I
r
I
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1901.
No. 15.
I
Buitenlandsch Nieuws.
Bezig een district te verliezen
en wellicht nog meerdere.
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
1
hetzelfde zich verdringen
Parijs aangekomen,
van het
DUITSCHLAND.
f
I'
I
i
UITGEVER»
Y KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Wij hebben gemeend
een
hooren.
stemmigheid onder de vrijzinnigen zoowel in
En toch
sommigen in dien geest te moeten
nomen, bepalende, dat van de namen der ge
huisveste vreemdelingen opgaaf moeten wor-
5 jaar verlies van
de loketten
hun eigen ge-
Pry's per kwartaal 70 oent franco per po»t8B oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lage
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
formules welke miljoenen katholieke onderdanen
des Konings kwetsen.
De Times dit vermeldend, zegt het met
het oog op de tijdsomstandigheden noodzakelijk
den gedaan aan de politie. Alle vreemdelin
gen die zich in Noorwegen willen vestigen,
zullen zich daar moeten legitimeeren.
Reden voor deze wijziging zal wel wezen
de werkloosheid die vooral te Christiania zeer
groot is. ’t Heet evenwel dat zij geschied
is omdat naar verhouding vier malen zooveel
misdaden gepleegd worden door vreemdelingen
dan door inlanders.
NOORD-AMERIKA. Invoerrechten. In zake
Morgan, Rockefeller, Carnegie en de verdere
bij bedaard gemeenschappelijk overleg. Dien
weg te bewandelen is ongetwijfeld altijd het
beste. H.
we nog niet. Of ze ook dienzelfden weg zou
den willen bewandelen Wij voor ons zouden
’t roijaal vinden, maar we twijfelen. En dan
gaat als voorbeen de samenwerking met de
anti revolutionairen wederom in vollen gang.
Juist daarom hadden de vrijzinnigen eene betere
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan lit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Din-dag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
de districtsschoolopziener beijvert j
van het wetsontwerp betreffende China, de
wijze van oorlogvoeren der Duitsche troepen
scherp afgekeurd. De minister van oorlog
beantwoordde hem. Hij zeide dat men graaf
Waldersee dankbaar mocht zijn voor zijn be
reidwilligheid om het opperbevel te aanvaarden.
Waldersee had gezegd dat de wijze van
oorlogvoeren vooral in het begin, onder den
indruk van de gruwelen, door de Chineezen
bedreven, wreeder was geweest dan in Europa
gebruikelijk is, De gevangen genomen Boxers,
die zonder uitzondering roofden, moordden
brandschatten werden voor den krijgsraad ge
bracht
dezen zich overgaven werden zij ontwapend en
uiteengejaagd. De Engelsche en T”
berichtgevers, zei de minister, erkennen dat
onder de Duitsche troepen tucht heerschte en
dat zij zich behoorlijk gedroegen.
Het wetsontwerp werd daarna in derde lezing
aangenomen.
Commissaris Thiel, die in het proces-baron
Sternberg te Berlijn den baron protegeerde in
plaats van hem te vervolgen, is tot 3 jaren
dwangarbeid veroordeeld en
burgerschapsrechten
De ziekte van Keizerin Frederik is volgens j
de Rhein. Westf. Ztg. waterzucht gepaard met
ongeneselijk nier-lijden.
FRANKRIJK. De Fransche vice minister
der posterijen Mougeot heeft, naar aanleiding i
van talrijke gekomen klachten, eene aanschrij- i
ving gericht aan de postdirecteuren over de
onhebbelijke wijze waarop ambtenaren en be
ambten zich vaak jegens het publiek gedragen,
In den Rijksdag heeft
Wij lezen in een hoofdartikel der Enkh. Ct.
o.a. het volgende:
De wet op het lager onderwijs schrijft de
vakken voor, waarin onderwijs moet gegeven
worden, en f
zich om te voldoen aan den wettehjken plicht,
om een lijst van werkzaamheden voor eiken
schooltijd per week vast te stellen. Daarmee
is zeker een gewichtig werk verricht. Onder
wijzer, doe thans uw plicht en hang de slijst
van werkzaamheden” in uwe school op, om u
dagelijks aan dien plicht te herinnerendan I
marcheert het onderwijs even regelmatig als
een goed geoefend korps soldaten in den looppas.
Bij het benoemen van een ^Schoolhoofd” j
fungeert de schoolopziener als specialiteit en
machthebbende authoriteit en bij eenige voor
genomen verandering betrekkelijk het school
wezen in eene gemeente, laat hij zich vaak
duchtig geldenmaar voor een nauwgezet on
derzoek uf de leerlingen der hoogste klasse
aanvankelijk voldoend onderwijs hebben genoten
en i
den tijd.
Wat zou ’ter slecht uitzien met het lager
onderwijs, indien de onderwijzer, even stipt als
koel, maar even koel als stipt gehoorzaamde - - 3 -
aan de hem verstrekte voorschriften. En toch *e acbten de passage van den eed te wijzigen
meenen sommigen in dien geest te moeten ^aar ZÜ verouderd is want zij is ingevoerd na
jagen de verdrijving van Jacobus II.
ITALIË Het nieuwe ministerie is tot
stand gekomen. Minister president is natuur
lijk de heer Zanardellieen zijner voorgangers
in deze waardigheid, de heer Giolitti, treedt
de sociaal-democraat Bebel, bij de derde lezing °P a'8 minister van Binnenlandsche Zakende
de lieden geheel noodeloos aan
latende wachten, ter wille van I
mak loketten gesloten houdende zoodat allerlei
menschen voor één en hetzelfde zich verdringen
enz.
De Koning van Griekenland, uit Londen te
en daar incognito vertoe
vende, heeft een bezoek aan President Loubet
gebracht. Het onderhoud duurde een kwartier
het bezoek werd terstond (in het Bristolsch
hotel) beantwoord.
ENGELAND. De lersche leden van het
Engelsche Lagerhuis hebben eenstemmig beslo
ten niet deel te nemen aan de feesten ter
gelegenheid van Koning Eduard’s kroning,
wegens den toestand, waarin zich Ierland be
vindt alsook wegens den schandelijken oorlog
in Zuid-Afrika, welke gevoerd wordt tegen den
wensch van Ierland in, dat niet geraadpleegd
is.
Dertig katholieke Pairs hebben Donderdag,
na het aanhooren van de passage in den eed,
waarbij Koning Eduard VH van Engeland de
door de wet voorgeschreven verklaring tegen
het romanisme, de Maria-aanbidding en de
transsubstantiatie aflegt, bij den Lord-kanselier
alsnog genieten, ontbreekt hem misschien een protest ingediend tegen deze verouderde
Zij zullen nu bepaald verliezen, althans ze be-
loopen daartoe groot gevaar.
Herinneren wij aan den eersten uitslag van
vóór vier jaren. Candidaten waren de beeren
Van Asch van Wijk (a.-r. en r.k.) dr. De Visser,
(chr. hist.) Bonman, (lib.) en Zeilmaker, (rad.)
De eerste erlangde verreweg de meeste stem
men, de heer Bonman volgde daarop, maar
met slechts een twintigtal boven den heer Dr.
De Visser. De heer Zeilmaker erlangde een
driehonderdtal. Was dit stemmenaantal tevens
op den heer Bouman uitgebracht, zijne ver-
kiezing had er eene betere figuur door gemaakt.
Bij de herstemming die volgde tusschen de
heeren Van Asch van Wijok en Bouman zullen
ongetwijfeld vele dezer driehonderd zich op den
liberalen candidaat hebben vereenigd (van alle
zijn we volstrekt niet zeker) maar den doorslag
hebben de christelijk historischen gegeven en
zoo is in ’t kort de geschiedenis.
Zoo zal het ook bij de aanstaande verkiezing
ongeveer net-eender geschapen staan. Intus-
schen met een groot onderscheid. En dit onder
scheid is gelegen in de onhandigheid van de
zich noemende ultra-vrijzinnigen, menschen, die
verschrikkelijk liberaal zijn. Hoe jeuken ze de
vingers. Reeds maanden te voren wagen ze
zich op glad ijs. Of de winter daartoe heeft
opgewekt Het staat te voorzien, dat ze voor
hunnen zoo vooruitstrevenden liberaal of demo-
craat zullen ijveren met al de kracht, die in
hun is. En qua beginsel, als het dit is,
valt daar niets af te dingen. Alleenlijk dit,
dat ijver met verstand gepaard dient te gaan.
Dol-ijverig is nimmer eene deugd geweest en
zal het ook niet worden. In besloten kring
kan men veel, maar dadelijk zijne wijsheid aan
de groote klok te hangen, is zooveel als zijne
wijsheid aan de groote klok te geven en
de vijand doet er winste mee.
Wij voorzien, met het oog op de uitkomst
van 1897 dat de vrijzinnige candidaten in het
district Harlingen in de minderheid zullen blijven
en dat er eene herstemming zal moeten plaats
hebben tusschen de candidaten der antirevolu
tionairen en der christelijk-historische partijen.
In dat geval is het district voor de liberalen
verloren en dit door het eigen toedoen van de
geestverwanten van meer of minder verre strek
king.
De ondervinding schijnt niets geleerd te
hebben, of liever de geschiedenis, want van
ondervinding moet bij velen der jeugdige be
drijvers geen sprake zijn. De geschiedenis
wijst b.v. op ’t district Den Helder, waar ter
vervanging van het liberale lid Land tal van
liberale candidaten elkander den zetel bevoch
ten, die ten slotte werd ingenomen door den
anti-revolutionair-sociaal Staalman. En hoe
moeielijk herwinnen valt bewijst hetzelfde
heer Prinetti van Buitenlandsche ZakenMorin
van MarineGalamberti, PosterijenWollen-
borg van FinanciënDi Broglio van de Schat
kist, enz.
Behalve de eerstgenoemde zijn het meest
minder bekende of geheel onbekende namen.
Zoodra nadere bijzonderheden ontvangen zijn,
komen wij op het Kabinet terug, waarover
men in één opzicht het reeds eens schijnt te
zijndat het niet lang leven kan.
Nu, dit voorspelde men ook met de grootste
en stelligheid van dat des heeren Waldeck Rous
seau te Parijs, hetwelk echter langer staande
wat de geregelde troepen betreft, als is gebleven dan verre de meeste in Frankrijk.
- ZWEDEN. De Zweedsche Bondsraad houdt
Fransche z’°b tegenwoordig bezig met een wetsontwerp,
waarbij het aan vreemdelingen eenigszins ge
makkelijker zal worden gemaakt, in Zweden
I het burgerrecht te verkrijgen.
Ook in Noorwegen is een vreemdelingen-
quaestie aan de orde. De Vertegenwoordiging
daar te lande heeft een wetsontwerp aange-
een en ander nog als
woord van waarschuwing te moeten doen
Voor alles dringen we aan op een-
pid onder de vriizinnieen zoowel in
wagen met een eigen candidaat Wat de vele t district Harlingen als in elk ander. De
katholieken in het district zullen doen, weten liberale partij beleeft oogenblikken van betee-
kenis. Laat ze niet dol worden en baar hoofd
verliezen, ze staat tegenover te groote machten
dan dat enkele doordrijvers den weg zouden
aanwijzen. Ook zij zullen leeren, dat dit niet
anders dan met schade en schande kan gebeu
ren. En zonder dit laatste kan het althans
Het district, waarop we ’t oog hebben, is
het district Harlingen voor de Tweede Kamer
der Staten Generaal. De partij die zal ver
liezen is de liberale partij. Dit is onom
wonden het terrein verkend. En er zullen
ongetwijfeld meerdere districten onder dezelfde
conditie verkeeren.
Bepalen we ons voor heden alleen tot het bij
name genoemde. Als we reeds in ons vorig
nommer hebben gemeld, heeft de liberale kies-
vereeniging Wonseradeel den liberalen afge
vaardigde, den heer A. Bouman, die het district
nu zoo ongeveer acht jaren vertegenwoordigde,
laten vallen. Zijn we welingelicht, dan heeft
deze uitgebreide vereeniging vooral door
toedoen van een zeer invloedrijk lid met groote
meerderheid hare wellicht voorloopige
keuze bepaald op den heer W. P. Zeilmaker.
Ook de Vrijzinnig Democratische Kiesvereeniging
te Hindeloopen heeft diens candidatuur omhelsd,
als in de bladen gemeld wordt, bij acclamatie.
Men is in den regel gewend stemmingen over
personen bij gesloten briefjes te doen plaats
hebben, zoodat we hier dan ook maar liever
willen lezen met algemeene stemmen. Dit ver
wondert ons niet. Immers reeds vóór vier
jaren vestigde de toen pas geboren vereeniging
hare keuze op denzelfden heer. En ’t zal haar
nu ongetwijfeld welkom zijn geweest, dat Wonse
radeel voorging.
Nu stellen we voorop, dat we tegen den
persoon van den heer Zeilmaker evenmin iets
hebben aan te merken als tegen den persoon
van den heer Bouman. Wanneer we deze
quaestie te berde brengen is het louter, omdat
we een woord ten beste willen geven omtrent
het gevaarlijke van het spel, dat men weder
om gereed staat te spelen en waarbij men
groote kans beloopt, het district te verspelen.
Wellicht zal zich het verschijnsel in andere
districten mede voordoen en dan wordt het
verschijnsel voor de vrijzinnigen van des te
meer beteekenis. Bij voorbaat durven we te
spreken van gewaagd spel.
Immers ’t ligt voor de hand dat vele vrien
den van den beer Bouman diens candidatuur
niet zullen loslaten.
Wij, die het district, het district onzer vroe
gere inwoning, meenen te kennen, weten dat
vroegere tegenstanders thans zijn veranderd in
voorstanders, omdat ze het werk en het streven
van den afgevaardigde hebben leeren waardee-
ren. Ongetwijfeld zullen deze nieuwe, mits
gaders de oude vrienden hunnen steun blijven
verleenen, om den heer Bouman zijn zetel in
de Tweede Kamer te doen behouden.
Maar wat nu verder volgt.
’t Is ons thans reeds bekend, dat van eene district,
samenwerking van de anti-revolutionaire en de
christelijk-historische partijen in het district
Harlingen althans voorloopig niets zal komen.
Beide partijen zijn voornemens de kans te
FRISO
JIMS- El IlliBTE1TIE-
IILIII lllllll III II'.I. III).
I
-uj__ ...i-ii-ii.Lx en
