i
ZATERDAG 20 MEI 1899.
No. 40.
Nieuwstijdingen.
De Vredesconferentie.
Bericht.
Negen en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
DE UITGEVER.
j
Amst. Ct.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Wegens het PINKSTERFEEST zal het
Woensdagnummer een dag later ver-
schynen.
Daarentegen daalden de invoerrechten met
f 5700, de waarborg met f 1150.
Bij de directe belastingen is de hoogere
aan het personeelde
Prjjs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent
PRIJS der ADVEB.TENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
J. Röell.
Bijksmiddelen. Gedurende de maand April
van dit jaar hebben de Rijksmiddelen 4,2 ton
meer opgebracht dan verleden jaar. De groep
der directe belastingen bracht f 178,800, die
der indirecte belastingen f 338,800 meer op.
If 21,300 meer, de vermogensbelasting daaren
tegen f 15,500 minder, terwijl de groep der
indirecte belastingen slechts vermeerderingen
aangeeftde zegel- en de registratierechten
gaven samen f 62,000 meer, de successierechten
2,7 ton meer.
Van de accijnzen brachten geslacht, wijn,
gedistilleerd en suiker samen f 186,700 minder
op. zout, bieren en accijnzen gingen met f 20,600
vooruit.
De totale opbrengst der middelen over de
eerste vier maanden is f 37,095,308, d. i. 5.6
ton meer dan in hetzelfde tijdsverloop van het
vorige jaar. De stand tegenover de raming is
f 4,570,400 er beneden.
Naar het Vad. verneemt zullen de Koning
innen die Dinsdag 23 Mei te ’s-Gravenhage
terugkomen slechts Woensdag en Donderdag
daaropvolgende daar verblijven. Men verwacht
dat H. M. op een dier dagen de leden der
Vredesconferentie in gehoor zal ontvangen.
Na de geruststellende berichten van de
laatste dagen, uit de Zuid-Afrikaansche Repu
bliek ontvangen komt opeens als een bom uit
de lucht vallen de tijding uit Pretoria dat er
te Johannesburg een nieuwe aanslag door de
Engelschen tegen Transvaal is gesmeed, welke
echter opnieuw, evenals voor drie jaren de inval
van Jameson, gelukkig is verijdeld.
Dit is nu de tweede keer binnen een tijdperk
van nog geen vier jaren, dat er een poging
wordt gedaan om de republiek te overrompelen.
Is het wonder, dat de regeering huiverig is het
kiesrecht toe te kennen aan deze wolven, wien
het om niets anders te doen is dan zoo spoedig
mogehjk rijk te worden ten koste van de Boeren
en daartoe zelfs geen middelen hoe laag ook
ontzien
Hoewel Paul Kruger heeft verklaard, dat
hij niettegenstaande dit incident de samenkomst
met sir Millner gaarne zou zien doorgaanis
het zeker niet te veel gezegd, dat de zaak der
Uitlanders door dezen nieuwen aanslag er niet
op is verbeterd.
Men meldt dat in de zaak Haas—Van
Hall 32 getuigen gedagvaard zijn, waaronder
eenige Franschen.
De Tsaar van Rusland heeft Donderdag,
de dag van opening der op zijn initiatief bijeen
geroepen Vredesconferentie zijn 31ste jaar vol*
tooid.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, niterljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrydag morgens vóór 12 uur.
burg van 22 April 11. is het volgende ontleend
Nu wou ik toch wel eens weten wat men
het hem aangeboden voorzitterschap der con
ferentie.
Tot vice-presidenten werden benoemdgraaf
van Münster (Duitschland) en jhr. Van Karne-
beek (Nederland).
Bij den uitgever Mart. Nijhoff is verschenen
een op last der Regeering openbaar gemaakte
officieele leiddraad omtrent de handelingen der I
conferentie, inhoudende de akten en documenten
man. BernefraechT. J. B. Fragen
W. D. Koartswyl. Plaetsjes, D. H. Z.
Bij Kon. besl. is W. van Oosterwijk
Bruyn, te Zeist, benoemd tot ridder in de orde
van Oranje-Nassau.
Bij Kon. besl. zijn opnieuw benoemd tot
I leden van het College voor de Zeevisscherijen,
de heeren A. Hoogenraad, H. Kikkert, mr. G.
betrekkelijk het program der conferentie, open- 'J' J‘oe^ooP’ Dirkzwager Mzn. en jhr. mr.
baar gemaakt door jhr. mr. van Daehne van
Varick.
Dit werk zal tot grondslag der besprekingen
van het cons re s dienen.
De heer Van den Biesen sloot zich daarbij
onder protest tegen de alles verslindende j
onder uiting van zijn I
van het congres dienen.
Aan een particulier schrijven uit Johannes-
Verder gingen vooruit de loodsgelden met
zich in Holland toch bang maakt over Rhodes- prafen metf494nft dfi domoinAn m»t f HA Ann
plannen met de Trans-Afrikaansche spoor
aan
oorlogs-toebereidselen en
grieven dat de vredevorst bij uitnemendheid als
drager van het hoogste zedelijke en geestelijke
gezag en als het hoofd van miljoenen katho
lieken niet is uitgenoodigd.
Minister De Beaufort behield zich volle vrij
heid van mededeeling der stukken voor. Het
ontwerp is zonder stemming aangenomen.
Bij de behandeling der revisiewet huldigde
de heer Sassen het initiatief der voorstellers
die de dank der natie verdienen.
Zitting van Donderdag.
Voortgezet werd de behandeling der mijnwet.
De heer Godin de Beaufort ondersteunde het
betoog van den heer Van den Biessen betrek
kelijk het eigendomsrecht van den ondergrond
voorts achtte bij het financieel belang van den
Staat niet genoegzaam behartigd. Volgens zijn
oordeel kunnen wij ons in Indië niet tevreden
stellen met de indirecte voordeelen. In verband
hiermee wilde hij een netto-cijns, of althans
een korteren termijn voor de successie van den
duur van groote maatschappijen.
De heer Vlielander Hein betwistte de recht
matigheid van het onbeperkt beschikkingsrecht
van den Staat zonder schadeloosstelling voor
den ondergrond aan den inlander; daarom had
bij overwegend bezwaar tegen het ontwerp.
De heer Van Asch van Wijck verdedigde
de hoofdbeginselen van het ontwerp. Hij had
de cijns regeling meer in het belang der parti
culiere industrie gewenscht.
Vredesconferentie. Donderdag is de
vredesconferentie op het Huis ten Bosch geopend.
Uit naam van H. M. de Koningin heette de
Minister van Buitenlandsche Zaken de afgevaar
digden welkom, onder betuiging van gevoelens
van diepen eerbied en erkentelijkheid aan den
Keizer van Rusland voor de aanwijzing van den
Haag als zetel der conferentie. Hij wees er
op hoe de geheele wereld het iniatief van den
Tsaar heeft toegejuicbt, omdat de samenkomst
beoogt een einde te maken aan de voortdurende
bewapeningen en om wereldbedreigende onheilen
te voorkomen.
H. M. de Koninginbezield met dezelfde
gevoelens als de Keizer, had bet schoone Huis
ten Bosch met zijn vergaderzaal met kunetvolle
en historische herinneringen beschikbaar gesteld
aan den vrede, wiens weldaden, naar de Minis
ter hoopteals vrucht van den arbeid der
conferentiedoor de geheele wereld zouden
verspreid worden.
Op voorstel van den Minister van Buiten
landsche Zaken is besloten een telegrafisch
adres van hulde en gelukwenschen aan den
Tsaar met zijn geboortedag te zenden.
Geheimraad De Staal (Rusland) aanvaarde
f 13,660, de pesterij met f 23,600, de tele
grafen met f 12,400, de domeinen met f34,400.
telegraaf. Ik begrijp niet wat gevaar daarin
voor Zuid-Afrika kan steken. En hier begrijpt
niemand dat. Laat Rhodes die dingen maar b 9t te danken
bouwen, t kan volstrekt geen kwaad. Dat dbelasti f f 47>000 de bedrijfsbelasting
er wat tegen de Republiek wordt beraamd is - - - - J
ze’er wel mogelijkmaar ze zullen zich nog
wel eens bedenken. En bang maakt niemand
zich hier. De dag dat weer een schot op een
Afrikaner door een arooibaatje” gelost wordt
zal een ongeluksdag voor Engeland zijn, want
dan is zijn invloed in Zuid-Afrika gedaan.
De Transvaal en de Vrijstaat zijn tot de tanden
gewapend, Natal vertrouwt zijn Dutch” boeren
heelemaal niet (en ze hebben gelijk I), in de
Kaapkolonie zijn de verkiezingen weer sterk
in het voordeel van den Bond uitgevallen
kortomals het Afrikaner element ooit sterk
stonddan is ’t nu.
Waarvoor de politiek van Engeland te ont
zien nu nog goed is, mag Oom Paul zelf weten
ik vrees dat de man oud wordt. Zeker is ’t
datals er een ander aan ’t roer kwamdie
politiek uit is. Toch is ’t zeker te hopen
dat de »ou president” nog lang blijft.
En weet uwat hier langzamerhand gaat
doordringen? Het bewustzijn dat het zeer goed
mogelijk isdat in Zuid-Afrika Engelschman
Hollander en Afrikaner in vrede naast elkaar
kunnen leven; dat er thans voor rassenhaat
tusschen deze nationaliteiten, welke (persoonlijk
genomen) niets liever wenschen dan rustig naast
elkaar te werken en geld te makengeen
reden is. Maar dat de groote vijand van de
bewoners van Zuid-Afrikazoowel de zwarten
als de blankenhaar algemeene vijand de
kapitalist is, die rustig in Londen of Parijs de
ontzettende voordeelen verteert, die hij uit
Z. A. bodem haalt. Dat is de man, die door
zijne trawanten alarmeerende of geruststellende
berichten de wereld inzendt, al naar de beurs
moet dalen of rijzenen dieom een schijn
van waarheid aan zijne verhalen te geven
grieven opzoekt, rassenhaat tracht te kweeken,
enz. enz.
Maar ook dat heeft een eindeevenals de
invloed van het Britsche rijk in Zuid-Afrika.
De bondsvlag zal nog eenmaal waaien van de
Zambezi tot de Kaapwees daar zeker van
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
vSljucht en Rjucht.” 20 Mei 1899:
Ljeafde en Wraek, M. Miedema. For-
fryskingen nei GoetheJ. B. Schepers.
Oan alle Friezen op ’e wrald, J. B. Schepers.
Domeny’s ezel, Sj. de Zee. In moai
fakT. J. B. Dat wier ünmogelikHart-
EERSTE KAMER.
Zitting van Woensdag.
Bij de behandeling van het crediet voor de i
vredesconferentie verklaarde de heer Regout,
namens de katholieke leden, zijn diep leedwezen
over het niet-uitnoodigen van den Paus en der
Zuid-Afrikaansche Republieken. Hun oordeel
schorten zij op maar zij hopen dat de Regeering
de Kamer in gelegenheid zal stellen haar ver- I
antwoordelijkheid te beoordeelen.
De 18e Mei 1899 zal, al moge prof. Momm
sen de Vredesconferentie ook als een drukfout
in de geschiedenis bestempelen, een historische
dag wordenwaaraan de naam onzer jonge
Koningin, die van haar land en haar residentie
in de wereldgeschiedenis verbonden zullen
blijven.
Aan dit feit valt noch door hen, die met de
conferentie dwepennoch door wie er mee
lachen of zacht genomen, haar nut in twijfel
trekkeniets af of toe te doen.
Wat het resultaat der conferentie zal zijn
valt, al zou men ook nu reeds de besluiten
kunnen vaststellen, niet te voerspellen.
Het is niet de eerste maal, dat een poging,
als thans door den Russischen heerscher, ge
waagd wordt.
Niemand minder dan Napoleon I poogde in
deze richting werkzaam te zijn, doch vergeefs.
Wat den veroveraar Napoleon niet gelukte,
werd echter door den alleenheerscher Nicolaas
II bereikt. Zijn uitgesproken wensch gaat
heden in vervulling.
Het resultaat moge zelfs nihil zijn, het zaad
is gestrooidde idee is eren evenals van
zooveel ideeën zal men ook op dit moeten
hopen spoedig te kunnen toepassenles idees
marchent.
In weerwil van de spotters zal deze eerste
bijeenkomst stellig dit groote nut hebben, dat
over geheel de wereld de menschheid van den
geringste tot den hoogstgeplaatste zich met de
gedachten aan den vrede vertrouwd heeft ge
maakt en de illusie daarvoor in de hoofden en
harten heeft postgevat.
Wij voor ons gelooven, dat er nog heel wat
kruit in rook zal opgaan eer het groote ideaal
bereikt zal zijndoch dit staat vast, dat waar
nu reeds menige bloedige botsing door tusschen-
komet van eenige mogendheden gezamenlijk
werd voorkomen, menig geschil door een inter
nationaal scheidsgerecht tusschen de volkeren
werd beslecht, het minste resultaat van deze
conferentie wel dit zal zijn, dat de mogelijke
oplossing van geschillen door internationale
scheidsrechterlijke beslissingen een enorme
schrede voorwaarts zal schrijden.
De nieuwe ideeën kruipen maar vliegen niet;
zoo zal het ook gaan met de idee van een
mogelijken wereldvrede; doch nu geheel de
wereld er zich voor interesseert is er gegronde
hoop dat het duizendjarig rijk ook ten opzichte
van den vrede komen zal.
Daarom verheugen wij ons in deze eerste
poging in de door ieder mensch zoo vurig
verlangde richting en begroeten wij de vertegen
woordigers der verschillende mogendheden dan
ook met den jubel der hoop en het enthousiasme
van het geloof in een ideaal, door den grooten
Nazarener reeds verkondigd in zijnVrede op
aarde
FR
wins i.\ iinniiiAiii
min mini i iih m.i\ii
