-
t
De materieele zijde der zaak.
I
WOENSDAG 14 MAART 1900.
No. 22.
Buitenlandsch Nieuws.
Dertigste Jaargang.
I
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Daar is een schip in nood
De
«zoo
A
rv1
H.
te
de wereld.
-
de laatste constructiën herbouwd wordende verkwisters.
Sommige menschen meenen waarlijkdat
beter allooidan
monsters
kiezen we
zaak.
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
I
7
Dat zou anders zijn dan aan
waar de groote eters het minst
De maatschappij in
Wie mee voortbrengt is een nuttig
maatschappij, elke luilak of verkwister
last een schadepost voor het geheel,
an*
-
over.
Nu is het wel waar, dat een verkwister aan
Het is
van hetgeen door
ben de onbeschaafde volken geljjk met 't er
Prijs per kwartaal 70 cent franco per post 86 cent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
Bordeaux heeft Woensdagavond
van onderstand aan
Na den oorlog de aardig stuivertje thuis.
Dat meende de oude vrouw, van wie we
toen ze zeide«zoo komt het geld
Datzelfde hoort
Na vreeselijke inspanning gelukt het der red
dingboot alle opvarenden behouden aan wal te
brengen Een driemaal hoezee voor de red
ders! ’t Schip, ja, dat is verloren. Maar
wat doet er dat toe? De menschen zijn be
houden en dat is ’t voornaamste. Een
schip is er weer te krijgen en
er weer lui, die aan den bouw van een nieuw
vaartuig geld en daardoor brood verdienen.
Daar vliegt een huis in brandHooi broei,
onweeroorzaak onbekend 1 Hoe vreeselijk
Hoe gieren die vlammen
zullen verwoesten.
op alles bedacht.
blusschen.
Een oude vrouw, die het anders zoo kwaad
van den vreeselijken brand,
er zelf niet heen gaan, maar vroeg
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, niterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Hoezee! voor den oorlog, den beder- op te maken?
moeders tafel,
voor anderen overlaten.
Zou de oor- haar geheel lijkt wel op zoo’n groote tafel,
waarvan ieder een grooter of kleiner deel krijgt.
In een der suikerfabrieken ontstond
die welhaast zoo in uitgebreidheid
een heele rij pakhuizen mede een
men
om den brand te
j op toe te leggen, elkander te vernietigen. En
ml hatnolrnnt dan het «nnwonaamdfi hpHcbavond
Laat dan den hartstocht vrijdie
j en verderf wil rondom en
en predik op de puinhoopen van dat
bloei en welvaart! ’t Is immers te on
er verder over te redeneeren. Elk
DUITSCHLAND. In de couloirs van den I
Rijksdag wist men te vertellen, dat het ont-
werp-vlootwet reeds deze week in behandeling
zal worden genomen door de begrootings com-
De verbonden Regeeringen hechten er
aan, dat het ontwerp nog vóór Paschen door
den Rijksdag in plenum zal worden behandeld.
De Regeering te Karlsruhe heeft bekend
laten maken, dat de onderhandelingen met
Beieren en het Rijksland in zake het bevaar
baar maken van den Rijn, hoogstwaarschijnlijk
tot een bevredigende uitkomst zullen leiden.
Op de dezer dagen te Berlijn gehouden
«Adelsdag” is ook van gedachten gewisseld
over het spelersproces, dat in het vorig jaar
zooveel gerucht in Duitschland heeft gemaakt,
omdat zooveel jonge adelijke officieren er in
betrokken waren. Met algemeene stemmen
werd de volgende motie aangenomen
«De Duitsche Vereeniging van den adel
veroordeeld ten strengste de onwaardige en
lichtzinnige levensbeschouwingen van een aan
tal jonge edellieden, die betrokken zijn ge
weest bij het jongste spelerproces.
Dergelijke levensbeschouwingen zijn niet
vereenigbaar met de plichten van een edelman
en zullen door de Duitsche Vereeniging van
den adel bestreden worden met alle middelen
die haar ten dienste staan. De Vereeniging
verwacht, dat de leden haar in dezen strijd
ten krachtigste zullen ondersteunen.”
FRANKRIJK. De admiraal Rèveillèce,
door de Belgische Indépendance gekenscbets
als «groot wijsgeer en groot vaderlander”,
heeft een manifest aan de Engelsche natie ge
richt ten gunste der Boeren, haar aansporende
om alsnog een wapenstilstand en scheidrechte-
lijke uitspraak voor te stellen.
»Is het een uwer waardige rol,” vraagt hij,
»een handvol heldhaftige Boeren te verdruk
ken
Te Bordeaux heeft Woensdagavond een
comité van onderstand aan de weduwen en
weezen der Boeren eene bijeenkomst gehouden,
waarop de hoogleeraar Lorin eene verhande
ling hield over de Boeren en hun land.
zaal was stampvol, en onder ’t gehoor merkte
men allerlei aanzienlijke personen op, leden
der Kamer van Koophandel, van de rechter
lijke macht, professoren, studenten, tal van
dames.
ENGELAND. In het Hoogerhuis verklaar
de lord Salisbury dat hij de vertraging in de
scheidsrechterlijke uitspraak in de de Delagoa
Spoorweg-Quaestie, betreurt en ging aldus
voort
«Wij hebben herhaaldelijk beproefd wat
niet officieele vertoogen vermochten om de
snelheid der afdoening te verhoogen. De ver
traging is te betreuren niet alleen wegens de
geldelijke gevolgen voor de partijen, maar ook
omdat ze een schaduw werpt op de waarde
van het beginsel van arbitrage. De Regeering
zou gaarne alles doen om de uitspraak te ver-
maar bet gaat boven haar macht
druk uit te oefenen op het scheidsgerecht.”
Men zal zich herinneren, dat deze quaestie
den spoorweg van wijlen Mac Murdo betreft
en de vraag of de Portugeesche Regeering
het recht had dien spoorweg te naasten.
De Londensche Standard zegt reden te heb
ben om te gelooven, dat eerlang van Re-
geeringswege eene verklaring zal worden af
gelegd, bevestigende de onmogelijkheid om
aan de twee Republieken vredesvoorwaarden
van zoodanigen aard toe te staan, die eene
bestendiging van de politieke en militaire
onafhankelijkheid in zich zouden sluiten, welke
tot den tegenwoordigen kostbaren en bloedigen
strijd heeft geleid.
RUSLAND. De Russische bladen gaan
steeds voort met de Regeering van hun land
tot een interventie in den Zuidafrikaanschen
oorlog aan te zetten.
Zoo zegt de Rossija, dat zij tot haar erger
nis gelezen heeft hoe men te Londen er van
overtuigd is, dat Rusland van den moeielijken
toestand, waarin Engeland zich bevindt, geen
gebruik zal maken. Als dat waar is, zegt
het blad, dan komt men onwillekeurig tot de
vraagZullen wij werkelijk nog eens weer
door onze grootmoedigheid de wereld verbaasd
doen staan om zoo spoedig daarna op onze
beurt verbluft te zijn door de ondankbaarheid
der Engelschen?
PORTUGAL. Voor de stemming in Portu
gal, of te Lissabon, wellicht kenmerkend, is
de volgende uiting van het Volksblad aldaar,
naar aanleiding van het gerucht omtrent de
overbrenging van Cronjé naar St.-Helena
«De heldhaftige Cronjé zal onder de handen
der Engelschen veel te lijden hebben, want het
is niemand onbekend op welke wijze Engeland
verwonnelingen behandeld. Napoleon op St.
Helena en Cetewayo te Greenwich zijn voor
beelden welke de menschheid niet vergeten
zal en waarover zij vroeg of laat wraak zal nemen
door dit Rijk van struikroovers te verdelgen,
hetwelk enkel door schelmerij, afpersing en
schanddaden is opgebouwd”.
zekerd. Wat een drukte voor
Spoedig verrijst een beter gebouw:
het werk in de wereld
Daar breekt de oorlog uit en de menschen boekjewaaruit
schieten op elkander alsof ze hazen zouden geschreven opstelletje
zijn, niet in loopen want ze zien elkander
niet en kennen elkander niet eens, maar de stad Rotterdam door een vreeselijken brand
in smaak Erbarmelijke menscheneters, de geteisterd,
bewoners van den Fidsji-archipel zijn nog van de brand,
gijafschuwelijke verfijnde toenam, dat
Maar dat daargelaten. Voor heden prooi der vlammen werd, niettegenstaande
eenvoudig de materieele zijde der alle moeite aanwendde,
De oorlog is er en de aanvoerders zijn
De vijand mag nergens bij niet meende, hoorde
verrassing binnensluipen. Spoorwegen zijn ge- Ze kon
heel bezorgd, of er ook menschen bij den brand
waren omgekomen. Toen ze hoorde, dat dit1
gelukkig het geval niet was, zei ze>0, dan
is er zoo heel veel niet aan verbeurd, zoo komt
het geld weer onder de menschen.”
Het duurde dan ook niet lang, of men zag missie,
tal van werklieden ijverig bezig, om nieuwe
pakhuizen op te bouwen, en welhaast was alles
weder hersteld, ruimer en schooner dan
voren.
Al die menschen, die aan den weder-opbouw
van ’s morgens vroeg
wat er verder volgtdat alles tot ’s avonds laat, en brachten daardoor een
maakt, natuurlijk alleen voor het gewone ver
voer van personen en goederen, niet om ’t een
vijand gemakkelijk te maken, ’t eigen land te
veroveren. Spoorbruggen ze vereischten
bij den bouw millioenen schats, ze deelen
bet lot der wegen. In minder dan geen tijd
worden ze vernietigd, totaal onbruikbaar ge
maakt. Andere kunstwerken ondergaan het
zelfde lot. Vooruitwat komt ’t er op aan
De vijand moet er buiten en daarmee uit. Als
er nu maar geene menschen sneuvelen, dan
gaat ’t nogdie wegen, die bruggen, die ge- bezig waren, werkten
bouwenen
komt van zelf in orde.
vrede. En is deze maar weer even vastgesteld, j
dan welnu dan komt er weer werk in spraken,
Dan moeten alle gebouwen her- weer onder de menschen.”
nieuwd, de wegen hersteld, de bruggen volgens men wel eens zeggen van de leefwijze van rijke
Timmerlui, schilders, aardewerkers en alle komen.
enkele menschen er bij, toch lijden vele anderen
daardoor schade. En al is een rijke gierigaard
een dwaas, omdat hij zich zelven benadeelt,
bij doet de maatschappij veel nut al is dit
volstrekt zijne bedoeling niet. Wat doet hij
toch met zijn geld? Hij bewaart het niet in
een kistje, of bij zou al heel dom moeten zijn,
wanneer hij niet begreep, dat hij zonder moeite
zijn schat kon vermeerderen. Hij geeft zijn
geld ter leen, en leeft van de rente, dat is
van de winst die het kapitaal opbrengt. Is hij
op die rente zuinig, dan kan hij telkens zijn
kapitaal vergrootenmaar daarvan afnemen
doet hij niet. Waar blijft dan dat geld? Wel,
dat wordt misschien gebruikt, om fabrieken
aan het werk te houden. Daarin verdienen
honderden menschen hun geld met het maken
der fabriekswaren. Die waren worden her- en
derwaarts gezonden. Vele menschen zijn daar
door weer bezig en die waren strekken eindelijk
al den koopers ten nut. Dat geld wordt ook
wel anders besteed.
Maar waaraan het ook besteed wordt, de
man, die het kapitaal uitzet, doet er altijd vele
andere menschen van genieten. Er zou al heel
weinig worden voortgebracbt, als er geen men
schen waren, in het bezit van groote kapitalen.”
Tot zooverre de overname.
Onze lezers begrijpen, dunkt ons, dat groote
kapitalen voor de maatschap noodig zijn haasten,
voor bloei en opbouw, dat wat verteerd is,
geen nut meer doet en dat daarom alle ver
kwisting en vernieling schadelijk is en dat ten
slotte ook uit dit oogpunt elke oorlog om bezit
of gewin is eene on vergeeflijke materieele
fout.
werk en dus brood verschaft, Maar al winnen
p nieuw oepioegaoezaaia oommige mensenen meenen waariyxuai
Er komt weer werk in de zulke rijken daardoor heel wat goed doen,
vele menschen aan brood
Zou het echter wel waar kunnen zijn,
anderen, ze mogen jubelen in het schoon ver- dat iemand de maatschappij verrijkte, door veel
schiet
ver van veel, maar de broodgever van voor
zijn begin en na zijn einde.
Zou het werkelijk zoo wezen?
log een zegen wezen? Wij hebben meermalen
in dien geest hooren spreken. En in de tijden Die dus het meest opmaken, laten het minst
van de zoogenaamde malaise, die thans schijnen
geweken, (doch daarover nader), ver
namen we meermalen den wenscheen oorlog anderen betaalt, wat ze hem leveren.
zou ontzettend veel opknappen. Wanneer deze ook waar, dat bet ophouwen
meening inderdaad waarheid bevatte, dan heb- brand of wat anders vernield is, veel menschen
werk en dus brood verschaft, _1
wat beteekent dan het zoogenaamde beschavend
element? L_...
Daar is een schip in noodHoe ijselijkdoodvernieling
Alle man in de weer om te helpen, te redden. overal
alles
zinnig om
ongeluk, elke stranding, elke brand, elke op
zettelijke vernieling is schade voor het alge
meen. Eene schade van belang en voor de
toekomst. Daar dient op gelet. En dat is de
bovendien zijn materieele zijde der zaak.
In de sociale, dat is de gemeenschappelijke,
samenleving, gelden de wetten, dat ieder mee
moet doen, om voort te brengen. Hoe meer
er wordt voortgebracht, des te meer valt er
’t Is of ze alleste genieten. Dit genieten nu niet te verstaan
De brandweer gedraagt j uitsluitend in de beteekenis van zinnelijke ge
zich dapper, zeker als elke fatsoenlijke brand-I noegens.
weer dat moet doen. Maar de zaak wordt lid der i
prettig. De menschen zijn gered. Geen enkele een
doode te betreuren. Alleen ’t gebouw is ver- Hij moet leven ten koste van ’t geheel:
nietigd. En bovendien de eigenaar was ver- deren moeten dus voor hem opbrengen. Wat
niemendal, vernietigd wordt, is verloren, het vermindert
blijft den algemeenen rijkdom, derhalve ’t verarmt.
En hiermede komen we tot een goed, oud
we ’t volgende, zeer populair
s overnemen
«In de maand Mei van ’t jaar 1849 werd
wits- mi hiii \m
ui in mini rnihi.ivi
i
Z-
-Iw,
UITGEVER:
L_
verwoeste akkers op nieuw beploegdbezaaid
en wat niet al. 7
wereld. omdat door hen
