i L Na drie-kwart eeuw. Buitenlandsch Nieuws. WOENSDAG 7 FEBRUARI 1900. No. 12. Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. 2,087,842 francs sym- UITGBVEBs Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM Duitsche eene daarvoor ’t overige kniest bij heeft er reden voor. dien weg opgegaan ideel aan Ilemelumer Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent PBIJS der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents. Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever. van raad stelling De bedoeling i en wat dies meer zij. Noord- of Zuiderzee-belang betreft, dat doet er niet toe, een Rijn, Maas, Schelde of IJsel vormen evenzeer gemeenschappelijke'belangen. Na drie kwart eeuw meenen we, dat we ten dezen opzichte verJer hadden behooren te wezen en ’t recht te hebben zelfs de meest radicale heeren de les te lezen over hunne achterlijkheid. En de steenen man knikt welgemoed een dubbel jajj. Wie waarborgt ons, dat we ’t telkens zoo rustigjes zullen houden? In 1838 hadden we nog geweldige ijsbergen in de Zuiderzee en later meermalen ijsschuivingen. Die laatste beteekenen ook zoo ’t een en ander. Met eigen oogen aanschouwden we ’t meermalen, hoe dikke ijsschotsen bij de palen werden om hoog gezet en even daarna er over heen wer den gewipt als keisteentjes. Vermakelijk was ’t mede te zien, hoe daar groote blokken bij de glooiing kwamen opzetten, ontniddelijk be mand met een goed dozijn opgeschoten jongens, die zich geheel vrachtvrij tot aan den dijks- kruin lieten meevoeren om, na een erkentelijk saluut, daar af te stappen, en op eene nieuwe gelegenheid te wachten. Zulke vrachtjes komen er op aan. is geen gekheid, worden toegezien. met-een onze ergste vijand enweet uzij is zoo verraderlijk. Gewoonlijk geven de maanden Februari, Maart en April betrekkelijk laag water, doch de doorbraken van 1825 hadden precies in ’t begin van Februari plaats. En men nu Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur. Advertentién Dincdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur. subsidie tast ook in de beurzen van hooger gelegen gemeenten doch afdoende is de zaak niet geregeld. Zelfs Friesland is nog niet eens een enkel waterschap, één en onverdeeld, zon der subsidie. En als ’t dit al was, dan nog zouden onze wenschen niet bevredigd zijn. Wij hebben geene Republiek der Vereenigde Neder landen meer, geene zeven betrekkelijk onaf hankelijke Staatjes. We hebben ’t Koninkrijk der Nederlanden met één schatkist voor alge- meene doeleinden. Deze zijn, behoudens an dere bekende zaken, o a. de afwatering onzer rivieren, de verdediging tegen ’t zeegeweld, duinen, dijken en wat dies meer zij. Of ’t een ’t Onderhoud onzer zeeweringen Er moet voortdurend scherp In Denemarken b. v. wijst men ook 1825 aan voor de doorbraak of wel ’t ontstaan der zoogenaamde Lym fiorde. zijn opneming in de Academie. Daarna nam de Kamer met 456 tegen 1 stem het wets ontwerp aan, dat voor de opening der Ten toonstelling een crediet van vraagt. President Loubet heeft op voorstel van den minister De Lanessan het in de ijzers slaan als gewone straf bij de Franscbe zeemacht afgeschaft. Daartoe zal voortaan alleen in geval van nood, wanneer het voor de veiligheid van schip en bemanning noodig is, mogen worden overge gaan. ENGELAND. De Soedansche regimenten verlangen bij een Engelschen, een Egyptischen Gouverneur van Soedan. De Engelsche Staatssecretaris van onderwijs heeft geschil gehad met zijn minister. De mi- nisteraad berispte hem deswege en nu beeft hij zijn ontslag genomen. Uit Iviïro, in Egypte, komt een voor Enge land in de tegenwoordige omstandigheden ern stige tijding. Twee Soedaneesche bataljons zijn te Omdurman aan het muiten geslagen. Kolonel Wingate, de opvolger van lord Kitche ner, is onmiddelijk naar die plaats gegaan om hen tot rede te brengen. De Daily Mail zegt dienaangaande het vol gende Eenige inlandsche officieren der Egyp tische troepen in Soedan, hebben sedert eenigen tijd reeds teekenen van ontevredenheid gegeven, en men merkte op dat zij in hun taal en houding steeds vijandiger tegen hun chefs werden nadat de tijding der Engelsche neerlagen in Z.-Afrika bekend werden. Men besloot toen de troepen hun ammunitie af te nemen, waar- ’t Is nu zoo ten naastenbij vijf en-zeventig jaren geleden, ’t Was in de eerste dagen van Februari van ’t jaar onzes Heeren 1825. Wij meenen wel den derden van die maand, maar precies kunnen we ’t niet zeggen, ’t Zeewater wies en wies en schommelde en botste en zon der dat de toenmalige luiden van storm spraken, natuurlijk woei er een stevige bries kwam ’t onrustige water al hooger en hooger, de Zuiderzee werd meer dan vol en dat niet alleen, ook de Noordzee was geweldig in kracht, ’t Scheen, of alle ijs uit de Poolzee plotseling in water was veranderd en die onverwachte vracht naar deze kusten voerde.(’) Hoe het zij op onderscheidene plaatsen in onze provincie ontstonden dijkbreuken, ’t Zilte water over stroomde een groot gedeelte van ons aloud gewest en als het een derdehalf eeuwen vroeger Leiden van vijanden verloste, hier was Leiden in last. Men kent de historie. Onderscheidene boeken en kaarten en platen spreken er nog van, en bovendien ouders of groot-ouders wisten er van te vertellen en dit zelfs op betrekkelijk aangename wijze waar er sprake van allerlei avonturen was met bootjes om door dakramen afgebaald te wordenzoo zelfs, dat we als jongens, mooi was ’t wel nietmaar waar zeker, bij storm toch ook den wensch niet konden onderdrukkenoch of die dijken ook nu nog eens een enkele maal zoo goed zouden willen zijn van door te breken, wat zouden we dan ook eens prettig kunnen schuitjevarenJongens zijn jongens en -r- hebben geen meerder verstand, hoewel men dat deel van ’t tegenwoordig geslacht reeds een sterker certificaat van denkvermogen zou willen geven. Dit evenwel daargelatenvan ernstige dijkbreuken zijn we sedert verschoond. "Wel haperde ’t een goede twintig jaren geleden, toen de stoomboot Willem III op ’t Fluessen- meer het nog niet vergeten ongeluk trof, doch van noodlottige dijkbreuken was geen sprake. Wij hebben ’t er nog al goed afgebracht. Waaraan hebben we die omstandigheid te danken? Natuurlijk zal het antwoord dadelijk luiden aan de verhooging en de verzwaring onzer dijken, aan de vervanging van zooveel paalwerk, enz. door steenglooiïng, aan allerlei metselwerk, dat is aangebracbt, enz., enz. Daar is veel van waar en ’t zal ongetwijfeld den Spaanschen Casper de Roblesheer van Billy, daar even ten zuiden van Harlingen (’t steenen beeld met zijne twee aangezichten) goed hebben gedaan te vernemendat men hem na een drietal eeuwen begon te begrijpen. Zoo’n enkel oogenblikje van vreugde mag ook een steenen man nog wel eens beleven. Voor en treurt hij en bij Daarover straks. Wij zitten dan nu wel veilig en wel achter onze verzwaarde dijken en glooiingen, ’t zij zoo. Maar de zee, ofschoon onze grootste vriend, is ten. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Men verze kert dat de troonopvolger Frans Ferdinand in Januari in ’t geheim gehuwd is met gravin Chotek en nu afstand zal doen van zijn recht. Als vermoedelijke troonsopvolger wordt genoemd Aartshertog Otto of zijn oudste zoon Karei Frans Jozef. In deze maand zullen te Weenon verscheidene manifestatatiën ten gunste der Boeren plaats hebben. In eene gisteren door 3000 personen, o. a. door den Nederlandschen gezant, bijge woonde samenkomst is een telegram van pathie aan den heer Leyds gezonden. ITALIË. Bij de Kamer is Donderdag een ontwerp ingediend, strekkende om over de eerste vijf jaren op de begrooting van Oor log buitengewone posten te brengen ten be drage van een kleine 49 millioen gulden. Onder de daartoe aangewezen middelen behoort de vermoedelijke opbrengst van IJ millioen te verkoopen oude geweren. Hiervoor zijn reeds vele aanbiedingen ontvangen, maar wegens den oorlog zijn, in verband met Italiës onzij digheid, de onderhandelingen geschorst. NOORD-AMERIKA. In het Amerikaansche Huis van Volksvertegenwoordigers beeft Don derdag de republikeinsche Afgevaardigde Shaf- roth betoogd, dat krachtens de besluiten ter Haagsche Conferentie de Vereenigde Staten wel degelijk bemiddelend tusschenbeide zouden kunnen komen in den oorlog. Hij vond veel instemming en men verwachte de aanneming van eene motie in zijn geest. DUITSCHLAND. De Noord Amerikaansche industrieelen zijn van plan, om na afloop der groote Parijsche wereldtentoonstelling, de aldaar door hen tentoongestelde machinerieën in Mos kou ten toon stellen, en heeft aan het bestuur de Moskouer Landbouwmaatschappij den tegen zich twee Soedaneesche bataljons verzet- gegeven om tegelijkertijd eene tentoon- van Engelsche machinerieën te houden, van deze plannen is vrij dui delijk men wil de Duitsche machines van de Russische markt verdringen door Amerikanascbe en Engelsche. Er zijn reeds een paar afge zanten der Vereenigde Staten naar Moskou ver trokken om daar de voorbereidende maatrege len voor de tentoonstelling te treffen. De Duitsche industrieelen zitten echter niet stil. Zoodra zij kennis hadden gekregen van dit plan heeft het centraal bestuur van den «Bond van Duitsche Industrieelen” een schrij ven aan de leden gezonden, waarin zij deze met bovengenoemde plannen bekend maakt en tegelijkertijd heeft het zich tot de Vereeniging van Duitsche machinefabrieken gericht en tot de Vereeniging van fabrieken voor landbouw werktuigen om deze tot medewerking op te wekken en aan te sporen in zake eene ten toonstelling van Duitsche machinerieën in Rus land. Deze hebben reeds hunne medewerking toegezegd en men is het er nu in het alge meen over eens, dat het eenige middel om deze schade, die den Duitscben machinerieën- afzet in Rusland dreigt, af te wenden, is, dat men tezelfdertijd of vroeger dan de Ameri kanen en Engelschen van plan zijn zulks te doen, eene tentoonstelling van Duitsche ma chinerieën moet houden op geëigende plaats in Rusland. FRANKRIJK. Paul Deschanelvoorzitter der Fransche Kamer, is als opvolger van Hervé als lid van de Academie Francaise geinstal- En nu de droefheid van onzen steenen man, den ouden vijand, maar toch ook den ouden vriend. In zijn tijd was dat onderhoud van die dijken maar sober. En hij bewees een weldaad, toen hij onze Friescbe voorvaderen dwong de handen aan den ploeg te slaan. Hij bracht verbetering. Maar is die verder betracht, doorgezet, tot een flink einde gebracht? Wij meenen te mogen twijfelen. Ja, er zijn waterschappen, die met de voorziening zijn belast. Maar wie kent ze allen? Van enkelen heeft men wel eens gehoord, ’t zou echter een goed punt voor een vergelijkend examen in Friesland opleveren, men wil immers den practischen weg bewandelen, die alle eens op te geven. De Zeven Grietenijen en de Stad Sloten, De Lemstersluis, Ilemelumer Oldephaert en Noord- wolde c. a., De Stavorensche Sluis, Wijmbrit- seradeels Contributie Zeedijken, Hindeloopen, ’t Workumer Nieuwland, Workum, Wonsera- deels Zeedijken, De Vijfdeelen Zeedijken buiten dijks, idem binnendijks, enz., enz. Men zal er bepaald een’ Provincialen Frieschen Almanak op moeten nakijken, om geen flater te begaan. Al die zeewerende waterschappen verdienen ongetwijfeld lof en hulde, zij meenen ’tgoed, al kennen ze veor esn groot gedeelte de zee ook slechts van een enkelen kijk. Ze hebben echter opzichters en deze zijn wel voor hunne taak berekend. Doch, dan komen de begroo 1 tingen voor uit te voeren werken. En deze mogen ook niet te hoog zijn. De heeren vol machten hebben de duizenden te betalen, pardon te bepalen en, a's ’t kan, moet het zoo’n beetje bedaard anZijn er werken van belangdan schieten de Staten van 't gewest bij en deze heeren zijn in dit opzicht in de laatste jaren minder scheutig geworden. Ze helpen wel tot vijftig procent en meer. En toch schudt die oude Spanjaard daar ginds nog zijn dabbelen steenen kop. s’tls nog niet zoo ’t hoort I” meenen sommigen van hem ge- i boord te hebben. En hij wees bij die gelegen heid met zijn kouden arm naar Harlingen, om te herinnerenvan daar werd de roepstem in de goede richting vernomen: ^Friesland één I waterschap 1” Hoe ver is h KS Dertigste Jaargang. dan ’t ijs. Men moet er rekening mee houden, i al zeggen sommigendat we deze jaren zoo min ouderwetsche stormen als ouderwetsche winters kennen. Na de zeven jaren van vrucht- I baarheid in Egypte kwamen de zeven magere. leerd. Na een levensschets van zijn voorgan ger gegeven te hebben, hield hij een réde over het parlementaire stelsel. Vrijdag werd Deschanel bij de opening der Kamer door zijn vrienden gelukgewenscht met Oldephaert en Noordwolde, evenzeer als Wor- weringen in de zoo even genoemde gemeenten. Een toestand als van ouds. ’t Provinciaal De Britsche consul te Nieuw-Orleans heeft de uitingen, door het Amerikaansche Senaats lid Mason hem in den mond gelegd, in een brief aan den minister Hay voor verzinsels verklaard. mill 10011FIIIHSIJII). Illi US' El illll-liinlll i i I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1900 | | pagina 1