I
I
I
I
K
2
I
ZATERDAG 14 JULI 1900.
No. 56.
N ieu wsti j dingen.
Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
de Parijsche gezondheidscommissie is op
bevolkte wereldstadsedert Vrijdag de
plaat
zijn o.
UITGEVER:
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM.
en de deugniet
te volgen. Driftig
gewijzigd, dat reizigers welke rij wie-
van oorlogheeft in het Lagerhuis gezegd
rijwielen door de Exploitatie-maatschappij is in 2 a 3000.
Wyndham, de Engelsche onder-minister
dat sedert April 1895 door Engelsche firma’s
aan China geleverd waren 71 zware kanonnen
met 11,740 projectielen, 123 stukken veld
geschut met 49,300 granaten en 297 machine-
kanonnenuit Duitschland zijn verleden jaar
door een Duitsche firma 450,000 Mausergewe-
ren en 3,000.000 patronen geleverd.
Met projectielen van hun eigen maaksel
worden de Engelschen en Duitschers dus nu
van de 5e tot de 6e klasse A.
S. IJbema.
van de 4e tot de 5e klasse
A. A. E. Sluyterman.
van de 2e tot de 3e klasse
K. Engelsma.
En bij het gister gehouden toelatings-examen
zijn toegelaten voorwaardelijk tot de 2e klasse
H. Sluyterman en J. IJ. Galema.
Prjjs per kwartaal 70 oent franco per post 85 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lager
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
De werkman stotterde n.l.
hield niet op hem hierin na 1
geworden wierp de geplaagde een hamer naar
den knaap, die, aan het hoofd getroffen, neer
zonk, bloedende uit beide ooren. Hij verkeert
in levensgevaar. De dader, die zeer gunstig
bekend staat, is gearresteerd.
Te lerseke bestaat in meer dan een
huis of schuur een ware rattenplaag. Zoo is
er een woning, waar de ratten bij den
maaltijd der bewoners brutaalweg te voorschijn
komen en een deel van het maal trachten
meester te worden.
Een overwinning der Boeren.
Lord Roberts seinde gister uit Pretoria
Tot mijn leedwezen moet ik mededeelen, dat
de Boeren het garnizoen van Nitratsnek, acht
tien mijlen van Pretoria hebben overmeesterd
en gevangen gemaakt. De Boeren maakten
twee kanonnen buit en namen bijna een ge-
i i -j van het. gcottg Grey8 regiment
man van het Lincolnshire- regi-
Het gevecht duurde den ge-
Ik vrees dat onze verliezen ern-
Zeer zeker zal dit
voor velen hunner een blijde tijding zijn.
Gaarne voldoen wij aan het verzoek van
de Commissie voor het fonds van 80 arme
oude Visscherlieden te Scheveningen, en
sen de hier achterstaande advertentie.
Een iegelijk moge bij zich zelf gevoelen dat
eenige ondersteuning zeer noodig is.
Inhoud van het Friesche Tijdschrift
sSljucht en Rjucht", de 14e Juli 1900.
Ut Ijeafde, J. v. d. Tol. Op reis, Madzy.
Oarloch FredeJ. Gylstra. Aid
mar net ta weismiten keard, Pyt fen Fryslan.
Fen in lyts doarpke, fen Madzy. Koart-
swyl. In moaiste loopke. In aid sprek-
wird op in nije wize ótlein (mei plaetsjes),
D. H. Z.
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdekschip
Noord-Brabant, onder bevel van den kapt. t. z.
A. W. F. C. van Woerden, 10 dezer van
Willemshaven vertrokken.
De Dordtsche rechtbank heeft tegen een
rijksveldwachter, beschuldigd van meineed, een
gevangenisstraf van twee jaren geëischt. De
man had verklaard een zeker persoon een haas
te hebben zien schieten, terwijl door verschil
lende personen werd verklaard, dat deze per
soon geen geweer in zijn handen had gehad
dien dag.
Het O. M. noemde deze zaak een gevolg
van het ongelukkige premiestelsel op bekeuring
in jachtzaken.
Een droevig ongeval is te Aalst geschied.
Aldaar waren de heer en mevr. Van M. naar
het paardenspel gegaan, na drie hunner kin
deren, van 4, 5 en 7 jaar, te slapen gelegd
te hebben.
Zij hadden in de slaapkamer een kaars laten
Vloot-Revue bij het Pampus. De vis-
schers zullen ter gelegenheid van de revue, die
schitterend belooft te slagen, telkens doen
zich weer meer deelnemers voor hun vrou
wen en kinderen mee aan boord mogen nemen,
doch H. M. de Koningin heeft als Hare wensch
te kennen gegeven, dat der bemanning daarin
geheel vrijheid moet gelaten worden. Het
zoude Hare Majesteit leed doen, indien hierop
op de een of andere wijze pressie geoefend
werd.
Uit Leeuwarden, Zwolle enz., worden boot
tochten georganiseerd, tot bijwoning der revue
en een onzer grootste spoorwegmaatschappijen
zal mede een boot naar Pampus zenden de
kaartjes aan het station in het buitenland ge
kocht, zullen dan gelden ook voor de Zuiderzee-
reis.
Aangaande de lotgevallen der Neder
landsche ambulances heeft de Voorzitter van
het hoofdcomité van het Nederlandsche Roode
Kruis nog geen nadere berichten ontvangen.
Wel blijkt uit een aan hem gerichten particu
lieren brief, dat op 1 Juli een deel der eerste
ambulance onder leiding van dr. Bierens de
Haan te Pretoria werkzaam zou blijven en een
ander deel naar Watervalboven zou gaan.
Deze brief bevat echter geen bijzonderheden
over de indeeling van het overige personeel.
Een gunstige bepaling is thans bij de
Posterijen en Telegraphie ingevoerd, nl. dat zij
die vóór hun aanstelling in ’s lands dienst als
reserve post- of telegraaf beambten werkzaam
waren, dezen tijd bij pensioen verkrijging in
i rekening kunnen brengen,
p 1 1 -v1*
heel escradon
en negentig
ment gevangen,
heelen dag.
stig zijn.
Versterking werd afgezonden doch kwam te
laat.
Een gelijktijdige aanval op Derdepoort werd
afgeslagen. Generaal Smith Dorrien bracht
de Boeren ernstige verliezen toe bij Krugers-
dorp. Generaal Buller dreef ze terug bij
Paardekraal.
Uit Londen wordt getelegrafeerd, dat de
Chineesche generaal Mab de verbonden troepen
der mogendheden beeft verslagen en dat de
Chineezen na een gevecht van zes uren het
arsenaal aan den Oostkant van Tientsin weder
hebben bezet.
Indien dit bericht waar blijkt het is van
i de Daily Express uit Tientsin via Tschifoe
verzonden, dan is de toestand voor de
verbondenen zeker allerhachelijkst.
Staatssecretaris Reitz heeft in een inter
view gezegd dat de Boeren in staat zijn, nog
een jaar den oorlog vol te houden, onverschil
lig welke gebeurtenissen in den Vrijstaat plaats
hebben. Het aantal Engelsche gevangenen te
j Nooitgedacht neemt toe, het bedraagt thans
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
WORKUM. Bij het heden gehouden over-
gangs-examen aan het Gymnasium te Sneek
a. overgegaan onvoorwaardelijk, onze
branden en eenen werkman gelast, nop het
huis te passen.” Toen zij thuis kwamen wer
den zij een sterken brandreuk gewaar. Zij
snelden naar boven en vonden de slaapkamer
in brand. De kinderen waren gestikt. Buren
hielpen den brand blusschen en de man, die
op het huis moest passen, heeft als zinneloos
de vlucht genomen. Men weet nog niet, waar
hij gebleven is.
Hygiënische maatregelen. Door toedoen
van
alle openbare gebouwen van die, vooral thans
zoo
waarschuwing aangeplakt, om, in het belang
der openbare gezondheid en teneinde de toe
neming van tuberculose te belemmeren, niet in
straten, tramwagens etc. te spuwen.
H. M. de Koningin heeft, naar vernomen
wordt, de wet op den Leerplicht bekrachtigd.
Naar wij vernemen wordt aan Binnen-
landsche Zaken de laatste hand gelegd aan de
nieuwe Armenwet en mag men de indiening
in het najaar verwachten.
Zooals is gemeld, heeft de Nederland
sche kruiser Noordbrabant Wilhelmshaven,
waar het een tijdlang heeft vertoefd, weder
verlaten.
Om 10 uur des morgens, schrijft men aan
de Köln. Zt., verliet het schip de haven, waar
van de bemanning in deze dagen de kameraad-
en gastvriendschap van de officieren en man
schappen van het Noordzeestation heeft genoten.
De Hollandsche kapel aan boord speelde het
Duitsche volkslied toen het schip onder het
hoerageroep der bemanning door de sluizen
ging. Langzaam stoomde de Noord-Brabant
de Duitsche linieschepen op de reede voorbij
en telkens weerklonk een krachtig, kameraad-
schappelijk hoera van beide zijden.
Bij de Staatsspoorwegen worden eerste
daags vijf locomotieven in dienst gesteld, welks
alle andere in grootte overtreffen. De bedienin-
moet plaats hebben, door 2 stokers en 1 mag
chinist. Heden is met een dezer machine-
proef gereden, zij zijn speciaal bestemd voor
het traject Vlissingen Hamburg.
De beperkende bepalingen omtrent de
niet aansprakelijkheid van het vervoer van
Van den heer J. B. Wolters te Groningen,
ontvingen we ter aankondiging eene brochure
getiteld»Welk nut stichten coöperatieve
aardappelmeelfabrieken? Een woord van waar
schuwing door aEureka” Vereenigde Nederland
sche Aardappelmeelfabrikanten, Groningen”.
In deze brochure wordt het doel, dat sEureka”
tracht te bereiken, als volgt omschreven
le. Eene goede samenwerking tusschen de
aardappelmeelfabrikanten te verkrijgen en
(waarop ’t vooral aankomt)
2e. De belangen der aardappelmeelfabricatie
te bevorderen in overeenstemming met die van
den landbouw. (De cursieveering is niet van ons.)
Nu wordt in de brochure betoogd, dat door
de werking van Eureka” de aardappelprijzen
stijgende waren, maar dat deze moeten dalen
door het optreden van coöperatieve fabrieken,
nu reeds ten getale van zeven bestaande. De
oprichting daarvan is dus schadelijk voor de
landbouwers zelve, ’t Gaat er dan ook omge
keerd mee als met de coöperatieve zuivelfabrie
ken.
’t Boekje van 16 pagina’s ziet er netjes uit
en kost slechts 10 cents, dus geen te hooge
prijs voor hendie er kennis mede willen
maken.
Terecht heeft onze correspondent uit
Fr's Zuid Westhoek gewezen op de laakbare
wijze, waarop Engelsche bezoekers ten onzent
lastig worden gevallen. Er waren dienaangaande
al meer klachten tot ons gekomeno. a. van
Stavoren, Sneek, Terhorne en ook zelfs van
uit Leeuwarden. De Engelsche vlag vooral
moest het ontgelden. Aanleiding daartoe moet
het gerucht hebben gegeven, dat men eene
aalaak (uit Workum of Heeg) te Londen
aankomendedwong de Nederlandsche vlag
neer te halen, waarop men er de Britsche voor
in de plaats stelde, terwijl men geheel ’t schip
met zoogenaamde feestvlaggetjes versierde, ’t
was dan op ’t bericht van den val van Pretoria.
Die handeling der Engelschen is verkeerd ge
weest, maar hier kwam het van den kant van
dom gepeupelmoeten de Friezen dat dom
en onbeschoft volk navolgen en ook verkeerd
handelen Als China altijd natuurlijk som
mige onverlaten daar de Europeesche gezanten
vermoordt hebben dan de Europeanen ook ’t
recht, de Chineesche gezanten om ’t leven te
brengen? Op die manier zou men over en
weer aan ’t werk kunnen blijven. Vreemdelin
gen lastig te vallen is dom. Gaarne zien velen
ze herhaaldelijk komen in hun welbegrepen
belang, van daar dan ook de oprichting van
zoovele vereenigingen tot bevordering van het
vreemdelingen-verkeer. En vooral dan is ’t
dom, als die vreemdelingen behooren tot eene
oorlogvoerende natie. Een lastig vallen dan
heeft veel van spelen met vuur.
Noord-Brabants bevolking bedroeg 1
Januari j.l. 279,382 m. en 278,769 vr. samen
558,151 zielen, waarvan te 's-Hertogenbosch
31,253, Tilburg 40,684, Breda 26,413, Bergen
op Zoom 13,633, Helmond 11,465, Oosterhout
11,810 Rozendaal 13,879, enz.
De bevolking van het Rijk bedroeg op
denzelfden datum 2,544,935 mannen en
2,594,630 vrouwen, samen 5,139,565. Zij
was in den loop van 1899 toegenomen met
31,688 m. en 33,265 vr. totaal 64,933.
zooverre
len als bagage wenschen te vervoeren, geen
verklaring meer behoeven te onderteekenen,
wanneer zij zelf de rijwielen in den bagage
wagen willen brengen. Voor hen welke zulks
niet willen doen wordt evenals vroeger een
bewijs gevorderd, dat de Maatschappij zich i
niet aansprakelijk stelt voor schade welke j
tijdens den duur van het vervoer ontstaan is.
Twee jongens van 9 en 6 jaren waren
te St. Maartensdijk alleen bij de zeesluis,
toen de vloed op 't hoogst was. Het jongste beschoten,
kind valt in het water en verdwijnt in de
diepte. Het oudste zet zich op de knieën in
’t water op een der vleugels van de sluis en
grijpt bij het naar boven komen van den 8fadgenooten.
drenkeling, diens hand en trekt hem verder 1 ~-
op het droge. Zeer waarschijnlijk was het
kind zonder deze hulp verdronken, ’t Ge- i
beurde vermelden wij als een staaltje van
tegenwoordigheid van geest op jeugdigen
leeftijd.
Een jonkman uit Groningen, die te
Nieuwendam op de scheepswerf werktewerd
geplaagd en gesard door een brutalen jongep.
MBHB
MMS- H wramilE-
mtn 101111 rn ii:sl i\n.
FRISO.
I
I
flS f
