'S
B
B
1
1
I
t
MM
WOENSDAG 4 JANUARI 1899.
No. 2.
Buitenlandsch Nieuws.
ij
h
Officiéél gedeelte.
i:
Nieuwjaarsdag.
Binnenlandsche Berichten.
Negen
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
dien
waar
Bij Kon. besluit
lord Kitchener wordt de
1
ofschoon er wetsontwerpen ter
’t ons voorkomt het verstandig- deelen, dat de verloving
Prys per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent.
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
1
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Een artikel dat in het werken
Weekblad is verschenen, trekt in ver- bet
4 1
om uit zijn
de Freycinet de 30 offi
voor de weduwe Henry
»in den beginne” aan
Jezus geboorte af?
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
WORKUMbrengen ter kennis van belang
hebbenden, dat de VORDERINGEN ten
laste der Gemeente, over het dienstjaar 1898,
voor den 31e dezer ter Secretarie der Gemeente
zullen worden ingewacht.
Wohkum, 3 Jan. 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
T. M. ten BERGE, Burgemeester.
J. 0UDEB00N Secretaris.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentièn Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
DUITSCHLAND.
Militair
deze herdenken op den 25 December, moest
.ft
Zoo kort na den Nieuwjaarsdag kan het
niet verwonderendat we daarop even terug
komen In Stellingwerf, uitgave van Taconis
te Wolgeva, lazen we het volgende:
Voor ’t overige had Stellingwerf er ook op
kunnen wijzen, dat het geheele jaarcijfer 1899
afkomst, zonder een druppel Spaansch bloed in
de aderen en gedeeltelijk verlamd.
Minister van Oorlog is Antonio Luna, redac
teur der Manillasche Independencia en in Europa
opgevoed.
Al de Ministers zijn voorstanders van de
onafhankelijkheid der Philippijnen en hebben
zich verbonden om de Spaansche gevangenen
niet uit te leveren.
Middelerwijl meldt men uit Washington, dat
generaal majoor Lawtondie op Cuba zich
onderscheidde, bevel heeft ontvangen om onver-
naar de Philippijnen te vertrekkenten
fout van den twee jarigen diensttijd zooveel
mogehjk goed te maken.”
Men is er in het leger zelf niet eens over
of dit al dan niet zal gelukken. Enkelen
ontkennen zulks rondweg en gelooven dat het
onmogelijk is, bij twee-jarigen diensttijd, de
slagvaardigheid van het leger op dezelfde hoogte
te houden als vroeger. Daarentegen meenen
anderendat wanneer er in dien tijd goed en
veel geoefend wordtdat dan twee jaren vol-
diende zijn om kader en manschappen op te
leiden tot degelijke aanvoerders en soldaten.
De Keizer heeft den veldprediker, dr. Richter,
een preekenboek laten maken voor oorlogs
schepen. Op schepen, die geen geestelijke aan
boord hebben, zal door den officier, die des
Zondags den dienst heeftnadat de ritus is Manilla, tot dusver raadsman geweest van den
afgeloopen, een preek worden voorgelezen. Ook aanvoerder Aguinaldo, bejaard, van Indiaansche
heeft de Keizer den wensch te kennen gegeven, J-1 -L V,--J --
dat dit boek ook zou worden gebruikt op
schepen behoorende tot de handelsmarine
FRANKRIJK. Door de Temps wordt mee
gedeeld dat een telegram met een aantal vragen
betreffende de enquête van het Hof van Cas
satie naar Guyana is afgezonden met den last,
deze vrcgen aan Dreyfus in een commissoriaal
verhoor voor te leggen.
Voor Rochefort is het natuurlijk
vel te springennu
eieren, die op de lijst
hadden geteekendmet arrest heeft gestraft, wijld
Hetgeen natuurlijk op bevel der Dreyfusards ejnde daar onder generaal Otis het bevel te
is geschied, wat de »witte muis” een oude
bijnaam van Rochefort zit in de val van
het syndicaat; zij hebben hem n 1. in .hun
macht gekregen, door hem een paar papiertjes,
die betrekking hebben op Cornelius Herz, onder
den neus te duwenmet de openbaarmaking
waarvan zij hem natuurlijk gedreigd zouden
hebben als hij niet deed wat zij verlangden
Ook over het vervangen van Lavisse door
Sorel als hoofdleeraar in de geschiedenis aan
de militaire school Saint Cyr is de sroode
markies” niets gesticht omdat Sorel een
de voornaamste medewerkers van
en dus een collega van »de Pressensé
lotgenoot van Luccheni en Caserio.”
Teneinde zich een beetje te verzetten en
zijn gal tot rust te doen komen, heeft Roche
fort een uitnoodiging van Max Régis om een
reisje naar Algiers te maken, aangenomen, waar
Régis hem een warme ontvangst voorspelt. De
Figaro meldt dat hij tegen ’t einde van
derwaarts zal vertrekken.
ENGELAND. De Temps weet mee te
j van prinses Victoria,
tweede dochter van den prins van Wales, met
prins George van Griekenland, gouverneur van
in het begin van Januari afgekondigd
worden. Prinses Victoria is 30, prins
George 29 jaar.
Op verlangen van
spoorweg van Berber naar Khartoem met spoed
voltooid. Dientengevolge ondervinden de groote
verleden jaar ondernomen ten einde
water van den Nijl in het natte seizoen
tegen te houden ten bate van bet droge, ver
traging, nadat zij reeds tijdens den veldtocht in
Soedan niet krachtig voortgezet konden worden.
Toen gelijk nu kon de spoorweg weinig of niet
dienen voor den aanvoer van materiaal. Maar
dat zal weldra anders worden en de aannemers
van het werk, de heeren Baber en Aird, gaan
over een dag of tien naar Egypte om van nabij
op de uitvoering toe te zien.
van I
de Temps is Bij Kon. besluit van 21 Dec. is vernietigd
essensé een het besluit van den Raad der gemeente Bols-
ward van 21 April 1898, wiarbij mejuffrouw
S. A. M. Hettema is benoemd tot assistente
bij het onderwijs in handwerken aan school no.
1 aldaar.
Bij dit besluit is overwogen, dat de wet tot
regeling van bet lager onderwijs slechts twee
Januari categorieën van personen kent, die in de lagere
school werkzaam mogen zijn namelijk onder-
wijzers of onderwijzeressen en kweekelingen
en dat, aangezien de toelating van kweekelingen
buiten den Gemeenteraad omgaat, de Raad der
gemeente Bolsward in casu eene benoeming tot
de handwerken op het oog
voeren. Deze heeft, behalve de vloot, 20,000
man tot zijne beschikking en volmacht om naar
welgevallen tegen de opstandelingen op te treden.
TRANSVAAL. Naar uit Pretoria gemeld
wordt heeft de Volksstem haar voorstel terug
genomen waarschijnlijk omdat President
Kruger daarmede niet ingenomen was om
de nederlaag vau Jameson door een betooging
op 2 Januari te herdenken.
onderwijzeres in
heeft gehad
die ingevolge art. 28, achtste lid, juncto art.
42bis der bovengenoemde wet geschieden moet
uit eene door Burgemeester en Wethouders, in
overleg met den arrondissements-schoolopziener
opgemaakte voordracht, na ingewonnen bericht
van het hoofd der school.
Daar omtrent do benoeming van mejuffrouw
S. A. M. Hettema geen overleg met den
arrondissements schoolopziener beeft plaatsgehad
en geen bericht van het hoofd der school is
ingewonnen, handelde de Gemeenteraad derhalve
door haar te benoemen in strijd met de wet.
Bij Kon. besluit van 14 Nov. is aan de
Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen opgedragen, op de voorwaarden der
OOSTENRIJK-HONGARIJE. Het Regee-
ringsblad maakt een eigenbandigen brief des
Keizers aan den minister-president openbaar,
betreffende verlenging van de Oostenrijksch-
Hongaarsche bijdragen voor een jaar, benevens
eene keizerlijke ordonnantie tot verlenging van
bet Vergelijk tot 31 Dec. 1899, voorloopige
kredieten voor drie maanden afkondigende ten
behoeve van Oostenrijk, en een krediet van
1,600,000 fl. toestaande tot leniging van den
nood in de Oostenrijksche gewesten
onheilen hebben plaats gehad,
De PHILIPPIJNEN. Mabini, de nieuwe
voorzitter van het Philippijnsch Congres en
Minister van Buitenlandsche Zaken, is volgens
een berichtgever van Reuter een notaris te
tamelijk in de war is. Er kunnen bepaald
een drie- a viertal jaartjes bijgeteld worden.
De fout is echter vergeeflijk. Wie toch dacht
er »in den beginne” aan de dagen te tellen
van Jezus geboorte af? Eerst toen er een
ChristusMaar dewijl aaDbang van beteekenis was, dat is twee, drie
„5 meer eeuwen na Christus is deze kalender
in gebruik gesteld. De Mohamedanen, alhoe
wel een dikke zeshonderdendertig jaren later,
zullen ongetwijfeld mede in de war zijn.
Bij het streven naar éénheid in den tijd
Greenwich- of Midden-Europeeschenzou
het bepaald overweging verdienen ook eenzelfde
jaarrekening te nemen.
Men zal -
bevrediging in één dezer opzichten zijn inge
diend, naar
ste handelen door conservatief te zijn en
de zaken maar stil te laten blijvenzooals ze
nu zijn. Kreta,
Wij bevinden er ons over ’t algemeen zeer zal
goed bij. H.
het sJoelfeest” geheeten, werd gevierd, omdat
dan de zon, naar hun voorstelling, uit den
winterslaap ontwaakte, en omdat de Goden
dan naar de aarde terugkeerden, om de in den
donkeren winter heerschende booze geesten te
verdrijven.
De achtste dag nu van dit Joelfeest was
onze tegenwoordige Nieuwjaarsdagen
dag hield het volk in eere.
Toen nu het Christendom kwam, had dit een
heftigen strijd te voeren tegen de heidensche
gebruikentegen de feesten vooral. Deze
laatste uit te roeien, mocht onmogelijk heeten,
daar zij zoozeer met den volksaard waren
samengegroeid. Aan vele van die feesten
werd nu een Christelijke kleur gegeven dat
wil zeggende feesten werden op denzelfden
tijd als vroeger gehouden, maar de geestelijken
trachtten ze te heiligen door er een godsdienstig
feit aan te verbinden. Maar dit was juist
oorzaakdat ze lang blevenwat ze waren
in naam Christelijke feesten, inderdaad heiden-
sche. En zoo herinneren nog sommige eigen
aardigheden aau de heidensche afkomst der
feestenzoo bijv, het Paaschfeest met zijn
eieren en Paaschvurenzoo ook het Nieuw
jaarsfeest. Van oudsher een der Joeldagen
blijft het nog steeds voor velen een joeldag.
Tot zooverre Stellingwerf.
In een nader artikel komen we op deze
zaak terug en toonen dan tevens aanboe al
de christenfeesten hunne grondlijn hebben in
de feesten onzer heidensche voorouders en
verder hoe ook de protestanten den ouden
katholieken getracht hebben een vlieg af te
EN TWINTIGSTE JAARGANG.
«Zondag 1 Januari” zegt de almanaken
ze voegt daar ophelderend aan toe»Nieuw-
jaarsdag”, om elke vergissing onmogelijk te
maken voor hemdie zich op een gegeven
oogenblik eens niet recht mocht herinneren
op welken datum deze feestdag geregeld valt.
Nubeter een mededeeling te veeldan een
te minzal ze zeker denkenen ons herinne
rend dat het toch in elk geval niet deze
mededeeling isdie haar de slechte reputatie
heeft bezorgd van seen leugenzak” te zijn
waardeeren we haar streven naar volledigheid.
Alzoo: 1 Januari, Nieuwjaarsdag. Aan
deze verbinding zijn we al zóó gewoon geraakt,
dat we ons niet kunnen voorstellen dat bet
anders kon, ja moest zijn. Ik zie al sommigen .vangen,
een verwonderd gezicht zettenvragendej
>W a t-b-l-i-e-f? 1 Op een anderen dag dan;
1 Januari, Nieuwjaarsdag?” En toch zal men
zich ten slotte moeten verbazen juist over het
feit, dat de 1e Januari de Nieuwjaarsdag is.
Ik behoef slechts even te herinneren, wat het
uitgangspunt van onze jaartelling is. Dit is
immers de geboorte van C
we
immersieder ziet bet indeze datum tevens
de Nieuwjaarsdag zijn. En voor de Kerk is
ze dat eenmaal werkelijk geweest, terwijl vele
vorsten het jaar rekenden te beginnen met
Paschen.
De le Januari draagt dus tegenwoordig
feitelijk een naamdien hem van rechtswege
niet toekomten toch is het volstrekt niet
toevalligdat hij geworden iswat hij isde
Nieuwjaarsdag. De le Januari is van oudsher
een feestdag geweest; hij was dit reeds bij
onze heidensche vooroudersen om het nu
maar ronduit te zeggenhet feestdat we op
den eersten der Louwmaand vierenis van
huis uit een heidensch feest. Nu behoeft
niemand zich dit aan te trekkenik althans
zal niemand die op ordentlijke wijze den le I
Januari den Nieuwjaarsdag viert, voor een
heiden houdenofschoon me de Nieuwjaars-
viering van sommigen wel eens herinnert aan
het heidensche tijdperkdat achter ons l
Doch laat ik niet afdwalen. Onze heidensche
voorouders dan vierden in den winter, van 25
December tot en met 5 Januari (alzoo twaalf
dagen) een groot feest. Dan werden den
Goden offers gebrachtterwijl men twaalf
nachten achter elkaar luidruchtig feest vierde,
waarbij natuurlijk de inwendige menseb niet
vergeten werd. Dit feest, zeker om het joelen
4
■MM
FRISO
mii n miniiiAiii
llllll lllllll Fll IBLIMI.
I
in éón dezsr nnzinhten y.iin inoe-
II V
iki ivti t ci cr v»eetiuiun 10 ’ürBLUUiicu, liüjïi jij vei
ligt, schillende kringen zeer de aandacht; vooral met
het oog op de aanstaande debatten in den
Rjjk^dag over de legerbegrooting. Men leest
daarin o. a. het volgende»Bij den terugblik
op het afgeloopen jaar en het daarin gebeurde,
kunnen wij slechts herhalen wat wij vroeger
ook reeds hebben betoogdhet werk in het
leger bestaat hoofdzakelijk in het streven om
door verhoogdemeer intensieve diensten de
