I
I
s
p
1 l
'I
De Zuid-Afrikaansche Republiek*) (Transvaal)
en de Oranje Vrijstaat.
fa:
ZATERDAG 28 OCTOBER 1899.
No. 86.
I
Negen en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Jameson had
Nu is
dit Cecil Rhodesde stichter van Rhodesia.
r
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON, TE WORKUM
,?'ri
Pry’s per kwartaal 70 cent franco per post 8B cent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel nceer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
De Zuid-Afrikaansche Republieik wordt dikwijls „de Transvaal” genoemdmaar dit is
niet de officieele naam. Het is er mede, als met ons Koninkrijk der Nederlanden, dat in
den regel „Holland” wordt genoemd.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Zuid-Afrika heeft een zeer eenvoudigen
Het is in ieder opzicht een massieve massa de kust heeft geen belangrijke insnijdin-
van hoog en laag. De bodem stijgtvan de
van alle zijden trapsgewijs omhoog, tot het geheel een hoogte van 34000 voet
De randen dier terrassen zijn steil naar de zijde der zee, en vertoonen vandaar
Wij danken aan de pen van den Heer A. D. Hagedoorn, Leeraar M. O. in de
aardrijkskunde, het navolgende opstel, als toelichting bij de kaart
High Commissioner, welke betrekking meestal, ook nu, vervuld wordt door den gouverneur zijde; zij houden de beide republieken
van de Kaap-Kolonie. Jaren lang was
het Sir Alfred Milner.
Deze beide republieken liggen in het
zuiden van Afrikatusschen 22 en 31
graden zuiderbreedte in bet binnenland
aan alle zijden omgeven door Engelsch
gebied, behalve in het Noord-Oosten, waar
de Transvaal de Portugeezen tot naburen
heeft. Daar nadert ze ook de zee, ze is
daar slechts 60 kilometer van de Delagoa-
baai verwijderd (ongeveer den afstand van
Utrecht tot Arnhem).
Ze zijn naburende grensscheiding is
de rivier de Vaal, die echter alleen in
den regentijd, d. i. in den zomer, die hier
in de maanden December-Februari valt
het verkeer belemmertin het overige
van het jaar is ze meestentijds een smal
watertje, dat de overigens droge bedding
heelemaal niet vult. Bevaarbaar is ze
nooit, wat van al de rivieren in dit deel
van Afrika geldt.
Het omgevende Engelsche gebied draagt
de volgende namenten Noorden ligt
Rhodesia, ten Westen Betsjoeanaland en
Griquawest (het land der diamantmijnen
met Kimberley), ten Zuiden de Kaap
kolonie en ten Oosten Basoetoland, Natal,
Zoeloe- en Tongaland. Daaraan sluit zich
dan ten slotte in het Noord-Oosten het
Portugeesche gebied aan.
De bovengenoemde Engelsche deelen
vormen niet een staatkundig geheel; ze
staan in verschillende verhouding tot
Engeland. De Kaapkolonieeenmaal
een Hollandsche bezittinghoewel toen
veel kleiner, en Natal zijn zelfstandige
koloniën met een eigen bestuur; de
overige deelen worden door Engeland zelf
beheerd, als bezitting of als protectoraat
alleen Rhodesia, bet jongst geannexeerde
gebied, in het Noorden, is door Engeland
aan een particuliere Maatschappijde
«Chartered” in beheer gegeven. Die
Maatschappij ontving daartoe een charter,
d. i. octrooi, vandaar haar naam. Ze
beheert een uitgestrekt gebieden haar
wanbeheer of, zachter uitgedrukt, de
teleurstellingen bij dat beheer en de gel
delijke verlegenheid, waarin zij zich bevindt,
waardoor de belangen van invloedrijke
personen in Engeland bedreigd worden
zijn zeker de hoofdoorzaak van den drei
genden oorlog. Door het gebied der
Zuid-Afrikaansche republiek te veroveren
en met dat der «Chartered” te vereenigen,
zou het dreigend bankroet worden afge
wend.
De mislukte inval van
ditzelfde doel.
Naast en boven al de verschillende
Engelsche bestuurshoofden van al die
deelen staat één man de zoogenaamde
Bij den oorlog, die nu is uitgebroken, zijn twee zaken, die groot gewicht in de schaal
leggenn.l. in de eerste plaats de absolute macht der beide partijen en in de tweede plaats
de omstandighedendie op het voordeelig aanwenden dier macht invloed uitoefenen.
In absoluten zin is Engeland verreweg de meerdere in macht. De Transvaal en de
Oranje Vrijstaat zijn tegenover Engeland zeer kleine staten, niet zoozeer in grootte, als wel
door geringe bevolking en door oneindig verschil in hulpmiddelen.
De Transvaal heeft een oppervlakte van 326,700 vierkante kilometer (ongeveer tienmaal
zoo groot als Nederland, iets grooter dan
Gr. Brittannië en Ierland), maar het heeft
slechts 1,4 58,4 56 inwoners, waarvan weder
slechts 346,336 blanken, de overigen zijn
Kaffers en andere inboorlingen.
Do bevolking van het Britsche Rijk in
Europa is 40,420,766 groot. Het geheele
Britsche Rijk d. i. Groot-Brittannië met
al haar koloniënheeft een oppervlakte
van 28 millioen vierkante kilometer en
een bevolking van 388 millioen. Het is
zoo groot als geheel Afrika en heeft
zooveel inwoners als al de Europeesche
rijken te zamen. Haar jaarlijks budget
bedraagt 1200 millioen gulden in inkom
sten en uitgaven, dat van de beide repu
blieken te zamen 60 millioen.
Terwijl Gr. Brittannië gemiddeld 4 28
inwoners heeft voor iederen kilometer,
heeft de Transvaal voor iederen kilo
meter nog niet één inwoner. Die geiinge
bevolking springt ook sterk in bet oog
als wij de grootte der zoogenaamde steden
nagaan. Als wij de mijnstad Johannesburg
uitzonderen, die ruim 100,000 inwoners
telt, meest vreemdelingen (uitlanders)
blijven er niet anders dan dorpen over.
Pretoria, de hoofdstad, telt 8000 inwoners,
PotchefstroomHeidelberg, Lijdenburg
2000Barberton mede een mijnstad
iets meer dan 3000. Ons Iloogeveen
met 10000 inwoners overtreft Pretoria;
ons Klundert met ruim 3000 is groot in
vergelijking van de andere genoemde
plaatsen. In den Vrijstaat telt Bloem
fontein 6000 inwoners de overige plaatsen
zijn dorpen. En al die plaatsjes liggen
ver uiteen, maar toch meest allen in bet
zuiden en oostenhet westelijk gedeelte
der beide republieken is zeer eenzaam.
De krijgsmacht der beide oorlogvoerende
partijen is zeer ongelijk.
De Transvaal heeft een staand leger
van 416 man het artilleriecorps, maar
er bestaat a'gemeene dienstplicht voor alle
mannen van 16—60 jaar ouderdom, en
zoo kan het ongeveer 27000 man te
velde brengen, de Oranje Vrijstaat 20000.
Hiertegenover staat Engeland met veel
grooter macht.
Het Engelsche leger telt omstreeks
254,000 man, waarvan echter meer dan
de helft over de koloniën is verspreid;
in Britsch Indië zijn nog circa 143.000
Inlandsche troepen geheel op Europeesche
wijze gedrild en uitgerust.
Het is echter geheel onzeker, hoe groot
de macht isdie voor dezen oorlog kan
worden afgezonderd.
Wat eindelijk het terrein van den
oorlog betreft, zoo hebben de Engelschen
gelegenheid tot een aanval van iedere
i van alle kanten omsingeld.
De gemakkelijkste toegang is van het westendaar ligt de grens open.
Dit hangt samen met den bouw van het werelddeel,
vorm,
genhet binnenland geen groote afwisseling
zeekust af,
heeft bereikt.
30
2 o.ju( t
4
r*
I
'Jrx
L'„..ry Ho°
A v
r,4'
FRISO
■US- LI Illi WLVIIE-
iiLiii iwii ui ii:sl nu.
32
20
24
22
24
.24
26
26
ft.
28
28
30
rhttlis
32
32
tM-
34
30
28
26
24
Grenzen.
Spoorwegen.
irug o
S S COttljl^TQ
JJlavtndrd
tyrnjcumbb
?A 1 p e
y// -o*' s’Get
O rp n Svl'it i;''
Cjplesf
G ad) er bat
Sanya o
mvotosi
\iïOURBMlfbrt)Afat
orv.vf x
'a-ü A»
Tïli
'Siitn boks eerkriny
-.-9-
Banmibtigant
q Xapangc
«V
■Motapi.
Santa tklaban
^‘^pLutuis.
j/eiöhof
tBIofnihd)
c <4
--d
r
ftëbi'ilVóAjius
wn
hl
tlA
f (7^0 H»
Jdmcrsf
3 auVe n
St.lKli
V-rjfenfl
