n
SÉ
WOENSDAG 10 APRIL 1901.
No. 28.
Officiéél gedeelte.
Binnenlandsche Berichten.
„De meerderheid heeft
altijd ongelijk.”
Een en Dertigste Jaargang.
Y KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUffl
LEVE DAN DE MINDEBHEIDI
S.
•-^1
£3l
MEI U S i ADVERTENTIE-
Dit Blad versohjjnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
I
I
UITGEVER:
De afgetreden Minister van Oorlog, ge-
is voornemens na bet verlaten
2.
3.
4.
FRISO
uni) mini nissim.
De gezamenlijke inkomsten over het af-
geloopen jaar bedroegen f 5,201.63» de uit
gaven f 6,564.40 zoodat de rekening sloot met
een nadeelig saldo van f 1,362.67. Vanwege
de vereeniging werden uitbesteed 150 kinderen.
Er wachten nog 141 kinderen op hulp, zoodat
elke bijdrage zeer welkom zal zijn. Direkteur
der vereeniging is de heer Ds. H. G. Dorn-
van Bchoolgel
het recht dierzelfde meerderheid begint betwist,
twijfelachtig, onrecht te worden. Een minder
heid treedt tegen haar op met een
in zooverre
de
Prijs per kwartaal 70 oent franco per post 86 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7j oent. By abonnement is de prys belangrijk lager.
Voor waarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan lit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 nur.
Advertentiön Dingdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
VERGADERING van den RAAD der
Gemeente WOBKUM op Donderdag
den 11 April 1901, ’s namiddags te
7| ure, teneinde te beraadslagen over
de hieronder vermelde punten.
De Burgemeester,
T. M. ten BERGE.
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Mededeeling van ingekomen stukken.
Q OnmvKA.a /"I1__*.1
der rekening van de gemeentelijke gasfabriek over
1900.
4. Aanbieding van het verslag van den toestand
der gemeente over 1900.
5. Ontwerp-besluiten tot af- en overschrijving
van posten op de gemeente-begrooting, dienst 1900
6. Adres van de Voogden van het Stadswees
huis alhier om een buitengewoon subsidie over
1900.
7. Wijziging der verordening omtrent de open
bare orde en veiligheid in de gemeente.
8. Voorstel van Burgemeester en Wethouders,
tot wijziging der instructie voor den Stadsgenees
heer.
9. Alsvoren om machtiging tot het herstellen
van bet havenhoofd.
10. Adres van D. Harmens te Leeuwarden om
medewerking tot den bouw eener brug in het
Heidenschap.
11. Alsvoren van
in erfpacht afstaau van
Stationstraat.
12. Alsvoren van
buitenhaven en bank.
13 Voorstel van
Jansen en
Baad, naar
VERGADERING van den RAAD der ge
meente Hemelumer Oldephaert en
Nooedwoldf, op Zaterdag den 13
April 1901, ’s voorm. te 9} ure.
Punten van behandeling:
Mededeelingen.
Aanbieding gemeente verslag 1900.
Benoeming van een Armvoogd te Koudum
Vaststelling der staten van oninbare posten
Hoofdelijken omslag enz over 19CO.
5. Idem van het schoolgeldkohier le kwartaal.
6. Behandeling adres van D. de Vries om ver-
hooging van jaarwedde als telephoonkantoorhouder
te Koudum
i. Idem van mej. T. Viersen te Koudum om
aangesteld te worden als gemeente-vroedvrouw.
8. Idem van S. de Jong en anderen om veran
dering voetpad op Ooste te Koudum in een grind
weg.
Koudum, den 6 April 1901.
De Burgemeester,
H. M. TROMP.
Bend toe, toen we met bovengenoemd spreek
woord voor den dag kwamen. Beiden begre
pen we wel, dat het zijn’ Franschen oorsprong
reeds verried door zijne overdrijving. Toch
maakten de woorden van mijnen vriend eenigen
indruk op mij, zoodat we besloten dit spreek
woord eens wat nader te overwegen.
Laten wij u daartoe vooraf eene kleine epi
sode verhalen uit onze jongelingsjaren. We
hadden toen eens de eer te staan aan ’t hoofd
3. Rapport der Commissie van het onderzoek van een zanggezelschap, dat onder onze leiding
spoedig een’ vrij hoogen trap van kunstvaar
digheid bereikte. Toen ’t dien bereikt had
wenschte een aantal jonge lieden zich er bij
aan te sluiten, minder echter om den zang,
dan om de gezellige bijeenkomsten. Onze ern
stige waarschuwing om geen onbevoegden toe
te laten, werd in den wind geslagenallen
werden aangenomen. Verontwaardigd wierpen
we ’t gezelschap den dirigeerstok voor de voe
ten, bedankten en gingen heen.
Hoe later ’t geschil werd vereffend, doet er
nu niet toegenoeg zij het te weten, dat het
gezelschap na een jaar sukkelens overleed.
Het recht der meerderheid dat van den
sterkste had gezegevierd.
Later is ons op menige vergadering met een
zonderling verloop van stemmingen, deze epi
sode voor den geest gekomen, ’t Stemrecht
is dan ook een wapentuig, dat niet zoo gemak
kelijk is te hanteeren. De twee voorname
vereischten daartoekennis van ’t punt, waar
over gestemd wordt en de vaste wil om alleen
eigen overtuiging te volgen, ontbreken maar
al te dikwijls bij hem, die 't uitoefent. Hier
gebruikt men ’t als een speeltuig, zonder te
bedenken boe groote schade men daardoor aan
menige goede zaak toebrengt. Daar laat men
het verroesten en werkt zoo de tegenpartij in
de hand. De redenaar stuurt bet door zijne
wegslepende taal niet zelden in eene verkeerde
richting, en de man van gezag wendt het maar
al te dikwijls aan ter bereiking van persoon
lijke oogmerken. Er worden daden mee ge
pleegd, die den man van karakter, wiens doel
alleen is het algemeen welzijn te bevorderen
soms doen wanhopen aan eene toekomst onzer
vrije instellingen.
't Is dunkt ons nog al klaar, dat in ’t al
gemeen door dit een en ander ’t vertrouwen
in de meerderheid niet kan versterkt worden
jareeds haar gelijk hebben wel wat twijfel
achtig gemaakt. Toch dienen we nog een’
anderen weg in te slaan, om ons wantrouwen
beter te rechtvaardigen. Daartoe laten we
vooreerst het stemrecht buiten sprakeen zul
len ons er toe bepalen om aan te toonen, hoe
in ’t algemeen de verhouding van minderheid
en meerderheid is geweest. Men zal zich mis
schien nog herinnerenhoe de heer Berthold
over dat punt dacht. Hij wou liever, zei bij,
aannemen te bewijzen dat elke vooruitgang van
eene minderheid dan van eene meerderheid was
uitgegaan, ’t Gaat ons eveneens. Wij hou
den ’t er voor, dat de vooruitgang altijd van
de minderheid is uitgegaan. Vraagt men ons
naar bewijzen, ze zijn te vinden op schier elke
bladzijde van de geschiedenis. Ga bij welk
ge wiltaltijd en overal zult ge vindendat
er de vooruitgang uitgegaan is van enkele per
sonen, ja, niet zelden van één persoon. Herin
ner u alléén maar de namen van vele beroemde
wetgevers. Ga op welk gebied ge wilt, altijd
kunt ge hetzelfde opmerken. De genieën op
't gebied van kunst en wetenschap zijn niot wet.
altoos in dezelfde richting. Meermalen gebeurt
het, dat de vooruitgang wordt tegengehouden
door hendie alleen heil zien in een terug
keer tot vroegere toestand. Deze richting doet
zich in onze dagen niet minder gelden dan die
van den vooruitgang.
Uit dezen gang van zaken die men wel
den ontwikkelingsgang der menschheid kan noe- per8kinderen in Friesland heeft te Leeuwarden
van minderheid
is.
wijls aan in ’t leven der volkeren en ’t is
daarom zoo natuurlijk, dat de vruchten er van
bewaard worden als dierbare kleinoodiën. We
vinden het daarom ook eene uitmuntende be
paling in onze Grondwet, dat ze niet overge*
leverd is aan eene telkens wisselende meerder
heid. Vooral in dagen van malaise zoowel als
in die van heftigen partijstrijd, zou daardoor
aan den werkelijken vooruitgang groote schade
toegebracbt kunnen worden.
Zulke tijdperken zijn dan ook voor grond-
j zoo ongeschikt mogelijk. Daar*
van de tegenwoordige
Daartoe houdt elke
te veel rekening met hare eigen be-
Eene algemeene geestdrift voor alge-
meene belangen bestaat er niet. Wel zou tegen-
De vereeniging Nijverheid te Leeuwarden
heeft met algemeene stemmen aan bet bestuur
verzocht een onderzoek te doen instellen naar
de mogelijkheid en wenschelijkbeid der oprich
ting van een huishoud- en industrieschool
aldaar.
In de stad Harlingen zijn vier bokking-
rookerijen. Thans worden er nog twee der-
gelijke inrichtingen bijgebouwd.
Van de 5,300,816 K.G. visch in het jaar
1900 vandaar uitgevoerd, is haring in ver-
voortgekomen uit de scholen, maar de scholen
uit de genieën.
Is nu hiermee de quaestie opgelost en de
meerderheid voor goed in ’t ongelijk gesteld
Lees en oordeel. Wij hebben haar thans uit
een oogpunt beschouwd, waarop de gewone
benaming van minder- en meerderheid minder
toepasselijk is. Als de resultaten der ontwik
keling, onverschillig in welken vorm, onder
worpen worden aan eene stemming, ’t zij op
staatkundig, kerkelijk of maatschappelijk gebied,
dan kan daarvan eerst sprake zijn. Hetgeen wets-herziening
dit voorafgaat, dienen we eerst eenigzins in om verwachten wij ook
’t licht te stellen. poging weinig resultaten.
De kiemen der daden zijn gedachten. Is er partij I
eene meer of minder zuiver uitgesproken, dan j langen,
begint hare werking, eerst in beperkten, allengs i
eindelijk gemeen woordig eene meerderheid grondwets-herziening
willen, maar welke eene meerderheid is dat?
Eene, die uit heterogene bestanddeelen is sa-
t eens
Thijs Walta alhier, tot het
een stukje grond aan de
J. Haagsma alhier, over de
de heeren O. IJntema, J
T. Abbrina Hingst, leden van den
aanleiding van het adres van den heer
Jan Haagsma inzake de haven en bank
14. Adies van R. S. VVestra en T G. Dokter
te Achlum om vergunning tot het vcrhoogen van
de trekweg bij Bolsward, voor het overkruien van
aarde.
15. Vaststelling van het kohier
den, over het 1ste kwartaal 1901.
1
I
j
s
Bij het doorbladeren van oude ex. »Friso”
vonden wij in het No. van Woensdag 9 April
1884 een hoofdartikel van onzen, helaas over
leden, medewerker Smeding, dat vooral in den
tegenwoordigen tijd zeer goed op zijn plaats is.
»De meerderheid altijd ongelijk? Dat loopt
»de spuigaten uit. Eerst hebt ge ’t algemeen
^stemrecht uitgekleed, en nu tast ge ook nog
»’t parlementaire stelsel aan. Ge wordt nog
«streng absolutist.”
Deze woorden voegde een vriend ons schert-
beginsel gerland is tot candidaat gesteld voor het lid-
1 __p van de Tweede Kamer voor het
ervaring en den vooruitgang, wordt gaande- district Tietjerksteradeel de heer mr. H. Ph.
weg krachtiger, en rust niet, voor dat ze meer- de Kanter te Haarlem,
derheid is geworden.
Rusteloos gaat dit spel voort; echter niet neraai Eland
van den militairen dienst zich in het najaar
metterwoon te Arnhem te vestigen.
Bij kon. besl. is benoemd tot rechter in
de arrondissementsrechtbank te Heerenveen mr.
H. Reuyl te Nijmegen, vroeger rechter-plaats
vervanger in de arr. rechtbank te Groningen;
i De vereeniging Schoolfonds voor Schip-
r_
blijkt naar ons inzien, dat de roeping bare jaarlijksche algemeene vergadering gehou-
minderheid en meerderheid niet dezelfde den - - -
De eerste moet veroveren, de tweede in
hare heilige uren bevestigenwat veroverd is.
Eene betere regeling zal er wel moeielijk te
vinden zijn. Het komt er maar op aan, het
juiste oogenblik te kiezenwaarop belangrijke
zaken afgedaan moeten worden. Als eene
meerderheid is ontstaan uit den aandrang
heilige overtuiging, dan is een der heilige uren
gekomen, waarin het moet geschieden. In zulk
eenen I
in wijderen kring, tot ze
eigendom is geworden, 't Gaat er mee als
met de kringen, ontstaan door een’ in 't wa
ter geworpen steen. Deze worden allengs wij- mengesteld, en het over ’t hoe wel nooit
der, maar en hier is een tweede punt van zal worden.
Er béstaat veel kans, veel gevaar, dat de
liberalen eerlang in de minderheid zullen ko
men. Mocht dit ’t geval worden, dat het er
dan toe moge medewerken, om hen opnieuw
te bezielen met dien frisschen moed en de
krachtige overtuiging van vroeger dagen.
eener
seiffen te Terhorne.
- Met intrekking der benoeming van den
tijd zijn wij gekomen in t bezit onzer jjeer k, Gerbensma tot notaris te Akkrum is
vrije instellingen neergelegd in onze Grond- aJdaar benoemd de heer A. C. van Slooten te
J. Deze tijdstippen, ze breken niet zoo dik- Hgarfem,
vergelijking ook gaandeweg minder krach
tig. Begroet met enthousiasme, verflauwt de
werking eener gedachte, naarmate hare aan
hangers talrijker worden. Ze wordt door bij
voeging van vreemde elementen meer en meer
onkenbaar.
Treedt eene gedachte op als leidend begin
sel in de practijk van ’t levendan is het
eerst eene minderheiddie er met vuur voor
strijdttot ze eindelijk allen tegenstand beeft
overwonnen en optreedt als meerderheid. Zulk
eene meerderheid kan dan bevestigen, wat de
minderheid door strijd heeft verworven. Zulk
eene meerderheid kan’t zij ze optreedt in ’t
algemeenof in de eene of andere corporatie
door middel* van ’t stemrecht, groote dingen
tot stand brengenzoolang in haar het heilig
vuur, ontstoken door een zuiver beginsel wordt
brandende gehouden. Zelden duurt dat echter
lang. Allerlei invloeden beginnen hunne wer
king uit te oefenen. De eerste liefde bekoelt,
de ervaring heeft enkele zwakke punten ont
dekt, de tydsomstandigheden wijzigen zich, schillenden toestand de meest voorkomende ge
weest.
Door de lib. kiesvereeniging in Smallin-
nieuw, dat het rekening houdt met maat8Chap
