WOENSDAG 13 MAART 1901.
No. 21.
Binnenlandsche Berichten.
T
s
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
en
s
H.
mede, streed
gezette Afrikaanders hoordet.
Y. KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Gij zult hem
van
en
de kiezers achter de kiesvereenigingen.
heer Eelkema ontzeg ik het recht om
een
Ik mag niet voorgrijpen op wat ds. v. Broek-
1i u zal mededeelengerust kan ik aan
Maar
een spreker ook het lijden
ook zijn beroep is op uw
Nog eens de aanstaande Kamerverkiezing
in t district Harlingen.
getooidhet waren de meisjes Snijman, Ver
maak en Viljoen. Zij boden H. M. een prach-
tigen bloemruiker aan met linten in de Neder-
■h
2^
co
m a
mededeelen en nu is hij hier, steeds lijdend
met zijn volk, strijdend en werkend door het
levende woord voor zijn volk.
I Het is sommigen onzer gegeven nu en dan
I op onzen levensweg menschen te ontmoeten,
wier zijn voor ons de openbaring is van eene
nieuwe kracht, van eene nieuwe bestaanswijze.
Reeds dadelijk, toen hij mij op een diner te
Parijs door William Stead werd voorgesteld,
die jonge man, met de sombere oogen, met
Prjjs per kwartaal 70 cent franco per post 85 cent
PBIJS der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prjjs belangrijk lage
Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever.
kunnen weergeven, maar juist daarom heeft ze
in de realiteit van den persoon zoo verrast.
Voegt men hierbij, dat het optreden van
den Prins Gemaal in ruimer kring volkomen
aan deze nobelheid van gelaatsuitdrukking be
antwoordt, en dat zijn terstond opzij zetten van
het Hoogduisch, om nu reeds in onze moeder
taal te spreken, aantrok en pakte, dan kan niet
anders getuigd, dan dat deze eerste ontmoeting
van den Prins-Gemaal met het Nederlandsche
volk in de boofdstad des lands uitmuntend
afliep.
Een gunstige uitkomst, nog versterkt door
den indruk van beminnelijkheid, dien de Prins-
Regent van Mecklenburg, en de Mecklenburgsche
dignitarissen van het gevolg, achterlieten.”
Bij een der rijtoeren van het kon. echt
paar te Amsterdam werd o. a. halt gehouden
voor het Afrikaansch Tehuis. Daar stonden
Prins Hendrik. De Stand, schrijft over
I den Gemaal der Koningin
»Toen de feesten te Amsterdam ruimschoots
I gelegenheid boden, den Prins-Gemaal nauw
keuriger gade te slaan, was de indruk algemeen
dat de portretten, die hem bij het volk inleidden,
hem geen recht hebben gedaan, maar ongelijk.
Dit vindt zijn oorzaak in den zachten tint
van teederen ernst, die over zijn misschien
iets te strak, maar juist daardoor zoo oprecht
gelaat verspreid ligt. De photographie bleek
Op een der linten stond: »Gods zegen wordt
U toegeboden door de in Uw land gastvrij
De heer H. J. J.
Emous, lid der huiscommissie, sprak H. M. en
den Prins als volgt toe»Uwe Majesteit en
Koninklijke Hoogheid gelieven deze hulde te
aanvaarden uit de handen van kinderen van
verdreven en uitgeweken Afrikaners, die in
Uw land milde gastvrijheid genieten onder de
liefelijke schaduw van den Oranjeboom.” H. M.
U, Mijnheer den Redacteur dankzeggend F
huizen
hem overlaten uwe harten te roeren.
hoe treffend
maakt, hoe warm
gevoel en uwe offervaardigheid, indien de beurs
thuis blijft, helpt uwe sympathie niet om de
kas te stijven van ons Broekhuizen-fonds voor
vrouwen en kinderen in de beide Zuid-Afrikaan-
.9 o»
a00 i
en leed met, en predikte voor
Uw. dw. dr.
N. SIMONZ.
Voorzitter der kiesvereeniging sVrijheid
Orde.”
Harlingen, 4 Maart 1901.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan lit adres uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentifin Dingdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Mijnheer de Redacteur!
Het ingezonden stukje van den heer A. T.
Eelkema, voorzitter der kiesvereeniging »Won-
seradeel” in uw nummer van 27 Februari jl.,
waarin hij in die kwaliteit het verkiezingswerk
bespreekt, noopt mij hoewel daartoe ongaarne
overgaande, om u te verzoeken mij eenige
ruimte in uw blad toe te staan voor een paar
opmerkingen aan zijn adres.
Die opmerkingen zijn noodig nu de Voorz.
van Wonseradeel” mede namens politieke
vrienden (hij spreekt van »wij”) zelf erkent,
dat zij de geschiedenis van de verkiezingen in
ons district eerst hebben nagegaan, nadat de
heer E. in zijn artikel in uw blad van 20
Februari daaruit een foutief cijfer had aange
haald.
Het resultaat der verkiezing in 1897 isalzoo
niet in aanmerking genomen door de kiesver
eeniging Wonseradeel”, toen zij in het begin
van Februari tot de voorloopige candidaatstelling
overging.
Het is juist die geschiedenis, die in ieder
kiesdistrict den zekeren weg aanwijst aan welke
neigingen de door de Centrale Vereeniging
verbonden liberalen in het belang der éénheid
mogen toegeven en aan welke zij het zwijgen
moeten opleggen. Er is immers maar één zetel
te bezetten, één zetel waarop niet alleen het
begeerig oog gericht is van de onderling ver
deelde liberalen, van de radicalen en sociaal
democraten, maar zeker niet minder van de
zoogenaamde kerkelijke partijen, die in het
district Harlingen (diezelfde geschiedenis zegt
het ons) eene groote macht ontwikkelen.
Uit de stemming van 1897 is gebleken, dat
de liberalen 1019, de radicalen 563 (niet 577)
en de Christelijk-Historische partij 999 stemmen
in het veld konden brengen. Het zijn deze
cijfers, die aantoonen, dat de liberalen van de
Zeilmaker groep (hoeveel zijn er na aftrek van
de stemmen der radicalen, die natuurlijk buiten
de liberale partij staan?) verre overstemd
worden door die der Bouman-groep, en tevens
dat wanneer nog een twintigtal stemmen van
Bouman naar Zeilmaker verhuistde
Kamerzetel in handen is gespeeld van eene
der beide kerkelijke partpen.
Het is de roeping van de Centrale Vereeni
ging van liberale kiesvereenigingen om in haar
boezem uit te maken uit welke groep de can-
a didaat moet gekozen worden. Die roeping nu
wordt door den heer Eelkema totaal miskend,
evenals door hem miskend, misverstaan, niet
begrepen en mishandeld wordt de uitspraak
der kiesvereeniging Vrijheid en Orde” te
Harlingen, die met 55 van de 57 stemmen
(2 briefjes waren in blanco ingeleverd) den
heer Bouman, het aftredend lid, dat in 1897
door alle liberale kiesvereenigingen in het dis
strict, dus ook door Wonseradeel, gecandideerd behoeve
werd, tot baren voorloopigen candidaat procla- gespeeld.
meerde.
Evenals het stuk van den heer Eelkema,
Voorzitter der kiesvereeniging Wonseradeel,
plaatsen we het onderstaande als eerste artikel.
Wijl het geheel onze meening weergeeft en die
nog aanvult, hebben we geene enkele kant-
teekening te maken.
sche Republieken.
Om deze reden dus dit inleidend woordje.
Voor u zal optreden een man, die alles, zijn
leven en zijn tijd, zijn rust, zijn kracht, zijn
gezondheid veil heeft om iets ten bate voor
zijn arm volk te doeneen man, die, zooals
bij zelf zegt, slechts leeft voor zijn God en
voor zijn volk. Welnu, doe uwerzijds iets, neen
veel, zooveel uwe middelen veroorloven, om
dien man zijne taak te vergemakkelijken, hem
de bijna eenige vreugde te schenken, die hij
kent, n.l. anderen iets voor zijn volk te zien
doen.
Wie den armen geeft, leent den Heer!
D. WASZKLEWICZvan Schilfgaarde.
(Zie de Predikbeurten in dit blad.)
De heer Eelkema noemt ieder, die de can-
didatuur Bouman stemt een ultra conservatieven voor de opname
liberalen Heer met een groote HJgeschreven,
die van uit zijne hoogte beschikt, wie het
district moet vertegenwoordigen zonder rekening
te houden met de wenschen van bet volk, van I
Den
zulk I
vonnis over de daden uit te spreken van
personen, die hij niet eens kent en die hij I
nooit in de gelegenheid heeft gesteld hem de
motieven mede te deelen, waarom zij zich
warm maken voor de candidatuur van den
heer Bouman, en waarom zij de candidatuur
van den heer Zeilmaker verderfelijk achten.
De heer Eelkema stelt hier, in figuurlijken
zin gelukkig, de diagnose vast van een ziekte,
die hij meent ontdekt te hebben bij hem
totaal onbekende patiënten. Als deze patiënten
weigeren het uit de verte (zou hier niet inder
daad sprake mogen zijn van »uit de hoogte”)
voorgeschreven geneesmiddel in te nemen, moet
dat den heer Eelkema niet al te zeer ver
wonderen.
De kiesvereeniging «Vrijheid en Orde” heeft
hare deuren wijd open staan voor alle liberale
kiezers en heft slechts een contributie van 25
cents in het jaar, zoodat de contributie niemand
der partijgenooten behoeft terug te houden om
zijn invloed bij de candidaatstellingen te doen
gelden.
Van kiezers achter de kiesvereeniging be
hoeft in Harlingen dan ook geen sprake te
zijn. Radicale en Sociaal-democratische leden
heeft Vrijheid en Orde echter niet en zij zou
die ook niet toelaten. Als Wonseradeel zulke I
leden toelaat, dan zal zij met de andere
kiesvereenigingen van liberale richting in het
district op den duur niet meer kunnen
samenwerken.
Dat er voor Zeilmaker in Wonseradeel nog
al animo is, bleek reeds in 1897. Bouman
kreeg echter ook daar nog 27 stemmen meer
dan Zeilmaker. In Harlingen verkreeg Bouman j
376, Zeilmaker slechts 69. In Bolsward is al
lang vóór de zuivelschoolkwestie eene kentering
in de gevoelens in het voordeel van Bouman
waargenomen.
Daar zal men zeker niets onbeproefd laten
om een nederlaag van den voorsteller van het
zuivelschool amendement te voorkomen. In het
geheele district was de verhouding Bouman
Zeilmaker 1019 563.
De heer Eelkema staart zich blind op zijn dien trek van zielelijden om den mond, en toen
eigen omgeving en eischt van de andere deelen in «armen druk ».ünn hand do miino nmUoM.
van het district, dat de groote meerderheid
zich naar de minderheid zal schikken. Doet
die meerderheid dat niet, dan draagt volgens
den heer Eelkema zij de schuld, als de zetel
door een der kerkelijke candidaten veroverd
wordt. 1019 personen moeten zich bij verschil
van inzicht schikken naar 563Een logica, die
door die 1019 zeker niet zal worden aanvaard
en wier verkondiging al heel zonderling mag
genoemd worden.
Ter voorlichting van de liberale kiezers in
het district Harlingen verzoek ik U aan den
voet dezes de cijfers van de stemming en
herstemming van 15 en 25 Juni 1897 af te
drukken. Zij kunnen daaruit zien welk ge
vaarlijk spel door den heer Eelkema den voor
zitter der kiesvereeniging Wonseradeel ten
van zijn candidaat Zeilmaker wordt
in warmen druk zijne hand de mijne omknelde,
voelde ik, wist ik, hoewel ik zelfs nooit van
zijn bestaan gehoord had, dat ik stond voor een
man, voor een karakter en voor eene ziel. En
de nadere kennismaking heeft mijn eersten in
druk niet gewijzigd, alleen versterkt.
Broekhuizen is, hoe jong ook, een man van vier Afrikaansche meisjes in het wit met oranje
wien kracht uitgaat, die zijn woord weet leven
in te blazen. Gij zult hem hooren verhalen
van krijgsbedrijven, en deze zullen u anders I
aandoen dan wat ge misschien van andere uit- landsche, Transvaalsche en Vrijstaatsche kleuren,
gezette Afrikaanders hoordet. G” wi-ill liom On aan rlar linFan alnnrl «UnHa 7atfan wnrdl-
hooren spreken over ’t hartbrekend lijden
hun vrouwen en kinderen,
S S
8 1 l'E 8 g
S3 8-É 8
Ds. HERMAN van BROEKHUIZEN.
Donderdag aanstaande zal Workum het
voorrecht genieten, dat aan talloos vele ge
meenten wegens tijdgebrek moet onthouden
worden, dat de uit Pretoria verdreven predikant
H. van Broekhuizen voor haar optreedt. -
Negen maanden lang maakte hij den oorlog deze fijne uitdrukking niet naar het leven te
1 en leed met, en predikte voor
zijn volk op welke wijze, hij zal het zelf
FRISO
«IMS- B till IKIIAT11
mui num rii ii:sl nn.
K
U.
U I T Q E V E B:
o
Sb
o
00
1O
iO
CM
CM
‘'J'OOCQIOOWCOOOOCJthO
CO «F
cö
oS
O
o
o J
a
03
a
os
S oö
1~
3 n
O OS
s
O 03
oq F
CM
Cu 'O g
60 5
S
hls
lOriCOr-OOCOCIffiSIOM
iO TS CO CO
T"<
I
GQ
®1>thcOOOCOOOC»CO<MCS>-^
T co io T~ r- co t io co co m
T- H -rl V th th O CO Cl
u luegeuuueu uuur ut
zijn volk, van hun vrouwen en kinderen, en ontvangen Afrikaners.”
zelfs al vlecht hij er iets in van eigen onder
vonden leed, zult ge voelen, dat bij zich zelf
daarbij niet telt. Dat is juist de nieuwe open
baring een man, die eene persoonlijkheid is,
die zelfstandig is en denkt, en wien toch alle
zelfheid (de Engelschen noemen dit egotisme,
heel iets anders dan ego'isme) ontbreekt.
OCnCOOr^COlOTTCOTOO
r- oo co th o CO O CO O h. co
T- T- -T CO T- T CO
4a' C. O O C - Z -
.2, rH CO CO CIO' CO 1O CIS Ci
C?5 TH Cl CO Cq TH
fe -^ococorHirsinocicoooci
CD I> CM O Q
.2 CM th
T-i T- T-
