r
'i
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1899.
No. 63.
Buitenlandsch Nieuws.
Na aanhoudende droogte.
J f-z
Negen en twintigste Jaargang.
Dit Blad veraohjjnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
daarop niet gerekend hebbenis
H.
Krachtens baar zal de Minister van Financiën
DUITSCHLAND.
U I T G E V E B:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANOENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
gen onder de klasse der waterwegen no. 1,
dan in een klimaat te wonen, waar afwisseling
zomerpeil. Wij weten niet tot welke categorie
te
’P
bijna tienmaal meer per hoofd voor eene be-
uuuue aueriaungen. volking, die
buitengewone omstandigheden
uuaerwetscne winters daargelatenmaar
ouderwetsche zomers mogen ook hunne beurt
van
die
spotternij
aan goed
en aangrijpen van
dat buitengewone omstandigheden
stuurders eene les geven. ’t Kan
een
onafhankelijk
1
de trekvaart WorkumBolsward behoort, maar
zouden ’t alleszins rechtvaardig oordeelendat
ook met ’t oog op Bolswards stoomvaart-
belangen de kortste waterweg Workum
Bolsward in goeden doen werd gebracht,
daarbij
tv... i
van kleine woningen voor
Vroeger sprak men in den scheerwinkel en
waar al niet meer van ouderwetsche winters.
Dan moest het ijs ongeveer ter dikte van een
vierde botervat in de slooten zitten, kraaien en
andere beesten in de lucht dood vriezen, enz.,
enzenz.
’t Is Simon Gorter geweestdie daarvan
eene uitvoerige beschrijving heeft gegeven.
Maar zulke ouderwetsche winters beleven we
nu niet meer. De ijsvereenigingen proclameeren
ijsfeesten en spreken van geluk als er eentje
van kan doorgaan.
Maar dat is dat.
Ouderwetsche winters daargelaten
j voor particulier verbruik, 240.000
den gemeentelijken dienst, totaal 550
vervijfvoudigde. Men staat thans
voor de volgende respectable cijfers: 183 000
Prys per kwartaal 70 cent franco per post 88 cent
PBIJS der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prys belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
Daar gaat een adres uit van Bolsward aan
Gedeputeerde Staten om de Wijmerts te bren-
En aan
bezoek zal brengen aan koningin Victoria.
Wel is daaromtrent nog niets vast bepaald,
i maar de Keizer is beslist voornemens zijn groot
moeder te bezoeken, zoodra hij zich gekweten
heeft van de reeds aangegane verplichtingen.
Het Londensche blad verwacht van dit be
zoek veel goeds, evenveel goeds als van
bezoek van keizer Nicolaas aan het Britsche
hof voor drie jaar.
standen opgehelderd en de resultaten van keizer
Wilhelm’s bezoek kunnen nog gelukkiger zijn,
i omdat tusscben Duitschland en Engeland moei
lijkheden van veel minderen aard bestaan.
Keizer Wilhelm II zal in de gelegenheid
zijn nog eens na te gaan hoe groot zijn invloed
u dit dringend, niet alleen om
politiek leiden moet tot geweld,
dat is tot eene diepte van 2,10 M. beneden
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrjjdag morgens vóór 12 uur.
wikkeling van eigen aard
onderwerpen aan uwen wil.
Laat af van het zoeken
aanleidingen en voorwendsels om U te mengen
in zijne aangelegenheden, omdat het deze op
andere wijze regelt, dan redelijk en wenschelijk
schijnt.
Laat overigens dit volk zich natuurlijk ont
wikkelen, zelf den geest des tijde ondergaan,
die onvermijdelijk voortdrijft op den weg van
vooruitgang in stoffelijk en geestelijk opzicht
en elke gewelddadige stoornis veroordeelt omdat
zij geleidelijke ontwikkeling veeleer vertraagt
dan bevordert.
Wij vragen
dat een andere
bloedstorting, broedermoord, maar ook omdat
daardoor het recht geschonden, de naam van
Britsche rechtvaardigheid geschandvlekt,
Britsche scherpzinnigheid ondermijnd en
van Britsche grootmoedigheid tot een
gemaakt wordt.
hier nu zeggen, is een oude ge
waar zij dient herinnerd, telkens
verbetering te krijgen. En vooral
-mag eene waarschuwing
slag zal en ook moet slaan, hij mag met halve
vrachten varen of hij raakt aan den grond en
ook, tenzij hij zijn loontje aan praamshuur wil
geven.
We zagen nog gisteren, hoe een behoorlijk
geladen schip bij goeden bries en met volle
zeilen over den grond schuurde en dat wel in
op den Sultan is. Rusfik-pacha, van Berlijn
wedergekeerd zijnde, heeft den Sultan namens
den Duitschen Keizer deze mededeeling over
gebracht »Zeg aan Z. M. (dfen Sultan), dat
ik op de spoorweglijn van Bagdad gesteld
ben!” Inmiddels wendden gedelegeerden van
de sDeutsche Bank” allerlei pogingen aan om
van den Sultan een irade (keizerlijk besluit) te
verkrijgen, waarbij in principe hunne voorslagen
aangaande den aanleg van deze spoorlijn aan
vaard worden. En zij ondervinden daarbij van
de zijde van het Duitscb gezantschap steun.
De keizerlijke Ottomaansche Bank, die een
Fransch syndicaat vertegenwoordigt, doet even
zeer haar best voor eene concessie van een lijn
van Cassaba en zij wordt zelfs gesteund door
den heer Constans.
FRANKRIJK. Het wordt moeielijk om Parijs
voldoend en behoorlijk drinkwater te hel
pen, doordat de bevolking der hoofdstad met
regelmaat en een snelheid toeneemt, geheel
van den gang van Frankrijks
bevolking in het algemeen, wier onvoldoende
toeneming en dreigende afneming de bekende
bezorgdheid wekt. Jaarlijks wast de Parijsche
bevolking, door nieuwe inwoners, met circa
18.000 zielen. Volgens zekere becijferingen
kunnen binnen de grenzen der tegenwoor
dige vestingwerken die toeneming nog tot 1938
verdragen, als wanneer het maximum bewoners,
hetwelk Parijs kan herbergen, bereikt zal zijn
3.300.000. Daarna zal men den kring moeten
verwijden. Met het aantal inwoners groeit het
waterverbruik; goede raad wordt duur. Met
fierheid wordt vermeld, dat Parijs de tweede
stad van Europa en de dertiende der wereld
is wat betreft de hoeveelheid drinkwater per
inwoner toegekend. Ook altijd zuiver drink
water? Een andere vraag.
In 1789 beschikte ieder Parijzenaar over 13
liter water per dag, tegenwoordig heeft hij er 220,
waarvan 96 rivierwater en 124 drinkwater;
hebben. En dan durven we strak en stijf
beweren, dat de zomer van 1899 een ouder
wetsche is geweest en nog is. j zit hij daar eenmaaldan mag hij er blijven
Welk eene Oostersche hitte, dagen, weken
lang, een enkele maal afgewisseld door eenigen j
regen, b.v. heden, Zondag, voor veertien dagen.
De grond is droog, het gras verdord, de wegen j
herinneren ons het stofland van Egypte. Als
men zich dit weder bij voortduring voorstelt, een voor eenige maanden uitgebaggerde vaart 1
dan kan men best begrijpen boe daar ginder
in Indië, waar ’t bijna altijd zoo is, de geest
versuft en de wil doelloos wordt. Hoe heerlijk
Manifest aan het Engelsche volk.
De Ned.-Zuid-Afrik. Vereeniging biedt het
volgende manifest ter onderteekening aan, aan
allo mannen en vrouwen van Nederland. Ook
zonder verdere aanbeveling twijfelen wij niet of
dat manifest zal door tal van Nederlanders
worden onderteekend. Om zulks te bevorderen
zal het ook in het bureau van Friso ter onder
teekening voor belanghebbenden worden neder-
gelegd.
Aan het Volk van Groot-Brittannië
Wij Nederlanders, verwant aan u door een
gemeenschappelijken oorsprong, door overeen
komst in geschiedenis en traditiën, door gelijk
soortige zeden en staatsinstellingen, ontleenen
aan deze verwantschap, waarop wij trotsch zijn,
de vrijmoedigheid om uitdrukking te geven
aan den onweerstaanbaren aandrang van ons
hart en de diepe overtuiging van ons verstand,
dat er bij velen uwer eene sterke neiging be
staat een schromelijk onrecht te begaan jegens
het volk der Zuid-Afrikaansche Republiek, eene
loot van onzen gemeenschappelijken Germaan-
schen stam, een volk, zwak in aantal, maar
sterk door de deugden, welke door alle Angel-
saksers op den hoogsten prijs worden gesteld
moed, onafhankelijkheidszin, zelfbewustheid en
godsdienstzien.
Wij doen een beroep op uw dieper besef
van rechtvaardigheid en edelmoedigheid, wan
neer wij u toeroepen
Laat af van de pogingendoor sommigen
uwer geldmannen en staatslieden beproefd, om
dit volk te belemmeren in de geleidelijke ont
wikkeling van eigen aard en aanleg en te
ENGELAND. Het Heerenhuis heeft Don-
Maar in den nood leert derdag het ontwerp tot het gemakkelijk maken
Wie dan wil hier i van den eigendom van L‘._l-
de derde maal gelezen en de artikelen van het
ontwerp tot overneming van het gebied der
Niger-Maatschappij onveranderd goedgekeurd.
Het ontwerp rakende het telephoonverkeer werd
j voor de tweede maal gelezen.
De Daily Telegraph weet Volgens mededeeling des vice-ministers van
mede te deelen dat keizer Wilhelm in den i Buitenlandsche Zaken Brodrick zullen in de
of in het begin van den herfst een voornaamste handelsplaatsen van Rusland, Zwit
serland, China en de Vereenigde Staten agenten
worden benoemd, die kooplieden en industrieelen
tegen matige vergoeding alle benoodigde inlich
tingen ten bate hunner zaken zullen verstrek
ken.
SPANJE. Aan de wet betreffende de
het Staatsschuld wordt groote beteekenis gehecht.
Krachtens haar zal de Minister van Financiën
Toen zijn er veel misver de amortisatiën kunnen schorsen, op de coupons
der Cubaansche en Philipijnsche schuld kortin
gen toepassen om die op gelijken voet te
brengen met die van ’t moederland en één of
meer leeningen aangaan tot een gezamelijk
bedrag van 1300 millioen peseta’s, ten einde
de douane-obligatiënde schatkistbiljetten en
Wat geeft het b.v. als aan de Ven bij
Enkhuizen een 20 Meter water staat, terwijl
de doorloopende diepte der Zuiderzee op onge
veer 4 Meter wordt gerekend?
Wij willen hiermede zeggen, wat geeft het,
of enkele kanalen eene diepte hebben van 2,10
M. beneden zomerpeil en de andere zoo onge
veer 1,70 M. Slat raak, breng de verbindings-
waterwegen alle gelijk en dan nog daarbij
verhoog het peil. De belanghebbende land
eigenaren zullen wel zorgen, dat ze niet onder
water gerakende oprichting van waterschappen
is gemakkelijk genoeg gemaakt. Verhooging
van het peilwij drongen er voor meer dan
een kwart-eeuw reeds op aanzal de scheep
vaart ten goede komen. En die beteekent in
Friesland nog al iets. Duizenden moeten daar
mede hun bestaan verdienen. En bovendien
een veihoogd peil is der afstrooming bevorder
lijk, omdat alsdan de gelegenheden tot afstroo
ming toenemen. Nu tast men te veel in den
blinde en laat men water af, dat men nader
hand zoo bitter noodig heeft. Precies als de
oude medici bij hunne aderlatingen.
’t Is zeker, 1
pleiten veel vergoeding. Maar ook is ’t zeker, kubiek meter drinkwater, 127.000 rivierwater
dat buitengewone omstandigheden onzen be- per dag
zoo en voor <L_ o.
daarop dient men bedacht te zijn in het belang millioen liter.
van allen. Bij gewonen gang van zaken gaat i
alles als van zelf. T’
men den held kennen.
alszoodanig optreden?
bestaat. Afwisseling behaagt.
Intusschen mooi weer verveelt nooit.
’t Is daarmee als mijn buurvrouw zegt, van
een enkelen regenachtigen dag hebben we al
dadelijk onze bekomst.
Mochten we een amendement voorstellen, ’t
zou dan in dezen geest wezen, zoo voor als na
eens een paar nachten regen. Maar dat zou
anderen al weer niet bevallen. En daarom
moeten we maar dankbaar aannemen, wat we
hebben, en afwachten de dingen, die komen
zullen, in de vaste overtuiging, dat het bestuur
van het geheel in goede banden is.
Voor ons menschen brengen buitengewone
weersgesteldheden buitengewone toestanden
mee.
Dat we
onze eigene schuld.
Daar is b.v. eerst de behoefte
drinkwater. Per jaar valt er genoeg van boven.
Gotentonnen en bakken loopen over en de
straten zijn dikwerf plassen. Weg loopt dat
kostelijke water, als hit in overvloed gegeven
wordt. Men telt het niet.
Maar bij aanhoudende droogte?
Ziet, dan wordt dat eene andere zaak.
Dan vecht men als ’t ware om een enkelen
emmer drinkbaar water.
Wat we hier nu zeggen, is een oude ge
schiedenis,
weer aan om verbetering te krijgen. En vooral
in dagen als deze mag eene waarschuwing
worden gehoord. Slecht drinkwater, Oostersche
hitte gevolg Oostersche ziektencholera of
wat van dien aard is.
Wij weten ’t, de verschillende Gemeente-i
besturen kunnen moeielijk zorgendat ieder
voldoende te eten heeft, maar voor het ver
krijgen van goed en zuiver drinkwater, daar
kunnen ze en vele andere besturen met hen
veel aan af en toe doen.
Bij tal van openbare gebouwen, raadhuizen,
schoolgebouwen kerken, bewaarplaatsen, enz. I
kunnen ferme, iriante regenwaterbakken worden
aangelegd, waar ’t water bv. tegen een cent
per emmer verkrijgbaar wordt gesteldmen
kan Norton-putten slaan, als bedriegen we nazomer
ons niet onlangs te Bakhuizen en met goed
gevolg, men kan zich verstaan met ondernemers
van drinkwaterleidingen, enz. In ’t kortop
dit gebied kunnen de verschillende Gemeente
besturen vooral optreden ter voorziening der
sociale behoeften en nooden. Hier is het veld
buitengewoon ruim en min of weinig kostbaar,
terwijl het bovendien doeltreffend is.
Een ander treurig gevolg der aanhoudende
droogte is de lage boezemwaterstand. Is hoog I
water voor onze boeren en schippers een lastig
artikel, laag water niet minder.
Daar staan nu de landen kaal en uitgedroogd;
laat maar boezemwater binnen’t is er niet.
En de schipper, die in den zomer vooral zijn
- A
FRI
meius- tin i.i; 11:\i ii
mui mii ui lEsi i tn
