t I
I
I
I
Mensch-zijn.
I
i
U
I
WOENSDAG 25 OCTOBER 1899.
No. 85.
Buitenlandsch Nieuws.
I
H
I
R\
Negen en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
En ten slotte.
Spreken van vrede en accoordjes
jaren niet te spreken, betalen we het zwarte van hun streven te verbergen
Ook heeft men hier al in de
1
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Geene werkelijke verbetering noch
zoo
straatschenderijen moesten bepaald verboden
worden, de politie moest die rakkerts inrekenen,
enz.
Pruttelaarantwoordt een minder sentimen-
teele: zijt ge den tijd vergeten, dat ge zelve
ook nog jong waart? Doch, zelfverblind, ont
vangt hij ten wederwoordvolstrekt niet, ja,
I
tegen 36 stemmen verworpenwaarna het
adres werd aangenomen. De redevoeringen
1
Met 200 tegen 35 stemmen werd vervolgens
toegestaan een krediet voor 35000 man, dat
op de suppletoire begrooting is gevraagd.
Het krediet van 10 000 000 (waarvan de
helft bestemd is voor transportkosten) werd
verleend met 271 tegen 32 stemmen.
Tijdens het debat daarover las de Minister
Balfour een telegram voormeldende dat
generaal Symons bij Glencoe doodelijk gewond
is. Alle leden ontblooten daarop het hoofd.
RUSLAND. De te St.-Petersburg verschij
nende bladen sporen in warm gestelde artike
len aan tot het zenden van afdeelingen van
het Roode Kruis naar Transvaal. De Rossia
zegt, dat haar gelden zijn toegezonden om te
dienen tot het oprichten van een Russisch
korps vrijwilligers. Over deze zaak heeft zij
zich in verbinding gesteld met den Tranvaal-
schen gezant te Brussel.
De geheele Russische Pers komt met sym
pathie voor de Transvaal op; ook de bladen
van de richting der Moskowskije Wjedomosti
sluiten zich hierbij aan.
In gelijken geest laat zich de Petersburgsche
correspondent van de N. Rott. Courant hooren,
schrijvende
In geen der groote Europeesche Rijken zal
de stemming van het publiek zoo onverdeeld
ten gunste der Boeren zijn als hier. Dat komt
deels daaruit voort, dat men steeds gewoon is
geweest Engeland als Ruslands grootsten mede
dinger om de wereld-hegemonie te beschouwen
en dus vanzelf de sympathie aan de zijde van
Eogelands tegenstanders zal zijndeels ook
hieruit, dat in de geheele Transvaalsche quaes-
tie de Regeering geen pressie heeft geoefend
op de Pers en de openbare meening en dus
het zuivere menschelijke gevoel met de edele
neiging van sympathie met den zwakkere is
blijven voort heerschen. Zelfs het Journal de
St. Petersbourg gaf onlangs vrij duidelijk de
sympathie der Regeering te verstaan. De A’o-
woje Wremja en Rossia houden zich voortdurend
met de vraag bezig of niet een vreemde mo
gendheid tusschenbeide zou kunnen komen en
trachten zijdelings een antwoord van de Regee
ring uit te lokken. Daar bet evenwel maar
al te waar isdat in de politiek gevoel een
misplaatste eigenschap is, zal de tusschenkomst
van de Russische Regeering ook wel niet te
verwachten zijn vóór Rus and op de een of
andere wijzezij het in Perzië of in Afghani-
Prjjs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent
PRIJS der ADVERTENTIÉN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel nceer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
Aanleiding tot deze meening bestaat er ge
noeg. De menschen komen en de menschen
gaan en bij hun komen moet al weder van
meet af aan worden begonnen, zij ’t dan ook,
dat ouders en opvoeders hun voordeel kunnen
doen met de geboekstaafde ervaring hunner
voorgangers. Doch het voorwerp der bewer
king is nog altijd hetzelfdebet hulpbehoevende
kind. Aardig op zijn twee jarigen leeftijd
wordt het alleraardigst, snoeperig, lief op zijn
derde jaar. 1
aardig’t krijgt «streken” en met het vijfde
begint het bepaald «stout” te worden. Huis
en school wijden reeds een bepaald hoofdstuk
aan straffen en och hemeldaar schemeren
reeds de Rijks opvoedingsgestichtenzelfs de
Kruisberg in ’t verschiet
Een grapje, streken uithalen, straatschende
rijen en zoo gaat die climax voort.
Eerst wordt er om gelachendaarna wordt
het hoofd geschud, eindelijk dik en dwars ge
prutteld. Zóó gaat het toch niet goed, zulke
Een wijsgeer van vroeger dagen kwam na
een lang betoog tot de slotsom«de mensch
is het grootste voorwerp van studie voor den
mensch 1”
Met zijne beschouwing bleef hij niet aan de
oppervlakte. Hij bemoeide zich met het been
deren-, noch met het spierstelsel en behandelde
de spijsvertering, den bloedsomloop en de adem
haling niet verder dan om tot zijn werkelijk
onderwerp te komen het zieleleven van den
mensch. Het dierlijke liet hij dus buiten be
spreking, het innerlijke zijn was het voorwerp
zijner studie. En daarna kwam hij dan tot de
genoemde conclusie.
Of de man gelijk had? Natuurlijk, zal men
zeggenhij was immers een wijsgeer. Maar,
als we zoo antwoorden hebben we veel van
papegaaien, die anderen napraten. Wij allen
hebben verstand en kunnen, ja moeten zelfs op
onze beurt ook wijsgeeren zijn. En wij kunnen
dit wezen, als we maar eenvoudig ons natuur
lijk verstand raadplegen en de zaken onbevoor
oordeeld beschouwen.
Laat ons dat op onze manier doen, door in
ons en rond ons te kijken en acht te geven
op de verschillende verschijnselen.
Zooals landgenooten, die voortdurend met
vreemdelingen in aanraking komen, ook wel
gemerkt hebben, wordt door den vreemdeling
niet veel onderscheid gemaakt tusschen een
Boer en een Hollander. De «Boers” worden
kortweg als onze landgenooten beschouwd, en
sympathiebetuigingen voor de Boeren vallen,
bij gebrek aan echte Boeren, dikwijls aan ons
Hollanders ten deel. Zoo gaat het ook met
aanvragen om inlichtingen over Transvaalsche
zaken. Een Hollander wordt beschouwd als
een deskundige’t zijn toch onze familieleden
daarginds in Afrika, meent men. Menschen
die als vrijwilliger in Transvaalsche gelederen
willen dienst nemen, komen telkens om inlich
tingen aan het Hollandsch gezantschap bier.
Een paar hadden zich den krijgsmoed ingegoten
uit de staatsbrandewijnflescbjes, en kwamen dan
Wat hebben onze jongeren te denken
immers zij beginnen ook te denkenvan
die grooteren, die machthebbenden, die elkander
ter wille der eer- of heerschzucht of ter wille
van het goud in de haren vliegen? Is dan
de onderlinge twistde leehjkeverfoeielijke
oorlog, het recht van den lenigste, den meest
in onzen tijd haalden we ook wel grapjes uit, handige of sterke, het beschavend element?
maar zóó nietJ
In hoofdzaak dus hetzelfde, alleen verschil ruzie uitmaken op hunne manier,
in wijze. het D°g om
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterljjk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentifin Dincdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
bedaagden kunnen er zich op beroemen het
kwade, het werkelijk kwade afgestorven te zijn.
Eu verwonderen moet dit niet.
vooral door de jongeren,
geen last, geen overlast aan
strekken.
rustig wonen en ons kalm en bedaard bewegen.
We hebben daarop aanspraak, waartoe om
van onze --
dan onze belastingen?
Nog in ’t volle besef dezer berekening ver
zonken zien we daar een deftig heertje over
de besneeuwde straten wandelen. Een paar
«bandieten” vormen sneeuwballen en tippen
niet op het heertje, maar op zijn hoogen «dop”
en pats 1 daar rolt het gladde hoofdsieraad
en de daarvan ontbloote kijkt woedend
in het rond.
Wij lachen om ’s mans leed.
Een ergerlijker bedrijf.
Ginds staat een verlaten woning. Verniel
zucht grijpt het volkje aan. Na weinige dagen
is geene ruit ongeschonden, zelfs de stekkage
is ontredderd. Ellendig niet waar?
’t Zijn zoo zaken uit de omgeving, door
velen onzer waargenomen en in de ijselijkheid
van onzen toorn betreuren we zelfs de afschaf
fing van geeseling en brandmerk, om van die
der doodstraf maar te zwijgen 1
Steken we echter de hand in eigen boezem,
wij ouderen en grooteren. Letten we op bet
lasteren, het samenzweeren in ’t geniep, het
vonden zoeken, het lagen leggen, het verwek
ken van ergerlijke straat-schandalen, oploopjes,
opstootjes, oproertjes, enz., en laten we
tegenover de kinderen den mond houden.
’t Verstand komt met de jaren, zoo wordt
gezegd. En er is veel van waar. Maar zoo
heelemaal is ’t geen geldende munt.
onder *t masker van jaren en ondervinding,
Hoort daar een kloeken redenaar, optredende
voor volksverlichting en volksbeschaving. Hij
meent het best, evenals de ander, die tot onder
werp zijner bespreking beeft gekozenvolks
welvaart, beteren levensstandaard en wat
daarmede verder in verband staat. Ziet daar
derden ijveren voor het stichten van allerlei
bonden en genootschappen om het stoffelijk en
zedelijk welzijn hunner natuurgenooten te ver-
hoogen. Als men ze alle ging noemen, zou
men eene lijst krijgen, waarvoor al de kolom
men van ons blad geene genoegzame ruimte
zouden aanbieden.
Wekelijks treden tal van godsdienstleeraren
opom de menschen «het goede” voor te
houden. En dagelijks ijvert een geheel leger
van onderwijzers, om de jongelui wijzer en
beter te maken. De ouders zijn immer door
vol zorg voor dit groote doel en de Staat ijvert
door zijne wetgeving en de Gemeente door hare
verordeningen en besluiten om het geheel in
de reine bedding te leiden. En niettegenstaande
dit alles is de wereld verre van volmaakt, ja
ziet men nog van dag tot dag de meest erger
lijke mensch-onteerende verschijnselen.
Op dit alles lettende, zou men zoo ongeveer
tot de meening komen Er leven twee «natu
ren” in den mensch, één, die tot het goede en
één, die tot het kwade leidt. Beide naturen
bevechten elkander en beurtelings behalen ze
de overwinningoverlatende de hoopdat de
natuur van het goede eindelijk zal zegepralen.
Maar op die manier schieten we weinig op
immers een andere wijsgeer van heelheel
ouden datum, die nog wel meer dan zes eeuwen
vóór Christus geleefd heeft en Zoroaster werd
genoemdheeft hetzelfde in Zuid-West Azië
gepredikt en zijne leer- en volgelingen hebben
die meening in den zand avesta, dat is: het
levend woord, beschreven.
Zoo dus zou wjjlen Mr. Van der Hoeven
volkomen gelijk hebben, als hij betoogde: niets
nieuws onder de zon. de menschheid beweeet
Laat dan onze jongeren vrij ravotten of hunne
ruzie uuuitmuu up uuuuu uiuuiur. Hier gaat
i het nog om de eer van het spelterwijl het
Nu keuren we die dingen alles behalve goed, elders onder de grooteren, om de knik-
Integendeel. Een grap kan plaats hebben, kers gaat, f
Die grap moet echter maken en elkander daarna bij de haren pak-
de ouderen ver- ken, elke fatsoenlijke jongen zal in oprecht
Wij, zoowel als ieder ander, willen bewustzijn verklaren
mensch stelde,
het woord van
verstaan
«In raadselen wandelt de mensch hier op
aard!” H.
«dat ’s valsch 1”
Grootewijze menschen willen intusschen
niet valsch zijn, zij zoeken mooie woorden om
kinderkens tot Mij komen 1
De groote mensch, die zich zoo het lot der
kinderen meent aan te trekken, schuift dikwerf
zijn eigen zedelijk bewustzijn op den achter
grond en laat daardoor den kwaden geest een
onberekenbaar voordeel behalen, soms en meer
malen overtreffende het goede overigens door
hem bedoeld. Waarlijk, Pope, de wijsgeer,
had groot gelijk, toen bij den mensch nog altijd
het studie-voorwerp van aanbelang voor den atankans ziet op een voordeeligen zet.
Met het oog hierop ook mag
onzen De Genestet worden
De breede lijst van personen en vereenigingen
boven door ons bedoeld geeft reeds uit en door
haar zelve splitsing in minstens twee categoriën
aan. De eene helft zoo ongeveer bestrijdt de
andere en brengt derhalve het goede resultaat
.vxou.u.gov, ouwpvxxg, ..v. wp «yO nihil. C- v -o.
Met het vierde wordt het minder verbroedering wordt bereiktofschoon ’t
heet, verbittering wordt alleen verkregen en dit
wel door de kwade machtdoor den duivel
die partijbelang heet, of eigen glorie zoekt.
En als we dit weten, hoe kunnen we dan van
onze opgeschoten bengels engelen verwachten
Verwonderen moet hetdat er nog meer van
komt, dan men in zijn toorn bad verwacht.
Het cement van bet goede is ongetwijfeld van
sterk allooi.
ENGELAND. In het Engelsche Lagerhuis
werd door den Minister Balfour verklaard, dat
geen overeenkomst met Portugal is aangegaan
omtrent den verkoop van de Delagoabaai.
De Minister stelde voor een Adres van
Antwoord aan te nemen op H. M.’s Boodschap
tot oproeping van de militie. Hierop stelde
het lersche lid Dillon, een amendement voor,
waarin wordt gezegd dat de opkomst der militie
onnoodig is. Dit amendement werd met 299
ook in tamelijk benevelden toestand hun dien
sten aanbieden. Ook heeft men hier al in de
Want
zich in een cirkelgang.
nog in steken. Slechts weinige ters beantwoord.
Kerk een bijzondere gebedendienst was ingericht
natuur blijft er
FRI
Mil IIS- i.l 1111 lllll.llll
ui. ui iiiiiii mKLiii).
.V -
UITGEVER»
II I
I
- O_J en
I ’t was met ’t oog daarop voorzeker, dat de
j groote Meester den wensch uitte«Laat de
