schot
hagel in den buik kreeg, is aan de gevolgen
overleden.
Friesche paling! Men schrijft uit
Harlingen aan de N. R. Ct.:
Hier is binnengeloopen een sleepbootdie
een visschersscbuitgeladen met 22,000 pond
paling van Kopenhagen naar Stavoren had
gesleept. Deze paling moet vandaar als Friesche
waar naar Londen worden vervoerd. Men
weet hoe de Londenaars den aan voer van
Friesche paling onder sterke controle houden
hoe ze in eigen schuiten moet worden aange
voerd en in de stad aan de Theems afzonderlijke
ligplaatsen voor die schuiten worden gereser
veerd, opdat men toch de zekerheid zal hebben
van echte Friesche paling uit de meren te
koopen.
Volgens het Vad. zullen weldra de kleuren
der binnen- en buitenlandsche briefkaarten
omgeruild wordenzoodat de binnenlandsche
blauw en de buitenlandsche rose zullen worden.
Naar uit Deventer gemeld wordt, was
de toestand van mr. A. van Delden Dinsdag
iets gunstigerde patiënt had uit zich zelf om
voedsel gevraagd. Waarschijnlijk is de ziekte
veroorzaakt door bloeduitstorting in het rugge-
merg.
Door den rector-magnificus der universi-
teit te Amsterdam zijn tot dusver voor de eerste
maal ingeschreven 182 studenten t.w.bij de
faculteit der Godgeleerdheid 31 idem rechts
geleerdheid 25, idem geneeskunde 73, idem
wis- en natuurkunde 38 en idem letteren en
wijsbegeerte 15.
Het Indisch Militair Tijdschrift gaf ter
gelegenheid van de inhuldiging in September
een feestafleveringwaarin o.a. voorkomt het
volgende gedicht, door Si Anoe, gericht aan
H. M. Koningin Emma:
»Het kind hebt gij geleerd voor alles mensch
te blijven
Der Koningin getoond hoe liefde liefde kweekt,
nHaar, die besturen zal, wist gij in t hart te
schrijven
»Ik wil dat uit mijn daan meer recht dan
machte spreekt.
»Gij hebt haar rondgeleid waar ongeluk’gen
wonen
»Waar zij de weelde vond: bet leen’gen van
de smart.
»Gij bracht haar tot het volk, opdat dit zelf
kon toonen
»Dat wat historie schrijft nog voortleeft in zijn
hart.
»U dankt gansch Nederlanddat het zijn’
Koninginne
udat zij haar volk reeds
kent.
»En gansch dat volk stemt in, is één met zijn
Vorstinne
voor u ten hemel zendt.”
Ten behoeve van zeelieden. Te Amster
dam is opgericht de sNederlandsche vereeniging
ten behoeve van zeelieden van elke nationaliteit”
beslag van tuberculeus (gortig) vee, door hun
vee met tuberculine te laten inspuitende
gezonden aan te houden en de zieken te ver-
koopen. Maar door het aan de markt brengen
van die zieke meestal schijnbaar gezonde
dierenwordt de algemeene gezondheids
toestand feitetijk slechter. Want nu worden
deze gortige koeien vaak aangekocht door
veehouders, die een geheel gezond beslag heb
ben waaronder ze dan werken als een rotte
appel in de mand.
Neen, wij moeten hebben, algemeene wette
lijke bepalingen op eene ziekte die de oorzaak
van het sluiten der grenzen is en onze eigen
veestapel ondermijnt. Eene Staats-commissie
waarvan de wakkere voorzitter der Friesche
maatscb. v. landbouw lid is, is reeds werkzaam
ter voorbereiding van deze bepalingen. Laat
deze nu niet te lang praten maar vlug werken,
dan slaan wij de Belgen hun geduchtste wapen
uit de band. Dan behoeven wij niet meer te
zeggenze hebben ons vroeger wat te veel
beloofd, maar eigenlijk hebben ze gelijk. Dan
is het roepen om repressaille maatregelen niet
meer noodig en zal iedere buitenlandsche re-
geering moeten erkennendat wij aan onzen
veestapel doen wat mogelijk is om baar gezond
te krijgen Dan, maar ook dan eerst, is het
recht aan onze zijde. X.
Pedir expeditie. Van eene zjjde, die
het Bat. Nbl. niet noemen mag, doch van wier
betrouwbaarheid het zich verzekerd kan hou
den, vernam het het heugelijke bericht, dat
ons optreden te Pedir met enorm succes is
bekroond geworden, zóó dat men in een niet
ver verwijderde toekomst met vertrouwen een
volledige en duurzame pacificatie van de land-
I streek kan tegemoet zien.
In de zittingzaalop de griffie en in
de getuigenkamer van het Gerechtshof te
Leeuwarden is bet portret van H. M. de Ko
ningin, zooals dat ter landsdrukkerij is gedrukt,
in bruine lijst met vergulde kroon opgehangen.
Blijkens een antwoord van de H. U.
8. M. aan de Kamer van Koophandel in zake
de kilometerboekjes blijkt, dat genoemde maat
schappij nog in onderhandeling is met de
Maatschappij tot Expl van Staatsspoorwegen
waardoor houders van kilometerboekjes weer
gebruik zullen kunnen maken van de gemeen
schappelijke lijnen.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal het
70-jarig bestaan der Kon. Mil. Academie te
Breda niet op officieele wijze worden herdacht.
Op 24 Nov., den herinneringsdag, zullen de
cadetten met toestemming van den kolonel-
gouverneureen voorstelling gevengevolgd
door een bal. Dit feest zal echter een geheel
intiem karakter dragen.
Tengevolge van de aanschrijving van den
Minister van Oorlogdat onderofficierendie
minstens 10 jaren dienen en een gunst ver
dienenin verschillende vakken les kunnen
ontvangen, is bij het regiment grenadiers en
jagers voor die onderofficieren een cursus ge
opend in boekhoudenFranschDuitsch en
aardrijkskunde.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. flottieljevaartuig
Koetei, onder bevel van den luit, ter zee 1e
kl. E. F. T. Bik, 31 Oct. van Columbo ver
trokken.
FRIS
IILIII IM FRIESLAMI.
II El IIS- H IIIIF.IIIEVIIE-
e r
I
I
il
