4
Binnenlandsche Berichten.
Gemengde Berichten.
t
I
de dorpskerk en de school ge-
Voor de zwaarst verwonden zijn
»God Save
weg kunnen terugzien.
Onderwijzer, (verzuchtend voor de klasse):
m zijn te benijden I Bij hen
Evenwel bij deze dadelijke hulp worden
bewezen diensten niet vergeten. De roepstem
van de hulpbehoevende strijder van '30 moge
doordringen tot de ooren onzer Regeering.
Zoovele hulpbehoevenden van dien aard zullen
er wel niet meer zijn en hunner zij men in
dachtig door een behoorlijke levensregeling van
Rijkswege, desnoods even als een spoedeischend
wetje vast te stellen. Met enkele duizenden
is deze quaestie in orde.
Wat de Boeren-republieken in Afrika aan
belangt, men denke nu reeds aan eene wel
dadigheid, die langer dan drie jaren duurt en
formeere een fonds der verwante weezen en
weduwen ter wille. Want zij zullen vele zijn
en hulpbehoevend ongetwijfeld. Zoo sturen we
op ’t kompas der toekomst met~eenons baak
wijst heden helpen en daarna niet vergeten.
H.
Te Rotterdam is plotseling op zijn bureau
overleden de heer W. A. de Laat de Kanter,
hypotheekbewaarder.
De teelt van bloembollen is volgens het
Dagblad van den Helder in de laatste jaren
op Texel zeer toegenomen. Sommige bloem
de familie Sjoerdsmaafkomstig uit Grouw.
Deze familie bestaat nog uit vijf broeders en
zusters, die samen niet minder dan 408 jaren
tellen. De oudste, Jan, is geboren 13 Juli
1811, de tweede, Tjettje, 5 Maart 1814, de
derde, Sjoerd, 6 Augustus 1817, de vierde,
Saakje, 1 October 1820 en de jongste, Rienk,
29 Juli 1825, zoodat zij successievelijk 88, 85,
i 82, 79 en 74 jaar oud zijn. Jan en Saakje
wonen te Grouw, Tjettje te Boornbergum
Sjoerd te Berlikum en Rienk te Franeker
Dezelfde familie telde vroeger ook nog eene
zuster, die op 80-jarigen ouderdom is overle
den.
vaar echter getransporteerd konden worden
werden naar
bracht, waar ook alles tot hunne ontvangst
gereed was.
rustbanken opgeslagen, voor anderen heeft men
stroo op den grond gespreiden daar kussens
en dekens overheen gelegd. In die beide
lokalen zijn in weinige uren reeds over de
300 binnengebracht. Daar tegen den school
muur liggen een honderdtal onderofficieren en
soldatenOostenrijkers en Pruisenieder in
zijne deken gerold, in twee rijen rustig naast
elkander, want zij zijn verbonden en vier
vrouwen gaan nu rond met bouillon, vruchten
sap, wijn of eenige andere verkwikking, waartoe
de geneesheer vergunning geeft, om hen te
laven.
»Kunt gij het aanstonds schikken” vraagt
een, wiens verband om het hoofd doet zien
dat hij een houw over den schedel heeft ge
kregen aan eene damedie hem een kop
bouillon toereikt, zijn compres bevochtigt en
het kussen recht schikt »een enkel woord
aan mijne ouders
»Zeker, zeker, ik moet er nog vier helpen,
en dan kom ik bij u”. Kort daarna zit zij op
de hurken naast zijne legerstede, eene schrijf
portefeuille op de knieën, en een blauw potlood
in de hand. Zij schrijft de woorden van den
gekwetste aan zijne ouders. Wel mocht zij er
op zijn verlangen aan toevoegen»Ik ben in
goede handen gevallen!”
ment zoo grijs was, des avonds de donder
rommelde en bliksemflitsen de aschgrauwe lucht
zoo akelig doorkliefden en kraaien krassend
op de vlucht sloegen, meenden sommigen reeds
de voorbereiding der ondergang te zien.
Vaal-bleek waren de gezichten, angstig de
gelde maken, alles opeten en drinken, op reis
gaan en de groote wereld nog eens zien, want
Dinsdag was toch alles gedaan
Nu zeggen wij»menschen weest gerust, nu
is ’t voorbijpast nu maar op dat de wereld
in u zelf niet vergaat”.
SNEEK, 13 Nov. De gemeenteraad van
Wijmbritseradeel heeft met 8 van de 15 stem- J
men benoemd tot secretaris zijner gemeente de
heer J. Poppinga, secretaris van Hemelumer
Oldephaert en Noordwolde. Met 9 van de
15 stemmen besloot de Raad in dezelfde zit
ting tot opheffing der scholen te Nijland en
te Wolsum, met bepaling, dat tusschen beide
dorpen een nieuwe school zal worden gesticht.
BOLS WARD, 13 Nov. Hoe broos is toch
’t menschelijk levenHeden morgen vêrliet
de koopman in hoeden en petten T. gezond en
wel alhier zijne woning, om in den omtrek zaken
te doen, heden avond werd I
nengedragen. Onder ’t behoor van 1
Pingjum werd hij dezen middag bewusteloos
gevonden en hoewel men eerst nog hoop had
en ook trachtte de levensgeesten weer op te
wekken, bleek die hoop ijdel en waren de aan
gewende pogingen te vergeefsch.
WITMARSUM. Zaterdagavond ontlastte
ons dorp een hevig onweder, ver
gezeld van eene windhoos. Deze heeft op
verschillende plaatsen hare geduchte kracht
doen blijken Hooihoopen werden van de plaats
gezet of verstrooidpannen en schoorsteenen
I afgerukt, zelfs wordt er beweerd, dat een per
soon werd opgenomen en over eene sloot ge
worpen. Ook was de bliksem soms zoo fel,
dat meer dan een verschrikt opstoof in de
meening, dat zijne woning getroffen was. Zöo’n
geducht onweer is zeker wel een vreemd ver
schijnsel in het midden van November.
WITMARSUM. Na in den morgengods-
dienstoefening door zijnen vader bevestigd te
zijndeed onze nieuwe Doopsgezinde leeraar
Zondagnamiddag zijne intrede. »Wat ik heb,
dat geef ik U,” die woorden van Petrus hoopte
hij tot de zijne te maken. Door onderlinge
waardeering en liefde kan en zal er veel op-
Mocht die samenwerking
tusschen gemeente en leeraar steeds blijvend
zijn, dan zullen beide na verloop van tijd met
dankbaarheid en voldoening op den afgelegden
Zoowel bij de beves
tiging als bij de intrede vulde een talrijke
schare het kerkgebouw.
FRIESCHE ZUIDWESTHOEK, 13 Nov.
De afdeeling nHindeloopen” van de Friesche
Maatschappij van Landbouw heeft zich gesplitst
in eene afd. iWorkum” en »Koudum”. Van
de laatste afdeeling zijn tot Bestuursleden ge
kozen de heerenJ. de Jong Dz. te Koudum
(Voorz.) P. van der Zijpp te Warns, D. Doedes
Breuning te Hemelum, Dr. L. de Jong te
Koudum en Pasma te Kolderwolde.
GA ASTERLAND, 13 Nov. Voor de a.s.
volkstelling zijn in onze gemeente als tellers
benoemd voorBalk K. van Hout aldaar,
voor Harich B. v. d. Wal te Balk, voor Mirns
en Bakhuizen II. Asma te Sondel, voor Oude-
mirdum, H. Kouwenhoven aldaar, voor Nijemir-
dum J. B. de Vries te Balk, voor Sondel en
Ruigahuizen I. de Vries te Balk, voor Wijckel
G. Bos te Balk.
BALK, 13 Nov. De collecte voor het
Roode Kruis heeft in onze gemeente opgebracht
de som van f 680,48 s. Gedurende de maand
October werd op het Postkantoor alhier en op
-zich boven
De heer Tak van Poortvliet die de
najaarszitting der Kamer nog niet bijwoonde,
was Vrijdag weer ter vergadering tegenwoordig.
Volgens de Arnh. Ct. is het gerucht als
zou jhr. A. P. O. van Karnebeek zijn aange
zocht voor den post van gezant te Londen,
stellig van allen grond ontblood.
De Duitsche gezant, baron Von den
Brincken is in de residentie teruggekeerd.
Het Kamerlid Van Kerkwijk is verhin
derd de Kamerzittingen bij te wonen. Zijn
gezondheidstoestand eischt beweging in de vrije
lucht.
Van de tweede Nederlandsche ambulance,
uit te zenden door het Roode Kruis, zullen o. a.
deel uitmaken mej. H. E. Stoffers hoofdver-
pleegster in het Wilhelmina-Gasthuis en mej.
J. Westerbeek van Heesten, tot voor korten gebouwd worden,
tijd werkzaam in hetzelfde gasthuisen eerst
onlangs aan Roode Kruis verbonden.
De Minister van Waterstaat enz. brengt
in de St.-Ct. van 11 Nov. ter kennis van
belanghebbenden, dat in de maand Maart van
het jaar 1900 een vergelijkend onderzoek zal
plaats hebben van candidatendingende naar
een getuigschrift van voldoend afgelegd examen
voor opzichter van den Rijkswaterstaat.
Aanmelding tot deelname hieraan moet ge
schieden vóór 1 Februari 1900 aan het Mini
sterie van Waterstaat enz., met een op zegel
geschreven verzoek. Verder zie men genoemde
Staats- Courant.
In grooten eenvoud werd te Egmond-
aan-Zee de eerste steen gelegd van een Zieken
paviljoen voor de sPrins-Hendrik-Stichting” ter
nagedachtenis aan den heer A. C. Wertheim
den in 1897 ontslapen voorzitter van het col
lege van regenten.
De steen werd gelegd door den heer Joh.
G. Wertheim, den oudsten zoon van den over
ledene, en daarna met een toepasselijk woord
van den voorzitter van regenten den beer Aug.
M. J. Hendrichs, de geteekende oorkonde in
gemetseld.
Het paviljoen zal den naam dragen van
»W ertheim pa viljoen,”
gesprekkensommigen wilden alles maar te Engelschei
i—_ii__ i00pen (je eze|g weg, jjjj mij blijven zij zitten
Amsterdamsche Huishoudschool. Aan het
jaarverslag 1898/99 is het volgende ontleend
Het aantal der leeringen, die de school be
zochten, is weder belangrijk hooger. Het voor
afgaande jaar waren er 656, thans 720: waar
van 397 uit de volksklasse en 323 dames-
leerlingen. De leerlingen uit de volksklasse
vermeerderden met 43, de damesleerlingen
met 24. Beter bewijs voor den bloei der
inrichting zal wel niet geleverd kunnen worden.
Dat deze bloei voornamelijk te danken is aan
de groote toewijding van de directrice, mej.
Meyboom, met haren trouwen staf, wordt dank
baar erkend. De behoefte aan grootere ruimte,
meer lokalen doet zich dan ook gevoelen. Aan
de oplossing van dit probleem zijn echter moeie-
hij als oo e bin- ly^beden verbonden, die voorloopig van plan-
van het orp nen tot uitbreiding moeten doen afzien. Tegen
September 1.1. was door de leerlingen van de
school tot opleiding voor socialen arbeid een
cursus aangevraagd, die door gebrek aan ruimte
en leerkrachten eerst in Januari 1900 kan
worden geopend.
Intusschen heeft bet bestuur besloten, voor
de toelating op de school eenigzins hoogere
eischen te stellen, nl. om jonge dames beneden
de 18 jaar tot den cursus niet toe te laten,
omdat de ondervinding geleerd heeft, dat het
onderwijs door dezen niet met voldoend voor
deel kan gevolgd worden. Ook is een toe
latingsexamen verplicht gesteld voor haar die
alleen de hoogste klassen wenschen te volgen.
Ter algemeene vergadering der Nederl.
Chrysanthemum-club te Utrecht gehouden en
gepresideerd door den heer J. K. Budde bleek,
dat er pogingen worden aangewend om óf te
’s-Gravenhage óf te Amsterdam een chrys-
tentoonstelling te organiseeren. Een voorloopige reusacbtig getal hakenoogen
bespreking met het bestuur van het genoot
schap »Natura Artis Magistra” heeft reeds
plaats gehad, terwijl de club zich ook zal
wenden tot het bestuur van het Kon. Zool.
Genootschap te ’s Gravenhage.
Intusschen zal aan de leden gelegenheid
worden gegeven om zich te verklaren in welke
plaats Amsterdam of ’s Gravenhage de
expositie zal gehouden worden.
Sedert de opheffing van het afzonderlijk
marinestation in Suriname zijne de stations
Curasao en Suriname thans vereenigd tot één
station West-Indië. met Curasao als hoofdstation
voor het in West-Indië gestationneerde oorlogs
schip.
Eens per jaar zal de stations-commandant in
overleg met de gouverneurs van Curasao en
Suriname met zijn bodem een bezoek brengen
aan de kolonie Suriname om daar eenigen tijd
te vertoeven. Bovendien zullen de Nederlandsche
koloniën in West-Indië door oorlogsschepen
van groot charter worden bezocht voor zoover
andere diensten dit toelaten. Gedurende het
verblijf van het stationsschip in Suriname zal
de stations-commandant in overleg met en
onder goedkeuring van den Gouverneur van
Suriname zooveel mogelijk de verschillende
rivieren der kolonie bevaren of wel de nabu
rige koloniën en eilanden bezoeken tot het
vertoonen der vlag en het bevorderen der be
langen van den Nederlandscben handel.
Een aartsvaderlijke familie. Tot de
familiën die op een zeldzaam hoogen ouderdom
mogen bogen, behoort zeker in de eerste plaats
-o--
kweekers zenden hunne producten rechtstreeks
naar Engeland en Amerika. Dat de verzen
ding naar elders ook nog al van beteekenis
kan zijn, bleek dezer dagen, toen door een
handelaar drie honderd mudden bloembollen in
eens werden verscheept.
WORKUM, 14 November. Gelukkig nu
voorbij
Wat is voorbij?
Argelooze lezer, wat vraagt gij nog?
De Kritieke dag is voorbij.
In den nacht van 13 op 14 November zoude
de wereld vergaan, en toen Zaterdag het firma-
te trappen,
ik het voor
ik bet had.
Dat houd ik nog vol.
de daaronder behooren de hulpkantoren in de
Rijkspostspaarbank ingelegd de som van
f 5820,53 terugbetaald werd f 2206,75.
LANGEZWAAG, 12 Nov. Tijdens het
korte, doch hevige onweer, dat over ons dorp
trok, werd de woning van den heer J. Woud-
stra getroffen, echter zonder brand te veroor
zaken. Wel werd zij erg beschadigd, daar de
gevel er voorweg geslagen is en een deel van
het dak ingestort is. De goten moeten ge
schroeid zijn.
LANGEZWAAG, 12 Nov. Dat de profetie
j omtrent het vergaan van de wereld hier nog
18 al geloofd wordt, blijkt uit het feit, dat som
migen gister avond tijdens het onweder, het
oogenblik met vrees en beving verbeidden
J waarop onze wereldbol vernietigd? zou worden.
Dat paard, dat je me verkocht hebt, slaat
en bijt en doet zijn best om den stal kapot
en toen ik het kocht zei je, dat
geen f 1000 zou verkoopen, als
Raak. Professor dr. Wilson van de
Universiteit te Edinburg, die benoemd is ge
worden tot geneesheer van Koningin Victoria,
had in zijn college-zaal het volgende doen aan
plakken
vProfessor Wilson heeft de eer den heeren
studenten mede te deelen, dat hij benoemd is
geworden tot bijzonder geneesheer van II. M.
de Koningin”.
»Een student schreef hieronder:
the Queen
Baas boven baas. Voor 14 dagen kwam
te Sydney, zoo schrijft men van daar den 4en
Oct, de eerste stoomboot der White Star Line,
de Medio aan. Het was een reuzenstoomboot
van 11,600 tonnen inhoud; algemeen werd
zij aangegaapt en bezocht. Het entreegeld,
dat voor de bezichtiging geheven werd, beliep
in weinige dagen de ronde som van f 2400.
De Engelschen triomfeerden, want nu waren
de booten van den Norddeutsehe Lloyd in de
schaduw gesteld. Voor hoe lang? Want
nu reeds heeft de administratie dezer maat
schappij door haar agent daar ter plaatse doen
bekend maken, dat zij buiten de beide dub-
belschroefstoombooten Main en Rhein (elk van
10,500 tonnen inhoud) ook de Groszer Kurfürst
op de Australische lijn zal laten varendeze
laatste registreert 12,500 tonnen, dus bijna
1000 tonnen meer dan de veelbewonderde
Media.
Alles voor de zaak. Een toonbeeld van
reclame kan men lezen voor het etalagevenster
van een winkel in heeren-gaderobes te Ber
lijn. Daar hangt namelijk het volgende plakkaat
Ieder kooper van een costuum of winterjas
wordt onmiddelijk in mijn lokaal, ook des
avonds met magnesiumlicht, gefotografeerd. De
geachte kooper kan zijn portret dadelijk mee
nemen, waarbij tevens een prachtig vergulde
lijst gratis geleverd wordt. Buitendien ontvangt
ieder kooper nog 10 pfenning tramgeld.
Een gevolg van den oorlog. In Londen
zijn meer dan 1600 meisjes, dagelijks gedu
rende 12 uren, bezig met het maken van
kleedingstukken en wat daarbij behoort, voor
de soldaten die naar Zuid-Afrika gaan. Zij
krijgen daarvoor een weekloon van 14 a 27
gulden. Eiken dag worden er ongeveer 2000
uniformen klaar gemaakt en 4 a 5000 hem
den. Mannen zijn aangewezen om de kleeding
stukken te snijden, welke in 36 verschillend o
maten gemaakt worden. Er zijn 8,4000,000
knoopen in ’t geheel noodig, en verder een
i enz., 600,000
naalden met garen en vingerhoeden worden
bij de uniformen gepakt. 18000 paketten met
een gewicht van 16,000 centenaars hebben
tot nu hun weg naar Zuid Afrika gevonden.
Een autombiel voor het vegen en be
sproeien der straten. In de Nature komt een
beschrijving voor van een door den ingenieur
Lochener uitgevonden automobiel, die gelijk
tijdig voor het vegen en besproeien der straten
is ingericht.
Een horizontale ring is met riemen opge
hangen aan het lemoen van een veegmachine,
en daaronder draait een tweede ring, bevestigd
op een raamwerk, op wielen. Op dit raam
werk is een Patin-eclectrische motor, gevoed
door accumulatoren geplaatst, tevens op veeren
rustende, waardoor aan het geheel een zekere
elasticiteit wordt gegeven, hetgeen voor de
goede werking der electrische installatie noodig
is. Door een raderwerk wordt de beweging
van den dynamo op raderen en veegmachine
overgebracht. Het gebeele toestel is zeer ge
makkelijk te behandelen en men kan er korter
bochten mede maken dan indien er een paard
ware voorgespannen. De bestuurder heeft een
commutator handvatsel binnen zijn bereik, waar
mede hij aan het voertuig een snelheid kan
geven van tusschen j en 5 mijl per uur, te
vens twee electrische remmen in werking kan
brengen en ook aan het geheel een achter-
waartsche beweging kan geven. Reeds eeni
gen tijd is deze machine in exploitatie en
de resultaten moeten zeer bevredigend zijn.
De grond wordt voldoende bevochtigd zonder
’t
i
M. W. ScHELTEMA Ez.
