ZATERDAG 7 OCTOBER 1899.
No. 80.
Nieuwstijdingen.
Negen en twintigste Jaargang.
I
I
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
-
schip te verlaten.
een stoomboot, die op het noodsein direct
De Fransche minister van oorlog De
j
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUIH
Pry's per kwartaal 70 cent franco per post 86 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken, regel meer 7} cent. Bij abonnement is de pry's belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
daaruit ontplofbare stoffen, als dyna-
neer te werpen. De
een neergeworpen pak
Dumdums, Maxims on dynamiet, de Engelsche
t voor niets terug te deinzen
De oorlog uitgsbarsten
Reuter seint uit Bloemfontein, dat de land-
van Boshof telegrafisch aan zijn regeering
bericht heeft gezonden, dat de Engelsche troe
pen uit Kimberley de grens van den Oranje-
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, aiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentién Dimdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
voorschriften uitgevaardigd,
worden in den loop van
aan de korpsen verstrekt.
Wanneer brandkasten in gebruik zijn, worden
de schildwachten, geplaatst bij commandeerende
t
Hoewel het natuurlijk niet onmogelijk is, dat
dit bericht waar kan zijn, dient men het toch
onder zeker voorbehoud te aanvaarden. Uit
In den orkanischen storm van 22 op 23
Sept, was ik met genoemde bark op de hoogte,
ongeveer 20 minuten westelijk van het Rips-
hornt-vuurschip. De zee stond buitengewoon
hoog en gevaarlijk. Het roer was des avonds
gebroken, dus was het schip machteloos,
nachts tusschen 3 en
eensklaps zwaar
vergeefsche moeite was,
melden
hebben overschreden
de Majubaheuvel
bezet.
van meel.) Gemengde Berichten. I Het wordt bevestigd dat de Engelschen niet
gereed zullen zijn om aanvallend op te treden,
hun voedsel zelf niet meer in het water en
op de grond kunnen zoeken. Moet men de
ganzen met graan gaan voeren, dan wordt de
teelt te kostbaar, daar elk dezer vogels bijna
-1 _’.j een schaap.
De Londensche correspondent van de
Indépendance Beige seintMen rukt elkaar de
tweede editie der dagbladen uit de hand, die
dat de Boeren de grens van Natal
en de strategische punten
en de Langnekpas hebben
I «upper
generaal Mercier, die tijdens de expeditie naar
dat eiland, minister van oorlog was.
De Kamer zou bij de behandeling der oor-
officieren tot het bewaken van de kas, inge
trokken.
Van regeeringswege onderzoekt men, of
het wenschelijk is in bet algemeene reglement
voor het vervoer op de spoorwegen een bepaling
op te nemenwaarbij aan de spoorwegmaat
schappijen de bevoegdheid wordt toegekend
om reizigers alleen toe te laten tot de wacht
kamers die zijn aangewezen voor de klassen
waarvoor de reizigers een plaatsbewijs bezitten.
Donderdagmorgen werden onder sterk
politie-geleide van Delft naar ’s Hage over
gebracht twee als heer gekleede personen
die verdacht werden van effectendiefstai te
Delft. Zij werden gesnapt, toen zij bij den
bankier Hoitema daar trachtten die stukken
in te wisselen.
Iemand in Ooststellingwerf heeft in zijn
hof een boom, die in 1898 scheen te sterven.
De meeste takken waren dood en werden af
gehakt. De boom, een appelboom, begon
echter in dit jaar weder te bloeien en draagt
nu aan den eenen kant appelen, zoogenaamde
zoete veentjes, de oorspronkelijke vrucht, maar
aan den anderen kant andere appelen, die een
weinig zuur en grooter van stuk zijn dan de
veentjes. Aan den stam valt op te merken,
dat bij tweeledig is, maar men kan zich niet
herinneren, dat er eene enting heeft plaats ge
had. Ook heeft men nooit twee soorten van
appelen aan den boom ontdekt.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
„Sljucht en Bjucht”. 7 Oktober 1899.
De forkearde Wiald, W. D. - In grapke
(yn fjouwer bidriuwkes) Th. v. d. S. Jan
Starter, W. P. Tsjin wille en tank (mei
plaetsje) D. H. Z.
Inhoudsopgave van No. 3 van het Maand
blad tegen de Vervalschingen.
De vervalsching van linnen-, flanellen- en
katoenenweefsels. Onderzoekingen van le
vensmiddelen en bandelsart. gedaan aan het
Bureau voor chemisch en microscopisch onder
zoek, Keizersgiacht 291, Amsterdam; Direc
teuren: Dr. van Hamel Roos en Harmens.
Controle onderzoekingen(Azijn. Bak-olie.
Cacao. Email-voorwerpen. Hoendervoer.
Levertraan. Likeuren. Servies voor
koffie en thee van Albeïd-metaal. Stijfsel. koud zlJn doch niet zo° kouddat de vogels
Thee. Vleesch-extract. Wijnen.
Zeep.) Onzuivere grondstoffen voor email-1
bereiding van kookpannen. Vergiftige vogels.
Wijnvervalschingen »en gros.” Verval-
Behing van koffie iu Zuid-Afrika. Een nieuw zooveel verslindt als
Aervalschingsmateriaal. De vervalsching van j
levensmiddelen in Amerika. Wetenschappe
lijke Berichten. (Ziektekiemvrij drinkwater door
middel van ozon) Hygiëne en Industrie:
(Onderkleeding welke gevaar oplevert.
Eigenaardige Bieronderzoeking. Een wet ter
bevordering der Volksgezondheid. Compri
meeren i
feuilleton(Shakespaere’s vader de eerste bier-
onderzoeker. Een «gedrochten fabriek” te dan na zes weken.
Londen. Gerookt konijnenvleesch.) Sprok
kelingen op hygiënisch en maatschappelijk gebied.
Correspondentie.
Een redding. De heer T. Zeilinga
schrijft aan het Hdbl. omtrent de schipbreuk
en edelmoedige redding van hem en zijn
scheepsvolk van het Ned. barkschip Neptunus
door het Zweedsche stoomschip Meta uit Gothen
burg, kapt. E. Fageslund, o.a. het volgende
zenden van een ultimatum of een oorlogsver
klaring. Indien het echter inderdaad een feit
is, dan moeten we wel aannemen, dat het een
gevolg is van gebrek aan discipline bij de
Engelsche troepen die door hun officieren niet
in bedwang gehouden konden worden. En de
oorlog is in dat geval begonnendaar de
Boeren van Transvaal na don aanval der
Engelschen op hun Oranje-Vrijstaatsche bond-
genooten zich nu natuurlijk niet meer zullen
laten weerhouden om Natal binnen te dringen.
Kimberley ligt in (Engelsch) West Griqualand
op de Westgrens van den Oranje-Vrijstaat. De
Engelschen hebben daar een vrij grooten troepen
macht bijeen, terwijl Oranje-Vrijstaatsche burgers
bij Boshof op korten afstand van de grens
gestationneerd zijn.
Inmiddels ontvangt de Londensche Standard
uit Newcastle (Natal) het berichtdat de
vooruitrukkende beweging der Boeren, die de
grens van Natal bedreigden, plotseling is ge
staakt.
De groote meerderheid der Boeren, die ver
zameld waren bij de hoogten ten N.-O. en ten
O. van Newcastle zijn teruggetrokken naar hun
oorspronkelijke verzamelplaats bij Zandspruit.
De correspondent zet uiteen, dat het onmoge
lijk is voor een groote troepenmacht om lang
op dezelfde plaats te blijven, met bet oog op
de groote schaarschte aan levensmiddelen en
fou rages.
In de Jingopers is, evenals bij enkele
ministers een kentering waar te nemenzij
beginnen den langdurigen veldtocht, die in
Engeland door de op wraak beluste oorlogs
partij met het vermomde oogmerk de heide
republieken in Z.-Afrika te vernietigen en bij
Engeland in te lijven, te verloochenen. De
mogelijkheid op een schikking ter elfder ure,
hoe gering ookblijft dus nog bestaan. In
elk geval kan de beslissing nu niet lang meer
uitblijven.
De kabinetsraad vergadert Zaterdag en zal
dan een definitief besluit nemen.
Een schitterend huwelijk is dezer dagen
te Newport gevierd en beeft de New-Yorksche
ten” in deze fashionable badplaats
vereenigd. Het was het huwelijk tusschen den
Russischen vorst Cantacuzene, voormalig gezant-
schaps ataché te Rome, met de kleindochter
logsbegrooting van deze zaken kennis moeten
nemenen men vermoedt reeds dat dan veel
wat nog duister is in den oorsprong van de
Dreyfus zaak onthuld zal worden.
Het gerucht gaat, dat de Engelschen
Des vele luchtballons zullen meevoeren naar Trans-
4 uur werd het schip vaal, om d-- -*■ J
lek, dermate, dut pompen miet, op de Boeren
waarom besloten werd uitwerking van zulk
de boot klaar te maken en zoo noodig het dynamiet moet verschrikkelijk zijn.
Met het aanbreken van den dag passeerde regeering schijnt
ons een stoomboot, die op het noodsein direct r'- -
bijdraaide en hoewel ze slechts over een kleine
sloep kon beschikken, werd er niet geaarzeld drost
de redding te beproeven.
De Meta stoomde daarom ter loefzijde en
liet daarop de sloep te water, bemand met den Vrijstaat zijn overgetrokken,
tweede stuurman B. Lundi, den tweede machi
nist R. Magmussen en den matroos F. O.
Johansen. uuuer zeaer vooroenoua te aanvaaruen. uit
In den tijd van het uitzetten der sloep had- het telegram blijkt toch, dat het de Engelschen
den wij van weerszijden olie in het water ge- zijn, die hier aanvallend zijn opgetreden, hetgeen
worpen en na twee gevaarlijke tochten werden men logisch niet zou verwachten, daar de
we allen gelukkig aan boord van stoomboot j regeering immers nog steeds aarzelt met het
overgebracht. Toen ik het schip verliet, lag
het dek reeds aan het water. De stoomboot
moest drie tochten rondom het schip doen
opdat do sloep van en naar het schip kon
roeien.
Ten slotte roemt de heer Zeilinga de humane
en gulle behandeling die hij aan boord der
Meta ondervond.
De Neptunus is zonder mastenkajuit en
volkslogies te Frederikshaven (Jutland) binnen-
gesleept.v De heer Zeilinga is derwaarts ver
trokken.
Ganzen in Amerika. Elk jaar leveren
de Vereenigde Staten voor de vulling van
veeren bedden enz. 1,350,000 kilogram dons
van ganzen, voor het vervoer waarvan 135
waggons noodig zijn. Daar één gans slechts
450 gram dons oplevert, blijken voor deze
productie bijna 3 millioen ganzen per jaar ge
plukt te moeten worden. De statenwaar
men er zich hoofdzakolijk op toelegt, zijn Illi
nois zuidelijk MissouriKentucky, Arkansas
en Tenessee. Wil men fijne en zachte vede
ren verkrijgen, dan moet het klimaat tamelijk
De afdeelingen der Tweede Kamer heb
ben gekozen tot rapporteurs der Marinebegroo-
ting de heeren Van VlijmenStaalmanDe
Ras, Goekoop en Lieftinck.
De ouderdom der Kamerleden. Het
oudste lid der Tweede Kamer is de heer Jan
sen, de burgemeester van Tilburg. Hij is 75
jaar, geboren 4 Juni 1824; ruim 4 maanden
ouder dan de heer Donner, die 18 October a s.
75 jaar hoopt te worden.
Op den heer Donner volgt de beer Conrad,
geboren 28 Mei 1825, dus 74 jaar oud. Men
zou het hem niet aanzeggen, zoo kras ziet bij
er nog uit. Verleden jaar nog heeft hij een
reis gemaakt naar Portugal, en binnenkort moet
hij weer een groote reis naar Egypte onder
nemen.
Na den heer Conrad komt de heer Bastert,
die den 4en November 1826 is geboren en
dus den leeftijd van 73 jaren bereikt. De
beer Evers is eenige maanden jonger; hij is
geboren 8 Maart 1827. En daarop volgt de
heer Van Alphen, geborep 1 December 1829.
De heer Pijnappel op 26 Januari 1830.
Het jongste lid in jaren is de onderwijzer
T. M. Ketelaar; die geboren werd 6 Mei 1864,
en alzoo 35 jaren oud is.
In de Algemeene Vergadering van den
Bond van Coöper. Zuivelfabrieken in Friesland
heeft de heer J. K. Jung, namens de Com
missie ad hoe, een zeer beredeneerd en door
berekeningen gesterkt rapport uitgebracht over
eene pensioensregeling voor het personeel, aan
die fabrieken werkzaam.
De Commissie gaf aan het slot in overweging
1 te besluiten tot de stichting van een
onderling pensioenfonds op de aangegeven grond
slagen (zoo mogelijk ook uitgebreid tot de na
te laten betrekkingen van het fabriekspersoneel)
indien zich minstens 15 bondsfabrieken meteen
gezamenlijk personeel van 150 werklieden, tot
medewerking bereid verklaren en indien na
een nauwkeurig deskundig onderzoek blijkt, dat
tegen de stichting geen overwegende bezwaren
behoeven te bestaan
2°. de Commissie te machtigen tot het
doen instellen van zoodanig onderzoek door
een wiskundige van erkende bekwaamheden
die op het gebied van levensverzekering vol
doende t’huis isen haar op te dragen het
resultaat van die bevindingen zoo spoedig
mogelijk met een nader voorstel harerzijds aan
de vergadering mede te deelen.
Sub 10 werd met groote sympathie begroet,
een definitief besluit is aangehouden tot het
nader voorstel der Commissiewaarvoor baar
de bij sub 2° gevraagde machtiging en op
dracht is verstrekt.
De wetsontwerpen tot herziening der
militiewet en tot regeling der legerinrichting
zullen nog deze week de Tweede Kamer be
reiken.
Daar de Minister van Oorlog het wen
schelijk acht dat de gelden, die berusten in de
kassen der korpsen en korpsonderdeelen, worden
bewaard in brandkasten, heeft hij daaromtrent
De brandkasten
dit jaar geleidelijk
FRI
suil mini miEsi.ni>.
Mins- I IIIH.IUI III
riauöLUü uiiuisier vuil ooriOg i_/c i
Gallifet, heeft aan den rapporteur der commis
sie voor de oorlogsbegrooting de rapporten der
controle over de uitgaven voor Madagaskar
toegezonden. Uit die rapporten moeten een
aantal ernstige feiten blijken ten laste van
