Verplichtingen tot aangifte
van verhuizing.
1.
Het Manifest der Liberale Unie.
WOENSDAG 22 MEI 1901.
No. 40.
Officiéél gedeelte.
Friescli of Utrechts?
I
De „christelijke
handjeplakkerij.”
Aan de KIEZERS!
1
Een en Dertigste Jaargang.
Dit Blad versohjjnt eiken WOENSDAG en ZATEBDAG.
onze
de sociale nooden te lang onverschillig of al-
Hoofdelijken
armenzorg moet voorkomendat wie werken
UITGEVEB:
Y KUIPERS, FIRMA H. BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van l
hebbenden, bij verhuizing, aan hnnne
verplichtingen, tot het doen van
ter Secretarie der gemeente.
Worküm, den 21 Mei 1901.
T. M. ten BERGE, Burgemeester.
J. OUDEBOON, Secretaris
Het «uitruilen” van stemmen, als ds. Wage-
naar dit noemt, tusscben anti-revolutionairen en
christelijk-historischen heeft heel wat pennen in
beweging gebracht. Algemeene goedkeuring
vindt de handeling niet. Ten bewijze daarvan
nemen we hier over wat het N. v. d. D. van
Maandag in zijn Persoverzicht daaromtrent ver
zamelt.
Prys per kwartaal 70 oent franco per post 85 oent
PBIJS der AD VEBTENTIÉN van 15 gewone regels 40 cents.
Voor eiken regel meer 7| cent. By abonnement is de prys belangryk lager.
Voor waarden daaromtrent te vernemen by den Uitgever.
van dit feit toekent het
nen. Eene overeenkomst dus, die daarop
neerkwam, dat al de voordeelen voor Fries
land waren en al de nadeelen voor Utrecht.
Friesland wilde leven, maar niet laten leven.
Wel heeft Friesland aan Dr. de V. een
candidatuur in Schoterland aangeboden, maar
die geen kans van slagen leverde en dus eer
een beleediging dan een welwillendheid was.
-«Wij begrijpen dan ook besluit het blad
het verontwaardigd protest van Bolsward,
dat zeer terecht heeft ingezien, dat op zulke
handelingen geen zegen rusten kan. Als de
Christ, partijen niet het voorbeeld geven van
eene eerlijke oprechte Staatkunde, moeten zij
het woord «Christelijke”” maar liever weg
laten. Wij waardeeren de bekwaamheid van
Dr. Schokking. In de Kamer zal hij zeker
een goed figuur makenmaar als hij gekozen
wordt, zal niemand kunnen vergeten op welk
eene wijze die uitkomst is verkregen.”
Ook Dr. Bronsveld in zijn «Stemmen las
den Frieschen de les.
«Die Friesche broeders schijnen van in- en
uitloopen te houden. Men weet menigmaal
zelfs niet, waar zij te vinden zijn. Alleenlijk
meen ik, dat zij drukker bij de anti-revolution-
nairen inloopen dan omgekeerd. Dat doet
niet denken aan vastheid van beginsel, en
wekt geen vertrouwen. Ik hoop dan ook, dat
de Christelijk-IIistorischen in Friesland, die met
de vijanden van hun kerk in- en uitloopen,
zich niet zullen laten o verhalen, om in de
kaart van Dr. Kuyper te spelen.”
De Maasbode wijst met leedvermaak op deze
«dieper wordende scheuring tusschen de Christ-
Historischen." Bronsveld zegt ze wil
alleenheerscher wezen in de partij, maar zóó
verstaan de Friezen dat nietzij staan op pro
vinciale autonomie. Friesland laat zich niet
I uit het Sticht drillen. Alleen Bolsward schijnt
tegenover zijne gewestgenooten de zijde van
Bronsveld te kiezen.
Zoo gist en bruist het reeds in de partij
van den papenhaat. Maar er was niet anders
te verwachten van eene groep, welke eiken
positieven grondslag mist. Op haat is zij ge
bouwd, aan eigen onderlingen haat zal zij
sterven.
De N. Rott. Ct. haalt uit de Prov. Friesche
Ct. de mededeeling aan, dat de «samenwer
king” er nu feitelijk is. «Dat men dan zoo
veel mogelijk zegt het Friesche blad
v or elkanders candidaten in de bres springe,
gedachtig steeds aan het groote doel om ons
arme Christenvolk te bevrijden van het liberale
dwangjuk.”
In een noot teekent de N. R. C. daarbij
aan
«Sedert is er, wat althans Harlingen betreft,
een klink in den kabel gekomen.”
Intusschen nam de afd. Bolsward van den
Cbr.-Histor. Kiezersbond een motie aan, waar
bij werd voorgesteld «zich los te maken van
het districtsverband en vooralsnog niet defini
tief zich omtrent een candidaatstelling uit te
spreken.
Bij de mededeeling
Centrum aan.
«Het blijkt dus, dat hier de brave Christe
lijk- Historische heeren onderling aan ’t kibbelen
en spelbreken zijn.
En welke treurige ervaringen heeft de af-
deeling Bolsward daarbij opgedaan
De «karakters worden bedorven”, de «een
voudigste Christenplichten verzaakt.
Het Sed. Dagbl., het orgaan der Utrecht-
scbe Christ.-Historischenis zeer ontstemd op
den Frieschen Bond van Chr.-Historischen, die
dr. Schokking te Harlingen candidaat stelde
tegenover dr. de Visser. De Friesche en de
Utr. Bond zegt het blad zijn nauw aan
elkander verwant. Beiden houden vast aan de
Herv. Kerk. De Friesche gaat op dat punt veel
verder zelfs dan de Utrechtsche, die het herstel
der oude bevoorrechte Hervormde Kerk niet
mogelijk acht en niet-Hervormden niet uitsluit.
Tusschen den Frieschen Bond en de Anti rev.
gaapt er dus eene niet te dempen klove, en toch
worden nu de Utrechtsche Christ.-Historischen
aan de Anti-rev. opgeofferd. Niet alleen de
liberalen, óok de Utr. Bond moest uit Fries
land verdreven worden.
Als de ütrechtschen klaagt het Ned.
Dbl. Friesland maar wilde ontruimen, dan
was alles klaar. Dr. de V. moest zich vrij
willig terugtrekken uit Harlingen. De Frie
zen zouden hem dan steunen in Rotterdam,
waar zij over niet óen stem beschikken kun-
thans werkeloos is gebleven. Maar Ge weet
ook, dat die tijden voorbij zijn, en dat de li-
rale partij zich in hare verschillende schakee-
ringen er ernstig op toelegt, door krachtig in
grijpen der gemeenschapwaar particuliere
krachten te kort schieten, het peil der Volks
welvaart te verhoogen, en de maatschappelijke
nooden te lenigen.
Heerscht geen volkomen eenstemmigheid om
trent de wijze, waarop verschillende vraagstuk
ken moeten worden opgelost, openbaart zich
verschil van gevoelen over de vraag, hoe ver
de Staatsinmenging moet gaanof op welk
gebied het eerst moet worden ingegrepen, Gij
gevoelt dat zulks geen reden mag zijn om af
te stooten hen, die in boofdzaak ééns van zin
zijnovertuigd als ge zijtdat geen grooter
ramp ons land kan treffen, dan dat door ver-
i deeldheid onzerzijds de zegepraal der tegenpartij
en daarmede de staking van alle sociale her
vormingen werd in de hand gewerkt.
En ge weetdat er geen beter middel be
staat om de uitbreiding der sociaal democratie
te stuiten dan een weloverlegde gestadige voor
uitgang op den weg der hervormingen.
Het tegenwoordige Kabinet schonk U de
wettendie aan stuitende privilegiën op het
gebied der landsverdediging een einde maken,
die verwaarloozing van de kinderen des volks
voorkomenen aan reeds verwaarloosden de
reddende hand reikendie den door een be
drijfsongeval getroffen arbeider de zekerheid
bieden eener volkomen vergoeding voor zijne
verminderde arbeidskracht, die de zorg voor de
openbare gezondheid op steviger grondslag ves
tigen, en eene deugdelijke verbetering der volks
huisvesting bevorderen.
Op dien weg moet worden voortgegaan. Zoo-
dra de mogelijkheid zich aanbiedt het Kiesrecht-
vraagstuk tot definitieve oplossing te brengen
zoodat het Kiesrecht niet langer zooals thans,
hoofdzakelijk aan bezit verbonden blijft, daar
zullen ook wij die aangrijpen en aan de daar
voor noodige grondwetsherziening medewerken.
De verzekering tegen ongevallen moet worden
uitgebreid, zoodat ook landbouwer en visscher
zullen zij onmachtig blijken samen naar vast
beginsel de algemeene volksbelangen te bevor
deren.
Wijt ons niet, dat wij het clericale spook
oproepenhet is geen spookhet verbond staat
dreigend in houding vóór ons, en dwingt allen,
die de ontwikkeling van onze staatsinstellingen
in vrijzinnigen geest voorstaan tot tegenweer.
Maar aan de andere zijde bedreigt ons een
tweede vijand in de sociaal-democratie.
Op den voorgrond stellende allerlei vraag-
Het Bestuur der L. U.:
Dr. W. P. RUIJSCH, ’s-Gravenhage, Voorz.
Mr. xl. Ph. DE KANTER, Haarlem, Vice- Voorz.
A. ROODHUIJZEN, Enkhuizen, Secret.
W P. KOPS, Hoorn, Penningm.
A. BOUMAN, ’s-Gravenbage.
C. A. van ENSCHUT, Amersfoort.
D. J. van HOUTEN, Weesp.
JAC. v. d. LAAN, Sneek.
Mr. R. M. MACALESTER LOUP,
’s Gravenhage.
J. van RAVENHORSTApeldoorn.
C. SCHILLEMANS, Zutphen.
HUIBERT VETH, Dordrecht.
Brieven en Berichten, de Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlyk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Din-dag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
Met spoed naderen de verkiezingen voor de
TWEEDE KAMER der STATEN-GENERAAL
en de PROVINCIALE STATEN, die, gelukt
de toeleg der tegenstanders, voor vele jaren
een einde zullen maken aan de politiek van
sociale hervormingeneerst sinds korten tijd
met groote kracht ter hand genomen.
Het groote clericale verbond organiseert zich
krachtiger dan ooit. De Calvinistisch-anti-revo-
lutionaire partij onder leiding van Dr. Kuyper
drijft reeds grooten ruilhandel in zetels met
Rome, ja verklaart zich bereid, waar zij dit
noodzakelijk acht, reeds bij eerste stemming
Katholieke candidaten te steunen. En waar
een goede kans zich aanbiedt door zulken ruil
handel vrij-anti revolutionairen en Christelijk-
Historischen met haar te doen optrekken, daar
zijn de conservatieve neigingen der eersten en
de fel anti-papistische gevoelens der laatsten
geen bezwaar om tot de zegepraal van het ver
bond van Dordt en Rome mede te werken.
Wordt die behaald dan staat ons een tijd
perk van stilstand in de wetgeving te wachten, hetzelfde recht als de arbeider in de nijverheid
De partijendie stammen uit één wortel des deelachtig worden. De oude dag van den ar-
geloofs, hebben geen staatkundig programma beider moet worden verzekerd. Verbeterde
gemeenen sterk in ’t gezamenlijk af breken
WORKUM herinneren de belang-
>nrlon l.ii V ill’ll 111*71 nor aan hnnni>
aangifte r o
stukken en hervormingen, die ook voorkomen
op de programma’s der liberale groepen, is haar
einddoel ommekeer der sociale orde, afschaffing
van het particulier bezit der productie middelen
het dienstbaar maken van de staatsalmacht aan
de belangen van ééne klasse, doodend het par
ticulier initiatief, in het leven roepend de ti
rannie van enkelen, die heel het maatschappelijke
leven in vaste kluisters zullen slaan.
Wilt gij daarheen?
Ge weet, dat de Sociaal-democratie hare op
komst te danken heeft aan het, helaas niet te
ontkennen feit, dat de liberale partij tegenover
wil, maar niet werken kan aan nijpende armoede
ten prooi is. Door regeling van het arbeids
contract moeten de wederzijdsche rechten en
verplichtingen van werkgever en werkman af
gebakend worden. Maar tevens moeten de
productieve krachten des volks worden versterkt
en alzoo de welvaart bevorderd worden door
eene verstandige handelspolitiek, door uitbrei
ding van vak-onderwijs, door bevordering van
verkeersmiddelen, door staatszorg en staatshulp,
overal waar leiding en steun van het particulier
initiatief noodig is.
Ziedaar het Programma, dat de Liberale Unie
U biedt, en dat ook bij andere Vereenigingen
weerklank vond.
Daarvoor roepen wij U ten strijde.
Geene lauwheid, geene onverschilligheid,
beginselen zijn 't waard dat daarvoor met in
spanning van alle krachten wordt geijverd.
De toekomst van Nederland ligt in uwe
handen
VERGADERING van den RAAD der ge
meente WOBKÜM op den 24 Mei,
1901, ’s namiddags te 8 ure, teneinde
te beraadslagen over de hieronder
vermelde punten.
t De Burgemeester,
T. M. ten BERGE
I. Notulen der vorige vergadering.
II. Mededeeling van ingekomen stukken.
III. Stemming over het voorstel van den heer
Jansen om de behandeling van het adres van M.
A. Brandsma e. a om uitdieping van eene vaart
in het Heidenschap aan te houden, tot eene vol
gende vergadering, waarover de stemmen in de
vorige vergadering staakten.
IV. Adres om afschrijving van
Omslag, dienst 1901.
V. Vaststelling der staten van oninbare posten
wegens de hondenbelasting en het schoolgeld over
1900.
VI. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
tot vaststelling eener nieuwe verordening tot hef
fing van een hoofdelijken omslag enz.
VII. Bezwaarschrift tegen een aanslag in het
schoolgeld-kohier over het 1ste kwartaal 1901.
In verband met de aanstaande verkiezingen
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal en
die voor de Provinciale Staten plaatsen we hier
allereerst
\n i ns ei tui ui UAin
mui loiiii in ii:sl 1 \u.
i
