Kieuwjaasweaschea
ïl 25 cent,
Bericht!
ZATERDAG 16 DECEMBER 1899.
No. 100.
N ieu wsti j dingen
Negen en twintigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG,
DE UITGEVER.
gewonden
I
ligt meer dan
t
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGS EN ZOON. TE WORKUM
en talrijke menschenlevens zou koetenmaar
niemand zou baten behalve een kleine groep
van financiers te Londen en
stemt met zulk een oorlog.
Lord-Mayor de vergaderzaalwaar zijn rede
voering een hartstochtelijke, verwarde polemiek
uitloktewaaraan het publiek op de tribune
deelnam beurtelings de tegenstanders van de
Boeren uitjouwende en hun voorstanders toe j
juichende.
gesneuvelden en
op te geven.
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent
PRIJS der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel tr.eer 7| cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
Gelegenheid tot het plaatsen van
in FRISO van 1 Januari, wordt weder
aangeboden.
Voor spoedige toezending houdt zich
aanbevolen
van
van
namo
met een
en
hem onbekenden schipper
i, ter waarde van f 120.
W. hoorde tot op heden niets van zijn vaartuig,
v. P. hier bezoek
van Anna C. die z:ch op ’t politiebureau
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiên Dincdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
om
eiland,
manier te laten voltrekken.
Er zijn een aantal stukken en rapporten in- lijken is, sedert het eiland Duitsch grondge
bied geworden is, aanzienlijk toegenomen. In
1898 alleen zijn 200 paartjes naar Helgoland
gegaan om zich aan de daar geldende cere
moniën te onderwerpen. De kosten voor een
huwelijk van vreemdelingen bedragen 200
Mark, waarvan krijgen de geestelijke 100
Mark, de burgerlijke gemeente 57 Mark en
de kerkelijke- 26 Mark. De rest wordt ge-
C™ De gezamen-
gekomen die nu worden behandeldwaarom
trent evenwel nog geen openbaarheid kan
worden gegeven.
Er wordt intusschen met den grootst moge-
lijken spoed gehandeld.
Schrijver hoopt, dat het aantal inschrijvingen
spoedig zoo groot zal zijn, dat het bedrag ge
schikt is om een flinke vaart onder deskundige
leiding in het leven te roepen. deeld door eenige beambten.
De Regeering van de Republiek Liberia hjke ontvangst gedurende de laatste vijf jaren
heeft bij schrijven aan den Minister van Buiten-
landsche Zaken d.d. 9 Nov. jl., het tractaat
van vriendschap, handel en scheepvaart tusschen
Nederland en Liberia van 20 December 1862,
opgezegd.
Dientengevolge zal genoemd tractaat 9 No
vember 1900 buiten werking treden.
i gewonden der Britsche troepen
De boeren maakten twee kan
nonnen en twee ammunitiewagens buit.
De Daily Telegraph heeft een berekening
gemaakt van de Britsche verliezen, voorzoover
die bekend zijnen komt tot de volgende cij
fers gewond 2027 officieren en manschappen,
gesneuveld 566, gevangenen 1977, totaal 4570.
Hieronder zijn niet begrepen de gewonden en
gesneuvelden in het gevecht bij Stormberg, en
evenmin die, welke aan ziekten overleden zijn.
Ext ra-tijding. Een particuliere dépêche
uit de vogelwereld bevat een dringende bede,
dat afval en krui nels in het raamkozijn en
op de van sneeuw bevrijde stoepen of binnen
plaatsen te strooien.
Naar men meedeelt zijn bij de Belgische
spoorwegen op allo locomotieven stoomtrompet-
ten aangebracht, om dienst te doen wanneer
een trein een station binnenkomt of verlaat
hierdoor behoort het oorverdoovend geluid van
de stoomfluit op de stations tot het verleden.
Het Engelsche ministerie van oorlog
maakt bekend, dat alleen de brigade Hoog
landers bij Magersfontein 650 dooden en ge
wonden kreeg.
De dood van den markies van Winchester
wordt bevestigd.
Het geheele aantal dooden en
wordt op 870 gesteld, terwijl 52 vermiste
Hooglanders daaronder begrepen zijn.
Zuid-Afrikaansche Stoomvaartlijn. In de
N. R. Ct. komt een verklaring voor van den
heer A. S. van Reesema, waarin hij mededeelt,
dat voor de stoomvaartlijn reeds een bedrag
van f 72,000 is geteekendwat hem flink
toeschijntwanneer in aanmerking wordt ge
nomendat de meesten voor 1, 2 of 3 aan
deelen hebben geteekend.
van besmetting is in
De barbier tevens medicijn
meester Albramowski moest een kind, dat aan
mazelen en diphtberitus leed, een kies trekken.
Toen Abramowski de operatie deed, beet het
zieke kind hem in den vinger van de rechter
hand. De barbier lette verder niet op deze
verwonding, maar na een pasr dagen deden
er zich bij den man ziekteverschijnselen voor,
zoodat hij het bed moest houden. Abramowski
ligt nu ook ziek aan mazelen en diphteritus,
en heeft deze ziekten zelfs in zeer zwaren
graad.
Huwelijken in Helgoland. De Helgo-
anders hebben een petitie ingediend bij den
Duitschen Rijksdag, inhoudende het verzoek
de huwelijken van vreemdelingen op het
tot 4910, op de oude (Engelsche)
Het aantal hu we
gens verklaring Van den Burgemeester een
uitstekende leermeester. Acht jaar lang had
er vrede tusschen de bijzondere en de open
bare school geheerscht, maar toen te Saaxum-
huizen de kerkeraad besloot propaganda te
maken voor de bijzondere school gaf dit den
onderwijzer aanleiding tot zijn daad, terwijl de
werkgevers verklaren dat zij, al had de onder
wijzer het niet gezegd, toch van plan waren
geweest nu aan hun werklieden te vragen bun
kinderen op de openbare school te houden.
De beer Staalman hield echter vol dat ’t
geen de onderwijzer deed, gelijk te stellen is
met middeleeuwsche ketterjagerij, dat het hoofd
der school een aanslag op de gewetensvrijheid
pleegde en dat de min. diens laakbare daad
niet scherp genoeg had veroordeeld. Hij bleef
daarom aandringen op een nader onderzoek.
Verder viel de heer Staalman nogmaals de
socialisten aan en verklaarde dat hij niet ge
zegd had, dat de meerderheid der onderwijzers
als ze durfden zich bij bet socialisme zou aan
sluiten maar wel een groot aantal.
Zijn ervaring is, dat de geest der openbare
onderwijzers is socialistisch en dat alleen het
gebrek aan durf ze terughoudt. Zij behoeven
echter niet bang te zijn om broodeloos gemaakt
te worden. De socialisten staan op veel te
goeden voet met de tegenwoordige Regeering.
De heer TroelstraZou een anti-revolution-
naire Regeering dan de socialisten met honger
straffen
Waarop de heer Staalman antwoordde, dat
hij niet verlangt dat de socialisten honger
lijden, maar dat de socialistische onderwijzers
eerlijk voor hun gevoelen dienen uit te komen, j
En dan komende op hetgeen de heer Troelstra
hem verweten beeft, ten aanzien van de beide
onderwijzers te Den Helder, zeide de heer
Staalman wel te weten dat hij het bij den heer
Troelstra verbruid had. Maar de tijden ver
anderen. Er was eens een tijd, riep hij uit,
dat de heer Troelstra een motie liet aannemen
op een meeting om te verklaren dat spr. het
eenig sympathieke Kamerlid was. (Luid gelach
En in zijn verontwaardiging ging de afge
vaardigde van Den Helder zoo ver, den heer
Troelstra te beschuldigen van over te bellen
tot de bourgeoisie, hetgeen opnieuw een uit
barsting van vroolijkheid der Kamer tengevolge
had.
Nader verdedigde de heer Staalman zich nog
tegen de beschuldigingen van den heer Troel
stra, doch de voorz. maakte een einde aan het
debat over deze quaestie, die in persoonlijk
heden ontaardde.
Uit verscheiden plaatsen van ons land
komen berichten van personen die zich naar
Zuid-Afrika begeven om met de Boeren te
strijden. Zoo o.a. uit Schagen Sangerhof en
Waspik.
Het volgende officieele telegram is 10
Deo. te Pretoria ontvangenPresident Steijn
meldt de volgende bijzonderheden omtrent het
gevecht bij Stormberg. De Engelscben vielen
met zes kanonnen de Boeren onder Swanepoel
en Olivier aan. Zij beproefden de verschanste
stellingen der Boeren op de kopjes te bestor
men, maar werden na een hevig gevecht ge
dwongen zich over te geven. Krijgsgevangen
gemaakt werden1 majoor, 5 officieren, 20
onderofficieren en 210 man van de Northumber
land Fuseliersverder 2 officieren 250 man van
de Irisch Rifles. Het is onmogelijk het getal
In de vlammen omgekomen. Te Londen
zijn bij een brand de vijf kinderen van een
koopman tusschen 3 en 11 jaar oud, omge
komen.
Door gierigheid verhongerd. In Parijs is
voor eenige dagen het navolgende karakteristieke
feit gebeurd.
Di de Rue Saint Denis zakte een oude man
op bet trottoir in elkaar en stierf na korten
tijd. De inmiddels geroepen arts verklaarde
dat de grijsaard gestorven was van honger.
Het lijk werd naar de politie gebracht, en
toen men in de zakken van den doode naar
legitimatiepapieren zocht, vond men in de
voering van zijn jas tien bankbiljetten, ter
waarde van 10,000 francs en een geboorte
akte ter name van Lucien Bertrand. Een
man, met een kapitaal bij zich van 10,000
francs en die op den publicken weg den
hongerdood sterft, dat is zeker een niet alle
daagscb feit.
Een zeldzaam geval
Danzig gebeurd.
De Ongevallenwet is Woensdag door de
Tweede Kamer aangenomen met 79 tegen 14
stemmenna verklaringen van verschillende
leden.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdekschip
Zeelandonder bevel van den kapt. t. z. A.
G. Ellis, 10 dezer te Willemsoord teruggekeerd,
en is Hr. Ms. instructieschip Nautilus, onder
bevel van den kapt.-luit. ter zee W. Allirol
9 dezer te Santa Cruz (Teneriffe) aangekomen.
De Zuiderzee is vol drijfijs; de vaart
voor zeilschepen is gestremd.
De strenge vorst heeft in de Groninger
Veenkoloniën velen overrompeld. In de venen
zitten nog tal van schepen met turf voor Hol
land en Friesland. Ook de vele schippers,
die na de aardappelcampagne nog een vracht
turf wilden halen, zijn in het veen blijven han
gen. Het ijs in de kanalen is echter nog
verre van betrouwbaar.
In het Noorden van ons land heeft het
hard gesneeuwd. De sneeuw
een voet dik op de velden.
Te Grouw is de fabriek van brandspuiten
der firma v. d. Ploeg geheel afgebrand.
I n h o u d van het Friesche Tijdschrift
nSljucht en Rjucht”, 16 Decimber 1899:
As min net in hier mear op ’e holle het,
T. J. B. Rein oan ’e line, M. Miedema.
Oan J. van Loon Hz., W. T. en W. D.
De Klok, P. Selskip »Halbertsma” to
GrinsDe Reporter. Al to waerm (mei
plaetsjes), D. H. Z.
De Nederlandsche Handelsreizigers Ver-
eeniging gevestigd te Rotterdam heeft den
Isten dezer maand een plaatsingsbureau geopend
voor handelsreizigers en bandelsagenten. Zij
die hieromtrent nadere inlichtingen mochten wen-
schen, kunnen zich wenden tot den administra
teur, Koestraat 7, Rotterdam.
Een staaltje uit de Tweede Kamerzitting
van Woensdag.
Ten slotte besprak de minister de quaestie
Saaxumhuizen. De heer Staalman wilde den
onderwijzer vervolgd zien, doch, zeide de min.,
deze beeft schuld bekend en beterschap beloofd.
Er zijn geestverwanten van den heer Staal
man, die de christelijke liefde beter weten toe
te passen. Toen de onderwijzer was berispt,
ging het hoofd der christelijke school, naar den
burgemeester en zeilaat het nu genoeg zijn
hij die schuld bekent, is ook vergeving waard.
Wat een verschil, niet waar, riep de minister
uit, met den heer Staalman.
Hetgeen een luid gelach deed ontstaan. Maar
bovendien was de onderwijzer in quaestie vol
was 104,000 Mark en alleen de burgerlijke
gemeente kreeg in 1898 11,000 Mark. Het
is dus den eilandbewoners niet euvel te duiden,
dat zij zich een zoo waardevol privilegie niet
willen laten ontnemen.
SNEEK, 14 Dec. Een maand geleden
verhuurde de pompmaker W. te Bolsward aan
De Lord-Mayor van Dublin heeft in den een hem onbekenden schipper een nieuwe
gemeenteraad een heftige redevoering gehouden, praam
waarin bij den oorlog tegen de Boeren brand- W.
merkte als een snooden, door Chamberlain uit- toen heden morgen de C.
gelokten veroveringskrijg, die miljoenen ponden kreeg
i kwam beklagen, dat men haar in ’t logement
van Spaan de deur had uitgezet. Haar minnaar
te New-York. B. v/d Wal had ’m dat gelap', omdat hij met
Hij ontkende dat het Amerikaansche volk in- haar niet zooveel scheen op te hebben als met
Daarna verliefde een andere meid. Anna was woedend van
ergernis, zoo woedend dat zij den chef der
politie meedeeldedat B. v/d Wal een door
hem gehuurde praam te Bolsward verkocht had
voor 31 gulden te Meppel.
De heer commissaris wist toen reeds genoeg,
f llli3U
MII’As l\ IlIlLIillAIII
III.III Wllll FillliSI.IVI.
U I T G E V E B:
