ZATERDAG 11 MEI 1901.
No. 37.
N ieu wsti j dingen
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad versohijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
voor
na-
De welbekende firma C. W. Norven Co.
UITGEVER:
Y KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
prijs dingende
i
bankbiljetten van f 40, gemerkt L*N 1900, moeten de
een vertegen
waar hij in de nabij-
meer uitgestrekte
Door de
Prjjs per kwartaal 70 oent franco per post 85 oent
PRIJS der ADVERTENTIËN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. Bij abonnement is de prys belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
Te Grouw zal in de maand Augustus van
a.s., ter gelegenheid van de algemeene ver
gadering der Friesche Maatschappij van Land
bouw, vanwege de afdeeling Idaarderadeel der
Maatschappijeene tentoonstelling worden ge
houden van vee, boter, kaas, landbouwwerk
tuigen, enz.
Het lid van de Tweede Kamer, Van
Kerkwijk verkeert in een toestand, die het
ergste doet vreezen.
INHOUD van het Friesche Tijdschrift
vSljucht en Bjucht,” de 11de Mei 1901.
Gjin bern mearJ. v. d. Tol. In aide
kinde, M. G. Stienstra. De fiskersbreid,
D. H. Zylstra. It wyfke wolT. J. B.
Koartswyl. Briefwiksel. O, dy jon-
ges, (mei plaetsjes, D. H. Z.
Aanvaring op den Amstel. 1
Arrondissements-rechtbank te Amsterdam werd
uitspraak gedaan in de zaak tegen Mijsse Lub
bers Mijssema, beschuldigd van als gezagvoer
der van de stoomboot D. A. Verschure 1 door
schuld veroorzaakt te hebben een aanvaring
tusschen zijn vaartuig en de tjalk Verwisseling,
schipper H. Texer, welke gemeerd lag in den
Amstel aan een paalgording nabij de Hout
haven tengevolge van welke aanvaring een
deel van de linkerachterzijde van de tjalk was
afgeruktzoodat het schip zonk en de vrouw
van den schipper Texer met vier van diens
kinderen door verdrinking om het leven kwamen.
Bij een breed gemotiveerd vonnis de voor-
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan it adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dingdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
stemmen.
socialisten, eenige vrijzinnige democraten en j
liberalen.
Tegen de afschaffing der schutterijen, een
onderdeel van deze nieuwe militiewet, verklaar-
den zich slechts 9 leden. De schutterijen zijn
dus eindelijk ter ziele gegaan en zullen door
een landweer worden vervangen.
Bij de eind stemming waren alle ministers
tegenwoordig.
Bij de voortzetting van de discussiën
over de schoolwet werd een voorstel van den
beer Den Hertog door den Minister overgeno
men om bij de Rijkssubsidiën aan de gemeen
ten f 50 extra te geven voor eiken gehuwden
onderwijzer boven de 28 jaar.
De subsidiën bij schoolbouw zullen thans
jaarlijks 4 pct. over het vierde gedeelte van
de vermoedelijke bouwkosten bedragen. Die
bouwkosten worden begroot op f 100 voor
ieder kind, zoodat bijv, voor eene school van
40 kinderen word vergoed 4 pct. van f 1000
f 40 per jaar.
De heer Tijdeman heeft voorgesteld het
minimum van maatschappelijke, d.i. niet-gods-
dienstige lesuren, per week vast te stellen op
25 uren, wil een bijzondere school voor sub
sidie in aanmerking komen. Dit getal van 25
uren is bij de discussie tot 20 gedaald en toon
door de regeering overgenomen.
De behandeling van het ontwerp is nu
genoeg ten einde gebracht.
Hier te lande zijn in omloop valsche
buMMW.-JMVWM vhm gCLUVllkl 1 XI X Ï7W,
waarvan er een te Rotterdam bij de Bijbank
der Nederlandsche Bank ter betaling is aan
geboden, doch onmiddellijk in beslag genomen.
De biljetten, die over het algemeen vrij nauw
keurig zijn nagebootst, onderscheiden zich door
drie kenmerken van de echte en wel door den
leeuwenkop, het donkergroen vlak dat uit el
kaar geloopen is, terwijl de schaduwrand om Zweden,
de witte rand ontbreekt.
Helsingforswelke haar filialen ook te 1
Stockholm en te Parijs heeft, bezit uitgestrekte
boschgronden in Zweden Noorwegen en Rus
land waarvan zij het benoodigde hout voor
de papierfabrikatie betrekt.
Eenigen tijd geleden zond zij
woordiger naar Canada
heid van het St. John’s
boschgronden aankocht.
Groote fabrieken zijn daar opgericht en
5000 Zweedsche en Finsche werklieden hebben
zich aldaar gevestigd. Een electrische spoor
weg verbindt het terrein der werkzaamheden
met de zeekust.
Kreutzinger en zijn Boeren. Een Brit,
die dezen de Wet jr. in handen was gevallen
beschrijft hem aldusKreutzinger is een man
van ineengedrongen gestalte, draagt een knevel
en spreekt gewoonlijk met zeer luide stem.
Het is een nette man, een gentleman. Hij is
ongeveer 35 jaar oud, spreekt goed Engelsch
en iemand van goede opvoedingvan beroep
is bij farmer. De onder hem staande Boeren
schijnen hem graag te mogen lijden en zijn
op besliste wijze gegeven bevelen worden snel
en stipt uitgevoerd. Hij droeg geen enkel
onderscheidingsteeken. Zijn eenige wapen was
een verrekijker. Hij had 250 man onder
zich.
Zij lieten zich openhartig uit, zeiden dat
het hun niets meer kon schelen, dat hun be
trekkingen van ze weg waren genomen, dat
velen van hen ten gronde waren gericht en
dat zij zich niet zouden overgeven dan in ’t
onvermijdelijke. Zij zouden den rooineks nog
zooveel moeielijkheden en kosten berokkenen
als maar mogelijk was. Hun was het het
zelfde wat zij moesten doenals het moest,
zouden zij hun commandant tot in den hemel
volgen.
Ze lachten om Britsche langzaamheid, over
macht en verkenningsdienst. Het commando
had de volgende dag indeeling3,30 ’s mor
gens reveille, 4 uur afmarsch. Tot 8 uur
werd gemarcheerd en tot 4 of 5 uur nm.
gerust. Dan werd verder gemarcheerd tot 11
of 12 uur in den nacht. Ieder man bad 3
paarden bij zich en droeg 2 bandeliers met
elk 50 patronen. Wanneer gevangenen worden
vrijgelaten, nadat men ze heeft ontlast van
hun jassen, hemden, geweren en patronen,
beveelt Kruitzinger ze zich terstond van het
commando te verwijderenmochten zij nog
eenmaal in handen vallen dan zouden zij
worden doodgeschoten.
Te Lorenzo Marques moet het met han
del, bedrijf en gezondheidstoestand allertreurigst
gesteld zijn. Portugal krijgt wel loon naar
werk.
Sir Jan Hamilton moet een knappe
kerel” zijn. Niet te verwonderen is het daarom,
dat hij zich zelf liever in den spiegel ziet, dan
de Boeren in het veld. Deze mooie mijnheer
is onlangs door de stad Heath tot »eereburger”
gepromoveerd en bij die gelegenheid heeft hij
zich uitgelaten over zijn tegenstanderszooals
alleen een Britsch edelman dat kan. iDe
Boeren,” zeide bij, szijn een smerig uitvaagsel.
De Wet is een rooverhoofdman en die beide
Kapenaars, Merriman en Sauer, die nu juist
in Engeland zijn, moest men doodschieten.”
En Jan Hamilton moet men in een pomrna-
depotje stoppen.
Te Londen is Zondag een hoogst zon
derlinge bijeenkomst gehouden, nl. van mannen
aan
het hem bij dagvaarding ten laste gelegde en
deswegeovereenkomstig den eisch van het
O. M., veroordeeld tot een gevangenisstraf voor
den tijd van één jaar.
Ongelukken. Te Leiderdorp is een jonge
schippersvrouw op treurige wijze om het leven
gekomen. Terwijl haar man in de lijn liep
gleed zij op het gladde dek uit en geraakte
te water. Vóór haar echtgenoot te hulp kon
snellen was ze in de diepte verdwenen. Ze
werd dood opgehaald. Het echtpaar was kort
geleden gehuwd.
Te Anna Paulowna stortte de predikant
Dubbeldvan zijn catechisatie huiswaarts kee-
rendevan zijn rijwiel. In huis gedragen
overleed hij weldra.
Ballonongeluk. De ballon, die in Keulen
zich had losgeruktis zonder ongeval na een
korte luchtreis te Volkhoven geland, zoodat de
twee medereizigers tegen wil en dank het er
goed hebben afgebracht.
Een rijke zonderling, te Parijs overleden,
heeft zijn erfgenamen belast met de uitkeering
van een legaat: een jaarhjkschen prijs van
100,000 francs, die ten goede zal komen aan
het beste paar reuzen, steneinde het mensche-
lijk geslacht zoo te verbeteren.” De naar den
reuzen moeten zich aan een
medisch onderzoek onderwerpen. Daarenboven
reuzen om den prijs te kunnen
verwerven in gemeenschap van goederen ge
trouwd zijn.
Europa’s stervende wouden. Uit Kopen
hagen komt bet berichtdat een der grootste
houtkooperfirma’s niet meer in staat is, zich
van den benoodigden houtvoorraad te voorzien
uit de machtige wouden van Noorwegen en
die tot de stichting van een Husband’s Protec
tion Society zijn over-gegaan, omdat hun
vrouwen zich aan dronkenschap schuldig maken.
Zij willen ijveren voor wettelijke maatregelen
ten gevolge waarvan op dien grond echtschei
ding zal kunnen worden verleend.
De hulpbronnen van Australië. Het
uitgestrekte Australische vasteland bezit in
zichzelf alle vereischten voor een bijzonder
voorspoedige toekomst.
Sinds dat in 1851 in Nieuw-Zuid-Wales
goud werd ontdekt, is een hoeveelheid van
100 miljoen ons ter waarde van 400 miljoen
pond sterling gedolven en de opbrengst neemt
nog gestadig toe. De opbrengst bedroeg in
de laatste jaren meer dan 4 miljoen ons per
jaar. Ook zilver werd in een aantal districten
van Nieuw-Zuid-Wales gevonden en met een
mooie winst geëxploiteerd. In Zuid-Australië
werd op groote schaal koper gevonden en tin
werd overvloedig in Tasmanië voortgebracht.
Steenkool van belang is dit in de tegen
woordige omstandigheden aan te teekenen
wordt in ruime mate over het vasteland aan
getroffen en men zegt dat de voorraad in
Queensland onuitputtelijk is. Landbouw, waar
in schapen- en rundvee-fokkerij zijn begrepen,
is op het oogenblik het voornaamste middel
van bestaan. Ooftteelt en druivencultuur ont
wikkelen zich snel en met succes.
De totale uitvoer beliep in 1899 161,314,635,
de invoer 72,310,033. De inkomsten voor
het jaar 1899—1900 bedroegen 34,384,932,
de uitgaven 33,077,339.
Bhodes vraagt vergoeding. De diamant
mijn compagnie van Kimberley, waarvan Cecil
Rhodes de directeur is, vraagt 60,000 scha
deloosstelling aan het Engelsche gouvernement
voor geleden schade bij het bombardement van
Kimberley. Een aardig postje om op de lijst
van onvoorziene uitgaven te plaatsen.
De verklaring van Markham. Deze
afgevaardigde heeft zijn indertijd gedane belofte
ingelost. Op een vergadering voor zijn kiezers
te Mansfield zei hij, dat de heeren Werner,
Beit en Co. tot de geldmannen behoorden, die
door hun begeerigheid en lage kuiperijen het
Transvaal-drama hadden veroorzaakt. Hij voegde
er aan toe: sik zeg dat de heeren Beit en
Werner niet meer of minder dan dieven en
oplichters zijn. Ze kunnen me nu voor ’t ge
recht dagen. Ik ben overtuigd te kunnen
bewijzen wat ik zeg.
De kiezers van den heer Markham juichten
hem toe. En het te verwachten proces kan
menige, tot dusver geheime, oorzaak van den
oorlog bloot leggen.
Maandaghouders. Acht metselaars, die
te Etten bij Terlaag aan het Maandaghouden
waren, kregen, nadat zij uit een café gezet
waren, het te kwaad met een jachtopziener
en dreigden hem met messen. Ter zelfverde
diging loste deze eenige schoten en verwondde
er twee aan de beenen. Er is proces-verbaal
opgemaakt.
IN DE WITTEBROODSWEKEN.
Zij. Word je het nu al moe mij te kussen?
Hij. Waarom vraag je dat?
Zij. Ik merk dat je tegenwoordig zoo dik
wijls ophoudt om adem te scheppen.
KAZERNEBLOEMPJE.
Wachtmeester (tot een recruut-cavalerist, die
dichter is).* Beter pesitie op ’tpèrd, jij daar,
Op last van H. M. de Koningin brengt
de directeur van bet Kabinet der Koningin
ter algemeene kennis, dat gedurende Hr. Ms.
verblijf in het buitenland, de aan Hoogstde-
zelve gerichte brieven, in gesloten omslagen,
voorzien van een adres aan H. M., moeten
gezonden worden aan het Kabinet der Koningin
te ’s Gravenhage, alwaar voor een geregelde
opzending dier brieven aan H. M. zal worden
zorg gedragen.
Volgens de Köln. Ztg. is de Koningin-
Moeder te Heidelberg aangekomen om daar
eenigen tijd te vertoeven.
De heer Bouman die wegens gezond
heidsredenen, eenigen tijd in het buitenland
vertoefde, is teruggekeerd en woonde de ver
gadering der Tweede Kamer weder bij.
In Augustus zal te ’s Hage een examen
plaats hebben voor klerk bij de Alg. Reken
kamer.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. instructieschip
Nautilusonder bevel van den kapt.-luit. ter
zee P. C. Swaan6 dezer van Funchal ver
trokken ter voortzetting van den oefeningstocht.
De wijziging der militiewet is door de
Tweede Kamer aangenomen met 59 tegen 38 I
Tegen stemden 16 katholieken, de
j een oreeu geiuuuveeru vonnis oe voor-
I lezing daarvan duurde ruim anderhalf uur
j werd bekl. Mijssema schuldig verklaard
FRISO
MEI» El Ihllilll Uil
lll.lll lllllll Fll IESII lil.
